WDRAŻANIE ZINTEGROWANYCH SYSTEMÓW WSPOMAGAJĄCYCH ZARZĄDZANIE PRZEDSIĘBIORSTWEM
W PRAKTYCE :
SYSTEM SAP R/3
Agnieszka Procyk
Wdrażanie systemów
Informatycznych
Informatyka i ekonometria
Gr. 18, rok IV
SPIS TREŚCI
Strona
WSTĘP......................................................................................... 3
O FIRMIE I SYSTEMIE SAP ................................................... 4
ARIS FOR R/3 - NARZĘDZIE MODELOWANIA
PROCESÓW GOSPODARCZYCH W ŚRODOWISKU
SAP R/3 ........................................................................................ 9
WDROŻENIA W PRAKTYCE ................................................ 12
PRZYKŁAD WDROŻENIA SYSTEMU SAP:
KUCHNIA W SYSTEMIE SAP R/3 ......................................... 12
LITERATURA ................................................................................. 15
WSTĘP
Mój referat o systemie SAP R/3 pragnę zacząć od prezentacji wyników raportu biura badawczo-analitycznego DiS.
Wspomniany raport opiera się na liście najlepiej zinformatyzowanych przedsiębiorstw i instytucji działających w kraju wraz z inwentaryzacją ich zasobów i analizami statystycznymi. W grupie liderów jest 61 jednostek publicznych i 50 banków.
Raport opracowano na podstawie danych z ponad 1300 największych polskich przedsiębiorstw i instytucji. Dane dotyczyły między innymi zintegrowanych systemów zarządzania.
Rys. 1. Aplikacje ERP w polskich przedsiębiorstwach
Źródło: Wojciech Sroczyński, 1000 najlepiej zinformatyzowanych wg DiS, PCkurier , 2/2001
Wspomaganie zarządzania
Systemy zarządzania, a więc głównie systemy klasy MRP/ERP w firmach o przychodach nie przekraczających 10 mln zł występują w formie szczątkowej, stanowiąc zaledwie kilkanaście procent wykorzystywanych systemów. Wśród firm po przychodach do 50 mln zł najbardziej swoją obecność zaznaczyła firma Teta, chociaż wśród tej grupy firm zdarzają się są instalacje zarówno SAP, IFS, czy Scala. Wśród firm o przychodach przekraczających 1 mld zł, największy procent instalacji swoich instalacji wdrożył SAP, ICL, Baan i IFS (patrz rysunek 1).
O FIRMIE I SYSTEMIE SAP
Firma SAP jest światowym dostawcą oprogramowania e-biznesowego usprawniającego zarządzanie i kooperację firm dowolnej wielkości, działających we wszystkich branżach gospodarki. Firma ma już za sobą 30 lat na rynku rozwiązań e-biznesowych. Filie firmy SAP znajdują się w ponad 50 krajach.
SAP w liczbach
W sumie jest 12 milionów użytkowników, 51.000 instalacji, 1.000 Partnerów, 21 rozwiązań branżowych. W roku finansowym 2001 sprzedaż wyniosła 7,3 mld EUR.
SAP w Polsce
SAP Polska Sp. z o.o. rozpoczął działalność we wrześniu 1995 roku. Obecnie zatrudnia ponad 160 pracowników w siedzibie w Warszawie oraz w dziale rozwojowym we Wrocławiu, gdzie prowadzone są prace związane z lokalizacją kolejnych produktów SAP. W czerwcu 1998 r. firma uzyskała certyfikat zgodności z normami ISO9002.
Od początku działalności SAP na polskim rynku z ich rozwiązań skorzystało blisko 190 firm z wielu branż i różnej wielkości. Wśród nich znajdują się takie firmy, jak: Amica Wronki, Cadbury Wedel, Carcade Invest, Cementownia Nowiny, Energetyka Kaliska, Fabryka Mebli Forte, GlaxoSmithKline Pharmaceuticals SA, Intercell, KGHM Polska Miedź, Netia, Orfe, Polkomtel, Orlen, Reemtsma Polska, Servisco, Stocznia Gdynia, Telewizja Polska, Volkswagen Poznań, Zakłady Chemiczne Rokita.
