Wyjaśnij i zilustruj przykładami na czym polega interdyscyplinarność zjawiska przedsiębiorczości.
Przedsiębiorczość jest przedmiotem badań wielu nauk. Jest to zagadnienie o charakterze interdyscyplinarnym, którego rolę zauważamy w wielu obszarach życia gospodarczego. Jest to zjawisko społeczno - gospodarcze, z tego też powodu nie należy rozpatrywać go tylko i wyłącznie jednowymiarowo. Wieloaspektowość tej problematyki przesądza o bogactwie poglądów naukowych na temat przedsiębiorczości, przedstawianych w wielu kontekstach interpretacyjnych. Zjawisko to dzieje się na różnych płaszczyznach: ekonomicznej, społecznej i psychologicznej oraz dotyczy różnych zagadnień poruszanych przez te nauki.
Przedsiębiorczość można utożsamiać ze specyficzną filozofią działania ludzi a dokładnie z funkcjonowaniem przedsiębiorstwa, rozumiana jest również jako zdolność jednostki, czyli jako pewna zaradność życiowa, obejmującą ogólnie umiejętność radzenia sobie z problemami rzadkości zasobów, wyraża się ona również w kreatywności, pomysłowości, podejmowaniu inicjatyw, odwadze w podejmowaniu decyzji i działaniu, gotowości do podejmowania ryzyka, umiejętności wykorzystywania szans i dostosowywania się do zmiennych sytuacji.
Omów wpływ rozwoju przedsiębiorczości na jakość życia społeczeństwa.
Zagadnienie przedsiębiorczości wiąże się z działaniami ekonomicznymi na rzecz osiągnięcia zysku. Cechy osoby przedsiębiorczej nabywa się z reguły w toku zdobywania doświadczeń zawodowych. Ponadto coraz częściej mówi się o gospodarce opartej na wiedzy, której głównymi źródłami wartości są ludzie, dzięki którym dochodzi do wzrostu wartości firmy. Człowiek, który umiejętnie wykorzystuje czynniki produkcji ( a więc jest człowiekiem przedsiębiorczym), wytwarzając dobra i usługi, przenosi je z obszaru niższej wydajności i przychodów do obszaru wyższej wydajności i wyższego przychodu osiąga wyższy zysk, tym samym często podnosi jakość swojego życia oraz społeczeństwa, z którym jest bezpośrednio i pośrednio związany, ponieważ posiada większe możliwości rozwoju i inwestycji. Przedsiębiorczość jest głównym motorem zmian i innowacji w życie społeczno- gospodarcze, wyraża się w pomysłowości, twórczości, identyfikowaniu i wykorzystywaniu szans, ale również umiejętność oszczędzania i mobilizowania kapitału co przy odpowiednim wykorzystaniu daje duże szanse poprawy i wzrostu gospodarczego, a tym samym wpływa na jakość ludzkiego życia.
Przedsiębiorczość w wąskim ujęciu i szerokim - przedstaw różnice i obszary wspólne.
Wąskie podejście do przedsiębiorczości odnosi ją do sfery gospodarowania zasobami ekonomicznymi. Jest niezbędnym elementem funkcjonowania w warunkach konkurencji rynkowej. Jest to zespół cech psychicznych warunkujących osiąganie sukcesów w organizowaniu i kierowaniu przedsiębiorstwem ;
W szerokim ujęciu przedsiębiorczość jest atrybutem związanym z umiejętnością człowieka zdobywania nie tylko dóbr ekonomicznych, ale także społecznych czy psychologicznych. Można w tym ujęciu mówić o kreatywności, zaradności czy też pomysłowości jednostek. Oznacza również ludzi przedsiębiorczych , to znaczy aktywnych , rzutkich , energicznych i przejawiających inicjatywę ;
Przedsiębiorczość jest konieczna nie tylko w małych przedsiębiorstwach ale również w dojrzałych , niezależnie od statusu ich własności
Scharakteryzuj ideę wieloaspektowości terminu „przedsiębiorczość”.
Przedsiębiorczość jest pojęciem posiadającym wiele wątków dlatego pełna charakterystyka tego pojęcia musi być zobrazowana poprzez różne metody oraz pod różnymi kątami.
