Zaliczenie IV rok - Periodontologia

1. Definicja przyzębia. Jakie struktury wchodzą w jego skład?

Przyzębie - zespół struktur, które otaczają ząb, utrzymują go w zębodole, tworzą z nim jedność morfologiczno - czynnościową.

Elementy składowe :

- dziąsło

- ozębna

- kość wyrostka zębodołowego szczęki i żuchwy

- cement korzeniowy

2. Metody oceny higieny jamy ustnej.

a. wskaźniki higieny jamy ustnej :

• wskaźnik API ( Aproximal Plaque Index ) - ocena higieny w przestrzeniach międzyzębowych .

API = suma przestrzeni międzyzębowych z płytką . 100%

suma wszytskich badanych przestrzeni

100 - 70 % - zła higiena

70 - 40 % - przeciętna

39 - 25% - w miarę dobra

< 25% - optymalna

• wskaźnik płytki bakteryjnej ( PI.I ) wg Silness i Loe - ocenia grubośc płytki bakteryjnej umiejscowionej w okolicy szyjki zęba.

0 - brak płytki

1 - cienka warstwa płytki, stwierdzona zgłębnikiem, ale niewidoczna gołym okiem

2 - umiarkowane nagromadzenie płytki, widoczne już gołym okiem

3 - obfite nagromadzenie płytki

Ocena dokonywana na 4 powierzchniach : policzkowej / wargowej, językowej, mezjalnej i dystalnej.

Obliczanie dla jednego zęba = suma wartości ze wszystkich powierzchni / 4

Powinien być mierzony przy co najmniej 6 zębach. ( d : 16, 12, 24, 44, 32, 36 )

suma wartości poszczególnych zębów / 6 = Pl.I dla całej jamy ustnej

• wskaźnik higieny jamy ustnej ( OHI )

Kryteria oceny wskaxnika nalotu ( DI ) i kamienia naddziąsłowego ( CI ) sa takie same :

0 - brak nalotu, brak kamienia nazębnego

1 - miękki osad lub kamień naddziąsłowy pokrywający nie więcej niż 1/3

2 - miękki osad lub kamień naddziąsłowy pokrywający nie więcej niż 2/3

powierzchni badanego zęba lub występowanie pojedynczej wysepki kamienia

3 - osad lub kamień naddziąsłowy pokrywającej więcej niż 2/3 powierzchni zęba lub grube pasmo kamienia poddziąsłowego dookoła szyjki zęba

Najczęściej stosuje się wskaźnik ograniczony do 6 zębów ( d : 16. 11, 26, 46, 31, 36 )

OHI = DI + CI

DI, CI = suma wyników z 12 powierzchni zębów / 6 ( liczba badanych zębów )

b. preparaty do wybarwiania płytki : Red-Cote ( płyn ); Plaque-test; tabletki Red-Cote i

erytrozynowe

3. Wymień miejscowe czynniki modyfikujące przebieg patologii przyzębia.

• ilość i skład śliny

• niektóre złogi nazębne

• nawisające wypełnienia i nieprawidłowe uzupełnienia protetyczne

• niektóre podrażnienia : chemiczne, termiczne, alergiczne

• oddychanie przez usta

• niektóre wady anatomiczne przyzębia i tk.miękkich j.ustnej

• zgryz urazowy

4. Skalery ręczne, kirety uniwersalne, kirety specjalne ( Gracey ) - różnice w budowie

i zastosowaniu

Skalery ręczne - usuwanie złogów nazębnych naddziąsłowych ( skaling naddziąsłowy ). Z uwagi na ostro zakończoną szczytowa część narzędzia nie należy wprowadzać go do

szczeliny / kieszeni dziąsłowej aby nie uszkodzić przyczepu nabłonkowego / łącznotkankowego, dwa ostrza.

