UBEZPIECZENIA

04.10.1994

mgr H.Popowska

Przy awarii (dużej) należy nie tracić głowy. Awarie takie są załatwiane przez conajmniej 4-5 lat. Nagromadzenie aktów prawnych jest ogromne (KK,KC,Konwencje itp.).

• awaria wspólna,

• zderzenia

• ratownictwo

Występują ograniczenia od odpowiedzialności przewoźnika (konwencja hamburska).

W ciągu pół roku wszystkie strony muszą zgłosić roszczenia do sądu. Jeżeli kwota roszczeń przekracza sumę wynikającą z ogr. odpowiedzialności przewoźnika sąd przystępuje do podziału kwoty, którą dysponuje, biorąc pod uwagę stopień współwiny stron i zasadności roszczeń.

Wina własna Armatora przekreśla możliwość korzystania z ograniczeń odpowiedzialności wynikającą z konwencji.

Trzymać mordę na kłódkę.

UBEZPIECZENIA (wg Łopuskiego)

Ogólne

1.Przedmiot ubezpieczenia

• Każdy interes majątkowy związany z żeglugą morską, szczególnie kadłub i maszyny statku (tzw. ubezpieczenie „casco”) fracht i pokrewne; odpowiedzialność cywilna armatora wobec pasażerów, właścicieli ładunku,

• i wszelkich innych osób, którym armator może wyrządzić szkodę;ubezpieczenie załóg od następstw nieszczęśliwych wypadków powstałych w

• związku z zatrudnieniem (ubezpieczenia osobowe);rzeczy osobiste załóg;ryzyka wojenne - osobna polisa !!!;nie wszystkie statki armatorzy ubezpieczają w pełnym zakresie.

2. Umowa ubezpieczenia

Umowa ubezpieczenia morskiego obejmuje w zasadzie tylko szkody wynikłe z niebezpieczeństw żeglugi morskiej. W praktyce obejmuje ona dodatkowo:

• przewozy odcinkowe (lądowe, rzeczne, lotnicze);

• okresy składowania;

• operacje przeładunkowe;

• statki w budowie,

Wszystkie w/w warunki są warunkami dodatkowymi. Stąd umowa ubezpieczenia przybiera niekiedy rozmiary książki. Dokument taki nazywa się POLISĄ. Z reguły polisa zawiera:

• warunki standartowe (nienegocjowane warunki ubezpieczyciela w standartowej

• formie) ;

• załączniki stanowiące dodatkowe warunki ubezpieczeniowe i ich zakres.

Polisa określa warunki, w których Armator traci prawo uzyskania odszkodowania - te warunki armator powinien przekazać kapitanowi (np. nie wolno holować zarobkowo, przekraczać określonej strefy pływania, wozić wymienionych w polisie ładunków itp.).

3. Obowiązki ubezpieczonego.

Podstawowym obowiązkiem ubezpieczonego wobec ubezpieczyciela (tzn. warunkiem spełnienia umowy ubezpieczenia) jest:

a) dochowanie takiej staranności w zapobieganiu szkodzie, jaki i w ograniczeniu skutków szkody zaistniałej, jaką by wykazał, gdyby przedmiot szkody nie był ubezpieczony. Obowiązek ten dotyczy również zabezpieczenia roszczeń wobec stron lub osób odpowiedzialnych za szkodę.

Szczególna staranność to:

• zapewnienie statkowi zdatności żeglugowej;

• zapewnienie wymagań bhp na statku;

• przedsięwzięcie rozsądnych kroków dla ratowania przedmiotu ubezpieczenia;

• przeciwdziałanie rozszerzeniu się szkody;

• zabezpieczenie roszczeń wobec osób trzecich oraz dowodów ich winy.

b) powiadomienie ubezpieczyciela o powstałej szkodzie;

c) działanie zgodnie z instrukcjami ubezpieczyciela;

d) udostępnienie wszelkiej niezbędnej pomocy i dokumentacji przedstawicielowi ubezpieczyciela.

4. Wyłączenie odpowiedzialności ubezpieczyciela.

Instytucja dokonująca ubezpieczenie jest zwolniona z wypłacenia szkody, jeżeli:szkoda zawiniona przez ubezpieczającego przy jednoczesnym braku podjęcia

• właściwych środków dla ograniczenia rozmiarów szkody;

Powyższe tyczy się (KM Art.282 par.3 i Art. 284 par.1) w zasadzie tylko tzw. rażącego niedbalstwa lub winy umyślnej. W wypadku osoby prawnej (armator)skutek taki ma działalność jej kierownictwa.

