BEZWGLĘDNY CHARAKTER PRAWA WŁASNOŚI - wszystkie prawa rzeczowe maja charakter bezwzględny, są więc skuteczne erga omnes. Naczelnym prawem rzeczowym jest prawo własności. W art. 140 kc zaznaczono bowiem, że właściciel może korzystać z rzeczy z wyłączeniem innych osób. Każda osoba trzecia jest tu negatywnie zobowiązana do biernego zachowania się. Jest zobowiązana do poszanowania cudzeo prawa własności. W razie naruszenia prawa właścicielowi przysługuje odpowiednie roszczenie adresowane już do określonej osoby. Właściciel ma: uprawnienie do posiadania rzeczy, uprawnienie do korzystania z rzeczy, uprawnienie do używania rzeczy, uprawnienie do pobierania pożytków z rzeczy oraz uprawnienie do pobierania innych pożytków z rzeczy.

BEZWZGLęDNY CHARAKTER PRAW RZECZOWYCH - prawa podmiotowe bezwzględne odznaczają się przynależną cechą skuteczności erga omnes; względem wszelkich osób. Są to prawa wyłącznie przysługujące oznaczonemu uprawnionemu. Wykonywane są przez uprawnionego bezpośrednio, bez konieczności świadczenia ze strony oznaczonych osób trzecich. Ogół osób postronnych jest zaś zobowiązany do honorowania cudzego prawa podmiotowego przez swe bierne zachowanie. Naruszenie prawa rodzi już adrsowane do określonej osoby roszczenie ochronne.

CZĘŚCI SKłADOWE RZECZY - poszególne rzeczy mają często złożoną strukturę fizyczną. Często składają się zz poszczególnych elementów które w wyniku połączenia tracą samodzielny byt i stanowią jedną całość w sensie fizycznym i gospodarczym. Wg art. 47 § 2 KC częścią składową rzeczy jest wszystko co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez istotnej zmiany przedmiotu odłączonego. Np. silnik w samochodzie, drzeo w lesie itp. również grunt jest z zasady rzeczą złożoną, obejmującą różne części składowe, podkreśla to ustawodawca z zasadą superficies solo cedit. Do części składowych gruntu należą zwłaszcza budynki, i inne urządzenia trwale z gruntem związane, drzewa i inne rośliny.

Do powstania hipoteki niezbędny jest wpis do księgi wieczystej, wpos taki będzie się mieścił w ksiedze IV.

DOZOWOLONA SAMOPOMOC - po dokonanym naruszeniu posiadania obrona konieczna byłaby spóżniona natomiast w jej miejsce w granicach dopuszczonych przez ustawodawcę dopuszcza się możliwość przywrócenia własnym działaniem posiadacza poprzedniego stanu posiadania.

GRANICE PRAWA WŁASNOŚCI - dawwno już zakwestiowane absolutną władzę właściciela nad rzeczą. Granice własności są określone normatywnie oraz stanowią sprzężone ze sobą trzy tj „wyznaczniki” - przepisy ustawy, zasady współżycia społecznego oraz społeczno - gospodarcze przeznaczenie prawa. Mówi o tym art. 140 KC.

HIPOTEKA - jest wymieniana wśród rzeczowych środków zabezpieczenia wierzystelności. Obok zastawu należy ona do grupy ogreaniczonych praw rzeczowych o charaktrerze akcesoryjnym, służących z przeznaczenia do zabezpieczenia wierzytelności. Hipotekę ustanawia się dla zabezpieczenia wierzytelności na nieruchomościach oraz wybranych prawach.

HIPOTEKA PRZYMUSOWA - w wyjątkowych sytuacjach hipoteka może powstać i zostać wpisana do księgi wieczystej na wniosek wierzyciela nawet bez wyrażonej w umowie zgody właściciela nieruchomości na obciążenie jego prawa; wielokrotnie bez wyraźnej opozycji właściciela.