Przedsiębiorczość rozumiana jako:
a) prowadzenie własnego przedsiębiorstwa, co charakterystyczne jest dla przedstawicieli nauki o organizacji ,
b) cecha jednostki, która charakteryzuje się skłonnością do inicjatywy działań na własny rachunek, nie boi się ryzyka itp., co z kolei odnosi się do płaszczyzny badań psychologicznych, c) zjawisko o charakterze społeczno-gospodarczym, odnoszącym się do innowacyjności w aktywności ekonomicznej czego wyrazem podmiotowym jest zakładanie przedsiębiorstwa, zgodne jest to z socjoekonomiczną oraz kulturową perspektywą badań nad przedsiębiorczością d) właściwość działania gospodarczego, także na dużą skalę, przejawiająca się inicjatywą w organizacji, jest to przedmiot badań teoretyków organizacji i socjologii organizacji. Mówi się tu o przedsiębiorczości korporacyjnej, czy też intraprzedsiębiorczości,
e) dziedzinę dydaktyki, czyli nauczania przedsiębiorczości, jako sposobu radzenia sobie w rzeczywistości gospodarczej
Omów od jakich czynników ekonomicznych zależy rozwój przedsiębiorczości.
Rozwój przedsiębiorczości gospodarczej zależy od: swobody przepływu towarów, braku ograniczeń popytowych i podażowych a także zmniejszeniem obciążeń podatkowych jak i parapodatkowych, zwiększeniem dostępności do źródeł kapitału, kształtowaniem się nowych struktur gospodarczych na rynkach, podnoszeniem kwalifikacji przedsiębiorców czy też całego kapitału ludzkiego.
Przedstaw i porównaj ze sobą założenia wybranych ekonomicznych teorii rozwoju przedsiębiorczości.
Przedsiębiorczość w ujęciu J.B Saya utożsamiana jest z działaniami innowacyjnymi, przedsiębiorcze są te zachowania, które po raz pierwszy doprowadziły do pojawienia się nowego produktu. Przedsiębiorców, w tej teorii można podzielić na kilka kategorii, w zależności jakie czynniki produkcji wykorzystują w swej działalności.
Istotną rolę przedsiębiorcy i przedsiębiorczości w systemie gospodarczym, zaprezentował R.I Cantilon , zwracał uwagę na marginalizacje przedsiębiorcy w klasycznej ekonomii.
A.Smith , dominującą funkcję w procesie „bogacenia narodów” przypisał mechanizmowi rynkowemu, tej przysłowiowej „niewidzialnej ręce rynku”, nie negował całkowicie znaczenia przedsiębiorców i przedsiębiorczości, lecz doceniał rolę przedsiębiorców w gospodarce. Podkreślał, że to ich moc twórcza, skłonność do podejmowania ryzyka, wynalazczość uruchamiają spirale wydajności. Twierdził także, że rewolucja przemysłowa w swoich początkach umożliwia zdobycie bogactw każdemu, kto był dostatecznie szybki, dostatecznie sprytny i dostatecznie pracowity, by utrzymać się jej nurcie. Przedsiębiorca w ujęciu A.Smitha kieruje się zasadą racjonalności gospodarowania, minimalizuje straty, maksymalizuje korzyści. Ponadto to osoba, która wykazuje dużą skłonność do oszczędzania, a oszczędzone środki inwestuje w uzyskiwanie surowców, ich przetwarzanie, przemieszczanie surowców oraz powstałych z nich dóbr do miejsc zbytu.
A.Marchal, twórca neoklasycznej szkoły ekonomii i syntezy neoklasycznej, wprowadził do rozważań nad przedsiębiorczością czwarty czynnik produkcji - organizację. Jest także twórcą koncepcji wskazującej na istotne cechy przedsiębiorcy, który łączy w ramach organizacji wszystkie czynniki produkcji i realizuje działalność w jej ramach. Podkreślał, że przedsiębiorca posiada zdolność do generowania i wdrażania innowacji.
T.Veblen twórca instytucjonalizmu i autor teorii klasy próżniaczej, w której scharakteryzował mechanizm społeczny oddziaływania systemu stratyfikacyjnego społeczeństwa na zachowania motywowane osiągnięciem społecznego prestiżu. Wg niego rozwój społeczeństwa wymaga, aby większą rolę społeczną odgrywała warstwa menadżerów i inżynierów tworzących klasę przemysłową. W tym procesie przedsiębiorca powinien zarządzać kapitałem, co spowoduje J. pojawienie się kapitalizmu menedżerskiego przypisywane przedsiębiorcy określeń typu twórczy destruktor czy też niszczyciel kreatywny.