W ciągu blisko sześciu lat działalności na rynku firma SAP Polska stworzyła szeroką sieć partnerską. Są wśród nich światowi producenci sprzętu komputerowego oraz firmy, oferujące systemy operacyjne i sieci, na bazie których pracują rozwiązania SAP. Bardzo ważna dla sprawnej realizacji wszystkich implementacji jest współpraca SAP Polska z partnerami wdrożeniowymi. Są to firmy tworzące własne zespoły konsultantów rozwiązań SAP i współpracujące z SAP Polska przy realizacji projektów dla klientów. Ma to miejsce zarówno wtedy, gdy SAP jest głównym wykonawcą wdrożenia, jak i wówczas, gdy partner bierze na siebie odpowiedzialność za implementację rozwiązań SAP. Wśród Partnerów SAP znajdują się zarówno ogromne koncerny międzynarodowe (m.in. Microsoft, Sun Microsystems, IBM, PricewaterhouseCoopers), jak i firmy polskie (m.in. Lumena, Business Consulting Center, LST).
Rozwiązania e-biznesowe dla firm
SAP oferuje zintegrowane rozwiązania e-biznesowe dla wielu branż. Platforma e-biznesu mySAP.com stanowi rodzinę rozwiązań i usług. Ich celem jest rozszerzenie możliwości firm oraz osób fizycznych, tak aby mogły one współpracować efektywnie - w dowolnym miejscu i w dowolnym czasie.
Platforma mySAP.com jest oparta na otwartej, elastycznej i kooperacyjnej architekturze usług, która umożliwia obsługę systemów SAP oraz rozwiązań innych producentów
Rozwiązania, dostępne w ofercie firmy SAP to:
mySAP Enterprise Portals
mySAP Supply Chain Mgmt.
mySAP Customer Relationship Mgmt.
mySAP Supplier Relationship Mgmt.
mySAP Product Lifecycle Mgmt.
mySAP Business Intelligence
mySAP Financials
mySAP Human Resources
mySAP Mobile Business
mySAP Exchanges
mySAP Hosted Solutions
mySAP Technology
mySAP Enterprise Portals - portal korporacyjny
mySAP Enterprise Portals pomaga odnaleźć drogę w labiryncie informacji. Jest on nowoczesnym portalem korporacyjnym, który daje użytkownikowi jednorodne środowisko pracy pozwalające na dostęp do wybranych informacji, aplikacji i usług - wszystkiego od rozwiązań mySAP.com poprzez aplikacje firm trzecich i zewnętrzne aplikacje Internetowe po system wewnętrznej poczty elektronicznej.
mySAP Supply Chain Management - Zarządzanie łańcuchem dostaw
mySAP Supply Chain Management (mySAP SCM) to zintegrowane rozwiązanie służące do zarządzania nowoczesnym, sieciowym łańcuchem dostaw - począwszy od fazy projektowania wyrobu do wyboru źródeł zaopatrzenia, od planowania popytu na wyroby do sterowania ich fizyczną dystrybucją. Dzięki mySAP SCM współpracujące firmy partnerskie mogą szybko wykryć nowy popyt na rynku i wykorzystać tę informację w całym łańcuchu powiązań logistycznych i kooperacyjnych. Planowanie i wykonanie planu jest tu na bieżąco synchronizowane, a gdy pojawi się niedobór produktu - jest jeszcze czas, by skutecznie zareagować i przeciwdziałać negatywnym skutkom braku spełnienia potrzeb klienta.
mySAP Customer Relationship Management - Zarządzanie relacjami z klientami
mySAP CRM dostarcza unikalny zestaw aplikacji, które wspierają firmę w efektywnych działaniach zorientowanych na jej klientów. Zasadniczym celem jest długofalowe utrzymanie kontaktów z klientami.
Funkcje aplikacyjne oferowane przez mySAP CRM można podzielić na trzy główne obszary:
Operacyjny (Operational CRM)
Analityczny (Analytical CRM)
Kooperacyjny (Collaborative CRM)
Aplikacje operacyjnego CRM wspierają transakcyjne, zorientowane na klienta działania w ramach sprzedaży, serwisu i marketingu. Pozwalają na bezproblemową integrację w czasie rzeczywistym działań front-office i back-office wraz z synchronizacją oddziaływania na klienta poprzez wszystkie kanały komunikacji.
