Instrukcja bezpieczeństwa i higieny pracy

przy pracach w narażeniu na działanie pyłów drewna twardego dąb, buk.

1. UWAGI OGÓLNE

1.Pracować w narażeniu na działanie pyłów drewna twardego dąb, buk może pracownik

który:

• jest osobą pełnoletnią, która posiada udokumentowane wiadomości teoretyczne i praktyczne związane z obsługą maszyn i urządzeń stosowanych w stolarniach,

• posiada zaświadczenie lekarskie stwierdzające zdolność do pracy na zajmowanym stanowisku pracy, wydane w ramach przeprowadzonych badań profilaktycznych ,

• odbył szkolenie wstępne ogólne i instruktaż stanowiskowy w zakresie bhp oraz w

• zakresie ochrony przeciwpożarowej,

• dysponuje szczególną sprawnością psychofizyczną ,

1. W przypadku zatrudniania kobiet należy przestrzegać postanowień rozporządzenia Rady

Ministrów z10 września 1996r. w sprawie wykazu prac szczególnie uciążliwych lub

szkodliwych dla zdrowia kobiet (Dz.U. nr114, poz 545 z późn. zm.)

3. W przypadku zatrudniania pracowników młodocianych należy przestrzegać postanowień rozporządzenia Rady Ministrów z 24 sierpnia 2004 r. w sprawie wykazu prac wzbronionych i warunków ich zatrudnienia przy niektórych z tych prac (Dz. U. Nr200, poz.2047 z późn. zm.)

4. Do prac w narażeniu na działanie pyłów drewna twardego należy przystąpić trzeźwy i

wypoczęty , oraz ubrany w odzież i obuwie robocze (zgodnie z obowiązującą tabelą norm )

należy zwrócić uwagę aby obuwie wyposażone było w podeszwy nieiskrzące i

niegromadziło ładunków elektrostatycznych a ochrony dróg oddechowych miały

odpowiednie właściwości filtracyjne dla pyłu drzewnego (dąb, buk).

5. Stosować wyłącznie odzież, obuwie oraz środki ochrony indywidualnej przydzielonej przez pracodawcę.

2. PODSTAWOWE WARUNKI BEZPIECZNEJP RACY

1.Pomieszczenie stolarni powinno być wykonane zgodnie z postanowieniami prawa

budowlanego oraz przepisów przeciwpożarowych w zakresie zagrożeń wybuchem,

2.Instalacja wentylacyjna miejscowa i ogólna powinna być w wykonaniu przeciw

wybuchowym, z możliwością wyłączenia jej od zewnątrz i wewnątrz.

3.Instalacja elektryczna powinna być w wykonaniu przeciwwybuchowym.

4.Urzadzenie ciśnieniowe powinny być zabezpieczone przed gromadzeniem się ładunków

elektrycznych.

5.Podłoga powinna być bez progów a posadzka mieć nawierzchnię niepylącą, nieiskrzącą,

niepoślizgową.

6.Przy wykonywaniu prac w narażeniu na pyły wymagane jest obecność drugiego

pracownika.

7.Stolarnia (hala) powinna być wyposażona w apteczkę pierwszej pomocy oraz sprzęt

przeciwpożarowy.

3. CZYNNOŚCI PRZED ROZPOCZĘCIEM PRACY

1.Załozyć stosowne do wykonywanej pracy odzież i obuwie robocze.

2.Zaopatrzyć się w odpowiednie środki ochrony indywidualnej np. : maski filtrujące, okulary

ochronne, ochronniki słuchu.

3.Sprawdzić stan środków ochrony przeciwpożarowej.

4.Przygotować sprzęt i maszyny oraz obrabiany surowiec.

4. CZUNNOŚCI PODCZAS PRACY I PO JEJ ZAKOŃCZENIU

1.Uruchomić system wentylacyjny odciągowy miejscowy i ogólny.

2.Wykonywane prace na stanowisku pracy w narażeniu na działanie pyłów drewna twardego

dąb, buk oznaczyć napisem „PRACA W NARAŻENIU ZDROWIA DZIAŁANIEM PYŁÓW

DREWNA TWARDEGO DĄB, BUK ” .

3.Stosować skuteczną instalację odciągową.

