S. Owczarek
BUDOWNICTWO OGÓLNE
3 formy zajęcia: Wykłady, projekt, ćwiczenia
8 wykładów dwugodzinnych, 10 zajęć projektu. 10 ćwiczeń (16+20+20)
Wszystkie zajęcia w piątek
Wykłady: miesiąc, dni, godziny
Październik, dni: 2,9,16, godź: 9-10 (6)
Listopad, dni: 6 , godź: 9-10 (2)
dni: 20,27, godź: 13-14 (4) (16)
Grudzień, dni: 4,11, godź: 13-14 (4)
Projekt: miesiąc, dni, godziny
Październik, dni: 9, 23, godź: 11-12, 13-14 (8)
Grudzień , dni: 11, godz: 9-10 (2)
dni: 11,18, godź: 11-12 (4) (20)
dni: 18, godź: 13-14 (2)
Styczeń, dzień: 8, godź: 11-12, 13-14 (4)
Ćwiczenia, miesiąc, dni, godziny
Październik, dni: 16, godź: 11-12, 13-14 (4)
Listopad, dni: 6,20,27, godź: 11-12 , 13-14 (4)
Listopad, dni: 20,27 godź: 9-10,11-112 (8) (20)
Grudzień, dzień: 4, godź: 9-10, 11-12 (4)
LITERATURA
podstawowa:
1. Żenczykowski W. Budownictwo ogólne. Tom II. III Arkady 1990
1. Żenczykowski W. Budownictwo ogólne. Izolacje i roboty wykończeniowe. Tom IV, Arkady 1962
2. Pr. Zb. pod kier. Lichołaj L. Budownictwo ogólne, Elementy budynków, podstawy projektowania, tom 3, Arkady 2008.
2. Sieczkowski J.. Nejman T. „Ustroje budowlane” Oficyna wydawnicza PW 2002 r.
3. Michalak H. Pyrak S. „Domy jednorodzinne. Konstruowanie i obliczanie”. Arkady 2000.
4. Mielczarek Zb. „Nowoczesne konstrukcje w budownictwie ogólnym”. Arkady 2001 r.
5. Pyrak S. Włodarczyk W. Posadowienie budowli, konstrukcje murowe i drewniane, WSiP, Warszawa 2000
uzupełniająca:
Literatura techniczna, materiały budowlane, przegląd techniczny, wiadomości projektowania budowlanego.
Standardy kształcenia w zakresie przedmiotu budownictwa ogólnego
Kształcenie w zakresie budownictwa ogólnego
Treści kształcenia: Elementy budynków i konstrukcji budowlanych. Układy konstrukcyjne -
terminologia. Obciążenia konstrukcji - klasyfikacja, zasady ustalania, kombinacje obciążeń.
Wymiarowanie i zasady konstruowania murów z elementów drobnowymiarowych. Ściany w
budynkach - konstrukcja ścian w budynkach wykonanych w technologii tradycyjnej. Warunki
techniczne, jakim powinny odpowiada_ budynki i ich usytuowanie na podstawie przepisów
wykonawczych do ustawy Prawo Budowlane. Przenoszenie obciążeń poziomych
przez ściany budynków wznoszonych w technologii tradycyjnej - sztywność przestrzenna
budynków. Zasady doboru i wykonania przewodów kominowych w budynkach. Kryteria
doboru i wymagania stawiane pionowym i poziomym przegrodom budowlanym. Konstrukcja
i zasady kształtowania schodów. Stropy gęstożebrowe - zasady projektowania i konstruowania, kryteria doboru elementów. Dachy i stropodachy oraz balkony i tarasy w
połaci dachowych, pokrycia, odprowadzanie wód opadowych. Kryteria doboru stolarki i ślusarki budowlanej.
Dylatacje w budynkach wznoszonych metodami tradycyjnymi - zasady doboru i
konstruowania. Konstrukcje drewniane w budownictwie mieszkaniowym i użyteczności publicznej.
Wymiarowanie elementów z drewna litego i klejonego warstwowo. Wymiarowanie
połączeń w konstrukcjach drewnianych.
Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: stosowania przepisów technicznych i kryteriów doboru elementów konstrukcyjnych i izolacji w budynkach wznoszonych w technologii tradycyjnej; projektowania stropu, ścian i dachu w budynkach wykonywanych w technologii tradycyjnej; stosowania przepisów dotyczących utrzymania budynków mieszkalnych i użyteczności publicznej.
Tematy wykładów
Normy budowlane. Pozwolenie na budowę. Wymagania ogólne
2. Projekt budowlany. Podstawy wymiarowania konstrukcji murowych
Ściany budynków. Struktura i wymagania
3.Stropy budynków
4.Dachy i stropodachy
5.Pokrycia budynków. Rodzaje więźby dachowej
6.Konstrukcje drewniane
7.Okna w budynkach. Rodzaje stolarki okiennej i kryteria doboru
Lekkie obudowy. Obudowy aluminiowo- szklane
1. Normy budowlane. Pozwolenie na budowę. Wymagania ogólne
1.1.Normy budowlane
Przykłady nazw norm polskich
PN-70 /B -01025. Projekty budowlane. Oznaczenia graficzne na rysunkach architektoniczno - budowlanych
PN-60 /B -01029. Projekty architektoniczno- budowlane. Wymiarowanie na rysunkach
PN-82 /B -02001. Obciążenie budowli. Obciążenie stałe
PN-82 /B -02003. Obciążenie budowli. Obciążenie zmienne technologicznie. Podstawowe obciążenia technologiczne i montażowe.
PN-80 /B -02010. Obciążenia w obliczeniach statycznych. Obciążenie śniegiem
PN-90 /B -0300. Projekty budowlane. Obliczenia statyczne
PN-90 /B -03200. Konstrukcje stalowe. Obliczenia statyczne i projektowanie
PN-B-03150:2000 Konstrukcje drewniane. Obliczenia statyczne i projektowanie
PN-93 /B -03201. Konstrukcje stalowe. Obliczenia statyczne i projektowanie
PN-84/B-03264. Konstrukcje betonowe, żelbetowe i sprężone. Obliczenia statyczne i projektowanie
PN-B-03002:2007. Konstrukcje murowe. Projektowanie i obliczanie
PN-82/B-02020. Ochrona cieplna budynków. Wymagania i obliczenia
PZPN-B-02025. Obliczenie sezonowego zapotrzebowania na ciepło do ogrzewania budynków mieszkalnych, styczeń 1998
Normy Europejskie. Eurokody
PN-EN ISO 6946 Komponenty budowlane i elementy budynku. Opór cieplny i współczynnik przenikania ciepła. Metoda obliczenia.
PN-EN ISO 10211. Mostki cieplne w budynkach. Obliczenie strumieni cieplnych i temperatur powierzchni.
PN-EN ISO 13789 Właściwości cieplne budynków. Współczynnik strat ciepła przez przenikanie.
PrPN-prEN 15 203, Energy performance of buildings - Assessment of energy use and definition of ratings.
Krajowa implementacja, Energetyczne właściwości użytkowe budynków - Ocena zużycia energii i definicja wartości znamionowej.
PrPN-prEN 15 217, Energy performance of buildings - Methods for expressing energy performance and energy certification of buildings,
Krajowa implementacja, Energetyczne właściwości użytkowe budynków - Metody wyrażenia energetycznych właściwości użytkowych i certyfikacji energetycznej budynków.
2. Pozwolenie na budowę
W celu uzyskania pozwolenia na budowę należy złożyć do właściwego organu wniosek zawierający:
1) cztery egzemplarze projektu budowlanego wraz z opiniami, uzgodnieniami, pozwoleniami i innymi dokumentami, wymaganymi przepisami szczególnymi oraz zaświadczeniem o wpisie projektantów na listę członków właściwej izby samorządu zawodowego,
2) oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane,
3) decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, jeżeli jest ona wymagana zgodnie z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
Przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę właściwy organ sprawdza :
- zgodność projektu zagospodarowania działki (terenu) z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego albo decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu w przypadku braku miejscowego planu, wymaganiami ochrony środowiska oraz przepisami, w tym techniczno-budowlanymi,
- kompletność projektu budowlanego i posiadanie wymaganych opinii, uzgodnień, informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia itp.,
- wykonanie projektu przez osobę (osoby) posiadające odpowiednie uprawnienia budowlane.
