Emocje

Rekcja całego organizmu obejmująca:

1. pobudzenie fizjologiczne

2. zachowanie ekspresyjne - mimika, pantomimika

3. świadome doznania

Funkcja regulacyjna emocji polega na szeroko rozumianej ocenie stosunków między podmiotem a otoczeniem.

Cechy pełniące rolę w procesie regulacji

• znak emocji - dodatni lub ujemny - zabarwienie emocjonalne przyjemne lub przykre

• pobudzenie emocjonalne - intensywność emocji, jej natężenie - śpiączka - skrajne pobudzenie emocjonalne

• treść emocji - np. strach, lęk, złość, gniew, zadowolenie, czułość

• treść uczuć - np. miłość, zawiść, zazdrość, wstręt, ambicja

Funkcje emocji

• na poziomie biologicznym prowadzą do szybkiego zorganizowania różnych systemów biologicznych np. napięcie mięśniowe

• służą określeniu relacji z otoczeniem, np. przyciągając

• przechowują wpływy środowiska i decydują o zróżnicowaniu jednostek, grup i kultur

• są fenomenem peryferycznym, ale angażują cały organizm

• mają właściwości motywujące (dążenie do maksymalizacji emocji pozytywnych)

• organizują behawioralne i fizjologiczne wzorce radzenia sobie z wywołującymi je zdarzeniami (przerwanie mniej ważnych działań)

• aktywizują zachowania, które normalnie znajdują się w dole hierarchii reakcji

• wywołują zmiany ekspresji (mimika, pantomimika)

Źródła procesów emocjonalnych

• pierwotne bodźce emocjonalne - emocje powstają pod wpływem bodźców zmysłowych.

Wielkość pobudzenia i znak emocji zależą od: modalności zmysłowej, intensywności, czasu trwania pobudzenia

• dojrzewanie formy zachowania emocjonalnego

Ogólne pobudzenie, cierpienie i rozkosz (3 miesiąc życia), gniew, wstręt, strach, radość, czułość (5 m.ż.)

• ontogenetyczne warunkowanie źródeł emocji - bodźce obojętne mogą nabrać właściwości bodźców wywołujących emocje w wyniku współwystępowania w czasie ze zdarzeniami, które stanowią źródło silnych emocji

• emocje i oczekiwania - rozbieżność między oczekiwaniami i rzeczywistością są źródłem emocji.

Natężenie i znak emocji zależy od stopnia rozbieżności.

Warunkowanie klasyczne (Pawłow) - na zasadzie kojarzenia obu rodzajów bodźców uczymy się źródeł emocji.

Reakcje emocjonalne nabyte w ontogenezie cechują się z reguły dużą trwałością.

Generalizacja - bodźce podobne wywołują również podobne stany emocjonalne.

Hipoteza optimum rozbieżności - brak rozbieżności jest emocjonalnie obojętny, ale jeżeli trwa dłużej wzbudza emocje ujemne; niewielka rozbieżność ma dodatnią wartość emocjonalna, w miarę wzrostu rozbieżności wzrastają emocje ujemne.