5. Granica odpowiedzialności ubezpieczyciela.

Granicą jest wysokość sumy ubezpieczenia. Ubezpieczyciel nie jest zobowiązany do wypłat wyższych kwot, niż to strony ustaliły w polisie. Aczkolwiek polisa, lub przepisy prawne mogą zostawić furtkę do wypłat wartości wyższych niż suma ubezpieczenia.

W przypadku szkody majątkowej wypłacana jest równowartość faktycznej wartości szkody, w wypadku ubezpieczenia osobowego świadczenia zgodne z warunkami ubezpieczenia.

Franszyza integralna.

Szkoda jest pokrywana w całości, jeżeli wartość szkody przekroczy wartość

franszyzy. Szkody nie przekraczające wartości franszyzy nie są pokrywane.

Franszyza redukcyjna.

Wartość franszyzy (udział własny) zawsze jest odliczana od odszkodowania.

6. Reasekuracja

Z uwagi na ogromne sumy związane z ubezpieczeniem morskim firmy ubezpieczeniowe (jak Warta) reasekurują się w innych firmach ubezpieczeniowych płacąc za to część składki ubezpieczenia. Kapitan powinien wiedzieć kto reprezentuje ubezpieczyciela w różnych portach, lub jakie firmy reprezentują tego ubezpieczyciela. Z reguły będą to filie firm reasekurujących ubezpieczyciela. Należy pamiętać, że ubezpieczeniami „casco” i ubezpieczeniami odp. cywilnej (P & I - Protection and Indemnity) zajmują się z zasady różne firmy.

Ubezpieczenie statku

1. Warunki.

• Statki z reguły są ubezpieczone od ryzyk morskich i wojennych (częściowo) na warunkach angielskich (Lloyd's S.G. Policy).

• Statki pełnomorskie stosowane są klauzule, zwane instytucyjnymi tzw. I.T.C. (Institute Time Clauses).

• Statki rybackie - T.A.R.C. (Trawler All Risks Clauses).

Okres ubezpieczenia to z reguły 1 rok.

2. Ubezpieczenie casco od ryzyk morskich obejmuje:

• szkody w wyniku zderzeń (z innym przedmiotem ruchomym lub stałym);

• szkody majątkowe w wyniku niebezpieczeństw morza:

• huragany

• wejścia na skałę bądź mieliznę

• pożar

• lód

• szkody związane z eksploatacją statku (przy załadunku lub bunkrowaniu);

• eksplozje

• awarie maszyn i urządzeń wynikłe z ryzyk morskich (np. sztormu lub wadliwej

• obsługi)

• udział statku w awarii wspólnej;

• koszty ratownictwa

• koszty poniesione w związku z zapobieganiem szkodzie

3. Ubezpieczenie casco nie obejmuje:

• szkody wynikłej ze strat eksploatacyjnych spowodowanych awarią (przestojem);

• szkód spowodowanych rażącym zaniedbaniem lub niedbalstwem załogi;

• szkód wynikłych ze zużycia materiału, maszyn i urządzeń, błędem konstrukcyjnym

• wadą ukrytą (są odstępstwa od tej reguły).

4. Ubezpieczenie od ryzyk wojennych.

Jeżeli jest zawarte, to obejmuje:

• szkody wynikłe na skutek działań wojennych (także powstań, rewolucji, zamieszek)

• działań pirackich

• wybuchu min, torped i innych narzędzi wojny;

• ryzyka strajku (dołącza się to do tych ubezpieczeń).

Uwaga: zakres polisy jest częściowy. Jeżeli kieruje się statek w rejon szczególnie zagrożony, lub zadeklarowany jako taki przez ubezpieczyciela, należy warunki uzgodnić z ubezpieczycielem. Przede wszystkim powiadomić o fakcie zamiaru wejścia w rejon ubezpieczyciela (robi to armator).

Ubezpieczenie wojenne nie obejmuje skutków wojny atomowej - automatycznie jest anulowane w wypadku wojny między państwami dysponującymi bronią jądrową.