W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w przedstawionej dokumentacji właściwy organ nakłada obowiązek ich usunięcia w określonym terminie.
Jeżeli wymagania są spełnione, to właściwy organ nie może odmówić wydania decyzji o pozwoleniu na budowę.
W wydanej decyzji o pozwoleniu na budowę właściwy organ może w razie potrzeby:
- określić warunki zabezpieczenia terenu budowy i prowadzenia robót budowlanych,
- określić wymagania dotyczące nadzoru na budowie,
- zamieścić informację o obowiązkach i warunkach przystąpienia do użytkowania
obiektu budowlanego.
Decyzja o pozwoleniu na budowę wygasa, jeżeli budowa nie została rozpoczęta przed upływem 2 lat od dnia, w którym decyzja stała się ostateczna, lub budowa została przerwana na czas dłuższy niż 2 lata. W wymienionych wypadkach rozpoczęcie lub wznowienie budowy wiąże się z koniecznością uzyskania nowej decyzji o pozwoleniu na budowę lub decyzji o pozwoleniu na wznowienie robót budowlanych.
Właściwy organ może wstrzymać postanowieniem prowadzenie robót budowlanych wykonywanych:
- bez wymaganego pozwolenia,
- w sposób mogący spowodować zagrożenie bezpieczeństwa ludzi lub mienia bądź zagrożenie środowiska,
- w sposóbodbiegający od ustaleń i warunków określonych w pozwoleniu bądź przepisach.
Wymagania ogólne
Podejmując decyzję o budowie domu jednorodzinnego inwestor powinien mieć świadomość obowiązków ciążących na nim podczas całego procesu inwestycyjnego. Ten proces - wg obecnie obowiązujących przepisów - jest podzielony na sześć etapów (faz):
1) ustalenie warunków zabudowy,
2) opracowanie projektu budowlanego,
3) uzyskanie pozwolenia na budowę,
4) rozpoczęcie robót budowlanych,
5) realizacja budowy,
6) oddanie domu do użytkowania.
Tak więc inwestor swoje działania powinien rozpocząć od przygotowania i złożenia do właściwego organu administracji architektoniczno-budowlanej wniosku o ustalenie warunków zabudowy i zagospodarowania terenu, na którym przewiduje się realizację inwestycji.
Decyzję tę wydaje wójt, burmistrz lub prezydent miasta.
Decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu może być wydana więcej niż jednemu wnioskodawcy, a jej odpis jest doręczany do wiadomości pozostałym wnioskodawcom i właścicielowi lub użytkownikowi wieczystemu nieruchomości. Decyzja ta nie rodzi praw do terenu ani nie narusza prawa własności i uprawnień osób trzecich.
Wygaśnięcie decyzji stwierdza wójt, burmistrz lub prezydent miasta z chwilą uzyskania pozwolenia na budowę przez innego wnioskodawcę bądź w przypadku zmian w planie miejscowym.
Po uzyskaniu decyzji o warunkach zabudowy inwestor powinien zapewnić przygotowanie projektu budowanego domu. Projekt ten mogą wykonać osoby o odpowiednich kwalifikacjach zawodowych (posiadające uprawnienia budowlane), członkowie izby samorządu zawodowego.
Warunki techniczne
Warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, precyzuje rozporządzenie ministra infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. [54]. W tych warunkach są m.in. określone wymagania dotyczące zabudowy i zagospodarowania działki. Niżej omówiono podstawowe z tych wymagań. .
Budynek mieszkalny powinien być wznoszony poza zasięgiem zagrożeń i uciążliwości. Dopuszcza się wznoszenie budynków w ich zasięgu pod warunkiem zastosowania środków technicznych zmniejszających uciążliwości poniżej poziomu ustalonego w przepisach bądź zwiększających odporność budynku na te zagrożenia i uciążliwości, jeżeli nie jest to sprzeczne z warunkami ustalonymi dla obszarów ograniczonego użytkowania, określonych w przepisach.