Kirety uniwersalna ( Columbia ) - usuwanie złogów poddziąsłowych i są używane do końcowej fazy usuwania złogów naddziąsłowych. cz.pracująca pod kątem 90, dwa ostrza

Kirety specjalne ( Gracey ) - usuwanie złogów poddziąsłowych zwłaszcza w miejscach trudno dostępnych, cz.pracująca pod kątem 70, jedno ostrze

Kirety uniwersalne i specjalne mają gładko zakończoną i zaokrągloną część szczytową co umożliwia bezpieczne wprowadzanie do szczeliny dziąsłowej bez traumatyzacji szczeliny dziąsłowej.

5. Krótko opisz procedurę usunięcia złogów nazębnych.

A. Usuwanie złogów nazębnych naddziąsłowych :

1. mechaniczne oczyszczenie powierzchni zębów ( szczotka + pasta )

2. wypłukanie i osuszenie tych powierzchni

3. izolacja od dostępu śliny

4. usunięcie złogów naddziąsłowych

- skaler ręczny - zaostrzony, uchwyt zmodyfikowany pisarski, podparcie na zębach

przednich

- ultradźwięki - końcówka równoległa do powierzchni zęba

5. wygładzenie - wypolerowanie oczyszczonej powierzchni ( polishing ) - szczoteczki + gumki + pasta

6. wypłukanie i osuszenie

7. fluoryzacja kontaktowa

B. Usuwanie złogów nazębnych poddziąsłowych :

1. poprzedzone usunięciem złogów naddziąsłowych

2. przemycie zębów i dziąseł tamponem nasączonym 3% roztw. H2O2

3. znieczulenie powierzchniowe

4. izolacja od dostępu śliny

5. usuwanie złogów :

- kirety uniwersalne i specjalne : uchwyt pisarski, podparcie na zębach, kolejność

oczyszczania - powierzchnie : wargowa --- językowa --- styczne

- ultradźwięki - końcówka równoległa do powierzchni zęba

6. wygładzenie powierzchni kiretą Gracey po narzędziach ręcznych lub ultradźwiękową końcówką diamentową / węglową po ultradźwiękach

7. fluoryzacja kontaktowa

6. Objawy zapalenia dziąseł.

Gingivitis :

• zmiana zabarwienia dziąseł ( zwykle zaczerwienienie )

• zmian kształtu dziąsła ( obrzęk, rozrost ) i jego konsystencji

• stwierdza się w czasie badania zgłębnikiem periodontologicznym - obecność szczeliny dziąsłowej

• krwawienie podczas zgłebnikowania szczeliny dziąsłowej ( rowka dziąsłowego )

• krwawienie samoistne ze szczeliny dziąsłowej

• brak zmian radiologicznych w kości wyrostka zębodołowego

• brak utraty przyczepu łącznotkankowego

Może dotyczyć pojedynczych zębów lub całych łuków zębowych.

7. Wymień wykwity pierwotne spotykane na błonie śluzowej jamy ustnej.

• plama

• grudka

• guzek

• guz

• bąbel pokrzywkowy

• pęcherzyk

• pęcherz

• krosta

• otarcie

8. Wskaźnik API - cel, metodyka, interpretacja.

Wskaźnik API ( Aproximal Plaque Index ) - ocena obecności płytki w przestrzeniach miedzyzębowych, które uwidacznia się zgłębnikiem lub po wybarwieniu.

Metodyka : obecność płytki bakteryjnej bada się w :

- w kwadrantach 1 i 3 - na pow.stycznych od strony j.ustnej właściwej

- w kwadrantach 2 i 4 - na pow.stycznych od strony przedsionkowej

Kryterium oceny jest występowanie płytki w przestrzeni miedzyzębowej (+) lub jej brak (-).

