NEUROFIZJOLOGICZNE PODSTAWY KONCEPCJI NDT-BOBATH
-Stadium zachowan ruchowych
-Integracyjna funkcja mozgu
-prawidlowy mechanizm kontroli podstawy
-wariantowosc i zmiennosc rozwoju psychomotorycznego
-plastycznosc mozgu
Bertha i Karel Bobath
Stadium zachowan ruchowych-obserwacja i analiza ruchu prawidlowego i nieprawidlowego
-analiza wplywu zmiennosci i aktywnosci odruchowej na rozwoj ruchowy
-znaczenie wariantowosci prawidlowego rozwoju
-wplyw srodowiska=otoczenia na rozwoj dziecka
-OBSERWACJA SPONTANICZNEJ AKTYWNOSCI I PRZYSTOSOWANIE jako najwazniejsze narzedzie diagnostyczne
Koncepcja Bobath-elementy
-Jakosc wzorca ruchowego i mechanizm ruchu
-stadium zachowan ruchowych
-prawidlowy mechanizm odruchu postawy
-prawidlowy mechanizm kontroli postawy
-wspomagania
-problem glówny pacjenta
-klasyfikacja porazenia mozgowego
Mechanizm kontroli postawy
-obraz dojrzewajacego OUN
-stan funkcjonalny OUN
-poziom intefracji
Prawidlowy mechanizm kontroli postawy
-napiecie posturalne
-prawidlowa organizacja unerwienia reciprokalnego
(stabilizacja, mobilnosc)
-prawidlowo skoordynowane różnorodna wzorce postawy i ruchu współzawodnistwo wzorców
-reakcja prostowania i reakcje równoważne
Prawidlowy mechanizam kontroli postawy
-zapewnia zdolnosc aktywnego przeciwstawiania sie sile grawitacji
-kontroluje postawe ciala-kazdy wzorzec ruchowy posiada swój wzorzec posturalny-nieuświadomiony, automatyczny
-umożliwia harmonijne, płynne, efektowne oraz ekonomiczne czynności ruchowe
Prawidłowy mechanizm kontroli postawy
-rozwój selektywnych zdysocjowanych przeciwko sile grawitacji
-prawidlowy wzorzec ruchowy jest indywidualnie zmienny i wariantowy, zróżnicowany
-klinicznie wyrażony osiaganiem „kamieni milowych”
-prawidlowe doświadczenia sensoryczne
Nieprawidlowy mechanizm kontroli postawy
-nieprawidlowe napiecie miesniowe
-brak aktywnosci przeciwko sile grawitacji
-synergie ruchowe
-nieprawidlowa kokontrakcja
-fiksacje i kompensacje
-brak osiagania kamieni milowych w rozwoju
-nieprawidlowe doswiadczenia sensomotoryczne
-powstawanie i utrwalanie nieprawidlowego wzorca postawy i ruchu
-wzorzec nieprawidlowy to schematy ruchowe
Globalny wzorzec wyprostny:
-nieprawidlowa ko...
-synergie ruchowe
-fiksacje i kompensacje
-brak osiagniecia kamieni milowych w rozwoju
-nieprawidlowe doswiadczenia senomotoryczne
Diagnoza o charakterze rozwojowym-ocena jakosci wzorca ruchowego
1)Jakosc
-Wzorca ruchowego
-Ukladów posturalnych w adaptacji do czynników zew
-Sposobu wykonywania ruchu
-Kontrola pozaycji i ruchu (motoryka spontaniczna, 8 pozaycji, motoryka stymulowana, --zmiana pozacji
Diagnoza-odnalezienie głównego problemu
Diagnoza winna byc dzielem zespolu profesjonalistow, potrafiacych okreslic najistotniejsze problemy:
-zdrowotne i rozwojowe dziecka
-na dzien dzisiajszy i na przyszlosc
Aktywne wzorce postawy i ruchu wplywajace na napiecie
POZYCJA
-bezpieczna (dla terapeuty, dla pacjenta)
-zaakceptowana wszytskimi zmyslami
-postawa zgodna z wyrownaniem posturalnym liniowoscia-alignment
-aktywna
ALIGNMENT AKTYWNOSCI
1)Alignment-wyrownanie posturalne-rekacje prostowania:
-synmetria
-pozycja pośrednia
-reakcje prostowania
2) zaakceptowana aktywna pozycja- integracja sensoryczno-motoryczna
3)nie musimy podążać za pozycjami z sekwencjami rozwoju
POZYCJA->AKTYWNOŚĆ->
