9179


Hongkong, Specjalny region administracyjny Hongkong Chińskiej Republiki Ludowej (ang. Hong Kong, Hong Kong Special Administrative Region of the People's Republic of China, chiń. , kantoński jyutping: hoeng1 gong2, mandaryński pinyin: Xiānggǎng) - specjalny region administracyjny Chińskiej Republiki Ludowej, znajdujący się na wschodnich wybrzeżach Chin, nad Morzem Południowochińskim.

Podział administracyjny

Wraz z przejęciem Hongkongu przez ChRL poszczególne miasta hongkońskie utraciły swój dotychczasowy status - całe terytorium Hongkongu stało się jednym obszarem miejskim. Utrzymany natomiast został podział na 18 dystryktów:

Geografia

Hongkong zajmuje półwysep Kowloon oraz liczne przybrzeżne wyspy. Największe z wyspy to: Hongkong, Lantau, Lamma i inne. Wyspa Hongkong jest położona na Morzu Południowochińskim, przy ujściu Rzeki Perłowej (Zhu Jiang). Cieśniną oddzielającą wyspę od półwyspu jest Port Wiktorii, jeden z najgłębszych portów świata. "Nowe terytoria" zajmują około 200 przybrzeżnych wysp i wysepek. W krajobrazie Hongkongu dominują pagórki, często ze stromymi zboczami. Najwyższym szczytem jest Tai Mo Shan osiągający 958 m n.p.m. Niziny zajmują północno-zachodnią część półwyspu.

Hongkong leży 60 km na wschód od Makau (leży on na przeciwległym brzegu ujścia Rzeki Perłowej. Po drugiej stronie chińskiej granicy leży Shenzhen. Na całej powierzchni 1 102 km kwadratowych, tylko mniej niż 25% jest zajętych przez zabudowę. Resztę zajmują parki i rezerwaty przyrody.

Trzy czwarte całej powierzchni Hongkongu to tereny pozamiejskie. Wśród nich znajduje się 23 parki (country parks) oraz 15 specjalnych terenów ochronnych o łącznej powierzchni 41582 hektary.

Klimat Hongkongu to zwrotnikowy, monsunowy. W zimę jest zimno i sucho, latem gorąco i wilgotno, a jesienią ciepło, słonecznie i sucho. W Hongkongu sporadycznie występują tajfuny.

Koulun (chiń. Jiulong, ang. Kowloon) to największe miasto Hongkongu. Łącznie z Nowym Koulunem (chin. Xinjiulong, ang. New Kowloon) liczy 2 063,3 tys. mieszkańców (2003). Jest to olbrzymi ośrodek handlowo-finansowy o międzynarodowym znaczeniu, a także międzynarodowy port morski i lotniczy. Miasto słynie z najwyższego na świecie wskaźnika gęstości zaludnienia - mieszka w nim średnio 200 tys. osób na 1 km².

Demografia

Hongkong ma jedną z najwyższych średnich gęstości zaludnienia na świecie (6200 osób na km kwadratowy). Wskaźnik dzietności (liczba dzieci przypadających na statystyczną kobietę w wieku rozrodczym) w Hongkongu wynosi 0,94. Jest ona znacznie niższa niż średnia liczba, jaka jest potrzebna, aby liczba ludności utrzymała się na stałym poziomie (2,1 dziecka na kobietę). Wysokie dodatnie saldo migracji powoduje, iż mimo ujemnego przyrostu naturalnego liczba ludności ciągle wzrasta.

Mimo iż jest tu duże zaludnienie, Hongkong ma wiele wolnych przestrzeni, które zajmują parki, lasy i zarośla. Większość mieszkańców mieszka w kilkunastopiętrowych blokach. Językiem kantońskim Chińczycy posługują się na co dzień w swoich domach. Język angielski jest powszechnie rozumiany, jednak ludzie posługują się nim głównie w pracy.

W Hongkongu panuje pełna wolność wyznaniowa. Większość ludności to wyznawcy tradycyjnego chińskiego synkretyzmu religijnego, w którym współistnieją elementy buddyzmu, konfucjanizmu i taoizmu, a 10% to chrześcijanie. Wspólnota chrześcijańska jest podzielona na katolików i protestantów (po około 50% chrześcijan). Ponadto żyje tu 70 000 muzułmanów i od 2 000 do 3 000 żydów.

Około 95% mieszkańców Hongkongu to Chińczycy, a 1,5% Europejczycy. Najliczniejsze grupy imigrantów pochodzą z Filipin (około 133 000 osób), Indonezji (95 460) i USA (31 330).