Aplikacje analitycznego CRM dotyczą przygotowania, wsparcia i optymalizacji wewnętrznych i zewnętrznych procesów decyzyjnych zorientowanych na klienta. Bazują one na:
hurtowni danych - SAP Business Information Warehouse (w skrócie: SAP BW) oraz jej funkcjach analitycznych z wykorzystaniem gotowych struktur zwanych Business Content (zawartość biznesowa), przygotowanych do obsługi analitycznych procesów CRM
planowaniu, optymalizacji i symulacji wspartej przez SAP Strategic Enterprise Management (w skrócie SAP SEM)
Na podstawie danych zawartych w hurtowni danych i innych źródłach, aplikacje te pomagają zrozumieć potrzeby i zachowania klientów.
Aplikacje kooperacyjnego CRM - wspierają te działania firmy, które prowadzą do ściślejszego współdziałania z klientami, dostawcami i partnerami biznesowymi. Wszystkie funkcje tego obszaru aplikacyjnego mySAP CRM mają na celu przekształcenie kontaktów z klientami, ograniczających się tylko do sprzedaży i zakupów, w długofalowe partnerstwo bazujące na interakcji. Internet jest tutaj medium umożliwiającym realizację tych zamierzeń.
mySAP Supplier Relationship Management - Zarządzanie relacjami z dostawcami
mySAP SRM umożliwia analizę relacji z dostawcami, pozwalając na wybór najlepszych z nich, zredukowanie ryzyka oraz skrócenie czasu ustalania źródła dostaw. Zaletę tego rozwiązania stanowi przejrzysty wgląd we wszystkie obszary działania organizacji, dzięki któremu można sformułować lepsze strategie dostaw, łatwiej znaleźć nowych dostawców, ocenić ich skuteczność i jakość działania, a także zarządzać kontraktami zaopatrzeniowymi i negocjować ich warunki.
Dzięki mySAP SRM wszyscy dostawcy mogą bez utrudnień i przy niewielkim nakładzie kosztów uczestniczyć we wspólnych procesach biznesowych. Potrzebna jest jedynie zwykła przeglądarka internetowa, dzięki której dostawcy - zarówno duzi, jak i mali - staja się integralnym elementem procesów zaopatrzeniowych organizacji
mySAP Product Lifecycle Management - Zarządzanie cyklem życia produktu
mySAP PLM to jedyne dostępne dziś rozwiązanie e-biznesowe umożliwiające zaangażowanie partnerów biznesowych we współpracę przy zarządzaniu projektem, rozwoju produktu oraz zarządzanie majątkiem trwałym i jakością.
Rozwiązanie zostało dotąd wybrane przez ponad 2800 firm.
mySAP PLM integruje wszystkich uczestników procesu rozwoju produktu: projektantów, dostawców, producentów i klientów. Projektowanie nie jest już linearnym łańcuchem wartości, lecz wielopłaszczyznową, kooperacyjną społecznością skoncentrowaną na realizacji wspólnego celu.
mySAP Business Intelligence
mySAP Business Intelligence to dla organizacji szansa na szybkie i skuteczne wykorzystanie informacji oraz przełożenie ich w użyteczną wiedzę, której wykorzystanie pozwoli na realizację celów biznesowych.
mySAP Business Intelligence składa się z następujących elementów:
SAP Business Information Warehouse (SAP BW) - Hurtownia danych
SAP Knowledge Management (SAP KM) - Zarządzanie wiedzą
SAP Strategic Enterprise Management (SAP SEM) - Strategiczne zarządzanie organizacją
mySAP Financials - Finanse
Funkcje finansowe, zintegrowane z potencjałem platformy kooperacyjnego e-biznesu mySAP.com, ułatwiają zwiększenie wartości firmy z jednoczesnym podniesieniem jej efektywności.
mySAP Financials umożliwia:
zarządzanie długoterminową wartością firmy;
integrację wszystkich danych finansowych z informacjami o efektywności biznesowej oraz procesami zarządzania w celu podejmowania trafnych decyzji strategicznych;
usprawnienie komunikacji pomiędzy inwestorami;
optymalizację procesów finansowych;
współpracę z klientami i dostawcami w zakresie płatności oraz rozliczeń;
obniżenie kosztów transakcji;
zwiększenie efektywności operacyjnej;
przekształcenie wszystkich transakcji w transakcje e-biznesow
osiągnięcie przez organizację zyskowności w krótkim czasie;
mySAP Human Resources - Zarządzanie kadrami
Oferowany w Polsce system obejmuje pełen zakres narzędzi do zarządzania kapitałem ludzkim i jest w 100% zgodny z wymogami polskiego prawa, między innymi z takimi aktami prawnymi jak: ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych, ustawa o świadczeniach z ubezpieczeń społecznych i Kodeks pracy.
