Odpowiedzialność podmiotów powstałych w wyniku fuzji i przekształcenia.
Zgodnie z artykułem 93 OP.
Osoba prawna powstała w wyniku przekształcenia innej os. prawnej lub połączenia się osób prawnych wstępuje we wszystkie prawa i obowiązki przekształconej os. prawnej albo każdej z łączących się osób prawnych.
Fuzja - operacja łączenia dwóch lub więcej przedsiębiorstw, bądź przejęcie jednych przedsiębiorstw przez inne, w wyniku, którego powstaje nowy podmiot.
Przykład 1.
(połączenie to taki przypadek, kiedy istnieją dwa podmioty odrębne w sensie ekonomicznym A i B łączą się tworząc podmiot C, wtedy C odpowiada za zobowiązania podatkowe firm A i B, skoro C czerpie z majątku A i B a w przeszłości spółki dopuściły się zaległości podatkowych to wówczas C odpowiada za ich zobowiązania podatkowe;
przejęcie- silniejsze A wchłania podmiot B i są tu dwie możliwości wynikające z prawa handlowego: jako A lub przejmując nazwę B. W tym przypadku podmiot, który wchłaniał jest odpowiedzialny za zobowiązania podatkowe podmiotu, który został wchłonięty)
Połączenie następuje z dniem wpisania połączenia do rejestru właściwego według siedziby spółki przejmującej albo nowo zawiązanej (dzień połączenia). W tym dniu następuje:
- wykreślenie z rejestru spółki przejmowanej albo spółek łączących się;
- uzyskanie przez wspólników (akcjonariuszy) spółki przejmowanej lub łączących się statusu wspólników (akcjonariuszy) spółki przejmującej lub nowo zawiązanej;
Oznacza to, że jedynie w razie połączenia przez przejęcie spółka przejmująca czyli A nadal używać będzie swojego dotychczasowego numeru NIP ale będzie musiała jedynie dokonać zgłoszenia aktualizacyjnego. Wynika z tego, że spółka przejmująca nie traci podmiotowości prawnej, zachowując ciągłość prawną i organizacyjną. NIP spółki przejmowanej, czyli B wygaśnie z chwilą ustania jej bytu prawnego.
Natomiast w przypadku połączenia przez zawiązanie nowej spółki C, spółka ta będzie musiała wystąpić o nadanie numeru NIP
Prawa i obowiązki to:
Są to głównie obowiązki podatnika związane z wykonywaniem zobowiązań podatkowych, w przypadku, kiedy to następca prawny wchodzi w więzi prawne swojego poprzednika, jako dłużnika podatkowego.
W przypadku łączenia dotyczy to:
Osób prawnych
Osobowych spółek handlowych
Osobowych i kapitałowych spółek handlowych
Powyższą zasadę stosuje się również w przypadku przejęcia i dotyczy to
innej osoby prawnej,
osobowej spółki handlowej.
Przekształcenia własnościowe - ogół procesów dotyczących zmiany formy własności. Termin używany najczęściej w stosunku do przedsiębiorstw i nieruchomości.
( tzn. że jak dwie spółki się połączą i choćby jedna strona ma jakieś zobowiązania podatkowe to w tym momencie stają się zobowiązaniami całej spółki powstałej w wyniku połączenia.)
Łączenie się podatników jest częstym sposobem na rozwijanie działalności.
łączenie
Kodeks spółek handlowych w art. 491 przewiduje możliwość łączenia się zarówno
spółek kapitałowych (spółki z o.o. i akcyjnej), jak i osobowych (jawnej,
partnerskiej, komandytowej i komandytowo-akcyjnej). Spółki kapitałowe mogą
łączyć się zarówno między sobą, jak i ze spółkami osobowymi, spółka osobowa nie
może być jednak spółką przejmującą ani nowo zawiązaną. Spółki osobowe mogą
natomiast łączyć się między sobą tylko przez zawiązanie spółki kapitałowej. Nie ma
przy tym wymogu jednorodności łączonych spółek, a zatem dla przykładu spółka z
o.o. może łączyć się ze spółką akcyjną bez potrzeby uprzedniej zmiany formy
prawnej. Łączeniu nie może jedynie podlegać spółka w likwidacji, która rozpoczęła
podział majątku, ani spółka w upadłości.