HIPOTEKA UMOWNA - zwyczajnym źródłem hipoteki jest umowa, umowę taką zawieraja wierzyciel, stający od tej pory w roli wierzyciela hipotecznego, oraz właściciel obciążonej nieruchomości, stający się dłużnikiem hipotecznym. Podobnie jak w przypadku zastawu , hipotekę można ustanowić - obciążając swoją nieruchomość dla zabezpieczenia cudzego długu - właściciel nie będący dłużnikiem osobistym względem wierzyciela. Dłużnik osobisty odpowiada całym swoim majątkiem wobec wierzyciela zaś obok nieo odpowiada rzeczowo obciążoną hipotecznie nieruchomością jej właściciel. Wybór drogi zaspokojenia roszczenia należy do wierzyciela. Oświadczenie właściciela obciążonej nieruchomości musi być złożone w formie aktu notarialnego , natomiast oświadczenie wierzyciela musi być złożone w dowolny sposób.

KSIĘGI WIECZYSTE - bezwzględny charakter praw rzeczowych wymaga ich jawności. Dla ujawnienia praw rzeczowych na nieruchomościach zastrzeżono odrębną metodę wpisu do księgi wieczystej. Wymaga to wszakże wcześniejszego założenia księgi wieczystej. Ksiegi wieczyste prowadzi się w celu ustalenia stanu prawnego nieruchomości. Wpisowi podlega prawo własności i inne prawa rzeczowe. Z zalożenia ujawniaja pełny obraz stanu prawnego nieruchomości. Dodatkowo można równie w księdze wieczystej niektóre prawa osobiste i roszczenia. Ksiegi wieczyste ujawniają stan prawny nieruchomości. Księgi wieczyste są szczególnego rodzaju urzędowymi rejestrami publicznymi. Dzielą się na 4 działy.

MIENIE - obejmuje własność oraz inne prawa majątkowe (art.44KC). Pojęcie mienia obejmuję zatem podmiotowe prawo własności w znaczeniu techniczno-prawnym oraz wszelkie dalsze prawa majątkowe.

NABYCIE WŁASNOŚCI - własność można nabyć w wieloraki sposób, m.in. przez umowę przeniesienia własności (sprzedaż, zamiana, darowizna), nabyciu z mocy samego prawa (zasiedzenie oraz inne przypadki prawa), nabyciu na mocy orzeczenia sądowego (np. orzeczenie o zniesieniu współwłasności), innych przypadkach nabycia i utraty własności. Pierwotne i pochodne nabycie własności patrz pod „P”.

NIERUCHOMOŚCI - pojęcie nieruchomości zdefiniowano w art. 46 § 1 KC i wg tego przepisu nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej, stanowiący odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków (LOKALE), jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny przedmiot własności.

NUMERUS CLAUSUS PRAW RZECZOWYCH - ustawodawca zastrzega katalog zamknięty praw rzeczowych. Zainteresowani mogą jedynie ustanawiać takie prawa jakie ustawa przewiduje. Nie wolno też w zakresie prawa rzeczowego, modyfikować treści dopuszczonych praw rzeczowych. Podobnie jest zakazane poszerzanie lub ograniczanie treści dalszych praw rzeczowych.

OBCIĄŻENIE WŁASNOŚCI - jest to postać rozporządzenia, formą obciążenia własności jest przede wszystkim ustanowienie ograniczonych praw rzeczowych. Ustanowione na cudzej rzeczy ograniczone prawa rzeczowe obciążają prawo własności, ograniczając właściciela w określonym zakresie w jego naturalnych upraewnieniach. Ustanowione obciążenia przylegają do rzeczy, są bowiem skuteczne względem każdoczesnego właściciela rzeczy obciążonej. W sensie ochrone są one skuteczne oczywiście erga omnes. Jeżeli chodzi o najem lub dzierżawę to nie stanowi to w ścisłym słowa tego znaczeniu obciążenie rzeczy.

