W.Brytania
Monarchia.
Kształtowanie systemu:
Król (sankcjonuje) podpisuje ustawy, orędzie, pokazywanie się.
Parlament (ma największe znaczenie) składa się z 2 części:
-1-Izby gmin (skład jest zmienny <obecnie liczy 46 członków, kadencja nie może trwać dłużej niż 5 lat>)
-2-Izba Lordów (zmienia się liczba, obecnie 691 członków)
To sąd apelacyjny.
Rząd (władza wykonawcza) ok.. 100osób
Gabinet 15 osób (ministrów Seniorów)
Rząd ok. 100osób(ministrowie juniorzy)mają zadanie kierować.........?
Partie polityczne
-Konserwatyści (szef partii zwycięskiej zostaje premierem)
-Partia Pracy-Uzupełnieniem jest Partia Liberalna.
<Lider opozycji jej Królewskiej mości-lider opozycji>Tworzy gabinet cieni, który ma za zadanie być gotowym na przejęcie władzy.
Szwajcaria
Państwo federacyjne!
2 Izby Zgromadzenia Federalnego:
-1-Rada Narodu (200deputowanych)niższa
-2-Rada Kantonu (46 przedstawicieli)
<Referenda odbywają się w kantonach i w Kraju>
Inicjatywa ludowa ?
Rada Federalna( 7 osób) wybierane przez Zgromadzenie Federalne, muszą być z 3 największych Kantonów(3 grupy językowe, religijne) <<Każda z nich jest kierownikiem Departamentów>>
Prezydent-znaczenie małe, członek Rady Federalnej, którego wybiera zgromadzenie Federalne na 1 rok!
Włochy
Kraj demokratyczny
Parlament 2 izbowy:
(kadencja 5 lat, wybieramy w wyborach powszechnych, obie IZBY mają podobną wartość!!)
-1-Izba deputowanych 630 osób
-2-Senat 315
Prezydent-na 7 lat przez Zgromadzenie Narodowe(2izby).
System jest bardzo mało stabilny. Zbyt duże rozdrobnienie.
Zazwyczaj tworzą się 2 bloki:
1) Unią -lewicowy
2) Dom wolności-prawicowy
Inne: Forza Italia, Demokraci lewicy.
Hiszpania
Monarchia dziedziczna.
(Król od'75 Juan Carlom, pozycja jego dość silna, pełni funkcję reprezentacyjną)
Parlament>Kortezy<2 izby:
kadencja 4lata
1) Senat (wyższa) 259
2) Kongres Deputowanych (350?)
System partyjny:
Dwupartyjny.
-!-PSOE-Hiszpańska Socjalistyczna Partia Robotnicza w jwj skład wchodzą: Partia Ludowa.
Francja
Jest V Republiką (określaną semi-prezydencką, mierzona jest od konstytucji do konstytucji) Charles de Gaulle
Prezydent powołuje RZĄD, wybierany w wyborach powszechnych na 5lat(wcześniej na 7lat(od2002). Ma uprawnienia wydawania dekretów. Prezydent może rozwiązać Parlament!
Parlament (2izbowy)
1)niższa-Zgromadzenie Narodowe 577 deput.(kadencja 5 lat, w systemie większości bezwzględnej)
2) wyższa-Senat-343 senstorów
(wybory 2-stopniowe: najpierw elektorów się wybiera, następnie senatorów)
Senatorem może być osoba z administracji publicznej. Kadencja trwa 6 lat(wcześniej9!)
Kompetencje Senatu: jest uzupełnieniem.
Rząd jest stanowiony z większości.
2 duże partie:
-1-Partia Socjalistyczna (ponad 200mandatów)
-2- Unia na rzecz Ruchu Ludowego (ok. 300mandatów) . Głowna partia prawicy, skąd wywodzi się prezydent.
Francja:
System wielopartyjny-blokowy.
-blok lewicowy: Partia socjalistyczna, Francuska Partia Komunistyczna.
-blok prawicowy: Unia na rzecz Demokracji Francuskiej, Unia na rzecz Ruchu Ludowego.
-Inne partie: Front Narodowy.
Niemcy
System wielopartyjny.
Socjaldemokratyczna Partia Niemiec, Unia Chrześcijańskich Demokratów, Unia Chrześcijańsko-Społeczna, Partia Wolnych Demokratów, Związek 90/Zieloni.
Włochy:
System wielopartyjny blokowy.
-blok prawicowy: Forza Italia, Sojusz Narodowy, Liga Północy.
-blok lewicowy: Lewicowi Demokraci, Margherita, Odrodzenie Komunistyczne.
