Będzie tu opis niebieskich ekranów WindowsXP, które pojawiają się w przypadku wystąpienia poważnych błędów systemowych.

1. Czym jest niebieski ekran?

Niebieski ekran wyświetla się zawsze wtedy, gdy Windows napotka poważny problem uniemożliwiający kontynuowanie działań systemu operacyjnego.W WindowsXP pojawia się on niezwykle rzadko zwykle wtedy gdy instalowane jest nowe urządzenie, sterownik bądĽ program. Blue Screen of Death (BSOD - z ang. niebieski ekran śmierci) to poważne ostrzeżenie, które zawsze powinno przyciągnąć Twoją uwagę. Na ekranie wyświetlane jest wiele informacji jednak ta najważniejsza to kod identyfikujący problem, który wyświetlany jest po słowie STOP.

Przykładowa linijka z identyfikacją problemu wygląda następująco:
*** STOP: 0x00000023 (0x000E0100, 0xF5F7C868, 0X8057E661)
Na pierwszy rzut oka nie wypływa z tego rzeka informacji, ale po zanalizowaniu kodu występującego po słowie STOP można się dużo dowiedzieć. Jest jednak mały problem: WinXP domyślnie ukrywa wyświetlanie BSOD i w przypadku jego wystąpienia automatycznie restartuje komputer, co uniemożliwia przyjrzenie się opisowi błędu. Pytanie brzmi... 

2. Jak uaktywnić powiadamianie o błędach krytycznych? 

Aby włączyć wyświetlanie niebieskich ekranów ostrzegawczych należy przeprowadzić szereg czynności: wejdź do Właściwości systemu (PPM na ikonie Mój komputer), wybierz zakładkę Zaawansowane i kliknij Ustawienia w sekcji Uruchamianie i odzyskiwanie. W nowym oknie w sekcji Awaria systemu zaznacz Zapisz zdarzenie do dziennika systemu i odznacz opcje Wyślij alert administracyjny oraz Automatycznie uruchom ponownie. W sekcji Zapisywanie informacji o debugowaniu wybierz z listy (brak).

Drugim sposobem na poznanie informacji jest zajrzenie do podglądu zdarzeń. Kliknij Panel sterowania/Narzędzia administracyjne/Podgląd zdarzeń, w okienku konsoli po lewej stronie wybierz system, po prawej stronie znajdĽ wśród pozycji wpis z tytułem SaveDump w kolumnie Ľródło. Kliknij znalezioną pozycję dwukrotnie aby otworzyć okno z informacjami o błędzie STOP. 

3. Szczegółowe omówienie kodów i rodzajów błędów.

Niebieski ekran wyświetla szereg informacji dotyczących usterki. Najważniejsze z nich to (począwszy od góry ekranu): 