OBRONA KONIECZNA (POSIADANIA) - posiadacz może zastosować obronę konieczną, ażeby odeprzeć samowolne naruszenie posiadania. Obronę konieczną stosuje się więc w momencie zamachu na posiadanie.

OCHRONA POSIADANIA - posiadanie podlega odrębnej ochronie, ustanawiając ochronę posiadania ustawodawca sięga do różnych środków prawnych, odmiennej natury. Wskazuję on najpierw na środki ochrony własnej, czyli na obronę konieczną i dozwoloną samopomoc. W drugiej kolejności wskazuje sądową drogę ochrony posiadania przyznając posiadaczowi roszczenie posesoryjne. Oxhrona własna musi się mieścić w granicach okreslonych przez ustawodawcę.

OCHRONA WŁASNOŚCI - ochrona własności wiąże się immanentnie z bezwzględnym charakterem tego prawa. Wg art. 140 KC właściel może z wyłączeniem innych osób posiadać rzecz, korzystać z rzeczy i rozporządzać rzeczą. Dla osób trzecich płynie z tąd obowiązek biernego poszanowania cudzego prawa własności. Jeżeli wbrew tego nastąpi naruszenie własności uruchamia się stosownie roszczenie ochronne, adresowane już do konkretnej osoby z potencjalnego kręgu osób trzecich. Ochronę klasyczną zapewniają dziś roszczenie windykacyjne (art. 222 § 1 KC) i roszczenie negatoryjne (art. 222 § 2 KC) - patrz pod „R”.

ODRĘBNA WŁASNOŚĆ LOKALI - są to tzw nieruchomości lokalowe. Lokalem mieszkalnym jest lokal przeznaczony na stały pobyt ludzi w celu zaspokojenia ich potrzeb mieszkaniowych. Lokale o innym przeznaczeniu to wszelaki inne lokale o przenaczeniu niemieszkaniowym, in lokale użykowe. Aby lokal był odrębną własnością musi być samodzielny. Czynność wyodrębnienia lokalu odbywa się wewnątrz lokalu, czyli z nieruchomości macierzystej wyodrębnia się nowa nieruchomość. Właściciel odrębnej nieruchomości - lokalu jest przymusowym współwłaścicielem nieruchomości macierzystej .

OGRANICZONE PRAWA RZECZOWE - są prawami na rzeczy cudzej, sfera władzy uprawnionego jest ograniczona do tych uprawnień jakie są jej przyznane przez ustawodawcę. Ograniczone prawa rzeczowe polegają na wykonywaniu niektórych uprawnień na cudzej rzeczy, przysługujących w zwykłych warunkach właścicielowi. Ustawodawca limituje katalog ograniczonych praw rzeczowych, podobnie zresztą jak w normalnych prawach rzeczowych. Ogranizconymi prawami rzeczowymi są: użytkowanie, zastaw, służebność, własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu, spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej i hipoteka.

PIERWOTNE NABYCIE WŁASNOŚCI - w razie nabycia pierwotnego nabywca nie wywodzi swego prawa od innej osoby (poprzedniego właściciela), lecz nabywa je niezależnie od czichkolwiek uprawnień. Nabywca uzyskuje tu własność, którą traci dotychczasowy właściciel, jednakże ta zbieżność czasowanie stanowi następstwa prawnego. Nabywca nie wywodzi swego prawa od poprzednika. Np.: wywłaszczenie, zasiedzenie, zawłaszczenie porzuconej rzeczy ruchomej.

POCHODNE NABYCIE WŁASNOŚCI - jest wynikiem wyraźnego i koniecznego następstwa prawnego pomiędzy dotychczasowym właścicielem a nabywcą. Mamy z nim doczynienia w przypadku przeniesienia własności (sukcesja singularna) lub dziedziczenia (sukcesja uniwersalna) i w dalszych podobnych przypadkach. Nabywca wywodzi swe prawo od poprzednika. Np.: przeniesienie własności (sprzedaż zamiana itp.)