(skoro prawo handlowe zezwala na połączenie spółek osobowych - spółki komandytowe, partnerskie, jawne, akcyjne,- podmioty powstałe na gruncie tego połączenia muszą być przygotowane na egzekucję ze strony organów podatkowych, w każdym z tych przypadków podmiot będący kontynuatorem swoich poprzedników wstępuje we wszelkie prawa i obowiązki przekształconej osoby prawnej lub spółki osobowej, czyli nabywa również uprawnienia w sferze podatkowej zapoczątkowane przez poprzednika)
Przekształcenie
Osoba prawna powstała w wyniku przekształcenia innej osoby prawnej lub przekształcenia spółki niemającej osobowości prawnej wstępuje we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki przekształcanego podmiotu
Przekształcenia własnościowe - ogół procesów dotyczących zmiany formy własności. Termin używany najczęściej w stosunku do przedsiębiorstw i nieruchomości.
Osoby prawne wstępują we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki przekształconej osoby prawnej powstałe wyniku:
przekształcenia innej osoby prawnej
przekształcenia spółki nie mającej osobowości prawnej.
Zasadę powyższą stosuje się odpowiednio do:
osobowej spółki handlowej związanej (powstałej) w wyniku przekształcenia:
innej spółki nie mającej osobowości prawnej;
spółki kapitałowej;
spółki nie mającej osobowości prawnej do której osoba fizyczna wniosła na podstawie udziałów wkład w postaci swojego przedsiębiorstwa.
przekształcenia innej osoby prawnej, (sytuacja, w której podmiot A przekształca się w podmiot B ale dla nas istotne jest to jak należy owo przekształcenie rozumieć z punktu widzenia przepisów prawa handlowego, ponieważ tam te procesy są opisane, jak należy to przekształcenie traktować, analizować. Każde przekształcenie nie jest zakończeniem bytu prawnego przez poprzedni podmiot np. kiedy A przekształca się B, czyli A nie kończy bytu prawnego tylko A zmienia swoją szatę zewnętrzną będącą formą prowadzenia działalności i staje się nowym podmiotem, czy spółka z o.o. zmienia swoją szatę prawną w spółkę akcyjną ale nadal jest tą samą spółką tylko w innej szacie zewnętrznej, stąd też spółka B powstała w wyniku przekształcenia spółki A odpowiada za zobowiązania podatkowe swojej poprzedniczki, zmiana szaty zewnętrznej nie może skutkować ucieczką od odpowiedzialności podmiotów przekształconych gdyż to powodowałoby stałe przekształcanie się podmiotów w celu unikania opodatkowania, stąd też ta kontynuacja rodzi odpowiedzialność w sferze odpowiedzialności podatkowej)
nie mające osobowości prawnej - np. spółka cywilna, która nie ma osobowości prawnej, tylko podmiotami prawa są wspólnicy spółki
Odpowiedzialność podmiotów powstałych w wyniku podziału - majątek przejmowany na skutek podziału stanowi zorganizowaną przedsiębiorstwa.
Dotyczy to:
- osób prawnych przejmujących,
- osób prawnych powstałych w wyniku podziału majątku osoby prawnej,
która traci byt prawny, a majątek przejmowany na skutek podziału stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa.
Ponieważ po dokonaniu podziału powstają co najmniej dwa podmioty, to jest oczywiste, że nie mogą one jednocześnie przejąć tych samych praw, tj. np. nie mogą one otrzymać zwrotu tej samej nadpłaty, w związku z czym konieczne jest sporządzenie tzw. planu podziału, który powinien zawierać dokładny opis i podział składników majątku (aktywów i pasywów) oraz powinien być zgłoszony do właściwego sądu rejestrowego, a następnie ogłoszony w Monitorze Sądowym i Gospodarczym (oraz dodatkowo w innym miejscu przewidzianym umową lub statutem spółki) nie później niż 6 tygodni przed powzięciem pierwszej uchwały w sprawie podziału (art. 535 § 3 w związku z art. 5 § 3 kodeksu spółek handlowych).
Odpowiedzialność spadkobiercy i zapisobiercy
Dostajemy spadek po zmarłym Dziaku - mieszkanie wraz z wyposażeniem wg testamentu. W tym wypadku dziadek jest SPADKODAWCA, ja jako wnuczka otrzymuję mieszkanie i w ten sposób jestem SPADKOBIERCĄ. Ale w testamencie Dziadek zaznaczył, że telewizor mam przekazać Wujkowi Stefanowi - i ten sposób wujek staje się ZAPISOBIERCĄ.