5. Postępowanie:

• zabezpieczyć bezpieczeństwo statku, załogi i mienia;

• zapobiec rozszerzeniu się szkody;

• sporządzić raport o awarii ( uwaga przy wszystkich „dotknięciach”, których skutki

• mogą się ujawnić ze znacznym opóźnieniem !);

• niezwłocznie powiadomić armatora;

• w najbliższym porcie powiadomić komisarza awaryjnego ubezpieczyciela (jeżeli

• szkoda jest objęta ubezpieczeniem);

• zlecić zbadanie szkody rzeczoznawcom (zwykle deleguje komisarz awaryjny);

• sporządzić wyciągi z DO, DM, raporty. Przekazać armatorowi;

• powiadomić tow. klasyfikacyjne w wypadku podejrzeń utraty zdolności morskich;

• uzyskać (w wypadku jak wyżej) jednorazowe świadectwo zdolności żeglugowej -

jeżeli nie ma żadnego tow. klasyfikacyjnego można stworzyć komisję z innego

• 2 innych kapitanów lub innego kapitana i innego st. mechanika.

• prowadzić wykaz wydatków związanych z awarią (kasa, nadgodziny załogi itp.);

Abandon

Szczególna likwidacja szkody to tzw. abandon - właściciel przedmiotu ubezpieczenia (statku, ładunku) zrzeka się prawa do przedmiotu ubezpieczenia na rzecz ubezpieczyciela.

Prawidłowo zgłoszony abandon musi spełniać nast. warunki:

• przekonanie i podstawy, że całkowita szkoda jest nieunikniona, lub zapobieżenie

jej będzie niewspółmiernie kosztowniejsze do wartości przedmiotu

ubezpieczenia (wymienia się tu: zaginięcie, łup wojenny, awaria, której naprawa

• przekroczy wartość przedmiotu.

• abandon musi być zgłoszony ubezpieczycielowi z zachowaniem form i terminów

• przewidzianych w K.M..

UBEZPIECZENIE ODPOWIEDZIALNOŚCI CYWILNEJ

Przedmiot i zakres

Część ryzyk (straty wynikłe na skutek zderzenia z innym statkiem, uszkodzeniem nabrzeża) jest objęte polisą casco.

Z reguły ubezpieczycielem jest tu Warta lub P&I.

1.Zakres

Ubezpieczenie obejmuje następujące ryzyka:

• śmierć lub uszkodzenia ciała osób na statku lub w jego pobliżu;

• jw. w związku z pracami przeładunkowymi; śmierć, zranienia lub choroby członków załogi (pobyt w szpitalu, repatriacja,

• leczenie, pogrzeb, wysłanie zastępcy, koszty dewiacji);

• jw. w wyniku błędu nawigacyjnego lub zaniedbania załogi;

• szkody wyrządzone innemu statkowi lub nabrzeżom i innym przedmiotom w wyniku

• bezpośredniego zetknięcia;

• szkody spowodowane zanieczyszczeniem olejami oraz wydatków związanych z ich

• usuwaniem (odpowiedzialność jest kwotowo ograniczona);

• umowy holowania;

• udział w awarii wspólnej, którego odmówił właściciel ładunku z tytułu niedotrzymania

• umowy przewozu;

• udziału w awarii wspólnej, w części nie pokrytej „casco” wynikłej z różnicy między

• wartością ubezpieczoną a wartością wynikającą z dyspaszy;

• koszty usunięcia wraku statku własnego, lub zatopionego przez własny;

• roszczeń ładunkowych, z wyłączeniem wypadku wystawienia czystych B/L na

• podst. listu gwarancyjnego;

• kar nałożonych w wyniku przemytu, niedokładności w dokumentach statku,

• występkami załogi;

• kwarantanny oraz dezynfekcji statku i osób, chyba że armator skierował statek do

• portu wiedząc o kwarantannie;

2. Ograniczenia

Zakres ubezpieczenia daje ubezpieczycielowi możliwość ingerowania w warunki przewozu, jakie armator podpisuje. Formularze umów przewozowych są uzgadniane z ubezpieczycielem. Odstępstwa skutkują odmową wypłaty ubezpieczenia.

3. Postępowanie

• Każdy wypadek angażujący odpowiedzialność armatora powinien być zgłoszony komisarzowi awaryjnemu, chyba, że nie przekracza wartości franszyzy. Dalsze postępowanie zgodnie z instrukcjami komisarza, ale nie bezkrytycznie - należy konsultować armatora, bo komisarz to druga strona umowy ubezpieczenia!

