8883

Prof.nadzw.dr hab.inż. Władysław Brzozowski Cz*stochowa-Gliwice, 15.02.1999 r.

Politechnika Częstochowska

Instytut Elektroenergetyki

Wykłady z przedmiotu:

TECHNIKA PROGRAMOWANIA

studia magisterskie, kierunek Elektrotechnika,

specjalno** Informatyka w Elektroenergetyce, sem.VI

Wyk*ad 12. Zintegrowane informatyczne systemy zarz*dzania. Za*o*enia systemu R/3 firmy SAP AG. Za*o*enia systemu IFS Applications.

1. Literatura

[1] Zarz*dzanie. Teoria i praktyka. Praca zbiorowa pod redakcj*: A.K.Ko*mi*ski, W.Piotrowski. Uniwersytet Warszawski - Wy*sza Szko*a Przesi*biorczo*ci i Zarz*dzania im. Leona Ko*mi*skiego. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998.

[2] Adamczewski P.: Zintegrowane systemy informatyczne. Mikom, Warszawa 1998.

[3] System R/3. SAP AG.

[4] Mieczkowska E.: IFS APPLICATION jako zestaw kompleksowych zintegrowanych modyfikowalnych system*w informatycznych, wspomagaj*cych proces zarz*dzania eksploatacj* elektrowni i elektrociep*owni. W: Materia*y Konferencji MEE'99 „Modelowanie eksploatacji elektrowni”. Politechnika Cz*stochowska. Instytut Elektroenergetyki, Cz*stochowa 1998.

2. Wprowadzenie. Ewolucja informatycznych system*w zarz*dzania

Zintegrowane informatyczne systemy zarz*dzania s* ostatni* faz* ewolucji system*w informatycznych zarz*dzania [1, 2]. Obrazuje to rys. 1 poni*ej.

Skr*ty na rysunku 1 prezentuj* kolejne generacje SIZ [2]:

SET - systemy ewidencyjno - tranzakcyjne (Transaction Processing Systems);
SID - systemy informacyjno - decyzyjne (Management Information Systems);
SWD - systemy wspomagania decyzji (Decision Support Systems);
SE - systemy eksperckie (Expert Systems);
SIK - systemy informowania kierownictwa (Executive Information Systems);
SSI - systemy sztucznej inteligencji (sieci neuronowych; Artificial Neuron Networks);
ZSIZ - zintegrowane systemy informatyczne.

W stosunku do powy*szych generacji, przytoczonych za [2], nale*y jednak zwr*ci* uwag* na pewne nie*cis*o*ci:

Systemy eksperckie s* to te* systemy sztucznej inteligencji;

Ani systemy eksperckie, ani sztuczne sieci neuronowe nie stanowi* samoistnych informatycznych system*w zarz*dzania, a jedynie modu*y wspomagania decyzji w takich systemach.

Rys. 1. Ewolucja SIZ (zaczerpni*to z [2]).

O ile informatyczne systemy zarz*dzania du*ych przedsi*biorstw zachodnich przesz*y ju* przez wszystkie pocz*tkowe fazy, o tyle w Polsce stan tych system*w odpowiada pierwszej fazie jw. Faza ta cechuje si* pojedynczymi izolowanymi systemami dziedzinowymi, takimi jak systemy gospodarki magazynowej, systemy finansowo-ksi*gowe, systemy kadrowe itp.

Przedmiotem naszego wyk*adu jest ostatnia faza ewolucji SIZ tj. ZSIZ - zintegrowane systemy informatyczne zarz*dzania.

Zintegrowanym informatycznym systemem zarz*dzania nazywamy [2] modu*owo zorganizowany system, obs*uguj*cy wszystkie sfery dzia*alno*ci przedsi*biorstwa.

3. Zakres i struktura zintegrowanego informatycznego systemu zarz*dzania (ZSIZ)

ZSIZ obejmuje, w pe*nym zakresie, nast*puj*ce modu*y [2]:

finansowo-ksi*gowy;
planowania, kontroli i controllingu;
gospodarki maj*tkiem trwa*ym;
gospodarki zasobami ludzkimi (system kadrowy);
zaopatrzenia;
gospodarki materia*owej;
marketingu;
zbytu;
gospodarki transportowej;
technicznego przygotowania produkcji;
sterowania produkcj*;
gospodarki remontowej;
sprzeda*y;
analiz i raport*w.

ZSIZ o powy*szym zakresie integruje funkcje komputerowego zarz*dzania z komputerowym wytwarzaniem, tj realizuje funkcje systemu CIM (Computer Integrated Manufacturing) [2].