Do chwili przyjęcia spadku (spadkobierca) ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko ze spadku - tzn. w przypadku kiedy wierzyciel żąda od nas zwrotu długu, mamy obowiązek oddać mu go jedynie ze spadku, jednak jeśli przyjmiemy spadek to kolejne zobowiązania musimy pokryć również z własnej kieszeni.
Spadkobierca - podmiot, na który przechodzi ogół praw i obowiązków osoby zmarłej.
Generalnie spadkobiercy podatnika przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy.
Zgodnie z art. 97 OP, spadkobiercy przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy.
Jeżeli na podstawie przepisów prawa podatkowego spadkodawcy przysługiwały także prawa o charakterze niemajątkowym, związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą, uprawnienia te przechodzą na spadkobierców pod warunkiem dalszego prowadzenia tej działalności na ich rachunek, co dotyczy także praw i obowiązków z tytułu sprawowanej przez spadkodawcę funkcji płatnika.
Odpowiedzialność spadkobierców za zobowiązania podatkowe oparta jest na przepisach Kodeksu cywilnego o przyjęciu i odrzuceniu spadku oraz o odpowiedzialności za długi spadkowe. Ta odpowiedzialność rozciąga się na:
Zaległości podatkowe
Odsetek Iza zwłokę od zaległości podatkowych
Pobrane ale nie wpłacone podatki z tyt sprawowanej przez spadkodawcę funkcji płatnika lub inkasenta
Niezwrócone przez spadkodawcę zaliczki na naliczony podatek od towarów i usług oraz ich oprocentowanie
Opłatę prolongacyjna
Koszt postępowania podatkowego
Koszty upomnienia i koszty postępowania egzekucyjnego prowadzącego wobec spadkodawcy powstałe do dnia otwarcia spadku
Istotnym faktem jest, że organy podatkowe w odrębnych decyzjach orzekają o zakresie odpowiedzialności poszczególnych spadkobierców lub określają wysokość nadpłaty albo zwrotu podatku biorąc pod uwagę ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy.
(Wg KC Orawa i obowiązku majątkowe spadkodawcy przechodzą z chwilą jego śmierci na spadkobiorę. Spadek otwiera się z chwila śmierci spadkodawcy, a otwarcie spadku powoduje nabycie go przez spadkobiercę, a powołanie do spadku wynika z ustawy albo testamentu.
Spadkobierca może przyjąć spadek bez ograniczeń odpowiedzialności za długi spadkowe lub przyjęciu spadku z ograniczoną odpowiedzialnością lub odrzucić.
Oświadczenie o decyzji spadkobiercy - czy przyjmuje czy nie - może być złożone w ciągu 6 miesięcy od dnia w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swojego powołania.
Jak przyjmuje - odpowiada za obowiązki i zobowiązania podatkowe spadkodawcy.
Jak odrzuci - zostaje wyłączony od dziedziczenia.
W przypadku przyjęcia spadku organ podatkowy określa wysokość znanych w dniu otwarcia spadku zobowiązań spadkodawcy, w szczególności określa prawidłową wysokość zobowiązania podatkowe, wysokość poniesionej straty uprawniającej spadkobierców do skorzystania zgodnie z przepisami prawa podatkowego, z ulg podatkowych, wysokości nadpłaty lub zwrotu podatku, jeśli ich wysokość jest inna niż wykazana w deklaracji złożonej przez spadkodawcę albo spadkodawcę deklaracji nie złożył.)
Termin płatności tych zobowiązań które musi zapłacić spadkobierca wynosi 14 dni od dnia doręczenia decyzji.
Ad.2 Za zaległości podatkowe są naliczane odsetki do dnia otwarcia spadku. W przypadku kiedy w ciągu 14 dni od doręczenia takiej decyzji spadkobierca nie zapłaci zaległości wraz z ostkami to odsetki są znów naliczane. Do dnia otwarcia spadku naliczane też jest oprocentowanie z tytułu przypadających na rzecz spadkodawcy nadpłat oraz zwrotów podatków. Z tym że jest naliczane ono nadal po upływie 45 dni od złożenia organowi podatkowemu przed spadkobierców postanowienia sądu o stwierdzenia nabyciu spadku.
Na czym polega odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe spadkobiercy a na czym zapisobiercy?