Do uciążliwości zalicza się w szczególności: 1) szkodliwe promieniowanie i oddziaływanie pól elektromagnetycznych,
2) hałas i drgania (wibracje),
3) zanieczyszczenie powietrza,
4) zanieczyszczenia gruntu i wód,
5) powodzie i zalewanie wodami opadowymi,
6) osuwiska gruntu, lawiny skalne i śnieżne,
7) szkody spowodowane działalnością górniczą.
Przy usytuowaniu budynku na działce budowlanej (w zabudowie jednorodzinnej i zagrodowej) powinny być zachowane odległości między urządzeniami terenowymi oraz odległości budynku i urządzeń terenowych od granic działki i od zabudowy na sąsiednich działkach budowlanych, określone w rozporządzeniu , a także w przepisach odrębnych, w tym higieniczne-sanitarnych, o bezpieczeństwie i higienie pracy, o ochronie przeciwpożarowej oraz o drogach publicznych.
Budynki na działce budowlanej sytuuje się od granicy z sąsiednią działką budowlaną w odległości nie mniejszej niż :
I) 4 m - w przypadku budynku zwróconego ścianą z otworami okiennymi lub drzwiowymi w stronę tej granicy,
2) 3 m - w przypadku budynku zwróconego ścianą bez otworów okiennych lub drzwiowych w stronę tej granicy.
Odległość od granicy, o której mowa w p. 1), mierzy się w poziomie od najbliższej krawędzi zewnętrznej otworu drzwiowego lub okiennego ściany lub w połaci dachowej budynku zwróconego w stronę tej granicy bądź od najbliższej krawędzi otworu okiennego umieszczonego w dachu.
Sytuowanie ściany budynku w przypadku, o którym mowa w p. 2), dopuszcza się w odległości 1,5 m od granicy z sąsiednią działką budowlaną lub bezpośrednio przy granicy, jeżeli :
1) wynika to z ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo
2) nie jest możliwe zachowanie odległości, o której mowa w p. 2), ze względu na rozmiary działki.
Jeżeli na sąsiedniej działce :
I) w odległości od 1,5 do 3 m od granicy istnieje budynek ze ścianą bez otworów okiennych lub drzwiowych albo wydano decyzję o pozwoleniu na budowę tak usytuowanego budynku, dopuszcza się sytuowanie ściany budynku bez otworów okiennych lub drzwiowych w takiej samej odległości od tej granicy, chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej,
2) bezpośrednio przy granicy istnieje budynek ze ścianą bez otworów okiennych lub drzwiowych albo wydano decyzję o pozwoleniu na budowę tak usytuowanego budynku, dopuszcza się sytuowanie ściany budynku bez otworów okiennych lub drzwiowych bezpośrednio przy tej granicy, przylegającej do istniejącej ściany, chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej.
Okapy i grymsy nie mogą pomniejszać wymaganych odległości od granicy działki budowlanej o więcej niż 0,8 m, natomiast części budynku, takie jak balkony, galerie, tarasy, schody zewnętrzne, pochylnie i rampy - o więcej niż 1,3 m .
Odległości, o których mowa wyżej, nie odnoszą się do podziemnych części budynku znajdujących się całkowicie poniżej poziomu terenu.
Budynek inwentarski, budynek gospodarczy ze ścianą z otworami okiennymi lub drzwiowymi nie mogą być sytuowane w odległości mniejszej niż 8 m od ściany istniejącego budynku mieszkalnego, budynku zamieszkania zbiorowego albo budynku użyteczności publicznej, dla których wydano decyzję o pozwoleniu na budowę na sąsiedniej działce.