J. Schumpeter przypisał przedsiębiorcy określenie typu twórczy destruktor czy też niszczyciel kreatywny. Traktował przedsiębiorców jako główny czynnik a nawet akcelerator wzrostu gospodarczego, stanowili oni główny motor zmian i innowacji.
I. Kirzner twierdził, że głównym imperatywem podjęcia działalności przedsiębiorczej jest zysk, stanowiący najskuteczniejszą motywację. Zysk jest to swoista nagroda za wysiłek przedsiębiorców związany z dążeniem do przywrócenia równowagi rynkowej, zwracał także uwagę na indywidualne skłonności jednostki do bycia przedsiębiorczym.
F.Knight. rozróżniał on typy ryzyka w działalności ludzkiej wskazał na obszar funkcjonowania przedsiębiorcy, który funkcjonuje w warunkach niepewności, ryzyka utraty kapitału tak własnego jak powierzonego i dlatego mającego prawo do roszczenia sobie prawa do dysponowania zyskiem twierdził, że nie ma żadnych barier stojących na przeszkodzie, aby każdy mógł starać się zostać przedsiębiorcą. Jednakże szanse powodzenia w sferze gospodarczej są zróżnicowane i zależą chociażby od pewnych skłonności psychologicznych, w tym do podejmowania działań obarczonych dużym ryzykiem utraty kapitału
P.F Drucker traktuje przedsiębiorców, jako kategorię osób o szczególnych zdolnościach do wprowadzania innowacji w życie społeczno-gospodarcze. Przedsiębiorcą jest nie tylko właściciel firmy bardzo ważną rolę we współczesnej gospodarce jego zdaniem odgrywają menedżerowie i także im należy się miano jednostek przedsiębiorczych. Zdaniem P.Druckera, przedsiębiorczość nie wynika z uwarunkowań osobowościowych, psychologicznych, lecz jest kształtowana przez działania i zachowania. Dlatego powinna być traktowana jako specyficzny proces zarzadzania.
7) Omów etapy rozwoju ekonomicznych teorii rozwoju przedsiębiorczości.
Pierwsze ujęcia przedsiębiorczości odnosiły się raczej do przedsiębiorczości indywidualnej. Przedsiębiorca to osoba, która posiada umiejętność założenia i prowadzenia własnego przedsiębiorstwa
Następnie rozważania te skierowały się w stronę sektorów małych i średnich przedsiębiorstw, jako głównego czynnika rozwoju społeczno-gospodarczego. Prowadzone były także rozważania odnoszące się do zarządzania podmiotami gospodarczymi, jako atrybutu przedsiębiorcy.
Wreszcie pojawiły się rozważania dotyczące przedsiębiorczości dużych przedsiębiorstw. W tej perspektywie współcześnie traktuje się przedsiębiorczość, jako wszelką aktywność ludzi - nie tylko w aspekcie działalności gospodarczej.
„Przedsiębiorczość stanowi zaprzeczenie bierności, stagnacji, powinna ucharakteryzować nie tylko pojedyncze osoby, ale także różnej wielkości organizacje, nie tylko gospodarcze. Przedsiębiorczość możliwa jest bowiem na każdym szczeblu kierowania każdego przedsiębiorstwa - małego, średniego i dużego”.
8. WYMIEŃ I OMÓW ROLĘ MOTYWÓW PRZEDSIĘBIORCZOŚCI
Główne motywy:
-chęć wzbogacenia się ( zysk)
-niezależność
-prestiż (poważanie ), a co za tym idzie wzrost poczucia wartości
-chęć dominacji, dążenie do coraz wyższych stanowisk
- zdobycie akceptacji
-chęć wyróżnienia się
-chęć awansu społ.
-a przede wszystkim -chęć samorealizacji
Motywy możemy podzielić na:
a)Hubrystyczne (związane z dążeniem do ciągłego samodoskonalenia, akceptowania zmian i innowacji)
b) Kratyczne ( związane z potrzebą władzy, dążeniem do zajmowania w wyższych stanowisk
9. DOKONAJ EGZEMPFLIKACJI TYPÓW PRZEDSIĘBIORCZOŚCI.
1)KUPIEC( prowadzi dział. Handlową)
2)KAPITUALISTA ( za własne pieniądze kupuje surowiec i środki produkcji , sprzedaje produkty i osiąga zyski)
3)MENEDŻER ( nie jest właścicielem, tylko twórczym pracownikiem , pracuje dla właściciela i dostaje wynagrodzenie, wykorzystuje swoją wiedzę ale nie bezpośrednio na swój rachunek)
4) LIDER ( szuka niszy, nie boi się ryzyka i szuka ogromnych zysków. Koncentruje się na przyszłości, mocno się angażuje, jest aktywny i kreatywny)
5) P. ZORGANIZOWANA NA WYKORZYSTANIE SZANS- działania wynikają z pozytywnych motywów. Przedsiębiorca dąży do samorealizacji.