POSIADANIE - posiadanie rzeczy kojarzy się z wykonywaniem władztwa nad rzeczą. Wg art. 336 KC posiadaczem rzeczy jest ten kto rzeczą włada jak właściciel (posiadacz samoistny), jak i ten kto nią włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo (posiadacz zależny). Posiadanie występuje przy równoczesnym istnieniu faktycznego elementu władania rzeczą. Element faktycznego władztwa nad rzeczą objawia się przez widoczne zachowania posiadacza. Np. noszenie biżuterii, korzystanie z pojazdu.

POSIADANIE SAMOISTNE - posiadaczem samoistnym jest ten kto nią włada jak właściciel.

POSIADANIE ZALEżNE - posiadaczem zależnym jest ten, kto rzeczą faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub inne prawo.

PRZEDMIOT HIPOTEKI - przede wszystkim hipoteka stanowi obciążenie prawa własności nieruchomości. Hipoteką obciąża określoną nieruchomość - oznaczoną pojedyńczą nieruchomość. Spotykamy jednak również w określonych przez ustawodawcę - hipotekę łączną obciążającą równocześnie więcej nieruchomości. Przede wszystkim hipoteka obciąża nieruchomości gruntowe jak również nieruchomości budynkowe, także hipoteka może obciążać odrębną własność lokalu. Hipoteka łączna stanowi zabezpieczenie jednej wierzytelności na kilku nieruchomościach. Zazwyczaj hipoteka łączna powstaje ex lege w razie podziału nieruchomości obciążonej. Ustawodawca dopuszcza także de lege lata możliwość ustanawiania umownej hipoteki łącznej.

PRZENIESIENIE PRAWA WŁASNOŚCI - zwrot „przeniesienie własności” oznacza przejście własności na podstawie umowy. Mamy tu doczynienia z pochodnym nabyciem prawa własności w wyniku zgodnych oświadczeń woli zbywcy (dotychczasowego właściciela) oraz nabywcy (osoby nabywającej prawo).

PRZENIESIENIE WŁASNOŚCI RZECZY OZNACZONYCH CO DO TOŻSAMOŚCI - w polskim systemie prawnym przyjęto jako zasadę model umowy o podwójnym skutku: zobowiązująco - rozporządzącym. Umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej lub strony postanowiły inaczej. - art. 155 § 1 KC. Zatem wg tego przepisu własność rzeczy przechodzi na nabywcę na podstwie dokonującej się w jednym akcie umowy o podwójnym skutku : zobowiązująco-rozporządzającym. Jest to czynność konsensualna.

PRZENIESIENIE WŁASNOŚCI RZECZY OZNACZONYCH CO TO GATUNKU ALBO RZECZY PRZYSZŁYCH - art. 155 § 2 KC mówi, że jeżeli przedmiotem umowy zobowiązującej do przeniesienia własności są rzeczy oznaczone co do gatunku lub rzeczy przyszłe to do przeniesienia własności potrzebne jest przeniesienie posiadania rzeczy. Jest to czynność prawna realna. Wymóg przeniesienia posiadania nie wolno utożsamiać z wymaganiem zawarcia drugiej wykonawczej umowy przenoszącej własność.

PRZYNALEŻNOŚCI - wg art. 51 § 3 KC przynależnościami są rzeczy ruchome potrzebne so korzystania z innyj rzeczy (rzeczy głównej) zgodnie z jej przeznaczeniem. Np. ciągnik rolniczy w gospodarstwie rolnym, futerał do skrzypiec. Itp. Możliwe jest oddzielenie przynależności od rzeczy głównej bez jakiejkowolwiek szkody fizycznej. Przynależność służy do lepszzego, wygodniejszego niekiedy bardziej komfortowego korzystania z rzeczy głównej, np. radioodtwarzacz w samochodzie, luksusowe wyposarzenie mieszkania.