(Spadkobiercy - tutaj spadkiem objęte są osoby fizyczne, ponieważ nie możemy mówić o spadkobiercy jako osobie prawnej. Mamy zatem do czynienia biorąc pod uwagę prawo spadkowe, które jest prawem pierwotnym w stosunku do prawa podatkowego, tu mamy dwie sytuacje spadkobiercy i zapisobiercy)
Spadkobiercy ponoszą również odpowiedzialność za: (osoba fizyczna, która na podstawie testamentu lub postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku po osobie zmarłej przejmuje majątek cały lub jego część należący uprzednio do zmarłego, czyli odpowiada za zaległości, które stały się zaległością z uwagi na śmierć osoby będącej spadkodawcą, ale również odpowiada za pobrane a nie wpłacone podatki z tytułu sprawowania przez spadkodawcę funkcji płatnika lub inkasenta. Jeżeli spadkodawca prowadził jednoosobowa działalność gospodarczą produkcyjną w ramach, której zatrudniała 20 pracowników, pobrał zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych i nie odprowadziła należnego podatku wówczas pobrane a nie wpłacone zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych przez przedsiębiorcę, który stał się spadkodawcą muszą zostać przekazane organowi podatkowemu przez jego spadkobierców, podobnie jest w przypadku inkasenta) - tp jego spadkobiercy również są zobowiązani do wpłacenia pobranego podatku do organów podatkowych).
pobrane a nie wpłacone podatki z tytułu sprawowanej przez spadkodawcę funkcji płatnika lub inkasenta,
odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych spadkodawcy, (odsetki naliczają się od pierwszego dnia następującego po dniu będącym terminem zapłaty należnego podatku)
nie zwrócone przez spadkodawcę zaliczki naliczonego podatku od towarów i usług oraz ich oprocentowanie, (w sytuacji, kiedy osoba fizyczna dokonywała wysokich wydatków inwestycyjnych związanych np. z budową biura, hali produkcyjnej, wówczas była uprawniona w przeszłości na podstawie przepisów podatku od towarów i usług do wystąpienia do organu podatkowego o wypłatę zaliczki podatku naliczonego związanego z zakupami towarów i usług dokonywanych w sferze inwestycji, może się również zdarzyć, że ta osoba nie rozpoczęła działalności opodatkowanej, więc tego podatku naliczonego nie odliczyła od podatku należnego a zaliczki pozostały u niej, wówczas konieczność zwrotu tych zaliczek przechodzą na jej spadkobierców)
opłatę prolongacyjną,
koszty postępowania egzekucyjnego.
Zapisobierca, który otrzymał należny mu za zapis (np. samochód, mieszkanie, określoną kwotę pieniężną), ponosi odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe spadkodawcy.
Zakres odpowiedzialności zapisobiercy ograniczony jest do wartości otrzymanego zapisu.
(jeżeli nie był to majątek pieniężny to przelicza się wg średnich cen majątek ruchomy bądź też nieruchomy)
Odpowiedzialność podatkowa osób trzecich
Zgodnie z OP za zaległości podatkowe podatnika odpowiadają całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem również osoby trzecie.
Odpowiedzialność osób trzecich - odpowiadają całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem za przejęte zaległości podatkowe. Odpowiadają tez za: (są to inne osoby niż te, które bezpośrednio są podatnikami bądź też ich następstwami prawnymi wyłonionymi w następstwie połączenia, przekształcenia, przejęcia, spakowani, czy zapisobrania)
1) podatki nie pobrane oraz pobrane, a nie wpłacone przez płatników lub inkasentów,
odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych,
nie zwrócone w terminie zaliczki naliczonego podatku od towarów i usług oraz za oprocentowanie tych zaliczek,
koszty postępowania egzekucyjnego.
Odpowiedzialność osoby trzeciej powstaje dopiero wtedy, gdy podatnik, płatnik lub inkasent nie wykonują ciążących na nich obowiązków (płacenia zobowiązań podatkowych) co daje organowi podatkowemu prawo wydania decyzji o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej. Której zakres zdeterminowany jest stopniem nie wykonania przez określone podmioty ciążących na nich obowiązków podatkowych.
O odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej organ podatkowy orzeka w drodze decyzji. Z tym, że postępowanie w sprawie tej odpowiedzialności nie może wszczęte przed:
Upływem terminu płatności ustalonego zobowiązania
Dniem doręczenia decyzji:
Określonej wysokość zobowiązania podatkowego
Odpowiedzialności podatkowej płatnika lub inkasenta
W sprawie zwrotu zaliczki naliczonego podatku od towarów i usług
I określającej wysokość należnych odsetek za zwlokę
Dniem wszczęcia postępowania egzekucyjnego
Osoba trzecia o odpowiedzialności dowiaduje się w chwili doręczenia takie decyzji o odpowiedzialności podatkowej. Egzekucja za zobowiązania wynikająca z decyzji o odpowiedzialności osoby trzeciej, może być wszczęta dopiero gdy egzekucja z majątku podatnika okazała się w całości w części bezskuteczna.
Odpowiedzialność rozwiedzionego małżonka
Rozwiedziony małżonek podatnika odpowiada:
- całym swoim majątkiem solidarnie z byłym małżonkiem,
- za zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań podatkowych powstałych w czasie trwania wspólności majątkowej,
- do wysokości wartości przypadającego mu udziału w majątku wspólnym.
(organ podatkowy może dokonać podziału niekoniecznie po połowie)
Zasada ta dotyczy też unieważnienia małżeństwa i separacji.
Dotyczą one odpowiedzialności za:
Podatków pobranych oraz nie pobranych, a nie wpłaconych przez płatników lub inkasentów,
Odsetek za zwłokę oraz kosztów egzekucyjnych powstałych po dniu uprawo cnienia się orzeczenia o rozwodzie.
Odpowiedzialność członków rodziny podatnika
Za członków rodziny podatnika uważa się: (pod warunkiem, że nie są objęci obowiązkiem alimentacyjnym)
zstępnych, (dzieci, wnuki, prawnuki)
wstępnych, (rodzice, dziadkowie, pradziadkowie)
rodzeństwo, (bracia i siostry)
małżonków zstępnych, (małżonkowie dzieci)
osobę pozostającą w stosunku przysposobienia oraz (osoby adoptowane)
pozostającą z podatnikiem w faktycznym pożyciu. (konkubiny i konkubenci nie mający związku małżeńskiego)
małżonków, którzy zawarli umowę o ograniczeniu lub wyłączeniu ustawowej wspólności majątkowej bądź, których ustawowa wspólność majątkowa została zniesiona przez sąd. (nie odpowiadają całym swoim majątkiem, odpowiadają jako osoby będące członkami rodziny tylko wtedy, kiedy jeżeli prowadzona była działalność gospodarcza a osoby te czerpały korzyści z tej działalności)
Członek rodziny podatnika odpowiada (nie ma tu sytuacji, w której dochodziłoby do śmierci podatnika, ale podatnik żyje jednak powstały zaległości podatkowe i w pewnych ściśle określonych przypadkach organ podatkowy jest uprawniony, aby żądać całości bądź części tej zaległości od członków rodziny)
- całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem prowadzącym działalność gospodarczą (całość długu bądź część może być przedmiotem żądania organu podatkowego, ale chodzi tu o podatników prowadzących działalność gospodarczą - przedsiębiorców)
- za zaległości podatkowe wynikające z tej działalności (gospodarczej prowadzonej przez członka rodziny)
- powstałe w okresie, w którym stale współdziałał z podatnikiem w jej wykonywaniu, osiągając korzyści z prowadzonej przez niego działalności ( żądanie przez organy administracji skarbowej zapłaty podatku ciążącego na podatniku przedsiębiorcy może być podniesione na zasadzie solidarności wobec członków jego rodziny tylko wtedy, jeżeli członek rodziny współdziałał z nim w prowadzeniu działalności a co więcej czerpał z tego tytułu korzyści)
Odpowiedzialność nie dotyczy osób: (odpowiedzialność jest wyłączona w przypadkach:)
- które w okresie stałego współdziałania z podatnikiem były osobami, wobec których na podatniku ciążył obowiązek alimentacyjny w zakresie wynikającym z obowiązku alimentacyjnego.( to określa nie prawo podatkowe tylko prawo cywilne. Są to sytuacje: jeżeli były to dzieci małoletnie, które pomagały w sposób doraźny ojcu w prowadzeniu biznesu, jeżeli to byli rodzice, którzy nie posiadali wystarczających środków pieniężnych na utrzymanie się to na podstawie przepisów prawa rodzinnego zarówno tym małoletnim dzieciom jak i starszym rodzicom przysługują alimenty ze strony ojca czy syna, skoro obowiązek alimentacyjny był a ta pomoc w prowadzeniu biznesu była sposobem na zarobienie pieniędzy na utrzymanie wówczas podmioty te są wyłączone z solidarniej odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe, które dotyczą podatnika przedsiębiorcy)
Owa odpowiedzialność
- ograniczona jest do wysokości uzyskanych korzyści,
- nie obejmuje niepobranych podatków przez płatników lub inkasentów, z wyjątkiem należności, nie pobranych od osób będących członkami rodziny podatnika lub małżonka z intercyza oraz będących w separacji.