Wzór na wartość wskaźnika [%]

API = suma przestrzeni międzyzębowych z płytką . 100%

suma wszystkich badanych przestrzeni międzyzębowych

Zaletą jest krótki czas badania ( ok.3 min )

Interpretacja :

API 100 - 70% - zła higiena j.ustnej

API 70 - 40% - przeciętna higiena j.ustnej

API 39 - 25% - higiena w miarę dobra zwłaszcza gdy bliżej do 25% - istnieje warunek do

ochrony przed próchnicą i chorobą przyzębia

API < 25% - optymalna higiena j.ustnej

Aby móc przystąpić do zabiegów chirurgicznych na przyzębiu - API < 15%

9. Zaburzenia ogólnoustrojowe wpływające na przebieg chorób przyzębia.

• cukrzyca - ciężki przebieg chorób przyzębia, bez wpływu na ich częstość. Zmiany w przyzębiu występują szybciej i bardziej intensywnie niż u zdrowych, mimo takich samych wartości wskaźników higieny. Może to być spowodowane mikroangiopatią cukrzycową lub defektem immunologicznym granulocytów.

• zaburzenia wydzielania gruczołów wewnątrzwydzielniczych :

- niedoczynność przedniego płata przysadki - resorbcja kości wyrostka

zębodołowego i cementu korzeniowego oraz zmiany zwyrodnieniowe dziąseł

- niedoczynność tarczycy - ciężkie zmiany w przyzębiu, nadmierna resorbcja kości

wyrostka zębodołowego po tyroidektomii

-nadczynność przytarczyc - zanik kości wyrostka zębodołowego z rozchwianiem

zębów

- hormony płciowe - w czasie ciąży stwierdza się wzmożoną ruchomość zębów

- zwiększone wydzielanie mineralokortykoidów ( wieczorem ) - zwiększona

ruchomość zębów

- zwiększone wydzielanie glikokortykoidów ( rano ) - umocnienie zębów w czasie

dnia

• choroby przewodu pokarmowego ( np. zaburzenia wydzielania soku żołądkowego )

• wpływ odżywiania :

- egzogenny : pokarmy papkowate pogarszają warunki higieniczne w j.ustnej, pokarmy włókniste zalegające w przestrzeniach międzyzębowych, picie wody o optymalnym steż.fluoru zapewnia lepszy stan przyzębia i mniejszą utratę przyczepu łącznotkankowego

- endogenny : niedobory białkowe, witaminowe

- niedobór wit.C - krwawienie dziąseł, brak odporności na zakażenia,

osteoporoza

- niedobór wit.A - zmniejszona odporność nabłonka na urazy i zakażenia

- niedobór wit.E - zmniejszona odporność tk.pochodzenia mezynhymalnego

- niedobór wit.D - osteoporoza wyr.zębodołowego

- niedobory białkowe - zwyrodnienie dziąseł osteoporoza kości

• przyjmowanie niektórych leków lub przez dłuższy czas - uporczywe przerosty dziąseł ( cyklosporyna, fenytoina, blokery kanałow Ca

• genetyczne niedobory immunologiczne - deficyty limfocytów T, B; uszkodzenie chemotaksji, fagocytozy i dopełniacza

• palenie tytoniu - upośledza czynność fagocytarną i chemotaktyczną leukocytów, powstanie postaci opornych na leczenie w przebiegu agresywnego zapalenia przyzębia

• genetycznie uwarunkowane postacie zapaleń przyzębia ( zespół Papillona i Lefevre'a, włókniakowatośc dziąseł )

• zmiany w przyzębiu w przebiegu zespołu genetycznego ( z.Downa, z.Chediaka - Higashiego )

10. Wyjaśnij pojęcia : szczelina dziąsłowa, kieszonka dziąsłowa, kieszonka

przyzębna .

Szczelina dziąsłowa - ( rowek dziąsłowy = sulcus gingivitis ) przestrzeń miedzy szyjką zęba, a strefą dziąsła wolnego wyścielona nabłonkiem rowkowym, który łączy się na brzegu dziąsła wolnego ze zrogowaciałym nabłonkiem dziąsła, a w dnie rowka z niezrogowaciałym nabłonkiem łączącym czyli przyczepem nabłonkowym. W warunkach prawidłowych 0,5 - 1,5 ( lub 2 ) mm głębokości.