- symboliczna nazwa błędu. Jest to komunikat, jaki błąd zwraca do systemu operacyjnego. Odpowiada numerowi błędu Stop, ukazującemu się na dole ekranu. Przykładowa nazwa błędu to DRIVER_IRQL_NOT_LESS_OR_EQUAL.
- zalecany sposób rozwiązania problemu. Ten ogólny tekst dotyczy wszystkich
błędów Stop określonego typu. W zależności od numeru błędu, możesz być poproszony o sprawdzenie dostępnej przestrzeni dyskowej, odinstalowanie
urządzenia albo usunięcie lub uaktualnienie ostatnio zainstalowanego sterownika
lub programu.
- numer błędu i parametry. Programiści nazywają tę sekcję Informacje o wykrywaniu błędów (ang. bugcheck information). Tekst następujący po słowie STOP zawiera numer błędu (w zapisie szestnastkowym, co jest oznaczone przez 0x na początku kodu) oraz maksymalnie cztery parametry, które są specyficzne dla każdego typu błędu.W naszym przykładzie kod błędu to 0x000000D1 (lub samo D1), co wskazuje na sterownik, który próbował użyć niewłaściwego adresu pamięci.W tym przykładzie parametry określają kolejno: adres pamięci, do którego sterownik chciał uzyskać dostęp; poziom żądania przerwania (IRQL), którego Windows używa do określenia kolejności, w jakiej ma odpowiedzieć na żądania sprzętu lub oprogramowania; czy sterownik próbował odczytać coś z pamięci, czy też zapisać do pamięci (0 oznacza, że była to operacja odczytu) oraz adres pamięci, z którego pochodziło niedozwolone żądanie.
- szczegóły sterownika. W niektórych (nie wszystkich) komunikatach błędu Stop
linia ta wymienia nazwę sterownika powiązanego z błędem. Jeżeli pojawi się nazwa pliku, sprawdĽ, czy sterownik jest cyfrowo podpisany. Jeżeli będzie to potrzebne, możesz użyć Konsoli odzyskiwania lub uruchomić system Windows w Trybie awaryjnym w celu usunięcia lub przywrócenia sterownika. Nie zakładaj jednak z góry, że plik, który wskazał BSOD, jest uszkodzony. Czasem zdaża się, że inny plik zawiesza program lub usługę, która z koleji wykonuje niedozwoloną operację i to właśnie jej nazwa będzie widoczna na niebieskim ekranie. Przykładowa linijka tej sekcji wygląda tak: *** tcpip.sys - Address F75D2870 base at F759000, DateStamp 3b7dc580
Zabierzemy się zatem za identyfikację błędów STOP: 

Stop 0x0000000A lub IRQL_NOT_LESS_OR_EQUAL
Proces lub sterownik trybu jądra próbował uzyskać dostęp do obszaru pamięci bez
autoryzacji. Ten błąd Stop zazwyczaj powodowany jest przez uszkodzone lub niekompatybilne urządzenie albo oprogramowanie. Nazwa będącego sprawcą sterownika urządzenia często ukazuje się w komunikacie o błędzie Stop i może dostarczyć ważnych wskazówek do rozwiązania problemu.
Rozwiązanie: Jeżeli komunikat wskazuje na konkretne urządzenie lub kategorię urządzeń, spróbuj usunąć lub wymienić urządzenia z tej kategorii. Jeżeli ten komunikat błędu Stop pojawi się podczas instalacji lub procedury aktualizacji systemu, możesz podejrzewać niekompatybilny sterownik, usługę systemową, skaner wirusów, program do wypalanie płyt CD lub program do tworzenia kopii zapasowych. Jeśli błąd pojawia się np. po dodaniu nowej karty rozszerzeń, należy usunąć kartę i sprawdzić czy BSOD nadal się pojawia. Rozwiązaniem może być także instalacja najnowszych sterowników kompatybilnych z WinXP.

Stop 0x0000001E lub KMODE_EXCEPTION_NOT_HANDLED
Błąd pojawia się gdy jeden z procesów uprzywilejowanych próbował wykonać nielegalną lub niezgodną z typem procesora instrukcję maszynową (np. sterownik usiłował wykonać instrukcję dla procesorów AMD - 3DNow! na procesorze Intela).
Rozwiązanie: najczęściej należy usunąć błędny sterownik (często jego nazwa jest wyswietlana) lub uaktualnić go do najnowszej wersji. Warto także sprawdzić ilość wolnego miejsca na dysku twardym lub sprawdzić poziom fizycznej pamięci i ewentualnie zwolnić ją. Przyczyną błędu może być także wyciek pamięci tzn. gdy aplikacja błędnie zwalnia (lub wcale nie zwalnia) przydzielonej jej pamięci.

Stop 0x00000024 lub NTFS_FILE_SYSTEM
Błąd oznaczający problem ze sterownikiem ntfs.sys, obsługującym system plików NTFS. Prawdopodobną przyczyną wystąpienia tego błędu jest uszkodzenie kontrolera IDE lub nawet samego dysku twardego (bad sectors), czasem jest to spowodowane uszkodzeniem lub zerwaniem kabla sygnałowego w tasmie łączącej dysk z płytą główną. Istnieje podobny błąd dla partycji FAT o numerze 0x00000023
Rozwiązanie: Jeśli uda się uruchomić system Windows ponownie należy zbadać strukturę logiczną dysku za pomocą polecenia chkdsk c: /f /r. Jeśli system Windows nie uruchamia się warto zanieść dysk do kolegi i tam sprawdzić jego przydatność.