mySAP Human Resources obsługuje podstawowe działania HR, takie jak:
zarządzanie strukturą organizacyjną
zarządzanie kosztami osobowymi, w tym zarządzania wynagrodzeniami
obsługa kadrowa (zatrudnianie, zgłaszanie do ZUS, wystawianie zaświadczeń, etc...)
rejestracja i rozliczanie czasu pracy
rachuba płac
rekrutacja, dobór i rozwój kadr, w tym planowanie ścieżek rozwoju, prowadzenie ocen okresowych i budowanie kompetencji
zarządzanie szkoleniami
zarządzanie świadczeniami socjalnymi i dodatkowymi
mySAP Mobile Business - Rozwiązania mobilne
Według firmy SAP następna faza rewolucji informacyjnej to zdalny biznes. Zgodnie z tą ideą wszyscy przedstawiciele firmy pracujący w terenie, wyposażeni w zaawansowane komputery przenośne, zawsze i z każdego miejsca mają dostęp do rozwiązań mySAP.com.
Zdalny biznes ułatwia nie tylko obsługę Klientów. Jego założeniem jest również umożliwienie pracownikom współpracy, działania i realizacji celów biznesowych.
mySAP Exchanges - Elektroniczne rynki współpracy gospodarczej
mySAP Exchanges oferowane jest w postaci rozwiązania MarketSet, będącego wynikiem wspólnych prac SAP Markets i Commerce One.
MarketSet zapewnia infrastrukturę niezbędną dla funkcjonowania wirtualnych rynków, która umożliwia wielu organizacjom dokonywanie zakupów, sprzedaż oraz prowadzenie biznesu kooperacyjnego. Rozwiązanie to pozwala nie tylko na realizację zakupów elektronicznych, ale także złożonych usług kooperacyjnych, takich jak wspólne projektowanie czy planowanie. Umożliwia to skrócenie czasu projektowania produktów, optymalizację relacji z klientami i zwiększenie produktywności.
mySAP Hosted Solutions - Rozwiązania hostowane
Dzięki mySAP Hosted Solutions można wyeliminować większość drogich procesów, takich jak: wysokie koszty instalacji, obsługi oraz utrzymywania rozbudowanego oprogramowania e-biznesowego. Aby uzyskać dostęp do tego wysokiej klasy e-biznesowego rozwiązania, potrzebna jest jedynie prosta przeglądarka internetowa. Resztę wykona firma SAP i jej certyfikowani partnerzy.
mySAP Technology - Technologia
Kooperacyjna platforma e-biznesowa mySAP.com oparta jest na Internet-Business FrameworkTM. Wykorzystuje ona standardy, takie jak HTTP, WAP i XML, zapewniając dzięki temu otwartość i operatywność ułatwiającą przeprowadzanie wszelkich działań. Firma SAP oferuje e-biznesowe rozwiązania dostosowane do potrzeb swoich klientów i ich partnerów biznesowych.
Obszary funkcjonalne mySAP Technology to:
Infrastruktura rozwiązań internetowych
Zarządzanie cyklem życia aplikacji
Bezpieczeństwo przetwarzania w Internecie
Otwarte standardy internetowe
WebFlow
Infrastruktura XML (przesyłanie komunikatów, standardy dotyczące dokumentów i repozytorium interfejsów
Serwer aplikacji WWW
Integration Broker
Projektowanie aplikacji WWW
Integracja z produktami innych firm
Globalizacja
Zarządzanie infrastrukturą rozwiązania
ARIS FOR R/3 - NARZĘDZIE MODELOWANIA PROCESÓW GOSPODARCZYCH W ŚRODOWISKU SAP R/3
Oprogramowanie ARIS for R/3 umożliwia wdrażanie SAP R/3, połączone z optymalizacją procesów gospodarczych przedsiębiorstwa. Przy wdrażaniu systemu i optymalizacji procesów wykorzystywane są modele referencyjne SAP. Dzięki możliwościom ARIS for R/3 realne jest urzeczywistnienie idei powiązania „świata biznesu ” ze „światem technologii informatycznych”
ARIS for R/3 stanowi „wspólnie użytkowaną” platformę (shared platform) dla wszystkich osób zaangażowanych w analizę i projektowanie systemu dla przedsiębiorstwa (konsultantów, analityków, projektantów, pracowników przedsiębiorstwa). Podczas wdrażania systemu R/3 modele referencyjne stanowią podstawę dla dostosowania systemu (customizing), opracowania interfejsów, przygotowania niezbędnych, dodatkowych funkcji, zaprojektowania praw dostępu i sposobu dostępu użytkowników do systemu. Modele odzwierciedlające procesy gospodarcze przedsiębiorstwa są także wygodnym narzędziem utrzymywania (maintenance), rozwoju i stałego udoskonalania systemu R/3 przedsiębiorstwa. Stanowią także „zorientowaną na procesy” dokumentację systemu i wyczerpujące źródło wiedzy implementacyjnej.