Odległość budynku z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi od innych obiektów powinna umożliwiać naturalne oświetlenie tych pomieszczeń - co uznaje się za spełnione, jeżeli:
1) między ramionami kąta 60°, wyznaczonego w płaszczyźnie poziomej, z wierzchołkiem usytuowanym w wewnętrznym licu ściany na osi okna pomieszczenia przesłanianego, nie znajduje się przesłaniająca część tego samego budynku lub inny obiekt przesłaniający w odległości mniejszej niż:
a) wysokość przesłaniania - dla obiektów przesłaniających o wysokości do 35 m,
b) 35 m - dla obiektów przesłaniających o wysokości ponad 35 m,
2) zostały zachowane wymagania tzn. stosunek powierzchni okien, liczonej w świetle ościeżnic, do powierzchni podłogi wynosi co najmniej 1 : 8.
Wysokość przesłaniania, o której mowa w p. 1), mierzy się od poziomu dolnej krawędzi najniżej położonych okien budynku przesłanianego do poziomu najwyższej zacieniającej krawędzi obiektu przesłaniającego lub jego przesłaniającej części.
Dopuszcza się sytuowanie obiektu przesłaniającego w odległości nie mniejszej niż 10 m od okna pomieszczenia przesłanianego, takiego jak maszt, komin,
wieża lub inny obiekt budowlany, bez ograniczenia jego wysokości, lecz o szerokości przesłaniającej nie większej niż 3 m, mierząc ją równolegle do płaszczyzny okna.
Odległości, o których mowa w p. 1), mogą być zmniejszone nie więcej niż o połowę w zabudowie śródmiejskiej.
Do działek budowlanych oraz do budynków i urządzeń z nimi związanych należy zapewnić dojście i dojazd umożliwiający dostęp do drogi publicznej, odpowiednie do przeznaczenia i sposobu ich użytkowania oraz wymagań dotyczących ochrony przeciwpożarowej, określonych w przepisach odrębnych. Szerokość jezdni nie może być mniejsza niż 3 m. Dopuszcza się zastosowanie dojścia i dojazdu do działek budowlanych w postaci ciągu pieszo-jezdnego, pod warunkiem, że ma on szerokość nie mniejszą niż 5 m, umożliwiającą ruch pieszy oraz ruch i postój pojazdów. W przypadku budynku i urządzeń z nim związanych, wymagających dojazdów, funkcję tę mogą spełniać dojścia, pod warunkiem że ich szerokość nie będzie mniejsza niż 3,5 m .
Przy zagospodarowaniu działki budowlanej należy zapewnić odpowiednią liczbę miejsc postojowych dla samochodów. Należy też przewidzieć miejsca na pojemniki do czasowego gromadzenia odpadów stałych, z uwzględnieniem możliwości ich segregacji.
Odległość miejsc na pojemniki i kontenery na odpady stałe w zabudowie jednorodzinnej, zagrodowej i rekreacji indywidualnej powinna wynosić co najmniej: od okien i drzwi 3 m, od granicy działki 2 m. Jest też możliwe sytuowanie zadaszonych osłon lub pomieszczeń na granicy działek, jeżeli stykają się one z podobnymi urządzeniami na działce sąsiedniej bądź też przy linii rozgraniczającej od strony ulicy.
Działka budowlana, przewidziana pod zabudowę budynkami mieszkalnymi, powinna mieć zapewnioną możliwość przyłączenia uzbrojenia działki lub bezpośrednio budynku do sieci wodociągowej, kanalizacyjnej, elektroenergetycznej i ciepłowniczej. Za równorzędne z przyłączeniem do sieci elektroenergetycznej i ciepłowniczej uznaje się zapewnienie możliwości korzystania z indywidualnych źródeł energii elektrycznej i ciepła, odpowiadających przepisom odrębnym dotyczącym gospodarki energetycznej i ochrony środowiska .
W razie braku warunków przyłączenia sieci wodociągowej i kanalizacyjnej działka budowlana może być wykorzystana pod zabudowę budynkami mieszkalnymi, pod warunkiem zapewnienia możliwości korzystania z indywidualnego ujęcia wody, a także zastosowania zbiornika bezodpływowego lub z przydomowej oczyszczalni ścieków, jeżeli ich ilość nie przekracza 5 m3 .
Działka budowlana, na której są sytuowane budynki, powinna być wyposażona w kanalizację umożliwiającą odprowadzenie wód opadowych do sieci kanalizacji deszczowej lub ogólnospławnej. Dopuszcza się odprowadzenie wód opadowych na własny teren nieutwardzony, do dołów chłonnych lub zbiorników retencyjnych .