Edukacja

Anglicy podczas swojego panowania w Hongkongu wprowadzili brytyjski system nauczania. W Hongkongu uczniowie uczęszczają do:

W Hongkongu występują 3 typy szkół: publiczne, chrześcijańskie i prywatne.

Szkolnictwo wyższe

Ekonomia

          Podstawowy dokument konstytucyjny Hongkongu - "Basic Law" gwarantuje, iż kapitalistyczny system gospodarczy i styl życia regionu pozostanie nie zmieniony przez kolejnych 50 lat. Hongkong posiada duży stopień autonomii, zarządza swoja polityka ekonomiczna i finansowa, emituje własną walutę, utrzymuje niski i prosty system podatkowy. Posiada własną władzę wykonawcza, ustawodawcza i sądownicza oraz swój system prawny. Zatrudnia swoich urzędników państwowych, policje oraz pozostaje wolnym portem z niezależnym terytorium celnym. Dzięki doskonałemu, strategicznemu położeniu, otwartej polityce ekonomicznej, doskonalej infrastrukturze oraz wykwalifikowanej sile roboczej Hongkong stanowi światowe centrum biznesu.

          Posiada on czwarte światowe zasoby dewizowe i jest czwartym na świecie źródłem bezpośrednich inwestycji zagranicznych. Korzystając z konkurencyjnej bazy produkcyjnej na terenie Chin (głownie na terenie prowincji Guangdong) Hongkong jest w dalszym ciągu wiodącym eksporterem ubrań, imitacji biżuterii, artykułów podróżnych i toreb, parasolek, sztucznych kwiatów, zabawek i zegarów. Bardzo ważnym elementem handlu zagranicznego regionu jest re-eksport towarów, który stanowi 85% całego eksportu. Największym partnerem handlowym Hongkongu sa Chiny, a następnie USA, Japonia, Niemcy, Tajwan, Singapur i Wielka Brytania. Według Hong Kong Census and Statistics Department całkowite obroty handlowe HK SAR z Polska w 2000 roku wyniosły 218 mln. USD. Głównymi produktami importowanymi z Polski są: stal budowlana, wyroby z aluminium, miedz, mięso i drób mrożony, chemikalia, sprzęt telekomunikacyjny, kable elektryczne, urządzenia pomiarowe, części do maszyn, drewno, papier, słodycze, szkło ozdobne i instrumenty medyczne, medykamenty.

Potęga gospodarcza Hongkongu została zbudowana na wieloletnim rozwijaniu wymiany towarowej ChRL ze światem. Od lat pełni rolę jednego ze światowych centrów handlowo-finansowych.

Miasto jest siedzibą wielu wielonarodowych organizacji, banków, firm itp.

PKB na osobę w Hongkongu wynosi 37 400 $ i jest 8 PKB na osobę na świecie i 1 w Azji (2006). Przyrost gospodarczy między 1989 a 1997 rokiem utrzymywał się na poziomie 5% rocznie. Azjatycki kryzys finansowy w 1998 poważnie zaszkodził gospodarce Hongkongu. Jednak już w 2000 przyrost gospodarczy wzrósł do 10%.

Niebagatelną rolę w gospodarce Hongkongu odgrywają rzesze turystów, przyjeżdżających z całego świata, głównie do wolnocłowych sklepów na zakupy. Ostatnio coraz więcej turystów przybywa także z kontynentalnych Chin.

Hongkong, przy zaludnieniu 6,84 mln ma jedną z najwyższych na świecie wartości eksportu i importu na mieszkańca. W 2004 liczba ludzi zdolnych do pracy wynosiła 3,26 mln. Zatrudnienie w poszczególnych gałęziach gospodarki było następujące: produkcja 5,2%, budownictwo 8,2%, handel, turystyka 31,5%, transport, magazynowanie, łączność 11,3%, finanse, ubezpieczenia, nieruchomości itp. 15,6%, inne usługi 28,2%. W Hongkongu nie ma określonej minimalnej płacy. Zarobki często uwarunkowane są sprzedażą i popytem na dany produkt.

Energia elektryczna wytwarzana jest wyłącznie w elektrowniach cieplnych opartych na importowanych paliwach naftowych. Ponadto znaczny jest import energii elektrycznej z Chin.

Wysoko rozwinięty przemysł przetwórczy. Główne gałęzie to:

Ponadto znajdują się tu zakłady naprawcze samolotów oraz wytwórnie filmowe.