W szczególności ARIS for R/3 pomaga:
zidentyfikować takie „ustawienia” (settings) systemu R/3, które zapewniają wybór standardowych funkcji R/3, wspomagających możliwie jak najlepiej realizację operacji biznesowych przedsiębiorstwa,
rozbudować system o dodatkowe funkcje, tak aby zaspokoić w pełni potrzeby przedsiębiorstwa.
ARIS for R/3 wchodzi w skład rodziny programów ARIS.
Architektura ARIS for R/3
ARIS for R/3 składa się z czterech podstawowych elementów, którymi są:
Explorer,
Designer,
Tables,
Assistant.
Explorer spełnia ogólne funkcje administracyjne: zarządza grupami modeli, obiektami i jest podobny do Windows 95/NT Explorer. Podobnie jak Windows Explorer ma hierarchiczną strukturę, dobrze znaną wszystkim użytkownikom Windows. Za pomocą Explorer'a zapewniony jest dostęp do modelu referencyjnego R/3, tak aby użytkownik mógł wybrać interesujące go modele, np. określonej branży, a w ramach branży dziedziny zastosowań.
Designer jest używany do przedstawiania modeli w postaci graficznej w celu ich analizy i modyfikacji. Tzw. „predefiniowany filtr metodyczny SAP” umożliwia wybranie pożądanych modeli i obiektów, co znacząco redukuje złożoność systemu. Designer nie jest tylko programem graficznym. Definicje obiektów i powiązań między nimi są zapamiętywane w bazie danych i dostępne dla przeprowadzenia analizy, modyfikowania i sporządzania raportów. Tryb pełnoekranowy i funkcje nawigowania pozwalają na wygodną prezentację i posługiwanie się modelami procesów gospodarczych.
Tables zapewnia dostęp do informacji opisującej model w postaci tablic, którymi posługiwanie się jest podobne do posługiwania się tablicami arkusza kalkulacyjnego.
Assistant to przewodnik użytkownika. Prowadzi użytkownika, wspomagając w trybie interaktywnym w realizacji poszczególnych funkcji programu. Pozwala w każdej chwili powrócić do poprzednich kroków, jakie realizował użytkownik. Assistant wspomaga użytkownika w tworzeniu bazy danych.
Rozwój programu
Ponieważ ARIS for R/3 jest ściśle związany z SAP R/3, jego rozwój towarzyszy etapom rozwoju tego systemu. Plan rozwoju przestawia rysunek 2.
Rys. 2. Rozwój programu ARIS for R/3
Źródło: Mirosława Lasek, Narzędzie modelowania procesów gospodarczych, Informatyka 7 - 8/2000
Wyodrębniono w nim realizację:
łącznika ARIS Easy Design, który umożliwia przechodzenie z poziomu modeli do transakcji SAP R/3, przy pomocy online SAP (dokumentacji) oraz pozwala na współpracę z przewodnikiem wdrażania IMG (Implementation Guide) systemu R/3; działa w oparciu o modele referencyjne 3.1h i 4.0b
ARIS for R/3 v.1.0, pozwala na dostęp do repozytorium Business Engineer w trybie czytania. Hierarchie, scenariusze i procesy R/3 są dostępne online w ARIS for R/3. Modele nie mogą być modyfikowane w repozytorium Business Engineer. Dostępna jest funkcja sporządzania raportów i kontroli semantycznej.