ZSIZ powinien posiada* nast*puj*ce cechy [2]:

kompleksowo** funkcjonaln* - obejmowanie wszystkich sfer dzia*alno*ci przedsi*biorstwa;
zdolno** integrowania danych i proces*w;
elastyczno** strukturaln* i funkcjonaln* - mo*liwo** dynamicznego dopasowania rozwi*za* sprz*towo-programowych do zmieniaj*cych si* potrzeb przedsi*biorstwa;
otwarto** - zdolno** rozszerzania systemu o nowe modu*y;
merytoryczne zaawansowanie (por. dalej);
technologiczne zaawansowanie - zgodno** z aktualnymi standardami sprz*towo - programowymi;
zgodno** z lokalnymi przepisami, zw*aszcza w zakresie modu*u systemu ekonomiczno-finansowego (w Polsce zgodno** z Ustaw* o rachunkowo*ci).

Wa*ne jest by nie tylko producent - dostawca, lecz i u*ytkownik (informatycznie zaawansowany) zintegrowanego systemu zarz*dzania mia* mo*liwo** do**czenia nowego modu*u, a co najmniej swobodnego pozyskiwania, w informatycznej formie, wszystkich danych zawartych w bazach danych systemu, celem ich wykorzystywania we w*asnych modu*ach, lub innych w*asnych systemach i programach.

Standardami merytorycznie zaawansowanych ZSIZ jw. s* [1, 2]:

ERP (Enterprise Resource Planning, inna nazwa angielska Money Resource Planning) - standard planowania zasob*w finansowych, obejmuj*cy procedury finansowe: cash flow (analiza przep*yw*w *rodk*w finansowych i nadwy*ki pieni**nej), ABC (Activity Based Costing; [2]) itd.;
MRP (Material Requirements Planning) - standard planowania potrzeb materia*o-wych (dla cel*w systemu produkcyjnego);
MRP II (Manufacturing Resource Planning) - standard planowania zasob*w produkcyjnych i sterowania produkcj*;
MRP II Plus - standard **cz*cy ERP oraz MRP II;
DEM (Dynamic Enterprise Modelling) - standard dynamicznego modelowania przedsi*biorstwa;
TQM (Total Quality Management) - standard kompleksowego zarz*dzania jako*ci*;
ISO 9000 - standard norm Mi*dzynarodowej Organizacji Normalizacyjnej ISO (International Organization for Standardization);
JiT (Just in Time) - standard zarz*dzania logistycznego (dostawy dok*adnie na czas);
CAD (Computer Aided Design) - projektowanie wspomagane komputerowo;
CAM (Computer Aided Manufacturing) - komputerowe wspomaganie produkcji;
FMSs (Flexible Manufacturing Systems) - elastyczne systemy produkcyjne.

Standardy: ERP, MRP, MRP II, MRP II Plus, DEM, okre*laj* (wzrastaj*c*) klas* zintegrowanego systemu zarz*dzania.

Zintegrowany system zarz*dzania typu CIM (Computer Integrated Manufacturing) [2] (por. wy*ej) **czy standardy: MRP II, CAD, CAM oraz FMS.

Standard MRP II (Manufacturing Resource Planning; jw.) ma szczeg*lne znaczenie jako odniesienie dla rozwi*za* zintegrowanych system*w zarz*dzania przedsi*biorstw produkcyjnych. Zosta* on okre*lony w 1989 roku przez stowarzyszenie ameryka*skie APICS (American Production * Inventory Control Society). Standard ten jest ekonomicznie uzasadniony przy produkcji wyrob*w powtarzalnych o wysokim stopniu z*o*ono*ci, wytwarzanych w wielu odmianach na bazie wsp*lnego zbioru surowc*w i prefabrykat*w (cytat z [2]).

Standard MRP II umo*liwia optymalne planowanie produkcji na bazie oszacowania przysz*ego popytu oraz oblicze* zapotrzebowania na materia*y, p**fabrykaty i inne *rodki i przedmioty pracy. W tym celu w strukturze MRP II mo*na wyr**ni* BIS (Business Information System) - gospodarczy system informacyjny, obejmuj*cy: operatywny plan produkcji, planowanie i zarz*dzanie zdolno*ciami produkcyjnymi, zarz*dzanie zaopatrzeniem, zapasami i dostawami oraz zasobami finansowymi i ludzkimi.

W standardzie MRP II planowanie dokonuje si* na nast*puj*cych poziomach [2]:

okre*lania strategii dzia*alno*ci gospodarczej;
programowania produkcji, przychod*w i sprzeda*y (SOP - Sales Operation Planning);
okre*lania g**wnego harmonogramu produkcji (planowania produkcji podstawowych wyrob*w; MPS - Master Production Scheduling);
planowania potrzeb materia*owych (MRP - Material Requirements Planning);
planowania kr*tkookresowego i sterowania produkcj* bie**c* (SFC - Shop Floor Control).