W.Brytania
System dwupartyjny
Partia Konserwatywna, Partia Pracy.
Stany Zjednoczone
System dwupartyjny
Partia Demokratyczna, Partia Republikańska.
---------------------------------------------
NIEMCY-(demokracja parlamentarno-gabinetowa) sa republika ,panstwem federalnym z parlamentarnym, demokratycznym systemem rzadow, w którym szczególnie silna pozycje ma kanclerz. System przedwojenny, wajmarski. Wladze tworzy Zgromadzenie Narodowe, podejmuje decyzje w sytuacjach szczegolnych np.referendum.
Sa 2 izby
-nizsza-bundestag462
-wyzsza Bundesrat69
(5% progi wyborcze eliminuja partie skrajne, jeżeli ugrupowanie chce wejsc do parlamentu musi zdobyc w 3 okregach -3 bezposrednie glosy w konfederacji, to 3ech wchodzi.
Do Bundestagu wybory sa co 4 lata.
Niemcy sa federacja, maja 15 landów. Każdy land ma swój
Landtag (parlament).
(Osoby z roznych partii, chadek i socjaldemokrata zawsze wchodzi)
Prezydent jest wybierany przez Bundestag i Bundesrat, wybieraja Federalny Trybunal Konstytucyjny,z którego może korzystac prezydnt. Poza sytuacja,w ktorej ustawa jest sprzeczna z konstytucja ,prezydent zawsze podpisuje ustawy.
SPD -partia socjaldemokratyczna, najstarsza i najwieksza,
CDU/CSU-partie demokratyczne.
FDP-partia wolnych demokratow,liberalowie.
GRINE-nowa partia,wchodza do parlamentu/Bundnis90-GB90.,
PDS-partia lewicowa.
W latach 90,XXwieku system zmienil się na 2 blokowy. Blok centrolewicowy i centroprawicowy.
SLOWACJA -jest republika parlamentarna.
-glowa panstwa jest prezydent, wybierany w wyborach powszechnych.
Wladze ustawodawcza sprawuje jednoizbowy parlament.
-Rada Narodowa 150 osob.
Panstwo jednorodne.
Wybory sa co 4lata.Rzad jest powolywany przez prezydenta z uwzglednieniem wiekszosci parlamentarnej,jest odpowiedzialny polit przed parlamentem.
Najwieksza partia jest SMER-socjalisci(Fico).
SNS-Slowacka partia narodowa,demokraci,HZDS.
WEGRY
-republika parlamentarna.
Prezydent wybierany na 5 lat przez Zgromadzenie Narodowe-najwyzszy organ wladzy panstwowej.
Rzad z premierem powolywany jest przez Zgromadzenie Narodowe.
Parlament 386 poslow.
Rzad jest przed nim odpowiedzialny. Parlament może być rozwiazany przez prezydenta. Może się tez samorozwiazac.Czesc deputowanych wybieranych jest z systemow wiekszosciowych,czesc z systemow proporcjonalnych,listy krajowej. Prezydent może być raz wybrany,może zglosic weto,jeżeli ustawa jest niezgodna z konstytucja.
SMK-strona madziarska koalicji(partia koalicji Wegierskiej),
ANO-liberalowie-sojusz nowego obywatela,
SDKU,KDU-fundamentalisci chrzescijanscy.
1Fidesz-wazna partia wegierska,partia obywatelska,
2.Wegierska Partia Socjalistyczna-lewicowa,
3.Wegierskie Forum Demokratyczne-prawicowa,w koalicje wchodzi z Fideszem.
4.Zwiazek Wolnych Demokratow.
STANY ZJEDNOCZONE—(demokraci i republikanie dominacja 2 wielkich partii),Republika Zwiazkowa,System prezydencki. Zasady ustrojowe:
federalizm-stany sa suwerennymi jednostkami politycznymi.
Wladza jest podzielona miedzy organy federalne i stanowe.Prawo federalne ponad stanowe.
Wladza ustawodawcza (Parlament)-Kongres jest 2-izbowy, sklada się z:
-izby reprezentantow(niższa)435 deputowanych, wybierani na 2 lata.
-senatu-100 senatorow,po 2 z kazdego stanu.Wybierani na 6 lat,co 2 lata odnawiana jest 1/3 skladu.system wiekszosciowy. Senat rozstrzyga w sprawie impeachmentu.Partia Republikanska-partia konserwatywna, Partia Demokratyczna-Partia Liberalna.
REPUBLIKA LITEWSKA
-typowy uklad parlamentarny, jednoizbowy, legislacja ,ustawodawstwo.
Wladze ustawodawcza sprawuje parlament-Sejmas.