Rolnictwo ma znaczenie podrzędne. Użytki rolne zajmują około 8% powierzchni ogólnej, w tym grunty orne i sady około 7%. Dominuje intensywna uprawa warzyw (do 3 zbiorów rocznie), ryżu (2 zbiory), drzew owocowych i kwiatów. Hodowla głównie drobiu i trzody chlewnej. Rozwinięte jest rybołówstwo.

Od bardzo dawna Hongkong pełni role "okna na świat" Chińskiej Republiki Ludowej i jest jej strategiczna brama dla kontaktów handlowych, nowoczesnej technologii i inwestycji. Około polowa chińskiego eksportu jest obsługiwana przez Hongkong. Aż 95% całego reeksportu regionu miało swoje źródło lub przeznaczenie na terenie ChRL. Według danych Chińskiego Urzędu Celnego, Hongkong jest trzecim największym partnerem handlowym Chin. Hongkong jest ważnym centrum finansowo-bankowym w regionie. Pod koniec 2001 roku, działało tu 239 banków oraz 107 biur reprezentatywnych.
          Biorąc przykład z Bank of China, Industrial and Commecial Bank of China przeniósł swoje operacje wymiany walut do Hongkongu w 2000 roku. Hongkong jest jednym z głównych centrów jeśli chodzi o udzielanie kredytów konsorcjalnych (sidicated loans) w Azji.
          Giełda papierów wartościowych w Hongkongu jest wysoce umiędzynarodowiona ze znaczna liczba brokerów międzynarodowych. Pod koniec 2001 roku, na giełdzie notowanych było 893 przedsiębiorstw w tym 124 przedsiębiorstwa na Growth Enterprise Market (GEM), z całkowitą kapitalizacją 480 mld USD. Pod koniec kwietnia 2001 roku, bursa z Hongkongu znajdowała się na 9 miejscu na świecie oraz na 2 miejscu w Azji pod względem wielkości kapitału rynkowego. Aktualnie na jej parkiecie notowane są 59 firm z Chin kontynentalnych.

Przepisy celne
          Hongkong jest obszarem wolnocłowym, import lub eksport towarów wymaga minimalnych procedur celnych. Ocleniu podlegają wyłącznie następujące towary: tytoń, alkohol, olej węglowodorowy i alkohol metylowy bez względu czy są one importowane, czy pochodzenia miejscowego. Cło jest z góry płacone przez sprzedawcę i jest zawarte w cenie tych towarów.

Historia

W 1841 podpisano w Nankinie traktat kończący pierwszą wojnę opiumową. Jednym z jego postanowień było przejęcie Hongkongu, znajdującego się dotąd w rękach chińskich, przez Wielką Brytanię. W późniejszym czasie Hongkong powiększył swój obszar o tzw. "Nowe Terytoria". W 1898 podpisano umowę 99-letniej "dzierżawy" tych terytoriów przez Wielką Brytanię. Nieoficjalną stolicą Hongkongu zostało miasto Victoria. Hongkong rozwinął się znacznie w XX wieku, stając się swoistym pomostem gospodarczym i kulturalnym między światem zachodnim a komunistycznymi Chinami.

Na mocy umowy chińsko-brytyjskiej zawartej w 1984 ustalono warunki, na których Hongkong powrócił do Chin po upływie okresu dzierżawy w 1997. Chiny zobowiązały się pozostawić władzom Hongkongu do 2047 roku dużą autonomię we wszystkich sprawach, z wyjątkiem polityki zagranicznej. 1 lipca 1997 ChRL ponownie objęła w posiadanie Hongkong.

206 r.p.n.e -220. Dynastia Hań. Hong Kong staje się częścią Imperium Chin.

W 14 - 16 w. Hongkong staje się głównym producentem soli, centrum handlu perlą.

Od początku XVII w, w porcie Hongkong pojawiają się pierwsi handlowcy z Europy. Były to Portugalczycy, Francuzi, Anglik i Hiszpanie. Początki handlu międzynarodowego. Główne towary są :herbata, PORCELANA, JEDWAB)

1685 rok między Chinami i Wielka Brytanią ustanawiają się oficjalne stosunki handlowe, ale bardzo ograniczone .