Stop 0x0000002E lub DATA_BUS_ERROR
Przyczyną tego błędu Stop jest w większości przypadków awaria lub wadliwa pamięć
fizyczna (włączając pamięć używaną w kartach graficznych). Błąd może być
również wywołany uszkodzonym dyskiem twardym lub płyty głównej.
Rozwiązanie: w takich przypadkach często jedynym rozwiązaniem jest wymiana uszkodzonego podzespołu.

Stop 0x0000003F lub NO_MORE_SYSTEM_PTES
Ten stosunkowo rzadki komunikat o błędzie pojawia się, kiedy w twoim systemie zabraknie dostępnych wpisów systemowych PTE (Page Table Entries). Przyczyną może być niewłaściwie działający program do tworzenia kopii zapasowych lub wadliwy sterownik urządzenia.
Rozwiązanie: Artykuł Q256004 z bazy Knowledge Base, zatytułowany "How to Troubleshoot 'STOP 0x0000003F' and 'STOP 0x000000D8' Error Messages in Windows 2000", opisuje modyfikacje w rejestrze systemu Windows, które mogą rozwiązać ten problem.

Stop 0x00000050 lub PAGE_FAULT_IN_NONPAGED_AREA
Urządzenie sprzętowe lub usługa systemowa zażądała danych, które nie znajdowały się w pamięci, powodując błąd wyjątku. Przyczyną może być wadliwa pamięć fizyczna lub niekompatybilne oprogramowanie, w szczególności programy zdalnego dostępu oraz antywirusowe. Jeżeli błąd wystąpił natychmiast po zainstalowaniu sterownika urządzenia albo aplikacji, spróbuj użyć Trybu awaryjnego, aby usunąć sterownik lub odinstalować program.

Stop 0x00000077 lub KERNEL_STACK_INPAGE_ERROR oraz
Stop 0x0000007A lub KERNEL_DATA_INPAGE_ERROR
System próbował odczytać dane jądra z pamięci wirtualnej (pliku stronicowania),
lecz nie udało mu się odnaleĽć danych pod określonym adresem pamięci. Ten błąd Stop może być wywołany różnymi problemami, włączając uszkodzoną pamięć, niesprawny dysk twardy, nieprawidłowo skonfigurowany kontroler dysków albo kabel, uszkodzone dane lub zarażenie wirusem.
Rozwiązanie: Jeśli drugi parametr błędu ma wartość 0xC000009C lub 0xC000016A oznacza to błąd wymiany spowodowany błędnymi sektorami na dysku twardym. Wartość 0xC000009D oznacza, że problemy ma kontroler IDE, który nie może się komunikować z dyskiem twardym. Zwykle pomaga mocniejsze wpięcie taśmy połączeniowej.

Stop 0x000000ED lub UNMOUNTABLE_BOOT_VOLUME
Windows XP nie był w stanie uzyskać dostępu do woluminu zawierającego pliki startowe. Zwykle przyczyną jest zbyt szybka praca w transferze Ultra DMA.
Rozwiązanie: Jeżeli ujrzysz ten komunikat błędu Stop podczas próby aktualizacji systemu do Windows XP, sprawdĽ, czy posiadasz kompatybilne sterowniki dla kontrolera dysków i sprawdĽ okablowanie dysków, aby upewnić się, że jest poprawnie skonfigurowane. Jeżeli używasz dysków ATA-66 lub ATA-100, upewnij się, że posiadasz 80-żyłowy kabel, a nie standardowy 40-żyłowy kabel IDE. W niektórych wypadkach błąd ten naprawi się samoczynnie po ponownym uruchomieniu systemu. Jeśli drugi parametr błędu ma wartość 0xC0000032 to prawdopodobnie uszkodzeniu uległa struktura logiczna plików. Uruchom system z płyty CD i w konsoli odzyskiwania wprowadĽ polecenie chkdsk /r.