Kieszonka dziąsłowa - szczelina dziąsłowa o głębokości > 2mm, w wyniku dowierzchołkowej wędrówki przyczepu nabłonkowego, ale nie stwierdza się destrukcji kości wyrostka zębodołowego.

Kieszonka przyzębna - jest to głęboka szczelina schodząca dowierzchołkowo wzdłuż korzenia zęba, w której stwierdza się zniszczenie przyczepu nabłonkowego i destrukcję kości wyrostka zębodołowego.

Występuje w periodontitis :

- nadzębodołowe - dno kieszonki leży dokoronowo w stosunku do niżej leżacej tk.kostnej

wyr.zębodołowegow skutek poziomego zaniku kości.

- podzębodołowe - dno kieszonki usytuowane dowierzchołkowo w stosunku do poziomu

przyległej kości wyr.zębodołowego w skutek pionowego zaniku kości.

11. Wymień wykwity wtórne spotykane na błonie śluzowej j.ustnej.

1. nadżerki

2. pęknięcia = rozpadlina

3. owrzodzenia

4. łuska

5. strup

6. blizna

12. Norma przyzębia na obrazie radiologicznym.

1. odległość między brzegiem kości a granica szkliwno - cementową nie przekracza 2mm

2. wyraźnie zaznaczona blaszka zbita brzegu zębodołu i blaszka zbita brzegu przegrody międzyzębodołowej ( obie blaszki łączą się ze sobą tworząc wyraźnie o ostrym brzegu zewnętrzny kąt

3. struktura kości gąbczastej w obrębie górnej cz.przegrody międzyzębodołowej jest porównywalna zw zakresie obrazu do struktury kostnej otaczającej dolną cz.korzenia bez ogniska o charakterze rozrzedzenia

13. Negatywne skutki wąskiej strefy dziąsła związanego i patologicznych wędzidełek

• dziąsło związane :

- pogarsza stabilizację zębów ( bo cieńsza warstwa przyczepu łącznotkankowego )

- gorsza ochrona dla głębszych tkanek przyzębia przed urazami mech., chem.,

term., bakt.

- gorsze zabezpieczenie przed urazami wynikającymi z odgryzania i żucia

pokarmów

- gorsze zapobieganie rozszerzenia się zapalenia w głębszych tk.przyzębia

- zmniejszenie odporności przyzębia

- niemożność uformowania odpowiedniej szerokości płata śluzówkowo -

okostnowego podczas chirurgicznego leczenia ch.przyzębia

• nieprawidłowy przyczep wędzidełek warg :

- tworzenie distemy

- zainicjowanie / tworzenie ch.przyzębia

- zwiększenie retencji płytki nazębnej, co pogarsza i utrudnia higienę j.ustnej i nasila

ch.przyzębia

- zaburzenia mowy

- anemizacja, pociąganie i oderwanie dziąsła wskutek pull-syndrom

- utrudnione posługiwanie się uzupeł.protetycznych ( lub niemożliwe

zaprojektowanie i ich wykonanie )

14. Co to jest strefa jodopozytywna i jodonegatywna błony śluzowej j.ustnej.

• strefa jdodpozytywna : niezmieniona patologiczna ( hiperkeratycznie ) błona śluzowa j.ustnej, która po posmarowaniu płynem Lugola przyjmuje zabarwienie brązowe co jest wyrazem łączenia się jodu z glikogenem. Jod przenika przez luźną, niezrogowaciałą w-wę nabłonka i łączy sie z glikogenem, który jest zlokalizowany w warstwie powierzchownej i kolczystej nabłonka

• strefa jdodonegatywna : zmieniona hiperkeratycznie błona śluzowa j.ustnej, która po posmarowaniu płynem Lugola przyjmuje zabarwienie słomkowe. Jod nie przenika przez zrogowaciałą warstwę nabłonka i nie łączy się z glikogenem.