• Każdy przypadek wypadku osoby na lub w pobliżu statku powinien być starannie badany przez kierownictwo statku. Należy zadbać o poprawną dokumentację zdarzenia (opis, zeznania świadków, postępowanie, udzielona pomoc itp.). Nigdy nie wiadomo, czy pozornie błahe stłuczenie nie spowoduje poważnego uszczerbku na zdrowiu ofiary.

„ALGORYTM UBEZPIECZENIOWY”

(wg Popowskiej)

Armator/operator

bareboat/time/slot charterer

Kadłub i urządzenia Odpowiedzialność Cywilna Ubezpieczenia osobowe

(casco) (P&I - Protection & Indemnity)

wojna, strajki, utrata czarteru

Zakres: Zakres: Zakres:

1. wszystkie ryzyka (all risks) 1.Uszkodzenia ciała, choroba 1.niezdolność do pracy. śmierć

2. strata całkowita, ratownictwo, (załogi, pasażerów, sztauerów) członka załogi spowodowaną

odpowiedzialność z tyt. kolizji, 2.Koszty leczenia i repatriacji załogi wypadkiem w trakcie zatru-

udział w Awarii Wspólnej. 3.Koszty dewiacji (repatriacja, blindy, dnienia, strata/uszkodzenie

3. udział szczególny w awarii dezerterzy, uchodźcy) mienia osobistego (nie wy-

wspólnej (inne oszacowanie 4.Usuwanie wraków własnych i klucza go wypłata odszko-

wartości mienia ubezpieczonego zatopionych przez własne statki dowania z innych polis).

przez dyspaszerów) 5.Utrata i uszkodzenie ładunku + 2.Kontenery własne i wynaję-

koszty dodatkowe. te + odpowiedzialność cy-

6. zanieczyszczenia wilna z tego tytułu ( z re-

7. zderzenia (statki,nabrzeża) guły specjalistyczne kluby

8. kary, koszty postępowania P&I)

9. Inne 3. zerwanie kontraktu

(dewiacja z ładunkiem,

wyładunek w innym porcie

ze względów ekonomi-

cznych, przeładunek nie

objęty konosamentem,

przewozy na pokładzie

na ryzyko armatora).

Składki ubezpieczeniowe:

wartość przedm. ubezpieczenia BRT x stawka

x stawka

Franszyza:

US$ 70,000 - 200,000.- US$ 1,000 - 10,000.-

Powiadomić komisarza awaryjnego w wypadkach:

Wszystkich Poważnego wypadku, śmierci,

strat/uszkodzeń ładunku, zanieczyszcze-

nia, aresztu statku, blind.

Awaria Wspólna rozliczana jest zgodnie z Regułami Yorku i Antwerpii 1974 (ze zmianami 1990) przez dyspaszerów wyznaczonych przez przewoźnika statku..

Ostateczne rozliczenie awarii - finalna wpłata dokonywana przez właścicieli ładunku i przewoźników po rozliczeniu Awarii Wspólnej. (Głównie przez ubezpieczycieli ładunku, statków i frachtu).

Obowiązki ubezpieczonego:

1. Powiadomić ubezpieczyciela o szkodzie pokrytej ubezpieczeniem;

2. Minimalizować skutki i rozmiar szkody;

3. Zapewnić roszczenia wobec osób trzecich;

4. Ograniczyć swoją odpowiedzialność do tej wynikającej z Konwencji Międzynarodowych;

5. Mieć statek zdolnym do żeglugi przy rozpoczęciu podróży.

Commercial Union.

Firma brytyjska , istnieje od 130 lat, nie ubezpiecza marynarzy. W Polsce od 1991 r. 10% Wielkopolski Bank Kredytowy.

Aktywa 25 mld. funtów

Na życie - składki miesięczne, kwartalne, roczne.

Tworzony fundusz emerytalny - w wieku 55 lat propozycja emerytury; z pieniędzy inwestowanych.

40 lat - za 1 mln. fundusz 33 mln. (po 15 latach);

Rodzaj ubezpieczenia: emerytalne, ochrona maksymalna (1/3 pieniędzy do odzysku).

Amplico Life

Kpt. Burciu

Gdynia

Orzeszkowej 14/2

---