Stop 0x0000007B lub INACCESSIBLE_BOOT_DEVICE
Ten komunikat oznacza, że Windows XP nie jest w stanie zlokalizować partycji systemowej lub woluminu startowego podczas uruchamiania. Problem może pojawić się po ponownym partycjonowaniu dysków lub wymianie kontrolera dysków i jego sterowników. W tym wypadku wpisy w pliku Boot.ini nie wskazują już poprawnych partycji.
Rozwiązanie: Jeżeli problem pojawił się po wymianie kontrolera dysków, sprawdĽ, czy nowy sprzęt jest właściwie skonfigurowany. Następnie uruchom system Windows XP z płyty instalacyjnej, zaloguj się do Konsoli odzyskiwania i użyj polecenia Bootcfg do wyszukania dostępnych instalacji Windows, po czym napraw plik Boot.ini automatycznie. Można także podjąć próbę naprawienia błędu za pomocą polecenia chkdsk /r. W innym przypadku czeka Cię zapewne kupno nowego dysku


Stop 0x0000007F lub UNEXPECTED_KERNEL_MODE_TRAP
Najczęstszą przyczyną tego błędu jest awaria sprzętu. Jest wielce prawdopodobne, że ujrzysz ten komunikat o błędzie Stop, jeżeli masz wadliwe kości pamięci, niedopasowane moduły pamięci, wadliwie działający procesor albo awarię wentylatora lub zasilania, która powoduje przegrzanie. Pojawienie się tego błędu jest szczególnie prawdopodobne w wypadku systemów, w których procesor został przestawiony na pracę z szybkością przekraczającą szybkość nominalną - czyli po overclockingu.
Rozwiązanie: Pierwszy parametr występujący zaraz po numerze błędu Stop określa konkretną przyczynę pojawienia się błędu, tak jak wyjaśniono w bazie Knowledge Base w artykule Q137539 zatytułowanym "General Causes of Stop 0x0000007F Errors".

Stop 0x00000079 lub MISMATCHED_HAL
Komunikat ten oznacza niezgodność między warstwą abstrakcji sprzętu HAL (Hardware Abstraction Layer) i plikami systemowymi Windows XP. Błąd ten w większości wypadków występuje na maszynach z interfejsem ACPI, kiedy ustawienia ACPI w BIOS-ie zostały niespodziewanie zmienione.
Rozwiązanie: Aby wyłączyć lub ponownie włączyć funkcje ACPI, zainstaluj ponownie system Windows XP, po dokonaniu zmian w BIOS-ie. Aby uzyskać więcej szczegółów, przeczytaj artykuł Q237556 z bazy Knowledge Base, zatytułowany "How to Troubleshoot Windows 2000 Hardware Abstraction Layer Issues".

Stop 0x0000007A lub KERNEL_DATA_INPAGE_ERROR
Ten błąd Stop ma tę samą pierwotną przyczynę, co błędy 0x77: dane strony lub jądra nie zostały odnalezione w pamięci wirtualnej (pliku stronicowania). Może się to zdarzyć z powodu niekompatybilności dysku lub sterowników kontrolera albo problemów sprzętowych, takich jak niewłaściwie zakończone urządzenie SCSI, uszkodzone sektory na twardym dysku albo konflikt w BIOS-ie lub oprogramowaniu producenta (firmware) kontrolera dysków.
Rozwiązanie: Uruchom narzędzie SprawdĽ dysk systemu WindowsXP. Jeżeli producent dysku oferuje bardziej dokładne narzędzie, użyj go w celu gruntownego sprawdzenia każdego dysku fizycznego w systemie.