4.Pył drzewny i wióry powinny być chwytane możliwie w miejscu ich powstawania i

odprowadzane w sposób zapobiegający ich gromadzeniu się na parapetach, sufitach,

ścianach i szkodliwym oddziaływaniu na organizm.

5.Zwiększyć liczbę przerw w ciągu dnia pracy podczas których pracownik powinien mieć

możliwość umycia rąk i twarzy oraz przepłukania jamy ustnej, gardła.

6.W przypadku zasłabnięcia lub innych objawów wskazujących na zatrucie, natychmiast

przerwać pracę, opuścić stolarnię i powiadomić przełożonego.

7.Usuwanie wszelkich skupisk pyłu, najlepiej za pomocą odkurzaczy, aby zapobiec

unoszeniu się i powtórnemu osiadaniu pyłu.

8.Używanie do czyszczenia maszyn i narzędzi sprężonego powietrza tylko w skrajnych

przypadkach w miejscach trudno dostępnych krótko trwale!, a pozostałe czyszczenie

wykonywać za pomocą pędzli, szczotek czy specjalnych haczyków.

9.Proces czyszczenia maszyny, urządzenia odbywa się przy wyłączonym dopływie prądu oraz

zabezpieczeniu przed przypadkowym uruchomieniem przez osoby postronne zgodnie z

DTR oraz jak najmniejszej liczbie pracowników przebywających w stolarni.

5. CZYNNOŚCI ZABRONIONE

1. Usuwanie ręczne trocin, pyłu z elementów maszyny podczas pracy.

2. Używanie do pracy narzędzi uszkodzonych lub tępych.

3. Wykonywanie pracy przy niesprawnej wentylacji odciągowej miejscowej i ogólnej.

4. Rozdmuchiwaniu nagromadzonego pyłu sprężonym powietrzem.

5. Czyszczenie stanowiska pracy bez stosowania masek filtrujących oraz okularów

ochronnych bez wskazanej przez pracodawcę odzieży roboczej, która winna być bez odstających

i zwisających części. oraz nakrycia głowy.

6. Kierowanie pistoletu ze sprężonym powietrzem w stronę innych osób.

7. Gromadzenie na drogach komunikacyjnych zbędnych przedmiotów, surowców itp.

8. Wykonywać pracę bez zalecanych ochronników słuchu.

9. Bezwzględny zakaz palenia tytoniu oraz używania otwartego ognia na terenie stolarni i w

miejscach oznaczonych.

6. UWAGI KOŃCOWE (zagrożenie zdrowia i wybuchem)

ZAGROŻENIA ZDROWIA

Podstawowe zagrożenia zdrowia pracowników w stolarniach związane są przede wszystkim z mechaniczną obróbką drewna , która powoduje narażenie na pył drzewny.

Pył drzewny.

Zapylenie powietrza. Zapylenie powietrza jest nieodłącznym zjawiskiem towarzyszącym mechanicznej obróbce drewna. Cząstki pyłu mogą mieć różną wielkość, która w znacznym stopniu decyduje o jego szkodliwości. Cząstki największe , o średnicy ponad 50 mikrometrów, osiadają już po kilku minutach. Pyły średnie , o wielkości 5-50 mikrometrów , utrzymują się w powietrzu przez kilka godzin, natomiast najmniejsze - o średnicy poniżej 5 mikrometrów - nawet przez kilka dni.

Działania uczulające. Pyły drewna mogą działać na organizm ludzki uczulająco. Działanie to dotyczy układu oddechowego i skóry. Skutkiem wdychania pyłu o właściwościach uczulających jest przede wszystkim alergiczny nieżyt błony śluzowej nosa i dychawica oskrzelowa. Nasilenie objawów chorobowych ( kaszel , duszność, ucisk w klatce piersiowej ) jest większe u osób palących w porównaniu z niepalącymi.

Działania drażniące. Pyły drewna mogą także działać drażniąco. Działanie takie objawia się zanikowymi zmianami błony śluzowej nosa i gardła, a czasami zapaleniem zatok i przewlekłym zapaleniem oskrzeli.