Wladze wykonawcza-rzad z premierem na czele.
Premier jest powolywany przez prezydenta za zgoda sejmu.
Prezydent wybierany w wyborach powszechnych na 4 lata.może być odwolany przez Sejmas.(był odwolany w 2004).
1Partia pracy,
2socjaldemokratyczna partia litewska, 3partia liberalnych demokratow oraz Akcja wyborcza Polakow na Litwie 4.partia konserwatywna -zwiazek oczyszna.
ROSJA
(1991 jako niepodlegle Państwo)
kraje,obwody autonomiczne, miasta o znaczeniu federacyjnym (Moskwa i Petersburg), okregi autonomiczne(maja statut i ustawodawstwo)Nie ma tam obywatelstwa. Republiki maja wlasne konstytucje,organy wladzy, obywatelstwo, symbolike.
Prezydent może być wybrany 2 razy po 4 lata.
Premier powolywany przez prezydenta. System polprezydencki.Prezydent ma prawo wydawania dekretow. Ma prawo zdymisjonowac rzad,kieruje polityka zagraniczna. Obradami na posiedzeniu rzadu kieruje premier,ale jak chce prezydent to on kieruje.
Parlament 2izbowy:
-Duma Panstwowa-450 deputowanych. Może być rozwiazana przez prezydenta. Jeżeli 3 krotnie nie uda się wybrac rzadu,to prezydent musi rozwiazac Dume.
-Rada Federacji,178 deputowanych. Maja prawo do wyboru 2 przedstawicieli z poszczegolnych elementow Federacji. Rada Federacji zatwierdza ustawy wydane przez Dume,a także dekrety,wybor prezydenta,granice Federacji.W R.F. system w wyborach jest wiekszosciowy.do Dumy jest mieszany.
Glowne sily w parlamencie: Komunistyczna Partia Rosyjskiej Federacji, Partia Jablko-partia liberalna, liczyla się do pol. Lat 90,
Narodowa Demokratyczna Partia-odnosi się do Rosji Carskiej,nie jest skrajna partia. Jest partia opozycyjna, ale Zilinowski nie krytykuje Putina,bo nie wejdzie do parlamentu.
Wspolna Rosja-typowa partia wladzy.Każdy czlonek Federacji ma prawo do wlasnej partii.
REPUBLIKA CZESKA Prezydent(na5 lat) wybierany przez parlament. Rzad powoluje i odwoluje prezydent na wniosek premiera..
Parlament 2 izbowy:
-Izba nizsza to Izba Poselska-200 poslow.
-Izba wyzsza to senat-81 senatorow, wybierani na 6 lat, sklad odnawiany co 2lata 1/3 senatorow.
-1sza tura wyborow-może prezydent zostac wybrany,jak go wybierze 50%poslow.
-2ga tura-przechodzi 2 najsilniejszych kandydatow.W obu izbach trzeba uzyskac ponad 50%glosow.Jest to prawie niemozliwe.
-3cia tura-sumuje się glosy z 2 izb,musi ich być ponad 50%.
ODS-obywatelska demokratyczna partia, CSSD-socjalistyczna partia(konkurenci). Rzadzi ODSalbo CSSD albo tworza się bloki. Rzad wylaniany w wyniku gry sil miedzypartiami. Będzie to albo jedna albo drua partia, albo koalicja .Partia zielonych,Komunistyczna partia czech i moraw. KSCM wchodzi do parlamentu,tworzy koalicje z CSSD.CSSD iKSCM-zdobyla 100 glosow.ODS i UD-CSL tez zdobyla 100 glosow.
------------------------------------
Francja:
System wielopartyjny-blokowy.
-blok lewicowy: Partia socjalistyczna, Francuska Partia Komunistyczna.
-blok prawicowy: Unia na rzecz Demokracji Francuskiej, Unia na rzecz Ruchu Ludowego.
-Inne partie: Front Narodowy.
Niemcy
System wielopartyjny.
Socjaldemokratyczna Partia Niemiec, Unia Chrześcijańskich Demokratów, Unia Chrześcijańsko-Społeczna, Partia Wolnych Demokratów, Związek 90/Zieloni.
Włochy:
System wielopartyjny blokowy.
-blok prawicowy: Forza Italia, Sojusz Narodowy, Liga Północy.
-blok lewicowy: Lewicowi Demokraci, Margherita, Odrodzenie Komunistyczne.
W.Brytania
System dwupartyjny
Partia Konserwatywna, Partia Pracy.
Stany Zjednoczone
System dwupartyjny
Partia Demokratyczna, Partia Republikańska.
---------------------------------------------