6) P. WYMUSZONA- działanie ze względów finansowych. Przedsiębiorczość nie jest celem zasadniczym ( celem są pieniądze). Jeśli pojawi się możliwość pracy na etacie zrezygnuje z działalności.
7)P. GARAŻOWA- małe środki na starcie ale duże zaangażowanie ( skłonność do eksperymentowania i działania), innowacyjność.
8) P.KORPORACYJNA- dostrzeganie szans w ramach działania w korporacji ich wykorzystywanie (interprzedsiębiorczość) czyli przedsiębiorczość wew.
9) P.INTELEKTUALNA- wykorzystywanie wiedzy do tworzenia zysku
10. WYJAŚNIJ CZYM JEST „HOMO HUBRIS” I JAK WPŁYWA NA ROZWÓJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI.
HOMO HUBRIS- z gr. Człowiek, który pragnie wywyższać, posiada pychę, która wywoływała gniew bogów.
Określenie odnosi się do ludzi, którzy posiadają w sobie ogromną silę.
Siłą ta zmusza do działania, dowartościowywania się, innowacyjności, samodoskonalenia, akceptowanie zmian, osiągania sukcesów, zajmowania wyższych stanowisk.
Zaspokajanie w/w dążeń:
- nadaje życiu sens
- rodzi satysfakcję
- wywołuj dumę
- napawa optymizmem
- zwiększa poczucie bezpieczeństwa
- scala indywidualną osobność
11. WYJAŚNIJ NA CZYM POLEGA ANALIZA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI W PERSPEKTYWIE PSYCHOLOGICZNEJ
Analiza przedsiębiorczości w perspektywie psychologicznej sprowadza się do wymieniania cech pożądanych [ich szczegółowa lista w pyt.12]. Do najważniejszych możemy zaliczyć:
a)potrzebę osiągnięć
b)potrzebę autonomii
c)poczucie skuteczności
d)poczucie wew. kontroli
e)skłonność do ryzyka
jednak nawet posiadanie wszystkich tych cech nie gwarantuje sukcesu, ani bycia przedsiębiorcą. Wg T.Domańskiego najważniejsza jest chęć działania. A także sprzyjające warunki zew.
Analiza psychologiczna stawia sobie też pytanie o możliwość nauczenia się przedsiębiorczości. Istnieją tu 3 teorie. Jedna z nich potwierdza możliwość nauki przedsiębiorczości, druga ją podważa, a trzecia łączy obie wersje (część wrodzona + części można się nauczyć). [ Szczegóły do doczytania w pyt. 14]
12. WYJAŚNIJ, KTÓRE UWARUNKOWANIA OSOBOWOŚCI PRZEDSIĘBIORCY SĄ NAJISTOTNIEJSZE I DLACZEGO?
Do pożądanych cech przedsiębiorcy możemy zaliczyc:
-twórczą postawę
-niezależność
-inicjatywę
-upór
-pozytywne nastawienie
-kreatywność
-chęć dowodzenia
-chęć dominacji
-skłonność do ryzyka
-łatwość podejmowania decyzji
-łatwość nawiązywania i podtrzymywania kontaktów
-wiedza
-chęć zysku
-potrzeba osiągnięć
B.Karloef wykazywał ponadto:
-pragnienie dostrzegania efektów działań
-oczekiwanie krytyki (konstruktywnej) i pochwał
-aktywność
-akceptację zmieniającego się otoczenia i rozwój
Zdaniem innych ważne są też:
-nastawienie na osiągnięcia
-chęć autonomii
-tolerancja ryzyka i niepewności
-innowacyjność
-stabilność emocjonalna
-asretywność
-pewność siebie
-dużo energii
-inicjatywa
-zdecydowanie
-elastyczność
- poczucie skuteczności
Najogólniej, do najważniejszych możemy zaliczyć:
a)potrzebę osiągnięć
b)potrzebę autonomii
c)poczucie skuteczności
d)poczucie wew. kontroli
e)skłonność do ryzyka
posiadanie tych cech nie jest równoznaczne z byciem przedsiębiorcą i gwarancją sukcesu. Wg Tadeusza Domańskiego najważniejsza jest chęć działania. Niezbędne są sprzyjające warunki zewnętrzne.