REKOJMIA WIARY PUBLICZNEJ KSIĄG WIECZYSTYCH - domniemanie zgodności wpisu z rzeczywistym stanem prawnym. Ustawodawca ustanawia szczególną instytucję prawną rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych. W razie niezgodności między stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej nad rzeczywistym stanem prawnym treść księgi rozstrzyga na korzyść tego, kto przez czynność prawną z osobą uprawnioną według treści księgi wieczystej nabył własność lub inne prawo rzeczowe. Treść księgi wieczystej ma bezwzględną przewagę nad rzeczywistym stanem faktycznym. Czyli rękojmia wiary publicznej funkcjonuje w warunkach sprzeczności pomiędzy stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym. Niezgodność może polegać na braku wpisu nabytego prawa lub braku wykreślenia prawa wygasłego lub błędnym wpisie prawa. Istnieje tylko i wyłącznie nabycie prawa wpisanego.

RODZAJE PRAW RZECZOWYCH - prawami rzeczowymi są: własność, użytkowanie wieczyste, ograniczone prawa rzeczowe. Mamy więc doczynienia z trójpodziałem podmiotowych praw rzeczowych, a naczelną funkcję pełni prawo własności. Obejmuje najszerrszą gamę uprawnień. Z prawa własności wywodzą się dalsze prawa rzeczowe. Wszystkie prawa rzeczowe należą do kategorii majątkowych raw rzeczowych. Trzeba też wyróżnić samodzielne (własność, użytkowanie wiecyste) prawa rzeczowe oraz prawa związane(użystkowanie, służebność, własnościowe spółdzielcze) i akcesoryjne (zastaw i hipoteka). Istnieje jeszcze jedno wyróżnienie, są to prawa zbywalne i niezbywalne (użytkowanie wieczyste i służebność osobista).

ROSZCZENIE NEGATORYJNE - jest to jeden z dwóch podstawowych instrumentów ochrony prawa własności. Przeciwko osobie, która naruszyła własność w inny sposób, aniżeli pozbawienia właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszenia. Roszczenie negatoryjne znajduje zastosowanie, gdy cudze prawo własności zostało naruszone w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela władztwa nad rzeczą.

ROSZCZENIE POSESORYJNE - przysługuje po naruszeniu posiadania. Jest to roszczenie o przywrócenie stanu poprzedniego oraz zaniechanie naruszeń. Roszczenie posesoryjne zależy od faktu czy nastąpiło samowolne naruszenie posiadania.

ROSZCZENIE WINDYKACYJNE - właścicel może żądać od osoby która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą. - art. 222 § 1. w ten sposób chroni się wyłączne uprawnienie właściciela do posiadania rzeczy.

RUCHOMOŚCI - nie określono w kc czym są ruchomości, niemniej jednak należy uznać, że należą do nich wszelklie przedmioty materialne niestanowiące nieruchomości oraz ich części składowych.

RZECZ - wg art. 45 KC rzeczami są przedmioty materialne. Wg teorii Wasilkowskiego rzeczami są materialne części przyrody w stanie pierwotnym lub przetworzonym, na tyle wyodrębnione z przyrody, że w stosunkach społeczno-gopsodarczych mogą być traktowane jako dobra samoistne. Pieniądze patrz pod „P”. przedmiotem praw rzeczowych mogą być tylko istniejące rzeczy zindywidualizowane. Ale przedmiotem stosunków obligacyjnych mogą być rzeczy przyszłe oraz rzeczy oznaczone co do tożsamości. Nie stanowi rzeczy określona, zespolona funkcjonalnie masa majątkowa: przedsiębiorstwo, gospodarstwo rolne, majątek.

RZECZY OZNACZONE CO DO GATUNKU - jeżeli przedmiotem umowy zobowiązującej do przeniesienia własności są rzeczy oznacze co do gatunku lub rzeczy przyszłe do przeniesienia rzeczy potrzebne jest przeniesienie posiadania rzeczy. Dla uzyskania skutku rozporządzającego ustawodawca wymaga dodatkowej czynności przeniesienia posiadnaia rzeczy.