HR Connectivity, umożliwia przedstawianie modeli struktury organizacyjnej modułu HR, dzięki transferowi z modułu HR do repozytorium ARIS; z modeli mogą być uruchamiane (triggered) transakcje modułu HR.
ARIS for R/3 v.2.0, pozwala na pełny dostęp zarówno w trybie czytania, jak i pisania do repozytorium Business Engineer.
Zalety i wady
Dzięki ARIS for R/3 możliwe jest wdrożenie SAP R/3 o wyższej jakości, szybciej i taniej. Potwierdzają to dane zbierane podczas realizacji projektów, np. redukcja pracochłonności dla definiowania funkcji i procesów wynosi - 40 % , projektowania interfejsów i rozszerzeń - 45 %, wykonania ogólnych ustawień - 20 %, przedstawienia struktury organizacyjnej - 30 %, opracowania zasad kontroli dostępu - 20%, pisania dokumentacji użytkownika - 30 %, szkolenia użytkowników - 25 %. O zaletach produktu ARIS świadczy też duża liczba sprzedanych licencji - 12 000 oraz wysokie oceny, jakie uzyskuje w raportach Gartner Group.
Za pewne wady narzędzia można uważać jedynie stale rosnącą złożoność oraz stosunkowo wysoką cenę .
WDROŻENIA W PRAKTYCE
Jakie doświadczenia zebrały firmy wdrażające duże systemy, takie jak SAP R/3? Jakie widzą teraz uwarunkowania takich projektów? W przypadku np. Petrochemii Płock S. A., która wdrażała właśnie system SAP R/ 3, doświadczenia, według Lecha Barszczewskiego, wskazują, że: korzyści z systemów zintegrowanych widać dopiero po wdrożeniu kilku modułów oprogramowania.
W koszcie całego przedsięwzięcia największą pozycję stanowi koszt wdrożenia (40--50 proc. ), a potem licencje (20--25 proc. ) i sprzęt (25 --40 proc. ). Koszt wdrożenia zależy głównie od czasu wdrażania, a nie jego zakresu. System, w tym przypadku R/ 3, jest narzędziem biznesowym, a nie oprogramowaniem do automatyzacji prac. Kluczową rolę w procesie wdrażania odgrywa architekt systemu. Powinien to być konsultant z dobrą znajomością całego systemu .
PRZYKŁAD WDROŻENIA SYSTEMU SAP:
KUCHNIA W SYSTEMIE SAP R/3
”Do tej pory mówili czterdziestoma różnymi językami: księgowa jednym, magazynier innym. Aby się porozumieć, musieli sobie dostarczać informacje na papierze. Dzięki zintegrowanemu systemowi informatycznemu wszystko krąży w sieci.”
Marcin Biegluk
Zaopatrzeniowiec, przyjmując blachę do magazynu, wpisuje ją do komputera. W tym momencie blacha staje się ciągiem siedmiu cyfr. Wiadomo, ile jej jest, ile kosztuje, na jaki czas wystarczy. Pojawienie się nowego zapisu na koncie magazynu oznacza powiększenie stanu zapasów i obniżenie salda środków finansowych. System pozwala też obliczyć z bardzo małym marginesem błędu koszt lodówki. Otrzymuje ona pięciocyfrowy kod, zależny np. od gatunku metalu, z którego wykonano śrubki. Dzięki temu może pracować dział controllingu, obliczający dokładnie wszystkie koszty. Marketing po wprowadzeniu swoich danych sprawdzi, kiedy będzie się opłacało zacząć produkcję innych lodówek. Zarząd tworzy plan na najbliższe pół roku. Księgowa wie, ile ma dzisiaj w kasie i ile będzie miała jutro rano. Wszystko w jednym systemie SAP.
Tak pracuje Amica Wronki SA. Jej struktura jest rozbudowana. Firma zatrudnia 2 tys. osób, część produkcyjna to trzy zakłady (kuchni, lodówek, armatury) i czwarty (pralek) w budowie. Jest liderem na polskim rynku AGD. W 1998 r. zysk netto firmy wyniósł 32 mln zł, przy przychodach 676 mln zł. Średnia płaca przekracza 1800 zł brutto.
Wymyślić nową firmę
Wdrożenie zintegrowanego systemu wspomagającego zarządzanie nie przebiegało bez problemów.