13. PRZEDSTAW CECHY UŁATWIAJĄCE I UTRUDNIAJĄCE DZIAŁANIA PRZEDSIĘBIORCZE
Szczególnie ważna jest koncepcja A.P. Wiatraka.
14.ARGUMENTY „ZA” I „PRZECIW” KONCEPCJI MOŻLIWOŚCI UCZENIA SIĘ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI
1) „ZA” -wielu badaczy twierdzi, że przedsiębiorczości można się nauczyć, np.:
*T.Kraśnicka - można się nauczyć, dużą rolę odgrywa odpowiednia socjalizacja
*W.Maderthanker - zapewnienie motywacji i radości z pracy, konieczność zaangażowania osobistego i wykazywania inicjatywy może ze zwykłego robotnika uczynić przedsiębiorcę. Niezbędna jest też gotowość do podjęcia ryzyka i chęć dążenia do osiągnięć
*P.Drucker- uważa, że praktyka, odpowiednia strategia i działanie jest czynnikiem przedsiębiorczości.
2) „PRZECIW”- uważają, że są cechą wrodzoną.
*zdaniem L.H. Haberta przedsiębiorcą trzeba się urodzić.
Pkt.1+2=ZŁOTY ŚRODEK- L.Milian
Wrodzoną:
Intuicja, zdolność szybkiej oceny sytuacji i przewidywania przebiegu zdarzeń wpływają na sukces ekonomiczny
+
Nabyte:
Wzmocnienie wrodzonych przez naukę, tzn. wyrobienie odpowiednich zasad, wartości, metod działania.
15. Omów założenia i walory praktyczne Teorii D.McLellanda
1) Potrzeba osiągnięć ( chęć wyróżnienia się sytuacji konkurencyjnej). Nie jest dziedziczona, wynika z doświadczeń zdobytych w dzieciństwie. Można ją też wypracować w trakcie kariery ( metoda pozytywnego wzmacniania).
Człowiek:
- chcę wykonywać zadanie coraz skuteczniej
-ma tendencję do wyszukiwania wyzwań i angażowania się w realizację celów.
- potrafi przez to stosować listę priorytetowych zadań ( o umiarkowanym stopniu trudności) je realizować
- motywuje go sukces ( nawet mały)
- ma silną potrzebę osiągnięć
- jest otwarty na inf. Zwrotne
- gotowy podejmować osobistą odpowiedzialność
- zajęty własnym działaniem
Ich wadą jest niezwracanie uwagi na współpracowników co może powodować problemy z komunikacją.
Idealny kandydat na przedsiębiorcę i menadżera.
2) POTRZEBA AFILACJI- czyli pragnienie akceptacji i towarzystwa
Człowiek:
- preferuje pracę z ludźmi
- ważny jest kontakt i możliwość zawarcia przyjaźni
- lepiej pracuje w gronie przyjaciół niż fachowców
3) POTRZEBA WŁADZY- pragnienie wywierania wpływu na grupę i kontrolowania zachowań
Człowiek:
- osiąga lepsze wyniki
- zajmuje stanowiska związane z nadzorowaniem pracy innych
-często są to menadżerowie
- nie jest dobrym partnerem w zespole
- chce kontrolować innych, a nie współpracować
W społ. Z wysokim poziomem potrzeb jest więcej przedsiębiorców. Ludzie stawiają sobie trudne cele --> to ich motywuje do pracy ( motywacja wewnętrzna).
Zwiększenie poziomu potrzeb osiąganych w społ. Pobudza przedsiębiorczość i wzrost gosp. Dlatego przedsiębiorczość wynika z wew. Poczucia, a nie z chęci uznania i prestiżu. Potrzebę osiągnięć można zwiększyć przez szkolenia i stworzenie opow.. kultury.
16) Wyjaśnij w jaki sposób i dlaczego kultura może oddziaływać na rozwój przedsiębiorczości.
Wpływ kultury na przedsiębiorczość
Podstawą życia społecznego, a co zatem idzie podstawą systemu gospodarczego a w konsekwencji rozwoju przedsiębiorczości jest kultura.
