1. Cel ćwiczenia.

Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z właściwościami rozłączników zestykowych i bezzestykowych prądu stałego i przemiennego niskiego napięcia.

2. Wykaz badanych rozłączników.

1. stycznik typu SLA

2. stycznik olejowy typu N 110

3. stycznik typu SU

4. stycznik typu SV 7

5. rozłącznik tyrystorowy prądu przemiennego

6. rozłącznik tyrystorowy prądu stałego

3. Przebieg ćwiczenia.

W ćwiczeniu badaliśmy zachowanie się rozłączników podczas pracy przy załączaniu i rozłączaniu obwodów prądu przemiennego i stałego. Dla każdego rozłącznika przeprowadziliśmy proces łączenia a następnie zdjęliśmy przebiegi prądu i napięcia w funkcji czasu. Wyznaczone przebiegi przedstawiliśmy na poniższych oscylogramach. W przypadku rozłączników prądu stałego dokonywaliśmy wykreślania charakterystyk z dołączoną do nich diodą jak i bez niej.

4. Opis wyznaczonych oscylogramów.

1. stycznik typu SLA prądu przemiennego

2. stycznik typu N110 prądu przemiennego

3. stycznik typu N110 prądu stałego

4. stycznik typu N110 prądu stałego z włączoną diodą

5. stycznik typu SU prądu przemiennego

6. stycznik typu SU prądu stałego

7. stycznik typu SU prądu stałego z włączoną diodą

8. stycznik typu SV7 prądu przemiennego

9. rozłącznik tyrystorowy prądu stałego

10. rozłącznik tyrystorowy prądu przemiennego (czas załączenia )

11. rozłącznik tyrystorowy prądu przemiennego

12. rozłącznik tyrystorowy prądu przemiennego z odłączonym sterowaniem jednego z tyrystorów

5. Schemat ideowy układu badawczego.

INSTYTUT ARATÓW ELEKTRYCZNYCH

POLITECHNIKI ŁÓDZKIEJ

ROK .........................1997/98 NAZWISKO I IMIĘ

SEMESTR.................VI 1. DOMANOWSKI JACEK

STUDIUM ................MAGISTERSKIE 2. KACPRZYK SYLWESTER

SPECJALNOŚĆ........ELEKTROWNIE 3. CHĘCIŃSKI RAFAŁ

LABORATORIUM...PONIEDZIAŁEK godz.17⁰⁰-20⁰⁰

LABORATORIUM

Z TECHNIKI ŁĄCZENIA

ĆWICZENIE NR 12

TEMAT: PORÓWNANIE PRACY ROZŁĄCZNIKÓW ZESTYKOWYCH I BEZZESTYKOWYCH W OBWODACH RĄDU STAŁEGO I PRZEMIENNEGO N.N.

DATA WYKONANIA ĆWICZENIA	DATA ODDANIA SPRAWOZDANIA	OCENA ZA SPRAWOZDANIE	OCENA ZA ZALICZENIE TEORETYCZNE	UWAGI
24.03 1998r.	30.03 1998r.

6. Wnioski.

Budowa niektórych rozłączników pozwala na wyłączanie zarówno obwodów prądu stałego jak i przemiennego, do takich rozłączników zaliczamy np. styczniki typu: N110, SU. Zdolność ta zależy przede wszystkim od budowy komory gaszeniowej danego urządzenia. W układach tyrystorowych do wyłączania prądu stałego muszą być zastosowane dodatkowe urządzenia sprowadzające prąd praktycznie do zera na dostatecznie długi czas, przy wyłączaniu prądu przemiennego urządzenia sprowadzające prąd do zera są niepotrzebne gdyż prąd przy przejściu przez zero powoduje przejście tyrystora w stan zaporowy. Ze względu na budowę rozłączniki możemy podzielić na dwie podstawowe grupy:

1. zestykowe

2. bezzestykowe

Do rozłączników zestykowych zaliczamy wszelkiego rodzaju styczniki itp. natomiast do bezzestykowych np. rozłączniki tyrystorowe, magnetyczne. W rozłącznikach zestykowych w czasie procesów łączeniowych zapala się łuk elektryczny, dlatego muszą być one wyposażone w styki o odpowiedniej wytrzymałości termicznej oraz komory do gaszenia łuku. W rozłącznikach bezzestykowych niema tego problemu jednak w czasie procesów łączeniowych wytwarza się duża ilość ciepła które trzeba odprowadzić z układu np. za pomocą radiatorów. Wrażliwe też są na zwarcia i przeciążenia dlatego trzeba je chronić za pomocą bezpieczników szybkich. Porównując otrzymane oscylogramy zauważamy pewne tendencje co do zachowania się rozłączników. Jak widzimy dla rozłączników prądu przemiennego nie występują zakłócenia czy zjawiska które w jakikolwiek sposób mogły by zakłócić pracę rozłącznika czy stworzyć niebezpieczeństwo dla obsługi. Podczas pracy rozłączników zestykowych prądu przemiennego powstają pewne stany nieustalone ( oscylogramy a), b), e), h) ), zapala się łuk jego napięcie jest niewielkie i ma tendencję narastającą do chwili jego zgaśnięcia. Wówczas pojawia się napięcie powrotne które w nieznacznym stopniu przekracza napięcie znamionowe. W rozłącznikach tyrystorowych nie pojawia się napięcie łuku gdyż zjawisko łuku elektrycznego nie występuje. W rozłącznikach zestykowych prądu stałego (oscylogramy c), f) ) po zgaśnięciu łuku pojawia się napięcie powrotne o znacznej wartości przekraczając nawet kilkunastokrotnie wartość napięcia znamionowego. W celu wyeliminowania tego zjawiska stosujemy diodę która obniża to napięcie do wartości znamionowej ( oscylogramy d), g) ). W rozłączniku tyrystorowym prądu stałego nie występuje napięcie powrotne więc stosowanie diody jest niecelowe (oscylogram i) ).

---