- Z SAP-em jest jak z telewizorem. Nie wystarczy kupić i postawić. Trzeba jeszcze umieć włączyć do sieci - mówi Marek Jankowski, wiceprezes zarządu ds. techniki i rozwoju. I właśnie to włączenie sprawiło Amice najwięcej kłopotów. Po sześciu miesiącach od zakupu licencji (29 lutego 1996 r.) na skutek braku rezultatów pracy nad wprowadzeniem SAP-a zarząd podjął decyzję o wstrzymaniu wdrożenia i zwolnieniu dotychczasowego szefa projektu. Nowo powołany kierownik informatyków miał zmienić sytuację. Stworzono zespoły i opracowano system motywacyjny dla pracowników zajmujących się wprowadzeniem nowego. Nie było to proste. Jeden z zakładów - fabryka kuchni funkcjonowała już od 40 lat. Przyzwyczajenie do starej organizacji pracy okazało się bardzo silne, tym bardziej że zakład nie przynosił strat. Nie było motywacji, by cokolwiek zmieniać.
Kolejny - produkujący lodówki był nowoczesny, w pełni zautomatyzowany, ale również nieprzygotowany do nowych form zarządzania. W trzeciej, zbudowanej niedawno fabryce pralek nie było kłopotów, ponieważ powstawała już z planami wprowadzenia systemu.
Przez ponad połowę 1996 i cały 1997 rok kilkudziesięciu pracowników zajmowało się równolegle swoimi dotychczasowymi obowiązkami oraz nowymi, związanymi z wdrożeniem. Opracowywali oni, wraz z informatykami, nową organizację swoich działów, obiegu dokumentów itd. Uczestniczyli w żmudnych szkoleniach i konsultacjach. Zarząd firmy miał do wyboru wprowadzenie do systemu SAP dotychczasowej organizacji zakładu albo stworzenie nowej. Wybrał tę drugą możliwość. Było to jak wymyślanie innej firmy. Amice pomagała w tym agencja konsultingowa BCC z Poznania. Szkolenia objęły blisko 170 osób, bo tylko tyle ma do czynienia z SAP-em. Reszta - ponad 90% załogi nie interesuje się systemem.
Język dla wszystkich
Wdrożenie miało kilka etapów. Najpierw włączono magazyny, finanse i marketing, później zarządzanie produkcją. 1 stycznia 2000 r. do SAP-a zostanie wprowadzone zarządzanie produkcją w fabrykach kuchni i armatury, w kwietniu - pralek. Na samym końcu włączone zostaną moduły remontów i utrzymania ruchu oraz rachunku wyników.
Nowy system umieszczono najpierw w jednym pomieszczeniu. Komputery i serwery połączono tak, jak miały pracować w różnych budynkach. Po wielokrotnych próbach system zaczął funkcjonować. Jednocześnie oplatano firmę sieciami światłowodowymi. SAP działa od 1 stycznia 1998 roku. Lutowy bilans był pierwszym miesięcznym opracowanym za jego pomocą.
SAP obecnie ma 162 użytkowników. Najwięcej - 57 w module gospodarki materiałami, planowaniu produkcją (37), finansach (21) i sprzedaży z dystrybucją (20). Najmniejsze moduły to zarządzanie jakością - 13 użytkowników, controlling (7) i informatyczny (7).
Do firmy SAP wniósł jednoznaczne procedury postępowania i sposoby wprowadzania danych oraz szybki przepływ informacji. Zainstalowano wiele poziomów uprawnień do wprowadzania i uzyskiwania danych.
- Teraz wszyscy mówią tym samym językiem - mówi Jankowski. Wcześniej korzystali z czterdziestu różnych programów komputerowych. Dokumenty z księgowości do marketingu szły na piechotę i na papierze. Te same dane musiały być kilkakrotnie wprowadzane, ponieważ oprogramowanie nie było kompatybilne.
Organizacja pracy jest teraz o wiele prostsza. Wszystko jest dopięte na ostatni guzik na tydzień przed. W magazynie znajdują się wszelkie materiały do produkcji, pracownicy mają zaplanowane urlopy, marketing sprzedaż, księgowość płatności i wierzytelności itd. Bez nerwów, bez liczenia na szczęście. Dzięki temu pracownicy mogą pomyśleć o lepszej organizacji pracy, atmosferze, mieć nowe pomysły czy nawet spokojniej pić kawę. Zaopatrzeniowiec może porozmawiać z dostawcami o jakości produktów czy nowościach, a nie o goniących go terminach.