AKTYWNOŚĆ->UMIEJETNOŚĆ->FUNKCJA->
FUNKCJA->UCZESTNOCTWO
FUNKCJA-rozpatrywania w kontekście :
-zmysłowym
-odbiorczym(postrzeganie)
-poznawczym
FUNKCJA
-wzorce ruchu nie prowadza automatycznie do funkcji
-funkcja winna byc rozwijana we właściwym kontekscie-wlaściwa do wieku dziecka
-terapeuta pomaga w funkcji w najlepszy mozliwy sposób neutralizujac niepożądane zmiany napiecia
-istnieje możliwosć spontanicznego ruchu
-dziecko nie może mieć limitowanego ruchu bo jakość ruchu jest niewystarczajaca
-„my nie uczymy ruchow, umożliwiamy ich wykonywanie „
Funkcja wlaściwy kontekst:
-wlaściwa do wieku, mozliwosci, umiejetnosci dziecka
Patologia
-koncepcja rozwoju patologii i propozycja leczenia
-wielkosc i rodzaj napiecia miesniowego
-reakcje odruchowe reakcje toniczne
-brak reakcji prostowania i reakcji równoważnych
-nieprawidłowe wzorce postawy i ruchu
Terapia;
-Manipulacja tzw. Punktami kluczowymi
-techniki
K. BOBATH, B.BOBATH
-RIP-( REFLEX INHIBITING POSTURES) pozycje hamujace odruchy
-RIP-(REFLEX INHIBITING PATTERNS) wzorce hamujace odruchy
-TIP (TONES INFLUENCING PATTERNS) wzorce wpływajace na napiecie normalizacja!
-obecnie aktywne wzorce postawy I ruchu wpływajace na napiecie
NDT-BOBATH
-zmiana położenia czesci proksymalnej -zmiana napiecia czesci dystalnej -SHERRINGTON
- manipulacja tzw punktami kluczowymi
- kontrolowanie aktywnosci z tzw punktow kluczowych z uzyciem technik stymulacji proprioceptywnej i dotykowej
TECHANIKI- kontrolowanie aktywnosci z tzw punktow kluczowych z użyciem techniki stymulacji prioprioceptywnej i dotykowej
-PRESSURE
-TRACTION
-PLACING
-TAPPING
-PUSH-PULL
-WIBRACJA
-WIBRACJA-TRACTION
MOTORYKA GLOBALNA WPLYWA NA MOTORYKE PRECYZYJNA
-„jeżeli nie sprawiasz ze dziecko jest aktywne nie robisz nic”
-„jeżeli nie stymulujesz dziecka do osiagniecia nowych aktywnosci nic nie robisz”
TERAPIA
Proponowana terapia aby byla skuteczna musisz byc realna odpowiedzia na problemy dziecka i rodziny w sferze
-zmyslowe(CVI)
-CZUCIOWE
-RUCHOWEJ
-PSYCHICZNEJ zgodnie z zasadami ICF (funkcja, aktywnosc, uczestnictwo)
Pacjent, rodzice i profesjonalisci współdecyduja o celach
Cele powinny byc realistyczne do potencjalu pacjenta wlasciwe do otoczenia i napotykanych trudnosci zycia codziennego
Uczestnictwo
ZASADY TERAPII
„nie doświadczac” sprzetu rehabilitacyjnego na dziecku wczesniej przygotuj dziecko
ZASADY POSTEPOWANIA:
-czas na reakcje dziecka
-obserwacja reakcji dziecka
-„krok po kroku”
-róznorodność wspomagan
-respektowanie tempa pracy dziecka
-uczenie jakosci ruchu dla funkcji
-pracujemy nad calym cialem
-dostosoawnie terapii do mozliwosci dziecka
CECHY TERAPII- DZISIAJ
SMART:
-dlugosc i sila miesni, zakres ruchow, motywacja, sensoryczno-motoryczne zaakceptowanie
-dowody kliniczne
-używaj zasad ICF
-specyficzne przygotowanie dla poszczególnego zadania
-aktywacja dziecka w zadaniu
-redukcja rak
-wiecej srodowiskowych uwarunkowan
-uczestnictwo w prawdziwym swiecie
SMART
S-SPECYFICZNA
M-MIERZALNA
A-ZAAKCEPTOWANA
R-REALNA
T-OGRANICZONA W CZASIE
NDT-BOBATH:
-aktywnosc
-funkcja
-uczestnictwo
-niezaleznosc
KONCEPSCJA BOBATH A ICF
-poczatkowo oparta o rodzaj i dystrybucje napiecia miesniowego obejmuje takze problemy towarzyszace MPD
-wykorzystuje czyste postaci dla zrozumienia postaci mieszanych MPD
-dziala w nawiazaniu do ICF, MASC,GMFCS