Standard MRP II wymaga obj*cia systemem informatycznym wszystkich strumieni i sprz**e* zwrotnych w zakresie surowc*w, materia**w, p**produkt*w i produkt*w.

Okre*la si* trzy warianty uwzgl*dniania wymog*w standardu MRP II [2]:

minimalny, obejmuj*cy planowanie sprzeda*y, zarz*dzanie popytem, planowanie zasob*w, planowanie zdolno*ci produkcyjnych;
rozwini*ty, obejmuj*cy dodatkowo harmonogramowanie produkcji, zarz*dzanie stanowiskiem roboczym oraz symulacj*;
zaawansowany, obejmuj*cy dodatkowo zarz*dzanie zmianami konstrukcyjnymi i technologicznymi, integracj* z systemem CAD/CAM, zarz*dzanie remontami, serwisem i dystrybucj*, rachunkowo**, controlling, cash flow itp.

4. Podstawowe charakterystyki dotychczas opracowanych, przez r**ne firmy zagraniczne i krajowe, oraz oferowanych w Polsce ZSIZ

Podstawowe dane odno*nie do dotychczas opracowanych i oferowanych w Polsce ZSIZ zestawiono w poni*szej tablicy 1.

Skr*ty w kolumnie 4 tablicy oznaczaj* podsystemy przedsi*biorstwa obj*te ZSIZ:

FK - finanse i ksi*gowo**;

RK - rachunek koszt*w;

SD - dystrybucja;

ZP - zaopatrzenie;

GM - gospodarka materia*owa;

PP - produkcja dyskretna;

PC - produkcja ci*g*a;

GR - gospodarka remontowa;

PR - zarz*dzanie przedsi*wzi*ciami (projektami);

QM - zarz*dzanie jako*ci*;

TR - gospodarka transportowa;

HR - kadry;

PL - p*ace.

Tablica 1. Zintegrowane systemy zarz*dzania oferowane w Polsce (zaczerpni*to z [2]).

Nazwa systemu	Producent	Klasa syste-mu	Zakres funkcjo-nalny: wszystkie systemy: FK, RK, SD, ZP, GM, a ponadto:
1	2	3	4
ASW (Application SoftWare)	International Business Systems AB (Szwecja)	ERP	PP,PC,PR,QM,TR,HR
BPCS (Business Planning and Control System)	System Software Associate Inc. (Incorporated; USA)	MRP II	PP,PC,GR,PR,QM,TR,HR,PL
Comet	SNI (Niemcy) - Baan (Holandia)	MRP	PP,PC
Concord XAL	Damgaard Data A/S (Dania)	MRP II	PP,PC,PR
EuroSystem	Pro-Holding Unit Group (Polska)	MRP II	PP,PC,GR,TR,HR
Exact Glob	Exact Industrie BV (Holandia)	MRP	PP,PC,PR,QM,TR,HR
IFS Application (Industrial and Financial Systems)	IFS (Szwecja)	ERP	PP,GR
Impact Award	Avangarde Systems (Wielka Brytania)	ERP	PP,PC,PR,GR
JD Edwards	JD Edwards World Salution Company (USA)	MRP II Plus	PP,PC,PR,QM,GR, TR,HR
Kameleon CS/3	Tetra Ltd. (Limited Company; Wielka Bry-tania)	MRP II	PP,PR,QM,GR,PL

Tablica 1. (cd.). Zintegrowane systemy zarz*dzania oferowane w Polsce (zaczerpni*to z [2]).

Nazwa systemu	Producent	Klasa syste-mu	Zakres funkcjo-nalny: wszystkie systemy: FK, RK, SD, ZP, GM, a ponadto:
1	2	3	4
Koma-UX	KOMA SA (Polska)	MRP	PP,PC,PR,GR,TR,PL
MAX	Manufacturing Control Systems Ltd. (Wielka Brytania)	MRP II	PP,QM,GR
MFG/PRO	QAD Inc. (USA)	ERP	PP,PC,PR,QM,TR,HR
MMRP/Platinum	Micro MRP Inc. (USA) - Platinum (USA)	MRP II	PP,PC,PR,QM,GR
MOVEX	Intentia AB (Szwecja)	MRP II	PP,PC,PR,QM,GR
Oracle Application	Oracle Corporation (USA)	ERP	PP,PC,PR,QM
R/3	SAP AG (Niemcy)	DEM	PP,PC,PR,QM,GR, TR,HR
Renesans CS	Ross Systems Inc. (USA)	ERP	PC
Scala	Scala International (Szwecja)	MRP II	PP,PC,PR,QM,GR, TR,HR
SSPP (System Skomputeryzowanej Produkcji Przemys*owej)	GTI - CSBI SA (Polska)	MRP II	PP,PL
System 21	JBA International (Wielka Brytania)	MRP II	PP,PC,PR,TR
TETA	Teta Sp.z o.o. (Polska)	MRP	PP,HR,PL
Triton - Baan IV	Baan (Holandia)	DEM	PP,PC,PR,GR,TR

Powy*sze ZSIZ cechuj* si* r**ni*cymi si* parametrami informatycznymi: platformami sprz*towymi, systemami operacyjnymi oraz j*zykami programowania/systemami baz danych. Dane te zestawiono w tablicy 2 poni*ej, dla system*w wyszczeg*lnionych w tablicy 1.