Kultura społeczeństwa stanowi istotną podstawę jego egzystencji.
Kultura, jako fundament życia społecznego oddziałuje na wszelkie aspekty życia jednostek kształtując ramy ich działania.
Obejmują one także całokształt życia gospodarczego kształtując takie a nie inne postawy społeczne, np. związane z przedsiębiorczością.
Podstawę wpływu kultury na przedsiębiorczość w warunkach polskich tworzą:
Czynniki makroekonomiczne, infrastruktura, system finansowania działalności, system prawny, dostęp do zasobów,
Kontekst kultowy kształtowany jest przez: media i teksty kultury, globalizacje i import kultury, socjalizację pro, anty przedsiębiorcza na gruncie rodziny, system edukacyjny, autorytety i elity,
Wartości kulturowe: zaufanie, wzorce zachowań, solidaryzm społeczny wobec przedsiębiorców, szacunek dla przedsiębiorczości i ciężkiej pracy
Wartości historyczne: tradycje mieszczańskie, kapitalistyczna spuścizna ustrojowa, przedsiębiorcze doświadczenie międzypokoleniowe,
Wyobrażenia dotyczące przedsiębiorczości: stereotypy, przekonania o uczciwości podmiotów rynkowych, etyka działania przedsiębiorców (także na rynku pracy), akceptacja innowacji, uwarunkowania zewnętrzne (np. funkcjonowania w strukturach gospodarczych UE
17) Przybliż założenia koncepcji determinizmu kulturowego przedsiębiorczości wg J.Schumptetera.
J.Schumpeter zwracał uwagę, że rozwój przedsiębiorczości wymaga sprzyjającego klimatu społecznego.
Innowacje gospodarcze dokonywane przez przedsiębiorców powodują zaburzenia, które zdaniem J.Schumpetera nie mogą być na bieżąco i łagodnie absorbowane, ale narzucają odrębny proces adaptacji.
J.Schumpeter traktował przedsiębiorców jako główny czynnik a nawet akcelerator wzrostu gospodarczego.
Przedsiębiorcy jego zdaniem stanowili główny motor zmian i innowacji. Wykorzystując czynniki produkcji odpowiedzialni oni są za pojawienia się nowych produktów (innowacyjność), nowych technologii (kreatywność), szukanie nowych rynków zbytu i wprowadzania nowych organizacji pracy oraz funkcjonowania przedsiębiorstwa (przedsiębiorczość).
Przedsiębiorcy zdaniem J.Schumpetera to osoby charakteryzujące się „zmysłem przedsiębiorczości”.
W związku z tym, mogą nimi być nie tylko kapitaliści, ale także osoby pozbawione kapitału, lecz kreatywni i pomysłowi wykorzystujący rynkowe okazje.
18) Przedstaw wybrane koncepcje typów kapitalizmu ze wskazaniem ich specyfiki warunków rozwoju przedsiębiorczości.
WYBRANE OPISANE KONCEPCJE:
1) Koncepcja 7 kultur kapitalizmu zaproponowanej przez Charlsa Hampden-Turnera i Alfonsa Trompenaarsa, w której autorzy opierając się na wynikach badań wśród grup menedżerów z siedmiu krajów o rozwiniętej gospodarce, wskazali, że systemy wartości, zwyczaje, modele kulturowe, zwykle kojarzone z rozwojem społecznym albo ze sztuką, są również podstawowym składnikiem sukcesu ekonomicznego.
Każda z wymienionych siedmiu kultur, kultura USA, Japoni, Niemec, Francji, Wielkiej Brytani, Szwecji, Holandi, posiada własne, unikalne obyczaje i tradycje. Specyfika tych kultur wpływa na system gospodarczy. Zdaniem autorów rozwój gospodarczy zależy od integralnych dla danej kultury norm moralnych.
2) Drugą koncepcją oddziaływania kultury na system ekonomiczny jest koncepcja D.Bella, która autor nazwał kulturowymi sprzecznościami kapitalizmu.
Koncepcja ta opiera się na założeniu, że w Stanach Zjednoczonych współczesna gospodarka została podporządkowana wymogom kultury masowej.
„Nowy kapitalizm” z jednej strony spełniający oczekiwania etyki protestanckiej w sferze produkcji, tzn. pracy, z drugiej, stymuluje potrzebę przyjemności i zabawy czerpanej z konsumpcji.