1839 - 1842

Na początku XIX w. panujący w Chinach Mandżurowie (dynastia Qing), kierując się własnymi zyskami, ograniczyli handel z zagranicą do kilku monopolistycznych organizacji kupieckich, znajdujących się pod ich nadzorem. Protestowali przeciwko temu kupcy europejscy, zwłaszcza angielscy i francuscy, którzy działali w ramach ekspansywnych Kompanii Wschodnioindyjskich. Proponowali oni przede wszystkim otwarcie wielkiego chińskiego rynku zbytu dla swych towarów. Kupując w dużych ilościach herbatę, jedwab, ryż i wytwory rzemiosła, musieli płacić za te towary srebrem, z braku zgody na wwóz do Chin własnych towarów. Dla zrównoważenia więc bilansu płatniczego, kupcy angielscy zaczęli do Chin dostarczać w dużych ilościach opium z upraw w Indiach Brytyjskich. Palenie opium bardzo się w Chinach rozpowszechniło, mimo szkodliwego jego działania na zdrowie palących, a handel nim przybrał formę kontrabandy.

Gdy na polecenie cesarza władze Kantonu dokonały blokady faktorii angielskich i zniszczono 20 000 skrzyń z zarekwirowanym opium, zmieszawszy je z wapnem, solą i wodą i w tej postaci spuściwszy do morza; niszczenie narkotyku trwało 22 dni. Rząd W. Brytanii uznał to za pretekst do wszczęcia karnej wojny (1839-42) przeciwko Chinom. Eskadra okrętów brytyjskich zaatakowała Kanton, a oddziały desantowe piechoty zajęły ten port, później także szereg innych miast przybrzeżnych, łącznie z Szanghajem. Rząd Qingów musiał skapitulować, gdyż Brytyjczycy dysponowali znacznie nowocześniejszym uzbrojeniem, któremu Chińczycy nie potrafili się przeciwstawić. Wojna została przegrana przez Chiny i zakończyła się traktatem kończącym I wojnę opiumową, podpisany 29 VIII 1842 przez Chiny i Anglię na pokładzie cumującego w porcie Nankin ang. statku "Cornwallis"; zmuszał Chiny do otwarcia pięciu portów dla europejskich statków. w wyniku którego pozwoliły się nie tylko dalej narkotyzować, lecz w dodatku częściowo skolonizować. Państwo Środka zostało zmuszone do otwarcia się na świat, a jednym z pięciu kontrolowanych przez Brytyjczyków miast został Szanghaj i pozostawał nim do końca XIX wieku. Były prowincjonalny port z łatwością odnalazł się w nowej roli światowej metropolii. Jak grzyby po deszczu wyrosły palarnie opium, szulernie i domy publiczne.

II wojna opiumowa - zbrojna interwencja kolonialna Wielkiej Brytanii i Francji w Chinach rządzonych przez cesarską dynastię Qing. Trwała cztery lata w dwóch etapach, określanych też jako dwie odrębne wojny: 1856-1858 i 1859-1860.

24 października w Pekinie zawarto pokój, ratyfikując poprzedni traktat z Tianjin. W zawartym traktacie pokojowym, porty chińskie zostały otwarte dla handlu z Wielką Brytanią i Francją, w tym także handlu opium. Kupcy tych państw, oraz Rosji i USA, uzyskali przywileje w handlu z Chinami. Dodatkowo Rosja, która nie brała udziału w II wojnie opiumowej, uzyskała sporne terytoria położone na lewym brzegu Amuru. Ponadto, Wielka Brytania uzyskała południową część półwyspu Kowloon, a Chiny zobowiązały się do zapłacenia wysokiej kontrybucji. Tianjin został otwarty dla handlu, w Pekinie do tej pory zamkniętym dla cudzoziemców, otwarto ambasady zwycięskich państw. Misjonarze chrześcijańscy uzyskali też prawo do szerzenia religii i posiadania własności.

1898 umowa 99-letniej "dzierżawy” . Wielka Brytania arendowała Kowloon i nowe terytoria razem z należącymi ej terytoriami i 235 nowych wysp za 1 dolar. W rezultacie powierzchnia tereny najeżające do W.B zwiększyły się 10 razy.

W 20-30 latach 20 wieku w wyniku głodu i skutków rewolucji do Hongkongu uciekało dużo uchodźców z innych obszarów Chin. Miasto wzrosło do 900 tys mieszkańców.

1941-1945 r. Okupacja przez japończyków. Okupacja trwała 3 lata i 8 miesi.ęcy, za tem okres liczba ludności zmniejszyła się do 500 tys.

W latach 50-60 Hongkong od zwykłego portu staje się centrum tekstylnym.