Tablica 2. Parametry informatyczne zintegrowanych system*w zarz*dzania, oferowanych w Polsce (zaczerpni*to z [2]).

Nazwa systemu	Platforma sprz*towa	System operacyjny	J*zyk programowa-nia, system baz da-nych
1	2	3	4
ASW (Application SoftWare)	AS/400	OS/400	RPG,C/DB2/400
BPCS (Business Planning and Cont-rol System)	AS/400, RS/6000, HP9000, DEC	HP-UX, AIX, OS/400, Digital Unix	RPG, C, AS/SET/ DB2, Informix, Oracle
Comet	dowolna	Unix, Windows NT	SQL, Informix, Oracle
Concord XAL	PC, komputery Unix-owe, AS/400	DOS, OS/2, Novell Net Ware, Unix	XAL
EuroSystem	HP, IBM, ICL, Intel	Unix	Informix 4GL, FourGen, Case Tools, Informix
Exact Glob	PC	DOS, Novell Net Ware	w*asny system baz danych
IFS Application (Industrial and Financial Systems)	RS/6000, ICL, DEC VAX, DEC Alpha	wszystkie dla platformy Oracle	Oracle Server, SQL Windows, Oracle
Impact Award	HP RISC, RS/6000, ICL, DEC, SCO-Intel	DOS, Unix, Novell Net Ware, Windows	Cobol/ISAM, Informix, Oracle
JD Edwards	AS/400, HP9000, RS/6000, DEC Alpha	OS/400, Unix, Windows NT, MVS	CASE/DB2/400, Microsoft SQL, Informix
Kameleon CS/3	RS/6000, HP9000, DEC Alpha, Motorola	SCO Unix, AIX, HP-UX, Windows NT	C, C++, Oracle, Informix, SQL Server
Koma-UX	RISC, CISC	Unix, AIX, HP-UX	Informix 4GL, ESQL, Power Builder/Infor-mix
MAX	ICL, IBM RS/6000, HP9000	Unix	C/Informix 4GL
MFG/PRO	Intel, RS/6000, Sun, HP9000, DEC VAX	DOS, Novell Net Ware, Unix, VMS, OS/2	Progress 4GL, CASE/Progress, Oracle
MMRP/Platinum	AS/400	OS/400	DB2/400
MOVEX	AS/400	OS/400	DB2/400
Oracle Application	dowolna	Unix, VMS, Win-dows NT, OS/2	Designer 2000, Deve-loper 2000, Oracle 7
R/3	dowolna	Unix, Windows NT	ABAP, C, C++/Ada-bas, DB2, Oracle, Informix

Tablica 2. (cd.). Parametry informatyczne zintegrowanych system*w zarz*dzania, oferowanych w Polsce (zaczerpni*to z [2]).

Nazwa systemu	Platforma sprz*towa	System operacyjny	J*zyk programowa-nia, system baz da-nych
1	2	3	4
Renesans CS	DEC VAX, DEC Alpha, RS/6000, HP9000	VMS, OVMS, Digital Unix, AIX, HP-UX	Gembase 4GL/ Oracle, Ingres, Sybase
Scala	PN, RS/6000	DOS, Unix, Novell Net Ware, Windows NT	C, C++/Btrieve
SSPP (System Skomputeryzowa-nej Produkcji Przemys*owej)	PC, HP, RS/6000, Sun, DEC	DOS, Unix, VMS, Windows NT	Oracle
System 21	IBM AS/400, HP, DEC, RS/6000	OS/400, Unix	w*asne , Oracle
TETA	PC, HP, RS/6000, DEC	DOS, Unix, VMS, Windows NT	C/Oracle
Triton - Baan IV	RISC, HP, DEC	Unix	w*asne, B-ISAM, B-TAM

Spo*r*d ZSIZ wymienionych w tablicach 1 i 2, za najbardziej zaawansowane uwa*a si*: Baan IV, R/3, Oracle Applications oraz Renesans [2].

5. Za*o*enia systemu R/3 firmy SAP AG (na podstawie [3])

Zintegrowany system zarz*dzania R/3 jest produktem firmy SAP AG.