Stop 0x0000009F lub DRIVER_POWER_STATE_FAILURE
Sterownik jest w niezgodnym lub niewłaściwym stanie zasilania po zamknięciu systemu, przejściu do trybu wstrzymania lub hibernacji albo po przywróceniu z jednego z tych trybów. Błąd ten nie jest ograniczony do sterowników urządzeń. Może być również spowodowany przez sterowniki filtra systemu plików, takie jak te instalowane przez programy antywirusowe, narzędzia do tworzenia kopii zapasowych oraz programy do zdalnego dostępu. Nazwa sterownika będącego sprawcą problemu jest często wyświetlona w komunikacie o błędzie Stop.
Rozwiązanie: Jako sposób na rozwiązanie problemu, spróbuj odinstalować nie podpisane sterowniki urządzenia lub program, który używa wspomnianego sterownika.
Dodatkowe sugestie dotyczące rozwiązania tego błędu znajdują się w bazie
Knowledge Base w artykule Q266169 "How to Troubleshoot Problems with Standby Mode, Hibernate Mode, and Shutting Down Your Computer in Windows 2000".

Stop 0x000000C2 lub BAD_POOL_CALLER
Ten błąd Stop występuje, kiedy proces lub sterownik trybu jądra próbuje przeprowadzić niedozwoloną alokację pamięci. Problem bywa często spowodowany przez błąd sterownika lub oprogramowania. Okazjonalnie jest powodowany przez awarię urządzenia sprzętowego.
Rozwiązanie: Możesz odnaleĽć szczegółowe instrukcje debugowania dla
tego błędu w bazie Knowledge Base w artykule Q265879 "How to Debug 'Stop 0xC2' or 'Stop 0x000000C2' Error Messages". Pomaga także instalacja najnowszych sterowników dostępnych dla systemu WinXP lub instalacja nowszej wersji programu.

Stop 0x000000D1 lub DRIVER_IRQL_NOT_LESS_OR_EQUAL
Jest to jeden z najczęstszych błędów Stop. Zazwyczaj błąd ten pojawia się, kiedy sterownik próbuje uzyskać dostęp do niewłaściwego adresu pamięci.
Rozwiązanie: Poszukaj nie podpisanych sterowników i bądĽ szczególnie podejrzliwy wobec ostatnio instalowanych lub aktualizowanych programów antywirusowych, narzędzi do wypalania płyt CD, narzędzi dyskowych oraz programów do tworzenia kopii zapasowych, które mogły zainstalować wadliwy sterownik filtra systemu plików.

Stop 0x000000D8 lub DRIVER_USED_EXCESSIVE_PTES
Jeżeli Ľle napisany sterownik powoduje, że twój komputer żąda dużej ilości pamięci jądra, to może zabraknąć obszaru wpisów systemowych (PTE, Page Table Entries) i w efekcie zobaczysz ten komunikat. Jego przyczyna, wraz z sugestią rozwiązania problemu, jest identyczna jak ta, którą można odnależć w komunikacie o błędzie Stop 0x3F.

Stop 0x000000EA lub THREAD_STUCK_IN_DEVICE_DRIVER
Możesz zobaczyć ten komunikat o błędzie po zainstalowaniu nowej karty graficznej lub zaktualizowanego (i nienajlepiej napisanego) sterownika karty graficznej, który powoduje zatrzymanie systemu na nieokreślony czas podczas oczekiwania na urządzenie wideo.
Rozwiązanie: Aby rozwiązać problem, wymień kartę graficzną lub użyj innego sterownika wideo.

Stop 0x000000F2 lub HARDWARE_INTERRUPT_STORM
Ten powiązany ze sprzętem błąd Stop może być wyjątkowo frustrujący, kiedy się go
doświadczy, i może jeszcze bardziej irytujący przy próbie rozwiązania go. Jądro systemu Windows XP wykryło lawinę przerwań (ang. interrupt storm), kiedy urządzenie nie zdołało zwolnić przerwania (IRQ). Błąd ten zazwyczaj powodowany jest przez Ľle napisane sterowniki urządzeń lub zawierające błędy oprogramowanie producenta (firmware).
Rozwiązanie: Aby wyizolować problem, spróbuj określić, które urządzenie jest powiązane z nazwą pliku wymienioną w sekcji informacji o sterowniku komunikatu błędu. Następnie użyj Menedżera urządzeń lub narzędzia Informacje o systemie, aby zidentyfikować inne urządzenia używające tego samego IRQ. Usuń wszystkie urządzenia zidentyfikowane jako używające tego IRQ, a następnie dodawaj je ponownie po jednym, dopóki problem się nie powtórzy.