15. Wymień znane Ci bakterie, mające znaczny patogenny wpływ na przyzębie.

Bakterie w Dental Plaque :

• Porphyromonas gingivalis

• Prevotella intermedia

• Actinobacillus actinomycetemcomitans

• Capnocytophaga sputigena

• Fusobacterium nucleatum

• Eikenella corrodens

• Treponema denticola

• Tannerella forsythiendis

• Streptococcus viridans

16. Wymień środki służące utrzymaniu optymalnej higieny j.ustnej.

• nitki dentystyczne

• superfloss - nitki

• szczoteczki : jednopęczkowe, wielopęczkowe, międzyzębowe ( zalecane średnie, miękkie )

• wykałaczki miedzyzębowe

• stymulatory dziąsłowe

• irygatory

• pasty, żele do zębów ( Colgate, Elmex )

17. Co to jest kamień nazębny? Dlaczego trzeba go usuwać?

Kamień nazębny - twarde złogi nazębne powstające w wyniku odkładania się soli mineralnych w płytce nazębnej po ok 2-3 dniach zalegania płytki; może być nad- i poddziąsłowy.

Należy go usuwać, bo stanowi miejscowy czynnik, modyfikujący przebieg ch.przyzębia lub inicjujący. Podtrzymuje stan zapalenia dziąseł - drażniąc je mechanicznie.

Kamień poddziąsłowy znajdując się w kieszonce dziąsłowej drażni i uciska ścianę dziąsła , wywołuje w niej ogniska martwicze, odleżyny i owrzodzenia.

18. Wymień objawy kliniczne i radiologiczne Chronic Periodontitis.

1. uzębienie ma cechy zaniedbania higieny ( osad, złogi nazębne )

2. objawy : okresowe krwawienie z dziąseł, swędzenie i drętwienie dziąseł

3. głębokość kieszonek dziąsłowy zależna od stopnia zaawansowania :

- łagodne : 1-2mm

- średnio-zaawansowane : 3-4mm

- zaawansowane : > 5mm

4. rozchwianie zębów I, II, III stopnia

5. zęby mogą być przedwcześnie utracone

6. z powodu braku zębów mogą powstać wtórne zaburzenia - zgryz urazowy

7. fetor ex ore

19. Wyjaśnij pojęcia : root-planning, kiretaż.

Root-planning - czynność wykonywana podczas leczenia aktywnego, polegająca na wygładzeniu powierzchni korzenia po usunięciu złogów poddziąsłowych. Wykonujemy to za pomocą kiret Gracey, specjalnymi kamieniami diamentowymi, końcówki kątnicy Profin, ( pilniczkami wolframowymi, gładzikami nylonowymi lub drewniane ) ultradźwiękowymi końcówkami diamentowymi i węglowymi.

Kiretaż - metoda leczenia reperacyjnego polegające na wyskrobaniu ze ścian obumarłych częsci kostniwa nabłonka i przyczepu nabłonkowego, ziarniny ze ścian i dna kieszonek.

W wyniku tego zabiegu dochodzi do zbliznowacenia i spłycenia kieszonki, do pokrycia jej świeżym zdrowym nabłonkiem, ustąpienia stanu zapalnego i lepszego umocnienia zębów.

a. kiretaż zamknięty - stosowany w kieszonkach przyzębnych do 5-6mm głebokości, gdzie możliwa jest na ślepo penetracja narzędziami do dna kieszonki. Najpierw oczyszcza się powierzchnię korzenia, a po przepłukaniu zmienionego zapalnie nabłonka wewnetrznego ściany kieszonek przyzębnych oraz ziarninę z jej dna. Stosowane kirety uniwersalne i specjalne.

b. kiretaż otwarty - stosowany w kieszonkach przyzębnych > 6mm. Po przecięciu brodawek miedzyzębowych, raspatorem odchyla się brzeg dziąsła. Najpierw oczyszczana jest siana wewnętrzna płata, potem usuwana ziarnina z dna kieszonki i następnie oczyszczana powierzchnia korzenia, którą należy wypolerować. Po przemyciu miejsca należy zaopatrzyć ranę.