-postawy koncepcji NDT_BOBATH:
Pozostaja niezmienne,
Postrzegane sa zgodnie z aktualna wiedza i zaadoptowane sa do struktury ICF
ICF
-zawiera definicje zdrowia i dziedzin pokrewnych (budowa funkcja struktura aktywnosc uczestnictwo)
-stanowi miedzynarodowy jezyk
-cele i rodzaj terapii
-srodowisko, czynniki zew i wew
Dla szpitali, centrow reh. Domow pomocy
-kladzie nacisk na funkcje
SWIATOWA ORGANIZACJA ZDROWIA-WHO
-uszkodzeni- utrata lub nieprawidlowosc struktury lub funkcji psychicznej, fizjologicznej lub anatomicznej
-niepelnosprawnosc-wszelkie organiczenie lub brak (wynikajacy z uszkodzenia) mozliwosci wykonywania oewnych czynnosci w sposob lub w zakresie uznanym za normalny dla ludzi LIMIT AKTYWNOSCI
-uposledzenie-niesprawnosc poszkodowanie wynikajace z uszkodzenia lub niepelnosprawnosci ktore ogranicza lub uniemozliwia danej osobie pelnienia takich ról jakie uznaje sie za normalne (uwzgledniajac wiek plec czynniki spoleczne i kulturowe)
OGRANICZENIE UCZESTNICTWA
KONCEPCJA BOBATH
-jest podejsciem do rozwiazywania problemu:
-analiza glownego problemu pacjenta jest baza do oceny klinicznej, terapii(interwencji) i postepowania z osobami z uszkodzeniami motorycznymi, zmyslowymi, percepcyjnymi i poznawczymi w wyniku uszkodzenia CSN
-aktywnosc pacenta analizowane sa w oparciu o zrozumienie funkcji (wlaczajac jakosc napiecia miesniowego, wzorce postawy, i ruchu) i ich wplyw na partycypowanie pacjenta w zyciu codziennym
KONCEPCJA NDT-BOBATH
-oferuje SPÓJNOŚĆ postepowania diagnostyczno-terapeutycznego
PODSUMOWANIE;
-koncepcja nie metoda
-koncepcja Bobath -nie Bobaty
-podejscie do rozwiazania problemu głównego pacjenta
-motoryka globalna wplyw na motoryke dystalna
-kontrolowanie aktywnosci z tzw punktów kluczowuch z użyciem techniki stymulacji proprioceptywnej i dotykowej- nie manipulacji pukntami kluczowymi
-nie uzywaj słów hamowanie rozluznienie
-w terapii nie odtwarzamy rozwoju prawidlowego_-poszukujemy aktywnej pozycji do funkcji
-jakosc a funkcja ( NIDGY JAKOSC NAD FUNKCJA- FUNKCJA PRZEZ JAKOSC)
- nie zabraniamy nieprawidlowego ruchu
-SMART
-„my nie uczymy ruchow, umozliwiamy ich wykonywanie”
-„jezeli nie sprawiasz ze dziecko jest aktywne nie robisz nic”
NDT-BOBATH (WYKLAD II)
PUNKTY KLUCZOWE
-obszary zlokalizowane w obrebie ciala wykazujace swoistą gestość receptorów
-poprzez punkty kluczowe terapeuta może kontrolować przebieg ruchu, przeprowadzić facilitację (torowanie) lub inhibicje (hamowanie) odpowiedzi organizmu
PUKNTY KLUCZOWE-wykorzystanie
-podczas badania
-do pozycjonowania (ukladania, zmian pozycji)
-jako orientacji w linii środkowej ciala
-do reedukacji równowagi
-do oddzialywania na napiecie miesniowe
-do torowania fizjologicznych wzorcow ruchowych
KONCEPCJA NDT-BOBATH -ZASADY TERAPII
-rozpoczynamy terapie tak wczesnie jak to jest możliwe
-terapeuta pracuje z pacjentem indywidualnie
-podczas terapii uwzgledniamy porazone cześci ciała
-osiągniecie samodzielności dnia codziennego jak :
Toaleta, higiena, ubieranie sie , spozywanie posiłków
-poprawa jakości zycia -usmiech na twarzy pacjenta świadczy o skuteczności terapii
-terapeuta facilituje poprzez swoje rece oraz poprzez otoczenie
-zdaniem terapeuty jest dostarczyć oacjentowi jak najwiecej RÓŻNORODNYCH bodzców
-terapie rozpoczynamy od normalizacji napiecia