O*rodki rozwojowe niemieckiej firmy SAP AG znajduj* si* w Niemczech, USA i Japonii. Firma posiada rozbudowan* sie* dystrybucyjno-serwisow*, obejmuj*c* ponad 40 kraj*w *wiata, w tym Polsk*. **czna liczba pracownik*w firmy przekracza 13000. Z aplikacji systemu R/3 korzysta ju* oko*o 8000 przedsi*biorstw z 80 kraj*w *wiata.

Cechami systemu R/3 jest (w uj*ciu [3]):

wszechstronno**. System mo*e by* stosowany w przedsi*biorstwach wielu bran*; w [3] wymienione s*: administracja publiczna, zak*ady naukowe, banki, zak*ady ubezpiecze*, przemys* maszynowy, chemiczny, farmaceutyczny, elektroniczny, paliwowo-energetyczny, motoryzacyjny i lekki, handel, telekomunikacja oraz s*u*ba zdrowia;
elastyczno**. System mo*e by* zastosowany do ka*dego przedsi*biorstwa, o dowolnej strukturze. Do sieci systemu mog* by* przy**czone nie tylko jednostki organizacyjne przedsi*biorstwa: centrala, zak*ady produkcyjne, filie itd. lecz r*wnie* dealerzy i dostawcy. Mo*liwe jest tak*e obj*cie systemem, oraz integracja w ramach systemu, przedsi*biorstw sk*adowych zintegrowanej organizacji gospodarczej typu holdingu. U*ytkownik ma mo*liwo** dostosowania systemu do bie**cych potrzeb przedsi*biorstwa w razie szybkich zmian, zar*wno wewn*trznych jak i na szczeblu krajowym. Dostosowanie takie u*atwiaj* specjalne systemy i programy komputerowe dostosowawcze, np. Development Workbench ABAP/4;
integracja. System posiada struktur* modu*ow* (por. ni*ej). Mo*liwe jest wykorzystanie zar*wno wszystkich modu**w w spos*b zintegrowany, jak i poszczeg*lnych modu**w w spos*b oddzielny. Integracj* w systemie zapewnia mechanizm o nazwie SAP Business Workflow. Dane wprowadzane i operacje realizowane w dowolnym z modu**w s* dost*pne i powoduj* odpowiednie interakcje w innych modu*ach (np. gospodarka magazynowa - system finansowo-ksi*gowy). System R/3 mo*e tak*e wsp**pracowa* z systemem Electronic Commerce w sieci Internet;
otwarto**. System mo*e by* rozbudowywany za pomoc* aplikacji i program*w innych producent*w;
nowoczesno**. System proponuje u*ytkownikowi ponad 100 gotowych scenariuszy gospodarczych i ponad 1000 modelowych proces*w gospodarczych.

System R/3 sk*ada si* z nast*puj*cych modu**w (aplikacji):

FI - Rachunkowo** finansowa (ksi*gowo**, sprawozdania finansowe);
TR - Tresury (analiza p*ynno*ci finansowej; zarz*dzanie przep*ywami *rodk*w pie-ni**nych);
CO - Controlling (koordynacja przebiegu wewn*trzzak*adowych proces*w);
EC - Controlling przedsi*biorstwa (kontrola wska*nik*w eksploatacyjnych przedsi*-biorstwa);
OC - Sterowanie przebiegiem proces*w;
IM - Zarz*dzanie inwestycjami (zintegrowane zarz*dzanie i realizacja inwestycji, kalkulacja op*acalno*ci, symulacja amortyzacji);
AM - Zarz*dzanie *rodkami trwa*ymi;
PP - Planowanie produkcji (planowanie i sterowanie wszystkimi rodzajami proces*w produkcyjnych - produkcja ci*g*a, dyskretna, seryjna, jednostkowa itp.);
IS - Wspomaganie rozwi*za* bran*owych;
MM - Gospodarka materia*owa (optymalizacja zakup*w, ocena dostawc*w, kontrola zapas*w);
PM - Gospodarka remontowa (planowanie, sterowanie i kontrola remont*w oraz serwisu);
QM - Zarz*dzanie jako*ci* (zarz*dzanie czynno*ciami w *a*cuchu logistycznym);
PS - System projektowy (zarz*dzanie przedsi*wzi*ciami we wszystkich fazach od oferty, przez projekt, do rozliczenia);
SD - Sprzeda* i dystrybucja (ustalanie cen, realizacja zlece* i dostaw);
HR - Zarz*dzanie kadrami.

Uwaga: TR j.w. wg literatury krajowej [1] nale*y te* do controllingu.

Z informatycznego punktu widzenia system R/3 nale*y do klasy system*w typu Klient/Serwer. Struktura typu Klient/Serwer oznacza, *e zarz*dzanie danymi przedsi*biorstwa przejmuj* systemy baz danych (Serwer). Z baz tych mog* dowolnie korzysta* u*ytkownicy (Klient), w dowolnej liczbie stanowisk roboczych.

