TABELA 1	zawsze	przeważnie	czasami	rzadko	nigdy
Czy powierzone zadania doprowadzasz do końca tak, jak sobie zaplanowałeś?
Czy poprosiłbyś przyjaciela o przysługę, nawet jeżeli wcześniej kilkakrotnie ci odmówił?
Czy stanowczo sprzeciwiasz się, gdy ktoś wyrządza komuś innemu krzywdę?
Czy otwarcie mówisz o swoich planach, nawet jeśli nie odpowiadają one innym?
Czy dyskutując z kimś, zawsze pamiętasz, jaki cel chcesz osiągnąć?
Czy wyrażasz swoje opinie, nawet jeśli zdajesz sobie sprawę, że inni stracą do ciebie sympatię?
Czy bez oporów prosisz innych o pomoc, gdy z czymś sobie nie radzisz?
Czy potrafisz prosto w twarz powiedzieć rozmówcy, że cię uraził?
Czy potrafisz pokonać zażenowanie i zwrócić uwagę, gdy ktoś wtrąca się w twoje sprawy?
Czy umiesz odmówić, gdy ktoś prosi cię o przysługę?
TABELA 2
Czy podczas ważnej rozmowy masz kłopoty z przyznaniem, że czegoś nie rozumiesz?
Czy zdarza ci się machnąć ręką na swoje prawa, np. gdy zauważysz, że rachunek w restauracji jest lekko zawyżony?
Umówiłeś się ze znajomymi, ale w pracy jest gorąca atmosfera. Czy zostaniesz dłużej w biurze, tak na wszelki wypadek?
Czy podczas spotkania zdarza ci się wbrew sobie popierać kogoś, np. szefa?
Czy odczuwasz przykrość, gdy inni odmawiają twoim prośbom?
Czy czujesz się podle, gdy wbrew sobie musisz wykonać polecenie służbowe lub czyjąś prośbę?
Czy często odnosisz wrażenie, że inni cię nie szanują i nie liczą się z twoim zdaniem?
Czy łatwo mówisz „nie mogę”, gdy nie chcesz czegoś zrobić?
Czy zdarza ci się pouczać innych?
Czy miewasz wrażenie, że inni nie dostrzegają twoich dobrych chęci?

Czy jesteś asertywny?

W tabeli 1 - im wykres twoich odpowiedzi jest bliższy lewej strony, tym częściej jesteś asertywny w relacjach z innymi ludźmi.

W tabeli 2 - gdy twój wykres jest bliżej prawej strony, oznacza to, że często czujesz się wartościowy i godny szacunku, respektujesz prawa innych.

Jeśli twoje wyniki w obu tabelach świadczą o wysokim poziomie asertywności (przewaga odpowiedzi „zawsze” i „przeważnie” w I tabeli oraz „nigdy” i „rzadko” w II), to zapewne wolisz „chodzić tam, gdzie chcesz, niż czekać, dokąd cię los zaprowadzi”. Potrafisz osiągać cele, ciesząc się jednocześnie szacunkiem i przyjaźnią innych ludzi. Nie jesteś podatny na manipulację, np. sprawdziłbyś się jako negocjator handlowy. Nie bałbyś się też jasno przedstawić swoich oczekiwań nawet podczas rozmowy kwalifikacyjnej o „posadę życia”. Rozumiesz, że każdy ma prawo o coś prosić, ale też odmawiać. Twoi znajomi lubią z tobą przebywać, bo czują się ważni i wysłuchani.
Czy to oznacza, że nie musisz w sobie nic poprawiać? Nie, bo asertywność to tylko jeden ze sposobów na egzekwowanie swoich praw i wyrażanie uczuć. Aby być nie tylko skutecznym, ale i zadowolonym z życia, musisz korzystać ze znacznie bogatszego wachlarza zachowań. Pozwól sobie czasem być nieasertywnym!

Jeśli twoje wyniki w obu tabelach są w większości po środku (większość odpowiedzi czasami)
Możesz mieć problemy, aby inni cię szanowali. Gdy odmawiasz komuś pomocy, czujesz wyrzuty sumienia. Niepotrzebnie, bo masz prawo odmówić, choć to oczywiście nie oznacza, że możesz zachowywać się grubiańsko. Po prostu bądź szczery. Jeśli będziesz coś kręcił - inni na pewno to zauważą.

Gdy się z czymś nie zgadzasz, więcej zyskasz, gdy będziesz o tym mówić otwarcie, zamiast dusić w sobie złość. Póki sprawiasz wrażenie zadowolonego, nikt się tego nie domyśli. Umiejętnie wyrażaj swoje życzenia, nie pozwól, aby inni wrzucali kamyki do twojego ogródka.

A co jeśli twój wykres różni się od idealnego wzorca asertywności? (przewaga odpowiedzi „nigdy” i „rzadko” w I tabeli oraz „zawsze” i „przeważnie” w II)?
Często nie umiesz komuś odmówić w obawie przed utratą jego sympatii. Brakuje ci słów lub umiejętności wyrażenia swoich potrzeb. Ale nie martw się. Każdy czegoś się obawia: jedni odrzucenia, inni agresji słownej, a nawet fizycznej. Wielu ludzi sądzi, że jak nie będą uprzejmi i nie będą spełniać oczekiwań innych, to nie będą lubiani. Sukces kojarzy się im z akceptacją szefa, kolegów, najbliższych. A to nie tak. Aby zrealizować swoje pomysły, nie wolno wstydzić się swoich myśli i uczuć. Na przykład o swoich obawach możesz zacząć mówić w ten sposób: „Wiem, że to, co teraz powiem, może cię zdenerwować (możesz przestać mnie lubić, możesz się obrazić), ale...”. W sytuacjach, kiedy nie czujesz się pewnie, wstrzymaj się z odpowiedzią. Powiedz: „Chwilkę się zastanowię”. Daj sobie czas, aż ochłoniesz i będziesz pewien, co czujesz! Jeśli jest to złość, mów o tym otwarcie, choć kulturalnie. Gdy spotkała cię przykrość, to nikogo za to nie obwiniaj, ale zastanów się, co można zmienić. Gdy o coś prosisz, podkreśl, że to dla ciebie bardzo ważne.

Od czego zacząć pracę nad sobą? Gdy ktoś poprosi cię o coś, na co nie masz ochoty, zapytaj, dlaczego masz to zrobić. Zaproponuj kompromis.

---