RZECZY OZNACZONE CO DO TOZSAMOŚCI - umowa sprzedaży, zamiany, darowizny przenosi własność na nabywcę rzeczy oznaczonej co do tożsamości (czyli rzeczy zindywidualizowanej).

RZECZY RUCHOME - są to wszystkie rzeczy które nie są nieruchomościami. Patrz ruchomości

SŁUŻEBNOŚCI - stanowią grupę ograniczonych praw rzeczowych obciążających nieruchomości. Służebność jest obciążeniem cudzej nieruchomości mającym na celu zwiększenie użyteczności innej nieruchomości albo też zaspokojenia określonych potrzeb oznaczonej ozoby fizycznej. Służebności występują w różnej postaci. Słżebności gruntowe - oznaczoną nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości prawem, którego treść polega na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej. Służebności osobiste - nieruchomość można obciążyć na rzecz osoby fizecznej prawem, którego treść odpowiada treści służebności gruntowej.

UTRATA WŁASNOŚCI - nabycie własności przez jedną osobę wiąże się utrata przez kogo innego. Utrata własności jest tak jakby drugim obliczem zdarzenia powodującego nabycie własności. Znane są rzadkie wyjątki, gdy utrata własności następuje bez równoczesnego nabycia tego prawa przez inną osobę. Np. zniszczenie rzeczy, porzucenie rzeczy ruchomej, rzecz staje się niczyja.

UŻYTKOWANIE - przedmiotem użytkowania są zarówno rzecz ruchome jak i nieruchomości. Wyrózniamy trzy rodzaje użytkowania: użytkowanie prze osoby fizyczne, użytkowanie przez rolnicze spółdzielnie produkcyjne, inne wypadki użytkowania. Powstanie użytkoewania następuje w trybie umownego ustanowienia prawa. Stosowną umowę nawiązuje właściciel obciążanej rzeczy i jej przyszły użytkownik.

UŻYTKOWANIE WIECZYSTE - instytucja użytkowania wieczystego w prawie polskim funkcjonuje od wejścia w życie ustawy z dnia 14 lipca 1961r. Użytkowanie wieczyste zawsze służyło celom budownictwa. Jest to forma prawna korzystania z gruntów „państwowych”. Prawo użystkowania wieczystego stanowi formę taniego, długotrwałego, zbliżonego do prawa własności korzystania z gruntu budowlanego. Stanowi trwałą formę użytkowania z gruntów skarbowych i samorządowych. Użytkownik może korzystać z gruntu z wyłączeniem innych osób w granicach określonych przez ustawy oraz zasady współżycia społecznego oraz przez umowę o oddaniu gruntu. Przedmiotem użytkowania wieczystego mogą być grunty stanowiące własność skarbu państwa lub jednostek samorządu terytorialnego. Użytkowanie wieczyste następuje wg trójstopniowej procedury. Najpierw niezbędne jest wyłonienie nabywcy-zazwyczaj w trybie przetargowym. Następnie zawiera się umowę o oddaniu gruntu w użytkowanie wieczyste. Na koniec zaś niezbędne jest jest dokonanie wpisu do księgi wieczystej. Umowa wymaga zachowanie formy aktu notarialnego. W umowie musi być: oznaczenie nieruchomości, określenie sposobu korzystania, określenie rodzaju inwestycji, określenie terminu rozpoczęcia i zakończenia robót, także trzeba określić termin odbudowy w razie zniszczenia albo rozbiórki budynków. Nieruchomość oddaje się na użytkowanie wieczyste na czas od 40 do 99 lat. Jest możliwość przedłużenia tego okresu.

WŁASNOŚĆ - przedmiotem własności są tylko rzeczy, współcześnie prawo własności jest prawem podmiotowo uniwersalnym. Zasadniczo bowiem możeprzysługiwać każdej osobie. Własność jest prawem bezterminowym. Wyjątkiem jest odrębna własność budynków nabytych lub wzniesionych przez użytkownika wieczystego. Wygasa ona bowiem z upływem czasu z powodu upłynięcia czasu użytkowania wieczystego. Uprawnienia właściciela są określone przez ustawodawcę pozytywnie, natomiast uprawnienia osób trzecich są negatywne.