-torowanie prawidlowych wzorcow ruchowych
-pacjent aktywnie uczestniczy w terapii
-motywowanie pacjenta poprzez terapie rozwiazywania problemow
-facilitacje prowadzimy od czesci proksymalnych ku dystalnym poprzez prace na odpowiednich punktach kluczowych ( mostek kregosłup barki miednica)
-prowadzenie pacjenta odbywa sie prze 24 godziny w ciagu doby (uwzglednic wszystko co ma wpływ na pacjenta środowisko, opiekunowie)
-zaproponować pacjentowi tyle pomocy ile trzeba i tak mało jak to mozliwe
-koncepcja zespolu interdydcyplinarnego terapeutycznego ( mozliwie najpelniejszy powrot funkcji)- lekarz pielegniarka fuzjoterapeuta logopeda neuropsycholog (wspolne ustalenie celów i strategii terapii, prawidlowy sposob prowadzenia pacjenta)
-pacjent jest usprawniany jako caly czlowiek
OCHORONA STAWU BARKOWEGO
-staw barkowy powinnien byc zawsze uwzgledniany procesie reh
-bolesny bark dotyka okolo 70% wszystkich pacjentow z hemiplegia (WHO)
-jak wskazuja wyniki badan przyczyna bolesnego barku jest czesto nieprawidlowa obsluga pacjenta
-prawidlowo prowadzona terapia ( koncepcja 24) terapia może zapobiec bolowi barku
LINIOWOŚĆ (ALIGNMENT)
-konieczna dla utrzymania prawidlowej postawy oraz skoordynowanego, ekonomicznego i celowego przebiegu ruchu
-wszytskie czesci narzadu ruchu (kości, więzadla, torebki stawowe ściegna miesnie) musza w kazdej chwili (postawa/wzorzec ruchowy) znajdowac sie wzgledem siebie w ściśle okreslonym położeniu
PERCEPCJA CIALA
„percepscja obejmuje wszystkie mechanizmy ktore biora udzial w przetrwaniu bodzców danej, aktualnej stuacji- właczajac plastycznosc zmysłów -wysoki poziom organizacji-odpowiednie systemy pamieci i zdolnosci odtwarzania pamieci”
PERCEPCJA:
-obejmuje mechanizmy ktore przetwarzaja docierajace di nas bodzce i pozwalaja nam sie zorientowac w aktualnej sytulacji
-oznacza zrozumienie otoczenia (srodowiska) i nas samych
-o problemach z percepcja ciala wnioskujemy na podstawie zachowania pacjenta
ZABURZENIE PERCEPCJI CIALA
-pacjent z zaburzeniami percepcji ciala czesto sa blednie oceniani jako pacjenci bez motywacji czy niechetni do terapii
-czesto decyzja (bledna) o zmianie terapeuty lub wrecz zaniechanie terapii w chwili gdy pacjent niechetnie wspołpracuje
Terapeuci powinni rozpoznac zaburzenia percepcji ciala oraz dac pacjentowi czas da nauki, Powinni zagwarantowac systematyczna terapie
KONCEPCJA BOBATH
(CZEGO POWINNISMY UNIKAC)
-podwyższonego zaglówka łóżka w leżeniu na plecach
-miekich poduszek, zbyt miekkich meteracy, lóżek wodnych
-uchwytów przy łóżku
-twardego podparcia stóp
-przedmiotow w rece niedowladnej/ porażonej
-infuzji w obrebie strony niedowladnej/poraznej
PLASTYCZNOSC-„jest to zdolnosc wszytskich komorek na kazdym poziomie ich rozwoju do zmiany kazdego aspektu ich fenotypu jako odpowiedzi na odchylenie od normy w ich warunkach wew lub otoczeniu”
PROBLEMATYKA PACJENTOW Z HEMIPLEGIA W ODNIESIENIU DO NORMALNEGO RUCHU
Czynniki potrzebne do realizacji normalnego ruchu vs. Patologia
-normalny ruch mozliwy jest dzieki prawidlowemu funkcjonowaniu wielu czynników;
a)napiecie miesniowe
b)sila miesniowa
c)ruch selektywny
d)zrozumienie zadania (na poziomie zarowno werbalnym jak i niewerbalnym)
Czynniki normalnego ruchu- patologia
-koordynynacja
-równowaga
-czucie
-ruchomosc
-percepcja
-motywacja