Struktura ta mo*e by* wielopoziomowa, lokalna lub globalna.

Parametry informatyczne systemu R/3, na podstawie [3], zestawiono w poni*szej tablicy 3, w podziale na poszczeg*lne klasy komputer*w.

Tablica 3. Parametry informatyczne systemu R/3 (zaczerpni*to z [3])

Hard-ware

Unix Systeme

Bull IBM

Digital SNI

HP SUN

AT*T Data General IBM (Intel)

Bull/Zenith Digital (Intel) Sequent

Compaq HP (Intel) SNI

IBM

AS/400

Syste-my opera-cyjne

AIX UNIX

(SINIX)

Digital UNIX Reliant

HP UX SOLARIS

Windows NT

OS/400

Bazy danych

ADABAS D

DB 2 für AIX

INFORMIX-OnLine

ORACLE

ADABAS D

MS SQL Server

ORACLE

DB 2/400

Syste-my prezen-tacji danych

Windows 3.1

Windows 95

Windows NT

OSF/Motif

Presentation Manager

Macintosh

Windows 95

OS/2

J*zyki pro-gra-mowa-nia

ABAP/4

C++

6. Platforma informatyczna - software'owa zintegrowanego informatycznego systemu zarz*dzania na przyk*adzie systemu R/3 firmy SAP AG.

Trzonem software'u zintegrowanego systemu zarz*dzania jest oprogramowanie bazy (baz) danych. Jak wynika z przegl*du podstawowych element*w platform informatycznych (komputer - system operacyjny - oprogramowanie i system baz danych) zintegrowanych system*w zarz*dzania, wi*kszo** takich system*w korzysta z systemu Oracle jako systemu bazy (baz) danych. Istniej* ju* krajowe rozwi*zania zintegrowanych system*w zarz*dzania (np. system Impuls), stosunkowo tanie, bazuj*ce wy**cznie na systemie bazy danych Oracle.

Oprogramowanie zintegrowanych informatycznych system*w zarz*dzania opiera si* o j*zyki 4-tej generacji o symbolu 4GL (Fourth Generation Language). J*zyki te pojawi*y si* przy ko*cu lat 80-tych. Poprzedni* 3-ci* generacj* stanowi*y j*zyki wysokiego poziomu typu Fortran, Cobol i Pascal. Na marginesie tych j*zyk*w pozostaje j*zyk C, b*d*cy j*zykiem w zasadzie wysokiego poziomu, jednak z wieloma elementami i cechami j*zyka assemblerowego (niskiego poziomu).

J*zyki 3-ciej generacji zreszt* nie zanikaj*, lecz ewoluuj*. Fortran jest nadal rozwijany jako j*zyk oprogramowania superkomputer*w. J*zyk Borland Pascal, po obj*ciu obszaru programowania obiektowego, wyewoluowa* w j*zyk Borland Delphi. Podobnie i j*zyk C obj** dziedzin* programowania obiektowego.

J*zyki 4-tej generacji wykazuj* jednak cechy istotnie r**ni*ce si* od cech j*zyk*w 3-ciej generacji (ramka poni*ej). J*zyki te tworz* zazwyczaj ca*e *rodowisko programowe zapewniaj*ce u*ytkownikowi wszelkie mo*liwo*ci uruchomieniowe, diagnostyczne, organizacj* i dost*p do baz danych, rozleg*y obszar zastosowa* graficznych itp. W szczeg*lno*ci j*zyki 4GL s* przydatne przy tworzeniu kompleksowych i z*o*onych system*w zarz*dzania.

Cechy j*zyk*w 4-tej generacji:

nadaj* si* do szerokiej klasy zastosowa*, zar*wno technicznych jak i administracyjnych;
s* j*zykami strukturalnymi;
s* w pe*ni przeno*ne - umo*liwiaj* realizacj* aplikacji na r**nych komputerach;
mog* by* zintegrowane z aplikacjami napisanymi w j*zykach 3-ciej generacji, np. z aplikacjami wizualizacji danych napisanymi w j*zyku C (C++);
mog* wsp**pracowa* z r**nymi urz*dzeniami operatorskimi (stacjami roboczymi, terminalami);
s* *atwe w programowaniu nawet dla nie informatyk*w;
zapewniaj* automatyczn* dokumentacj* program*w.

Jednym z pierwszych j*zyk*w 4GL by* j*zyk ABAP/4 firmy SAP AG. Innymi tego typu j*zykami by*y: PRESTO (opracowany i zastosowany przez firm* Kraftdata AB), APS (opracowany w Irlandii) oraz MIMER (opracowany w Norwegii).