20. Podstawowe badania zalecane w toku diagnostyki i leczenia schorzeń błony

śluzowej.

• badanie krwi

• OB / CRP

• badanie sprawności naczyń włosowatych

• badanie moczu

• badanie histopatologiczne

• badanie cytologiczne

• badanie mikrobiologiczne

• mikroskopia fluorescencyjna

• próba jodowa Schillera

• badanie w świetle lamp Wooda

• ilościowe badanie sliny

• sialografia

21. Budowa przyzębia - schemat + objaśnienia.

22. Etiopatogeneza chorób przyzębia - wymień główne czynniki i podaj po jednym

przykładzie.

1. bakterie :

- Porphyromonas gingivalis

2. uwarunkowania genetyczne :

- morfologiczne - ch.krwi

3. choroby ogólne :

- cukrzyca

4. zaburzenia odporności :

- wrodzone : zaburzenie rogowacenia nabłonka dziąsła

- nabyte : zaburzenia w wytwarzaniu cytokin przez limfocyty

5. czynniki środowiskowe :

- palenie tytoniu, stres

6. sprzyjające czynniki miejscowe :

- ubytki i wady budowy cementu

- wadliwa struktura kolagenu

- wadliwe połączenie między komórkami nabłonka łączącego

- wady zębowe

- jatrogenne nawisy, brak pkt.stycznych w wypełnieniu.

23. Krótko scharakteryzuj hipotezę niespecyficznej i specyficznej płytki bakteryjnej.

Teoria niespecyficzna DP - zakłada, że rozwój periodontopatii następuje w wyniku proliferacji flory bakteryjnej, która nie może być już utrzymana pod kontrolą mechanizmów obronnych gospodarza. Hipoteza ta nie przeczy, że progresja periodontitis jest wynikiem proliferacji określonej grupy drobnoustrojów G(-). Istotną rolę odgrywa masa płytki.

Gingivitis = zjadliwość drobn. * masa drobn. w DP / odporność gospodarza

Teoria specyficzna DP - periodontitis wywołują określone zjadliwe bakterie, nawet specyficzne dla poszczególnych chorób przyzębia. Bakterie te mają szczególne cechy patogenne, występują w p.... masie w czasie zaostrzeń, a w małej ilości są składnikiem ' 'bezpiecznej' płytki. Przypadki np. Gingivitis ulcerosa.

24. Wskaźnik SBI - cel, metodyka, interpretacje.

Wskaźnik SBI ( Sulcus Bleeding Index ) - umożliwia wychwycenie wczesnych stadiów choroby przyzębia.

Kryteria :

0 - zdrowe dziąsła, brak krwawienia podczas zgłębnikowania

1 - zdrowo wyglądające dziąsło, l]krwawienie podczas zgłębnikowania

2 - zmiana zabarwienia dziąsła, krwawienie podczas zgłębnikowania

3 - zmiana zabarwienia, lekka zmiana kształtu, obrzęk, krwawienie podczas

zgłębnikowania

4 - zmiana zabarwienia, znaczna zmiana kształtu, krwawienie podczas zgłębnikowania

5 - zmiana zabarwienia, znaczny obrzęk lub owrzodzenie dziąseł, krwawienie podczas

zgłębnikowania

SBI = liczba przestrzeni krwawiących / liczba wszystkich zbadanych przestrzeni * 100%

25. Podstawowe instrumentarium periodontologiczne i jego zastosowanie.

• skalery ręczne - do usunięcia złogów nazębnych naddziąsłowych, nie należy wprowadzać do kieszeni dziąsłowej.

• kirety uniwersalne ( Columbia ) - służą do usuwania złogów poddziąsłowych i do końcowej fazy usuwania złogów naddziąsłowych, cz.pracująca pod kątem 90 do trzonka.