Dokonywanie zmiany naturalnego spływu wód opadowych w celu kierowania ich na teren sąsiedniej nieruchomości jest zabronione .
Odległość studni dostarczającej wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi, niewymagającej, zgodnie z przepisami dotyczącymi ochrony ujęć i źródeł wodnych, ustanowienia strefy ochronnej, powinna wynosić - licząc od osi studni - co najmniej:
1) do granicy działki - 5 m,
2) do osi rowu przydrożnego - 7,5 m,
3) do budynków inwentarskich i związanych z nimi szczelnych silosów, zbiorników do gromadzenia nieczystości, kompostu oraz podobnych szczelnych urządzeń -15rn,
4) do najbliższego przewodu rozsączającego kanalizacji indywidualnej, jeżeli są do niej odprowadzane ścieki oczyszczone biologicznie w stopniu określonym w przepisach dotyczących ochrony wód - 30 m,
5) do nieutwardzonych wybiegów dla zwierząt hodowlanych, najbliższego przewodu rozsączającego kanalizacji lokalnej bez urządzeń biologicznego oczyszczania ścieków oraz do granicy pola filtracyjnego - 70 m.
Dopuszcza się sytuowanie studni w odległości mniejszej niż 5 m od granicy działki, a także studni wspólnej na granicy dwóch działek, pod warunkiem zachowania na obydwu działkach odległości, o których mowa wyżej.
Zbiorniki na nieczystości ciekłe mogą być stosowane tylko na działkach budowlanych nie mających możliwości przyłączenia do sieci kanalizacyjnej, przy czym nie dopuszcza się ich stosowania na obszarach podlegających szczególnej ochronie środowiska i narażonych na powodzie oraz zalewanie wodami opadowymi .
Zbiorniki bezodpływowe na nieczystości ciekłe, doły ustępów nie skanalizowanych oraz urządzenia kanalizacyjne i zbiorniki do usuwania i gromadzenia wydalin pochodzenia zwierzęcego powinny mieć dno i ściany nieprzepuszczalne, szczelne przekrycie z zamykanym otworem do usuwania nieczystości i odpowietrzenie wyprowadzone co najmniej 0,5 m ponad poziom terenu .
Odległość pokryw i wylotów wentylacji ze zbiorników bezodpływowych na nieczystości ciekłe, dołów ustępów nie skanalizowanych o liczbie miejsc nie większej niż 4 i podobnych urządzeń sanitarno-gospodarczych o pojemności do 10 m3 powinna w zabudowie jednorodzinnej, zagrodowej i rekreacji indywidualnej wynosić co najmniej [54, §36 ust. 2]:
I) od okien i drzwi zewnętrznych do pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi - 5 m, przy czym nie dotyczy to dołów ustępowych w zabudowie jednorodzinnej,
2) od granicy działki sąsiedniej, drogi (ulicy) lub ciągu pieszego - 2 m.
Kryte zbiorniki bezodpływowe na nieczystości ciekłe oraz doły ustępowe mogą być sytuowane w odległości mniejszej niż 2 m od granicy, w tym także przy granicy działek, jeżeli sąsiadują z podobnymi urządzeniami na działce sąsiedniej, pod warunkiem zachowania podanych wyżej odległości.
Ogrodzenie działki nie może stwarzać zagrożenia bezpieczeństwa ludzi i zwierząt. Umieszczenie na ogrodzeniach, na wysokości mniejszej niż 1,8 m, ostro zakończonych elementów, drutu kolczastego, tłuczonego szkła oraz innych podobnych wyrobów i materiałów jest zabronione .
Bramy i furtki w ogrodzeniu nie mogą otwierać się na zewnątrz działki .
Szerokość bramy powinna wynosić w świetle co najmniej 2,4 m, a w przypadku zastosowania furtki jej szerokość powinna być nie mniejsza niż 0,9 m. Na drodze pożarowej szerokości te regulują przepisy dotyczące ochrony przeciwpożarowej .
3