J*zyki 4GL s* cz*sto integrowane z systemami baz danych i wykorzystywane w ramach system*w automatyzacji programowania zwanych og*lnie CASE (Computer Aided Software Engineering). CASE jest zespo*em *rodk*w do p**automatycznej generacji wszystkich kolejnych faz projektu, od za*o*e* do kodu *r*d*owego i dokumentacji, co umo*liwia realizacj* zadania w spos*b sformalizowany, poprawny i terminowy i pozwala zminimalizowa* trudno*ci wynikaj*ce z przyczyn przypadkowych, organizacyjnych i personalnych. Przyk*adami system*w typu CASE by*y: IEF (Information Engineering Facility; opracowany przez firm* belgijsk* EBES, ENEL, INFPLAN (opracowany przez firm* Siemens RFN) oraz QUICKBUILD (opracowany przez firm* ICL Anglia).

J*zyk 4GL o nazwie ABAP/4 (Advanced Business Application Programming/4) jest, wg [3], *rodowiskiem Rozwoju Aplikacji b*d*cym dojrza*ym zbiorem narz*dzi do tworzenia aplikacji opartych na GUI (Graphical User Interface) w architekturze klient-serwer SAP R/3.

Jak ju* bowiem wspomniano, system R/3 posiada 3-poziomow* architektur* typu „Klient-Serwer”, opart* o rozproszone bazy danych. Na najwy*szym poziomie systemu funkcjonuje serwer centralnej bazy danych R/3, na po*rednim - serwery aplikacji R/3 z buforami centralnej bazy danych, oraz na najni*szym - serwery prezentacji R/3.

W j*zyku ABAP/4 zosta*y napisane wszystkie aplikacje systemu R/3. U*ytkownik, wg [3] mo*e w tym j*zyku zmienia* (ulepsza*, rozszerza*) aplikacje standardowe, celem ich dostosowania do w*asnych potrzeb, lub nawet napisa* swoje w*asne nowe aplikacje. Aplikacje te nie musz* by* przywi*zane [3] do komputera centralnego, lecz mog* by* implementowane i uruchamiane lokalnie na poziomie serwer*w aplikacji. Zgodnie z cechami j*zyk*w 4GL informatyk mo*e zaprojektowa* i napisa* aplikacje bez dok*adnej wiedzy na temat systemu baz danych lub sprz*tu komputerowego.

W sk*ad j*zyka, a w*a*ciwie systemu programowania ABAP/4 wchodz* nast*puj*ce elementy [3]:

Narz*dzia tworzenia aplikacji: narz*dzia Dynpro tworzenia dialog*w, generator ekran*w Screen Painter, generator menu Menu Painter, Edytor, Debugger, narz*dzia do mierzenia wydajno*ci, wspomagane komputerowo narz*dzia testowe (CATT) i inne;
Repozytorium ABAP/4;
System informacyjny Repozytorium ABAP/4;
Aktywny s*ownik danych ABAP/4;
Model danych przedsi*biorstwa;
Organizator tworzenia aplikacji ABAP/4.

Jako j*zyk 4GL, ABAP/4 obejmuje [3] metadane (przedrostek meta- oznacza dane opisu danych) tj. opisy struktur danych, a w tym definicje tabel i ich p*l oraz opisy zale*no*ci mi*dzy tabelami. Ka*de pole tabeli jest opisane przez dziedzin* pola: typ danych, d*ugo**, zakres warto*ci, spos*b wy*wietlania na ekranie itp., oraz przez s*owa kluczowe i nag**wki.

Wszystkie metadane przechowywane s* w S*owniku ABAP/4, a ten z kolei w Repozytorium ABAP/4. W S*owniku przechowywane s* tak*e opisy struktur program*w i ich interfejsy.

S*ownik ABAP/4 jest s*ownikiem aktywnym co oznacza., *e ka*da zmiana opisu danej w tym s*owniku automatycznie powoduje odpowiednie zmiany we wszystkich aplikacjach korzystaj*cych z tej danej. Programista mo*e jednak sterowa* aktywacj* tych zmian - sprawdzi* efekt zmiany pocz*tkowo w jednej wybranej aplikacji, a dopiero potem uaktywni* zmian* we wszystkich innych aplikacjach.

Zawarto** S*ownika mo*e by* ogl*dana w Edytorze i wykorzystana przez programist* do napisania nowej aplikacji. R*wnie* b*d*c w dowolnym programie mo*na klawiszem F1 wywo*a* wizualizacj* dokumentacji dowolnej danej. Chc*c nada* warto** danej mo*na wywo*a* klawiszem F4 zbi*r warto*ci tej danej i wybra* warto** przez wskazanie mysz*.

Niezale*nie od wykorzystywanego systemu bazy danych, model relacyjnej bazy danych ma, w S*owniku ABAP/4, posta* uniwersaln*. Model ten oferuje wszystkie operacje modyfikacji baz np. dodanie nowego pola tabeli.