• kirety specjalne ( Gracey ) - służą do usuwania złogów poddziąsłowych, zwłaszcza w miejscach trudno dostępnych, cz.pracująca pod kątem 70 do trzonka

• aparaty dźwiękowe ( f = 5-6 tys Hz ) - do usuwania złógów nad- i poddziąsłowych

• aparaty ultradźwiękowe ( f = 15-50 tys Hz ) + efekt pizoelektryczny i magnetostymulacyjny

podstawowe końcówki :

- naddziąsłow : przekrój poprzeczny trójkątny zaokrąglony

- poddziąsłowe : przekrój poprzeczny okrągły, cienkie

• kątnica Profin - do spiłowania nawisów wypełnień i koron oraz wygładzania tych

miejsc

• pilniczki diamentowe - do zeszlifowania nawisów

• pilniczki wolframowe - do wypolerowania szlifowanych miejsc

• kielichy - do usuwania niewielkich nadmiarów wypełnień stycznych

• aparaty do piaskowania - Air-Flow

• zgłębnik Nabersa - do pomiaru ubytku tkanek w furkacjach

• zgłębnik WHO lub UNC - do pomiaru głębokości kieszeni dziąsłowych i

przyzębnych

26. Na czym polega leczenie podstawowe periodontopatii ( tzw. faza higienizacyjna )

Polega na wykonaniu skalingu naddziąsłowego i poddziąsłowego, polishingu i root-planningu, uzupełnione o miejscowe leczenie farmakologiczne ( lakiery fluorowe, chlorheksydynowe ), instruktaż higieny j.ustnej oraz motywowanie pacjenta.

27. Co wiesz o chlorheksydynie?

Chlorheksydyna - preparat z grupy biguanidów o szerokim spektrum działania przeciw bakteriom G (+), G(-), wirusom, grzybom i drożdżom. Stosowany do chemicznej kontroli płytki bakteryjnej w postaci :

• płukanka o stęż. 0,1-0,2%

• lakier ( Cervitec )

• tabletki ( Sebidin )

• spray ( Perio-Kin Spray )

• pasta do zębów ( Elgydium )

• żele do okładów i szczotkowania ( Perio-Kin Gel )

• roztw.do odkażania ubytków próchnicowych ( Consepsis ? )

Działania niepożądane :

1. przebarwienia zębów, wypełnień, akrylu

2. suchość w jamie ustnej - zwiększone odkładanie kamienia nazębnego

3. podrażnienie i złuszczenie błony śluzowej j.ustnej

4. zaburzenia smaku

5. język czarny włochaty

Natężenie działań niepożądanych koreluje się ze stęż. CHLX oraz z czasem jej stosowania ( ponad 2-4 tyg. )

28. Różnice pomiędzy nadżerką a owrzodzeniem - podaj przykłady tych wykwitów.

Nadżerka ( erozja ) - wykwit podobny do otarcia, różniący się tylko tym, że powstaje w miejscu wykwitów pierwotnych pod wpływem urazów lub zmian troficznych. Nadżerki mogą powstać w wyniku zdarcia pęcherzyków, pęcherzy, krost, grudek i tarczek. Jest to powierzchniowy ubytek nabłonka niezmienionej błony śluzowej, gojący się bez powstania blizny, powstaje z wykwitów pierwotnych pod wpływem urazu.( np.afty Mikulicza, Suttona )

Owrzodzenia - ubytek błony śluzowej właściwej patologicznie zmienionej, gojący się z pozostawieniem blizny. Powstaje w wyniku :

- rozpadu guzków, guzów, krost ( owrzodzenie kiłowe, gruźlicze, nowotworowe )

- rozpad zapalnie zmienionej błony śluzowej ( wrzodziejące zapalenie j.ustnej )

- działania przewlekłych urazów mechanicznych, chemicznych, termicznych i innych

( owrzodzenie urazowe, troficzne )

29. Metody szczotkowania zębów. Które polecamy w periodontopatiach?

1. pionowa

2. pozioma

3. metoda roll ( wymiatająca ) :

- szczoteczkę ustawia się na dziąśle przy szyjce zęba pod kątem 45 do korony

- ruchy obrotowo-wymiatające przesuwające włosie z dziąsła na koronę zęba

( 4-6 ruchów w jednym miejscu )

- szczoteczka powinna obejmować tylko 3 sąsiednie zęby

zalecana : -- dziąsła zdrowe

-- ch.przyzębia, którym nie towarzyszy znacznego stopnia obrzęk lub

rozrost dziąseł bez zmian w obrębie kości wyrostka z.