W latach 70-80 dzięki nowym reformom przeprowadzonym w Chinach przez Den Siapinem, Hongkong zaczyna szybko rozwiać się. Przepływy kapitału zagranicznego i rozwój różnych gałęzi przemysłu buduje nowa gospodarkę Hongkongu.

1984 r Chińska Republika Ludowa wiele razy podkreślała, że pragnie przywrócić swoją władzę nad całym obszarem Hongkongu, a nie jedynie nad Nowymi Terytoriami. Dlatego też zastrzegła, że przedmiotem rozmów z rządem brytyjskim nie może być kwestia suwerenności Hongkongu, a jedynie sposób jego przekazania. Negocjacje rozpoczęły się w 1982 roku i trwały dwa lata. W ich rezultacie 19 grudnia 1984 roku premierzy Chin Zhao Ziyang i Wielkiej Brytanii Margaret Thatcher podpisali Wspólną Deklarację oraz inne dokumenty dotyczące przyszłości Hongkongu. Deklaracja ta w dużej mierze gwarantowała zachowanie status quo w metropolii po przejęciu jej przez Chiny i stabilizowała sytuacje Hongkongu w nowych warunkach międzynarodowych.

1997 r 1 lipca 1997 roku, po 154 latach Hongkong przestał być terytorium brytyjskim, a stał się Specjalnym Regionem Administracyjnym Chin - w myśl doktryny Deng Xiaopinga "jeden kraj, dwa ustroje". 1 lipca 1997 roku zarówno w historii Chińskiej Republiki Ludowej jak i Wielkiej Brytanii jest datą symboliczną. Dla pierwszej oznacza kres upokorzenia ze strony mocarstw europejskich, a dla drugiej utratę ostatniego reliktu wielkiego imperium kolonialnego. Granice kolonii ustanawiały trzy kolejne umowy nierównoprawne: traktat nankiński z 28 sierpnia 1843 roku, na mocy którego Chiny odstępowały Wielkiej Brytanii Hongkong "po wsze czasy"; traktat pekiński z 24 października 1860 roku, na mocy którego Wielka Brytania nabyła część Półwyspu Kowloon; oraz tak zwana konwencja pekińska z 9 czerwca 1898 roku, kiedy to wydzierżawiono na okres 99 lat cały Półwysep Kowloon i Nowe Terytoria. Ostatni z tych dokumentów stał się podstawą do rozpoczęcia rozmów chińsko- brytyjskich w sprawie przyszłości metropolii. 1 lipca 1997 roku upływał czas dzierżawy integralnej części kolonii stanowiącej 89% całego obszaru. Na mocy deklaracji 1984 roku ustanowiono Specjalny Region Administracyjny na okres 50 lat jednocześnie zaznaczając, że "przez 50 lat nie będzie tam praktykowany system socjalistyczny i nie będą obowiązywać socjalistyczne zasady, a zarazem nie ulegnie zmianie dotychczasowy ustrój kapitalistyczny i związany z nim sposób życia" Jedna z najprężniej rozwijających się gospodarek świata, bez rewolucji, bez rozlewu krwi, ale z nieskrywanymi obawami została przekazana Chińskiej Republice Ludowej. W Hongkongu obawiano się komunistycznych rządów i planowej gospodarki, a w Pekinie strach wywoływała demokracja i kapitalizm. Strach ten wzrastał wraz z przybliżaniem się dnia, w którym ostatni gubernator brytyjski (Chris Patten) miał opuścić "Pachnący Port". Większość analityków w roku 1997 wróżyła Hongkongowi kres finansowej prosperity i polityczne podporządkowanie Chinom. Jednak mimo wielu przeciwności, którym po 1 lipca 1997 roku metropolia musiała stawić czoło, do tego nie doszło. Jak obecnie funkcjonuje piąta co do wielkości potęga finansowa świata? Jakie zmiany polityczne i gospodarcze dokonały się po 7 latach od czasu zmiany statusu Hongkongu?

Pomimo azjatyckiego kryzysu ekonomicznego w latach 1997-1999 oraz recesji w drugiej połowie 2001 roku, Hongkong w dalszym ciągu pozostaje wiodącym ekonomicznym i wytwórczym centrum także w dziedzinie handlu zagranicznego. Jest to możliwe dzięki prostej strukturze podatkowej, w tym niskim podatkom, wykwalifikowanej sile roboczej, doskonalej infrastrukturze, wolnemu przepływowi kapitału i informacji, stabilnej walucie oraz polityce wolnego handlu i gospodarki.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
9179
9179
9179
9179
9179
9179
9179
9179

więcej podobnych podstron