Ta rozbieżność powoduje „kulturową sprzeczność”.
19. Omów założenia czynników rozwoju przedsiębiorczości wg M.Webera.
Tradycja badań związków socjokulturowych z przedsiębiorczością związana jest z M.Weberem. Można w tym miejscu przypomnieć, że zdaniem M.Webera rozwój nowej etyki i moralności, jaki przyniosła ze sobą reformacja, wpłynął na eskalacje zachowań przedsiębiorczych społeczeństwa, będących źródłem rozwoju kapitalizmu. Średniowieczny, rzymskokatolicki pogląd na świat i cele ludzkiego życia nie mógł stać się podstawą kapitalizmu.
Aby mógł on powstać przekształceniu musiały ulec przede wszystkim normy moralne, a to zadanie spełnili reformatorzy kościoła. Teoria kulturowych przyczyn rozwoju kapitalizmu wywołała szeroka dyskusje a nawet spotkała się krytyką.
Krytyka ta opiera się np. na tezie, że to nie protestanci, lecz żydzi są twórcami kapitalizmu. Wskazuje się także przykłady wyjątkowej przedsiębiorczości wśród katolików (np. zakon Benedyktynów), jako argumenty kwestionujące zasadność tez M.Webera
Omów najważniejsze czynniki, które należy uwzględniać przy charakterystyce klimatu społeczno- kulturowego wobec przedsiębiorczości.
Podstawę wpływu kultury na przedsiębiorczość w warunkach polskich tworzą:
Czynniki makroekonomiczne, infrastruktura, system finansowania działalności, system prawny, dostęp do zasobów,
Kontekst kultowy kształtowany jest przez: media i teksty kultury, globalizacje i import kultury, socjalizację pro, anty przedsiębiorcza na gruncie rodziny, system edukacyjny, autorytety i elity,
Wartości kulturowe: zaufanie, wzorce zachowań, solidaryzm społeczny wobec przedsiębiorców, szacunek dla przedsiębiorczości i ciężkiej pracy
Wartości historyczne: tradycje mieszczańskie, kapitalistyczna spuścizna ustrojowa, przedsiębiorcze doświadczenie międzypokoleniowe,
Wyobrażenia dotyczące przedsiębiorczości: stereotypy, przekonania o uczciwości podmiotów rynkowych, etyka działania przedsiębiorców (także na rynku pracy), akceptacja innowacji, uwarunkowania zewnętrzne (np. funkcjonowania w strukturach gospodarczych UE)
Analizując wpływ tych uwarunkowań na rozwój przedsiębiorczości należy
ocenić ich nasilenie
ocenić zabarwienie (pozytywne lub negatywne)
wreszcie w oparciu o taką analizę można badać ogólny klimat kulturowy wobec przedsiębiorczości
Scharakteryzuj klimat kulturowy wobec przedsiębiorczości w Polsce współczesnej.
Współczesne społeczeństwo postindustrialne czy dążące do tego stanu, stawia przed przedsiębiorstwem więcej niż cel związany z efektywnością ekonomiczną. Jakkolwiek rentowność, zysk oraz rozwój ekonomiczny i utrzymanie zdolności konkurencyjnej muszą być traktowane, jako cele nadrzędne, ale nie jedyne. Obok nich coraz ważniejszymi są cele społeczne, czyli kreowanie nowych miejsc pracy, sprawiedliwa alokacja i podział zasobów oraz cele ekologiczne, takie jak poszanowanie ograniczonych zasobów, zmniejszanie emisji substancji szkodliwych. Realizacja celów ekonomicznych bardzo często zależy od spełnienia oczekiwań otoczenia przedsiębiorstwa, a uwzględnienie celów społecznych może być sposobem na poprawę wyników ekonomicznych. O znaczeniu celów społecznych w przedsiębiorstwie świadczy dążenie do uczynienia ich podstawowym elementem public relations. Podejmowanie decyzji poprzez uwzględnienie celów społecznych, jako normatywnych składników polityki przedsiębiorstwa i przełożenie ich na konkretne działania pozwala na zmianę wizerunku przedsiębiorstwa, jako dbającego o rozwiązanie ważnych problemów społecznych.
Wyjaśnij czym jest stratyfikacja społeczna i jak oddziałuje na przedsiębiorczość.