Stop 0xC000021A lub STATUS_SYSTEM_PROCESS_TERMINATED
Komunikat ten wskazuje na poważny problem zabezpieczeń w systemie Windows
XP - działanie podsystemu trybu użytkownika, takiego jak Winlogon lub Client Server Runtime Subsystem (Csrss.exe), zostało zakłócone. Najczęstszą przyczyną tego problemu jest program innego producenta, a rozwiązaniem jest zazwyczaj usunięcie go. Błąd ten występuje również, jeżeli nastąpiło częściowe przywrócenie z kopii zapasowej, powodujące niezgodność w plikach systemowych, albo jeżeli uprawnienia systemowe zostały niewłaściwie zmodyfikowane, tak że konto systemowe nie ma już uprawnień dostępu do plików systemowych i folderów.

Stop 0xC0000221 lub STATUS_IMAGE_CHECKSUM_MISMATCH
Najczęstszymi przyczynami tego typu błędu Stop są problemy z uszkodzonym plikiem lub dyskiem (włączając uszkodzony plik stronicowania) oraz wadliwy sprzęt.
Rozwiązanie: Komunikat błędu zazwyczaj zawiera nazwę uszkodzonego pliku na końcu symbolicznej nazwy błędu lub w oddzielnej linii; możliwe, że uda ci się przywrócić plik z płyty instalacyjnej Windows XP za pomocą Konsoli odzyskiwania. Przywrócenie ostatniej znanej dobrej konfiguracji może być również pomocne w rozwiązaniu tego problemu. 

4. Uniwersalne przyczyny błędu i ich rozwiązania.

W większości przypadków błąd STOP nie oznacza wymiany komputera czy reinstalacji systemu Windows. Jednak zdarza się i tak, że trzeba wymienić jakies podzespoły po przegrzaniu - szczególnie często zdarza się to modułom pamięci RAM. Czasem niebieski ekran znika równie tajemniczo jak się pojawił i jest zjawiskiem jednorazowym, który nie niepokoi nas już po restarcie komputera.
Typową przyczyną błędu STOP jest instalacja nowego urządzenia, a co za tym idzie nowego sterownika, który często jest błędnie napisany lub niezgodny z systemem WinXP. Rozwiązanie tkwi w uruchomieniu komputera z pomocą klawisza F8 i wybraniu opcji Ostatnia znana dobra konfiguracja. Jeśli i to nie pomoże trzeba skorzystać z Trybu awaryjnego i usunąć wadliwy sterownik. pamiętaj aby nigdy nie instalować kilku sterowników naraz, bo potem może być problem z odnalezieniem tego sprawiającego kłopoty.
Jeśli niebieski ekran pojawił się po włożeniu jakiegoś nowego podzespołu, trzeba sprawdzić czy będzie się pojawiał po wyjęciu go. Jeśli tak to sprawdzamy czy w Internecie jest dostępna najnowsza wersja sterowników, firmwaru (jest to firmowe oprogramowanie dla sprzętu i wgrywane do sprzętu, a nie do systemu), a czasem nawet BIOS-u (z BIOS-em trzeba postępować baaardzo ostrożnie). Pamiętajmy także aby nigdy nie dodawać więcej niż jednego podzespołu naraz. No i sprawdĽmy czy np. pamięć RAM dobrze "siedzi" w slocie dla niej przeznaczonym.
Czasem pojawienie się ekranu śmierci związane jest z nierozsądnym podkręcaniem procesora, karty graficznej itp. Trzeba wtedy ustawić wszystkie parametry na poziomie zdefiniowanym przez producenta.
Nie zaszkodzi także zainstalować Service Packa i inne poprawki Microsoftu oraz pamiętać o aktualnej bazie antywirusowej.

---