WŁASNOŚĆ GOSPODARSTW ROLNYCH - jest to wyodrębniony rodzaj przedsiębiorstwa, a decyduje o tym szczególna funkcja gospodarki rolnej. Za gospodarstwo rolne uważa się grunty rolne wraz z gruntami leśnymi, budynkami lub ich częściami, urządzeniami i inwentarzem, jeżeli stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą. Nieruchomościami rolnymi są nieruchomości, które mogą być wykorzystywane do prowadzenia działalności wytwórczej w rolnictwie.

WŁASNOŚĆ PAŃSTWOWA - własność oraz inne prawa majątkowe, stanowiące mienie państwowe, przysługują Skarbowi Państwa oraz innym państwowym osobom prawnym. Własność pochodzi z dawnego zasobu oraz z teraźniejszych uzupełnień. Ulega pomniejszeniu w procesie prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych. Własność skarbu państwa - stanowi ją wszelkie mienie nabyte przez Skarb Państwa, przed dalszym rozporządzeniem na rzecz osób prawnych. Własnością SP jest mienie, które nie należy do innych psństwowych osób prawnych. Zasadniczo jest to mienie służące do wykonywania ustrojowych i społecznych zadań państwa (administracja, obrona, szkolnictwo, służba zdrowia, opieka społeczna, itp.)

WŁASNOŚĆ PRYWATNA - jest to własność przysługująca jednostkom; osobom fizycznym. W szerszym znaczeniu własność prywatną rozumie się wszelaką własność należącą do jednostek. Obejmuje zarówno ona środki produkcji jak i dobra konsumpcyjne. Własność osobista obejmuje własność środków spożycia, własność rzeczy przeznaczonych do zaspokojenia własnych potrzeb materialnych i kulturalnych właściciela i jego bliskich (np. pożywienie,środki czystości itp.). Prywatna własność przysługuje osobom fizycznym jak i zakładanym przez nie spółkom.

WŁASNOŚĆ PRZEDSIĘBIORSTWA - jest to zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej. Przedmiotem obrotu jest przedsiiorstwo. Czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko co wchodzi w jego skład. Wprawdzie przedsiębiorstwo stanowi zorganizowany zespół majątkowy, jednakże różnorodne są jego skłasniki a status prawny poszczególnych składników zróżnicowany.

WSPÓŁWŁASNOŚĆ - współwłasność występuje gdy własność tej samej rzeczy przysługuje jednocześnie i niepodzielnie kilku osobom.niezbędna jest więc wielość osób, którym przysługuje prawo własności. Współwłasność jest pojmowana jako prawo niepodzielnie przysługujące współwłaścicielom. Każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności (art.210). Zasada - wspólne prawo własności w czasie trwania współwłasności nie podlega podziałowi, który by rozdzielał je. Żadnemu ze współwłaścicieli nie przysługuje odrębne a zarazem wyłączne prawo podmiotowe do wydzielonej fizycznie części.

WSPÓŁWŁASNOŚĆ - ZNIESIENIE

WSPÓŁWŁASNOŚĆ ŁĄCZNA - wiąże się zawsze z innym stosunkiem prawnym i spełnia wobec niego rolę służebną. Współwłasność łączna zachodzi w stosunkach majątkowych między małżonkami oraz między wspólnikami spółki cywilnej. Brak jest określenia wielkości udziału we współwłasności łącznej. Jest to współwłasność udziałowa jednakże nie określono wielkości udziałow. Ten rodzaj współwłasności nie może być zniesiony podczas trwania podstawowego stosunku prawnego łączącego strony. Dopiero jego zniesienie powoduje zniesienie współwłasności łącznej i przechodzi we swpłwłasność w częsciach ułamkowych.