SAP daje możliwość dokładnego wyliczenia kosztów produkcji.
- Do tej pory sprzedawaliśmy towar, myśląc często, że na nim zarabiamy, a było odwrotnie - mówi Jankowski. - Zdarzało się też, że nie podpisywaliśmy kontraktów, sądząc, że się to nie opłaca. Po pewnym czasie okazywało się, że nie mieliśmy racji i można było sprzedawać po niższej cenie.Za rok każdy wyrób różniący się ceną nawet o 10 gr (z powodu np. innej naklejki) będzie miał rozliczenie kosztowe. Do tej pory lodówka XYZ kosztowała tyle, co prawie taka sama, ale różniąca się małym szczegółem. To powodowało nieścisłości w wyliczeniach. W firmie można opracowywać tzw. plan kroczący na sześć miesięcy.
- Plany powinny być dynamiczne, bo sytuacja zmienia się z dnia na dzień. Dane, które spływają z badań marketingowych, trzeba wykorzystywać teraz, a nie za rok - mówi Jankowski. Po wprowadzeniu do sieci zamówienia klienta dział planowania sprawdza, jak najmniejszym kosztem, w najkrótszym czasie wyprodukować towar. Pewność wykonania zlecenia, które przechodzi do zakładu produkcyjnego, jest stuprocentowa. W produkcji wykorzystuje się 10 tys. materiałów, z których powstaje 5 tys. gotowych wyrobów. Przez dział księgowości przechodzi rocznie 120 tys. dokumentów. Na ich często kilkukrotne wprowadzanie pracownicy marnowali niepotrzebnie dużo energii.
Kosztuje i zarabia
Zarząd firmy liczy, że po zakończeniu wprowadzania SAP-a dzięki wzrostowi wydajności nastąpi obniżenie kosztów robocizny. Również spadną koszty zakupu materiałów i zmniejszą się zapasy. Przewiduje skrócenie cyklu produkcji i poprawę ściągalności należności, która zależy od współpracy działów produkcji, dystrybucji i rozliczeń płatności.
Na pytanie, ile kosztowało wprowadzenie SAP-a, Jankowski odpowiada mało konkretnie: miliony dolarów. Mówi też, że nigdy nie będzie pewności, czy jest to opłacalne.
- Właściwie jest to konieczność, jeśli chce się być firmą nowoczesną, posługiwać się tymi samymi narzędziami, co partnerzy zagraniczni. Daje szansę na dynamiczny rozwój, skok do przodu - dodaje.
LITERATURA
Wojciech Sroczyński, 1000 najlepiej zinformatyzowanych wg DiS, PCkurier , 2/2001
Raport DiS, 2000, http://www.mastertext.com.pl/dis/raporty/api00/api00ip.html
Zbigniew Zwierzchowski, Źródła sukcesów, przyczyny porażek. Komputerowe wdrożenia w przemyśle, Rzeczpospolita, 1998, nr 60
www.sap.com/poland
Mirosława Lasek, Narzędzie modelowania procesów gospodarczych, Informatyka 7 - 8/2000
Marcin Biegluk, Kuchnia w systemie SAP R/3, Businessman Magazine, http://www.e-bm.pl/archiwum/index.xml/_m=1/lang=PL/_a=5438/_sp=zapasy;00; wszystkie/;406148-221546-07162
Wojciech Sroczyński, 1000 najlepiej zinformatyzowanych wg DiS, PCkurier , 2/2001
Raport DiS, 2000, http://www.mastertext.com.pl/dis/raporty/api00/api00ip.html
www.sap.com/poland
Mirosława Lasek, Narzędzie modelowania procesów gospodarczych, Informatyka 7-8/2000
Zbigniew Zwierzchowski, Źródła sukcesów, przyczyny porażek. Komputerowe wdrożenia w przemyśle, Rzeczpospolita, 1998, nr 60
Marcin Biegluk, Businessman Magazine, http://www.e-bm.pl/archiwum/index.xml/_m=1/lang=PL/_a=5438/_ sp=zapasy;00; wszystkie/;406148-221546-07162
15