Odpowiedzialność nabywcy przedsiębiorstwa
Nabywca przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części odpowiada:
- całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem (będącym właścicielem lub jego zorganizowanej części)
- za powstałe do dnia nabycia zaległości podatkowe związane z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Zakres odpowiedzialności nabywcy ograniczony jest do wartości nabytego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części.
Jego odpowiedzialność nie obejmuje:
- podatków nie pobranych oraz pobranych, a nie wpłaconych przez płatników lub inkasentów,
- odsetek za zwłokę od zaległości oraz oprocentowania, powstałych po dniu nabycia.
Odpowiedzialność właściciela, samoistnego posiadacza lub użytkownika wieczystego.
Właściciel, samoistny posiadacz lub użytkownik wieczysty rzeczy lub prawa majątkowego pozostający w związku z użytkownikiem danej rzeczy lub prawa majątkowego - odpowiada on za zaległości podatkowe użytkownika powstałe w związku z działalnością gospodarczą prowadzoną przez użytkownika, jeżeli dana rzecz lub prawo są związane z działalnością gospodarczą lub służą do jej prowadzenia.
Analizowany związek ma miejsce, gdy podczas trwania użytkowania między:
Właścicielem, samoistnym posiadacz lub użytkownikiem wieczysty rzeczy lub prawa majątkowego a ich użytkownikiem lub
Osobami pełniącymi funkcję zarządcze, nadzorcze albo kontrolne w podmiocie będącym właścicielem, samoistnym posiadaczem lub użytkownikiem wieczystym rzeczy lub sprawa majątkowego a osobami pełniącymi takie funkcje w podmiocie będącym ich użytkownikiem.
Odpowiedzialność ograniczona jest do równowartości rzeczy lub praw majątkowych będących przedmiotem użytkowania.
Odpowiedzialność dzierżawcy lub użytkownika nieruchomości.
Dzierżawca nieruchomości lub użytkownik odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem będącym właścicielem, użytkownikiem wieczystym lub posiadaczem samoistnym nieruchomości za zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań podatkowych, wynikających z opodatkowania nieruchomości, powstałych podczas trwania dzierżawy lub użytkowania.
Odpowiedzialność ta jest zawężona do sytuacji, gdzie między dzierżawcą lub użytkownikiem a podatnikiem istnieje powiązanie o charakterze rodzinnym, kapitałowym lub majątkowym.
Nie odpowiadają oni jednak za:
- pobrane oraz nie pobrane, a nie wpłacone przez płatników lub inkasentów,
- odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych,
- nie zwrócone w terminie zaliczki naliczonego podatku od towarów i usług oraz oprocentowania tych zaliczek,
- koszty postępowania egzekucyjnego.
Odpowiedzialność wspólników spółek bez osobowości prawnej
Spółka cywilna nie posiada osobowości prawnej, lecz jest konstrukcją regulowaną przez prawo zobowiązań (art. 860-875 Kodeksu cywilnego). Nie stanowi, więc samodzielnego podmiotu prawa, podmiotami prawa pozostają wspólnicy spółki cywilnej.
Spółka jawna - nie posiada osobowości prawnej. Posiada swój majątek, który stanowią wkłady wniesione do spółki oraz mienie nabyte przez spółkę w czasie jej istnienia.
Odpowiedzialność wspólników spółki cywilnej, jawnej, partnerskiej oraz komplementariusze spółki komandytowej albo komandytowo-akcyjnej odpowiadają całym swoim majątkiem solidarnie ze spółką i pozostałymi wspólnikami za zaległości podatkowe spółki.
(wyłącznie osoba będącą komandytariuszem - to wynika z przepisów prawa handlowego i podatkowego, odpowiedzialność komandytariusza jest ograniczona tylko i wyłącznie do wysokości sumy komandytowej, która stanowi jego wkład do spółki), (odpowiedzialność ponoszą komplementariusze, gdyż ich odpowiedzialność jest nieograniczona, wspólnicy spółki cywilnej lub jawnej)
Zasadę stosuje się do odpowiedzialności byłego wspólnika za zaległości podatkowe, których termin płatności upływał w czasie kiedy on był wspólnikiem.