WSPÓŁWŁASNOŚĆ W CZĘŚCIACH UŁAMKOWYCH - jest samoistnym stosunkiem prawnym prawa rzeczowego, niezwiązanym ze stosunkiem prawnym innego rodzaju. Właścicielom przysługuje oznaczony co do wielkości ułamkiem udział we współwłasności. Współwłaściciel może swobodnie rozporządzać swym udziałem we współwłasności. Ten rodzaj współwłasności może być bez przeszkód, w każdym czasie zniesiona. Każdy ze współwłaścicieli ma roszczenie o zniesienie współwłaśnosci.

WYZBYCIE SIĘ WŁASNOŚCI - jest to jedna z postaci rozporządzenia. Uprawnienie do wyzbycia się własności obejmuje uprawnienie do przeniesienia własności i rozporządzenia na wypadek śmierci. Mamy tu doczynienia z pochodnym, translatywnym nabyciem prawa własności przy jego utracie przez poprzedniego właściciela. Przechodzi na nabywcę prawo w kształcie przysługującym poprzednikowi. Istnieje jeszcze zrzeczenie się własności. Zrzeczenie wymaga formy aktu notarialnego. Nieruchomość, której właściciel się zrzeka staje się własnością gminy.

ZARZĄD RZECZĄ WSPÓLNĄ - przez pojęcie zarządu należy rozumieć dokonywanie wszelskich, licznych, czynności o charakterze faktycznym lub prawnym, dotyczących rzeczy; w zakresie jej utrzymania, gospodarowania, rozporządzania. Rodzaj zarządu: zarząd ustawowy, zarząd umowny, zarząd sądowy. W praktyce przeważa zarząd ustawowy, jest on komplementarny w stosunku do innych.

ZASIEDZENIE - służy nabyciu własności przez posiadacza na skutek jego długotrwałego posiadania. Przez zasiedzenie można uzyskać prawo własności nieruchomości jak i ruchomości. Przesłanki zasiedzenia: posiadanie samoistne, ciągłość posiadania, upływ terminu zasiedzenie, dobra wiara posiadacza. Skutki zasiedzenia: skutkiem zasiedzenia posiadacz nabywa prawo własności. Traci je dotychczasowy właściciel. Zasiedzenie jest postacią pierwotnego nabycia prawa własności. Następuje niezależnie od prawa poprzednika.

ZASTAW - jest to prawnorzeczowy środek zabezpieczenia wierzytelności. W celu zabezpieczenia wierzytelności można rzecz ruchomą obciążyć prawem, na mocy którego wierzyciel będzie mógł dochodzić zaspokojenia z rzeczy bez względu na to, czyją stała się własnością - art.306 § 1 KC. Wyróżniamy; umowny zastaw zwykły (jest to umowa między właścicielem a wierzycielem, jest to czynność prawna realna); zastaw rejestrowy (taki zastaw może być ustanowiony w celu zabezpieczenia wierzytelności: Skarbu Państwa i innej os. Prawnej, jednostki samorządu terytorialnego, banku krajowego, banku zagranicznego, osoby prawnej, itp. do ustanowienia zastawu rejestrowego potrzebna jest umowa między wierzycielem a właścicielem rzeczy oraz wpis do rejestru zastawów); zastaw ustawowy (prawo zastawu czasami powstaju na mocy jakiegoś przepisu); zastaw skarbowy (jest to tj zastaw przymusowy, jest ustanawiany w przypadku z zaległymi opłatami podatkowymi)

ZNIESIENIE PRAWA WŁASNOŚCI - 1. porzucenie rzeczy ruchomej - właściciel może wyzbyć się własności rzeczy ruchomej przez to, że w tym zamiarze rzecz porzuci art. 180. Porzucona rzecz staje się rzeczą niczyją a więc nastąpiło zniesienie prawa własności. 2. zniszczenie rzeczy - niewątpliwie wygasa tu prawo własności.

---