4. Metody wibrujące :

a) m.Stillmana :

- szczoteczkę ustawia się na dziąśle przy szyjce zęba pod kątem 45 do

wierzchołka korzenia

- ruchy poprzecznie-wibrujące ( o małej amplitudzie ) przesuwające włosie z

dziąsła na koronę i potem ruchem wymiatającym w kierunku brzegu siecznego /

pow.żującej

- metoda masująca-czyszcząca

zalecana : -- recesje dziąseł ( każdego stopnia )

-- wrażliwość szyjek zębów

-- przy cienkim dziąśle

b) m.Bassa :

- szczoteczkę ustawia się na dziąśle przy szyjce zęba pod kątem 45 do korony,

tak by włosie było skierowane do szczeliny dziąsłowej / kieszeni przyzębnej i do

niej wnikało przy stosowaniu lekkiego ucisku cz.pracującej

- 4-5 ruchów wibrujących szczoteczką

- wymagana tylko miękka, wielopęczkowa o równej długości włosia szczoteczka

zalecana : -- w preiodontopatiach

c) m. Chartersa :

- włosie leży częściowo na dziąśle i częściowo na koronie zęba pod kątem 45 w

kierunku płaszczyzny zgryzowej

- powolne ruchy obrotowe, utrzymujące jednocześnie równomierny ucisk na

dziąsło

- po 10 ruchach zmniejsza się nacisk szczoteczki na chwilę, aby krew ponownie

napłynęła do dziąsła

- słabo oczyszcza przestrzenie międzyzębowe

- wskazana szczoteczka miękka

zalecana : -- recesje dziąseł

-- utrata konturu dziąsła

5. metoda Fonesa :

- okrężne ruchy szczoteczką przyłożoną do dziąsła pod kątem 90

- ruchy obszerne i trudniej kontrolowane

zalecana : -- dzieci

-- osoby upośledzone

W periodontopatiach generalnie polecane są metody wibracyjne.

30. Budowa histologiczna błony śluzowej j.ustnej.

Nabłonek :

Błona śluzowa j.ustnej wysłana jest nabłonkiem wielowarstwowym płaskim. Jest on rogowaciejący w obrębie podniebienia twardego, grzbietowej cz.języka oraz wokół języka

( śluzówka mastykacyjna ).

Nabłonek wielowarstwowy płaski nierogowaciejący pokrywa błonę śluzowa warg, policzków, podniebienia miękkiego i dno j.ustnej ( śluzówka wyścielająca ).

Nabłonek wielowarstwowy płaski zbudowany jest z keratynocytów.

Warstwy nabłonka ( od błony podstawnej ) :

• w.podstawna

• w.kolczysta

• w.ziarnista

• w.złuszczająca się

W nabłonku rogowaciejącym powyżej w-wy ziarnistej występuje warstwa jasna oraz w.zrogowaciała.

W nabłonku j.ustnej występują 3 typy komórek nienabłonkowych : melanocyty, kom.Langerhansa, kom.Merkela.

Blaszka właściwa bł.śluzowej - zbudowana z tkanki łącznej wiotkiej bogatej w komórki i włokna kolagenowe. Zawiera także naczynia krwionośne, limfatyczne, nerwy, komórki : fibroblasty, makrofagi, kom.tuczne.

Błona podśluzowa - obecna w rejonach j.ustnej pokrytych śluzówką wyścielającą, ma znacznie luźniejszą strukturę niż błona śluzowa. Obecne są w niej większe tętnice, żyły, nerwy oraz małe gruczoły ślinowe. Nie występuje w obrębie podniebienia twardego, języka ( z wyjątkiem bocznych powierzchni ).