Odpowiedzialność członków zarządu spółki kapitałowej
Spółka kapitałowa - forma prawna organizacji podmiotów gospodarczych, najczęściej wykorzystywana w prowadzeniu dużych przedsiębiorstw, a także w wewnętrznej organizacji grup kapitałowych.
W prawie polskim do kategorii spółek kapitałowych należą, wedle Kodeksu spółek handlowych, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz akcyjne.
Sp. z oo i akcyjna - za zaległości podatkowe tych spółek odpowiadaj ą solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, a członek zarządu nie wykazał, że:
a) we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub
b) wszczęto postępowanie zapobiegające głoszeniu upadłości albo
c) niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz brak postępowania układowego nastąpiły nie z jego winy, bądź też
d) nie wykazuje mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych w znacznej części.
(np. sytuacja gdzie za granicą znajduje się nieruchomość, o której organ podatkowy nie wiedział a poprzez wskazanie tego mienia istniej możliwość pozyskania przez jego spieniężenie dodatkowych środków pieniężnych cele uiszczenia zaległości podatkowych)
Odpowiedzialność członków zarządu spółki obejmuje zobowiązania podatkowe, które powstały w czasie pełnienia przez nich obowiązków członków zarządu spółki.
W przypadku, kiedy spółka kapitałowa nie posiada zarządu, za zobowiązania podatkowe odpowiada jej pełnomocnik lub wspólnicy. Zasadę te stosuje się też do byłego członka zarządu oraz byłego pełnomocnika lub wspólnika.
Odpowiedzialność osób powstałych w wyniku podziału - majątek przejmowany na skutek podziału nie stanowi zorganizowanej części przedsiębiorstwa
1. Zgodnie z PDOPrU, zorganizowana część przedsiębiorstwa (ZCP) to wyodrębniony zespół składników majątkowych (w tym zobowiązania), przeznaczonych do realizacji zadań gospodarczych, który mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo.
Zasada ta dotyczy sytuacji, gdy przejmowany na skutek podziału majątek nie stanowi zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Tak więc, osoby prawne przejmujące lub osoby prawne powstałe w wyniku podziału odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem za zaległości podatkowe osoby prawnej dzielonej.
Należy zauważyć iż zakres odpowiedzialności osób prawnych przejmujących lub osób prawnych nowo zawiązanych ograniczony jest do wartości aktywów netto nabytych, wynikających z planu podziału. Natomiast odpowiedzialność wyżej wymienionych osób w przypadku podziału przez wydzielenie ograniczona jest do zaległości z tytułu zobowiązań podatkowych powstałych do dnia wydzielenia.
Odpowiedzialność gwaranta i poręczyciela
Gwarant - osoba dająca gwarancje, poręczyciel.
Poręczyciel - osoba, która potwierdza możliwość spłaty zobowiązania finansowego innej osoby. Gdy osoba ta nie spłaci zobowiązania, poręczyciel ma obowiązek jego spłaty oraz prawo do dochodzenia zwrotu tej sumy od głównego dłużnika. Taka forma zabezpieczenia jest stosowana w wypadku weksli, sprzedaży ratalnej, kredytów i pożyczek bankowych. Poręczenie, aby było ważne musi być dokonane w formie pisemnej.
Umowa poręczenia - umowa cywilnoprawna, przez którą jedna strona - poręczyciel - zobowiązuje się wobec wierzyciela, że wykona zobowiązanie dłużnika, gdyby ten ostatni sam go nie wykonał.
Gwarant lub poręczyciel odpowiada całym swoim majątkiem, solidarnie z podatnikiem, płatnikiem, inkasentem, ich następcą prawnym lub osobą trzecią za zobowiązania wynikające z decyzji, która jestem przedmiotem zabezpieczenia, wraz z odsetkami za zwlokę, oraz kosztami postępowania egzekucyjnego powstałymi w związku z wykonaniem tej decyzji - do wysokości gwarancji lub poręczenia w terminie wskazanym w gwarancji lub poręczeniu.
Zasadę tę stosuje się do gwaranta lub poręczyciela, którego zabezpieczenie zostało przyjęte przez organ podatkowy, związku ze zwrotem podatku od towarów i usług.