Przedsiębiorczość należy analizować w kontekście oddziaływania struktury społecznej i systemu stratyfikacyjnego. Stratyfikacji społeczna, jako cecha współczesnego społeczeństwa wskazuje na występowanie kategorii społecznych. Przynależność do jednej z nich daje bardziej lub mniej korzystną pozycję danej jednostki w społeczeństwie. Zagadnienia wpływu struktury społecznej i stratyfikacji na przedsiębiorczość znajdują się w teorii przedsiębiorcy J.Schumpetera. Twierdził on, że przedsiębiorcy nie stanowią osobnej klasy społecznej, w takim znaczeniu, w jakim tworzą ja np. właściciele ziemscy. Jednak przynależność osoby do zbiorowości przedsiębiorców może być czynnikiem wskazującym na pozycje w systemie stratyfikacyjnym. Jednak pozycja ta nie będzie pozycją przedsiębiorcy w strukturze społecznej, lecz pozycją kategorii związanej z wykorzystywaniem przez przedsiębiorcę kapitału, czyli będzie on np. właścicielem ziemskim czy kapitalistą. W najnowszych opracowaniach dotyczących systemu stratyfikacyjnego pojawiają się koncepcje, które głoszą, że o przynależności strukturalnej decydować powinien styl życia i wzory konsumpcji a nie tylko warunki materialne. Nawiązując do P.Burdieu, można stwierdzić, że o przynależności klasowej decydują różnice w posiadanym przez jednostki kapitale kulturowym, społecznym i ekonomicznym.
Wykorzystując teorie socjologiczne omów fenomen większego rozwoju przedsiębiorczości wśród imigrantów.
Chodzi tu o przynależności do grup etnicznych, otóż z badań K.E. Warneryda wynika, że często przedsiębiorcami stają się członkowie grup mniejszościowych, a jest to przypuszczalnie efekt wymuszony sytuacją owych grup. Opinię tę podziela także W.Misiak, pisząc, że „dążenie do osiągnięć w pracy i ekonomicznego powodzenia wynika ze znalezienia się grup i jednostek w obcym otoczeniu etnicznym np. w wyniku emigracji. Jednostka i całe grupy przenoszące się do nowego otoczenia etnicznego otrzymują dodatkową motywację do szczególnie intensywnego działania w biznesie (...) rekompensują w ten sposób np. brak praw wyborczych. W większości krajów uzyskanie sukcesów ekonomicznych nobilituje na tyle emigrantów, że łatwiej im uzyskać obywatelstwo kraju przyjmującego”.
Przedstaw instytucjonalną koncepcję T.Veblena oraz wskaż jej zastosowania do analizy zjawiska przedsiębiorczości.
Charakteryzując ujęcia przedsiębiorczości w myśli społeczno-ekonomicznej należy także zwrócić uwagę na dorobek T.Veblena.
Znany on jest, jako twórca instytucjonalizmu i autor teorii klasy próżniaczej, w której scharakteryzował mechanizm społeczny oddziaływania systemu stratyfikacyjnego społeczeństwa na zachowania motywowane osiągnięciem społecznego prestiżu. Jego zdaniem rozwój społeczeństwa industrialnego wymaga, aby większą rolę społeczną odgrywała warstwa menadżerów i inżynierów tworzących klasę przemysłową. Z punktu widzenia procesów gospodarczych powinni oni mieć większy wpływ na wzorce zachowań niż „klasa próżniacza” - właścicieli kapitału. W tym procesie przedsiębiorca powinien zarządzać kapitałem, co spowoduje pojawienie się kapitalizmu menedżerskiego.
Przedstaw relacje między klasą średnią a przedsiębiorczością jako zjawiska stratyfikacyjnego.
Kontekst stratyfikacyjny rozwoju przedsiębiorczości zawarty jest w koncepcji Zdzisława Zagórskiego. Autor położył nacisk na procesy zmiany ustrojowej w Polsce jako czynnik powstania i rozwoju klasy średniej, ukształtowanej w znacznym stopniu przez prywatnych przedsiębiorców. Zdaniem autora klasa średnia współczesnego społeczeństwa polskiego składa się z jednej dominującej odmiany typologicznej klas prywatnych przedsiębiorców. „Wielcy pracodawcy” nie są członkami klasy średniej, także drobni właściciele nie są do niej zaliczani. Rodząca się klasa średnia w okresie transformacji, którą przede wszystkim kształtują przedsiębiorcy powinna stać się ostoją ładu społeczeństwa obywatelskiego.
Wyszukiwarka