O ile S*ownik ABAP/4 obejmuje wszystkie dane informatyczne, o tyle Model danych przedsi*biorstwa (EDM) ogranicza si* do danych opisuj*cych organizacj* i system zarz*dzania przedsi*biorstwa.

Elementarna porcja danych z Modelu danych przedsi*biorstwa, maj*ca znaczenie z punktu widzenia dzia*alno*ci przedsi*biorstwa nazywa si* encj*.

Model danych przedsi*biorstwa jest podzielony na submodele odpowiadaj*ce poszczeg*lnym modu*om systemu R/3 i obejmuje zale*no*ci pomi*dzy encjami. Zale*no*ci te mog* by* wizualizowane jako opis tekstowy lub jako wykres graficzny.

Przetwarzanie danych jest realizowane przez u*ytkownika w trybie dialogowym. Elementarna operacja realizowana w tym trybie nazywa si* transakcj*. Dialogi i transakcje s* kontrolowane przez specjalny program o nazwie Dynpro (program dynamiczny).

Sam j*zyk programowania ABAP/4 obejmuje r*wnie* elementy w*a*ciwe ka*demu j*zykowi programowania: deklaracje, instrukcje np. p*tli, skok*w, procedur itp. J*zyk obejmuje wiele funkcji i procedur standardowych. J*zyk obejmuje w szczeg*lno*ci pewne podzbiory instrukcji, funkcji i procedur zarz*dzaj*cych bazami danych (subj*zyki) o nazwie Open SQL, Native SQL oraz ABAP/4 Query. Subj*zyki te realizuj* funkcje zapyta*, indeksowania i raport*w bazy danych.

J*zyk ABAP/4 obejmuje procedury hypertekstowe (hypertekstem nazywamy *a*cuchy tekstowe powi*zane odno*nikami).

7. Za*o*enia systemu IFS Applications (na podstawie [4])

Zintegrowany system zarz*dzania IFS Applications jest produktem szwedzkiej firmy IFS.

Cechami systemu IFS Applications jest (w uj*ciu [4]):

wysoka integracja funkcjonalna;
otwarto** i nowoczesno** narz*dziowa;
niezale*no** od sprz*tu - przeno*no** i dost*pno** na wielu platformach, np. HP/HPUNIX, DEC/VMS, DEC/ULTRIX, IBM/AIX (UNIX), ICL/UNIX;
*atwo** adaptacji do nowych potrzeb. Adaptacj* t* zapewnia oparcie systemu o relacyjne bazy danych i narz*dzia 4-tej generacji (4GL). System wykorzystuje nast*puj*ce narz*dzia informatyczne: ORACLE Server, ORACLE PL/SQL, Gupta SQL Windows, Gupta Team Windows, QDS (Digital CMS), Doc-to-help, RATIONAL/Rose, Logic Works ERwin/ERX;
przyjazno** dla u*ytkownika i *atwo** opanowania. Wdro*enie systemu u*atwia pomocnicza metodologia RIM;
doskona*e zabezpieczenia, kopie i kontrola dost*pu.

System IFS Applications sk*ada si* z nast*puj*cych modu**w (aplikacji):

IFS Dystrybucja
IFS Finanse
IFS Remonty
IFS Produkcja
IFS In*ynieria
IFS Kadry.

Modu* IFS Dystrybucja sk*ada si* z jednostek funkcjonalnych (submodu**w):

Zakupy;
Zam*wienia klient*w;
Fakturowanie;
Dane podstawowe;
Magazyn.

Modu* IFS Finanse sk*ada si* z jednostek funkcjonalnych (submodu**w):

Ksi*ga g**wna;
Ksi*ga nale*no*ci;
Ksi*ga zobowi*za*;
Rozliczanie przedsi*wzi**;
*rodki trwa*e.

Modu* IFS Remonty sk*ada si* z jednostek funkcjonalnych (submodu**w):

Urz*dzenia;
Profilaktyka;
Zlecenia robocze;
Analiza techniczna i finansowa.

Z informatycznego punktu widzenia system IFS Applications nale*y do klasy system*w typu Klient/Serwer. Bazy danych oparte s* g**wnie o platform* ORACLE.

Parametry informatyczne systemu IFS Applications wymieniono na wst*pie.

Nale*y zwr*ci* uwag*, *e system IFS Applications (zgodnie z danymi w tablicy 1, na podstawie [4]) stosowalny jest g**wnie do przedsi*biorstw produkcji dyskretnej (np. przedsi*biorstw przemys*u maszynowego).

Koniec wyk*adu 12

Plik W12TEP99.DOC

Edytor WORD 6.0 PL

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
8883
8883
8883
8883
8883

więcej podobnych podstron