Mikroorganizmy. Pyły drewna zawierają mikroorganizmy , takie jak grzyby, pleśnie, porosty i wątrobowce , które mogą doprowadzić do alergicznego zapalenia pęcherzyków płucnych, grzybicy płuc i choroby o podłożu alergicznym.

Działanie rakotwórcze. Pyły z twardych gatunków , takich jak dąb i buk mają działanie rakotwórcze. W szczególności mogą powodować raka gruczołowego błony śluzowej nosa i zatok.

NDS zapylenia powietrza. Najwyższe dopuszczalne stężenie ( NDS ) zapylenia powietrza otaczającego stanowisko pracy pyłami drewna znajduje się pod poz. 13 w załączniku nr 1 lit. B do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 29 listopada 2002 r. w sprawie najwyższych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy ( Dz. U. nr 217, poz. 1833 ) Mianowicie:

• pyły drewna , z wyjątkiem pyłów drewna twardego takiego jak buk i dąb - pył całkowity - 4 mg/m³ ,

• pyły drewna twardego, takiego jak buk i dąb - pył całkowity - 2 mg/m³ .

• pyły drewna mieszane zawierające pył drewna twardego, takiego jak buk i dąb - pył całkowity - 2 mg/m³ .

Zagrożenia wybuchem

Pyły drewna są szkodliwe dla organizmu człowieka, a zmieszane w odpowiednich proporcjach z powietrzem mogą stanowić mieszaninę wybuchową. Badania Głównego Instytuty Górnictwa wykazały, że najniższe stężenie wybuchowe suchego pyłu bukowego w powietrzu wynosi 44 g/m³ . Według danych niemieckich najniższe stężenie wybuchowe wynosi 12 g/m³ ( chodzi tu o pyły o mniejszych wymiarach ) . Pyły drzewne o wielkości cząstek mniejszych niż 300 mikrometrów zmieszane w odpowiednich proporcjach z powietrzem należy uważać za niebezpieczne, poniżej zaś 100 mikrometrów za bardzo niebezpieczne , mające silne wartości wybuchowe ( ilość pyłu o ziarenkach poniżej 100 mikrometrów przy szlifowaniu drewna bukowego na szlifierkach wynosi około 50 % ogólnej ilości powstającego pyłu ). Badania parametrów wybuchowości wykonane w zależności od wilgotności pyłu wykazały , że wybuchowe są pyły o zawartości wilgotności około 45 % . Pył drzewny jest tym groźniejszy pod względem wybuchowości , im więcej ma drobnych frakcji. Najgroźniejsze są frakcje poniżej 2-5 µm , ponieważ opadają one bardzo powoli lub nie opadają wcale.

UWAGA! Najbardziej zagrożone wybuchem w stolarni miejsce to zbiornik odpadów drzewnych. Ma on na ogół dużą pojemność, w związku z czym skutki wybuchu właśnie zbiornika odpadów są z reguły groźne. Złoża pyłu znajdujące się w zbiorniku stanowią niebezpieczeństwo , jeżeli zostaną wzburzone, wtedy bowiem powstają obłoki pyłu o dużej koncentracji drobnych ziaren, które są przyczyną eksplozji. Wybuch taki występuje niespodziewanie i zamienia się przeważnie w eksplozję łańcuchową. Ze względów bezpieczeństwa zbiornik odpadów drzewnych powinien znajdować się poza terenem uczęszczanym przez ludzi i być wyposażony w klapy eksplozyjne tak usytuowane , aby ewentualny wybuch był skierowany w bezpieczne miejsce.

Źródła zapłonu. Źródłem zapłonu obłoku pyłu może być otwarty ogień , zaiskrzenie mechaniczne , iskra elektryczna , prądy elektrostatyczne czy rozgrzane do temperatury zapłonu elementy urządzeń.

Inicjatorem zapłonu są jednak najczęściej tlące się cząsteczki drewna niesione strumieniem powietrza od obrabiarki pracującej tępym narzędziem. Jako najniebezpieczniejsze po tym względem obrabiarki wymienia się piły wielotarczowe i formatówki , w których stępione - a nawet z narostem żywicy - narzędzia wywołują na skutek tarcia przyrosty temperatury przekraczające punkt zapłonu drewna.

Atmosfera wybuchowa. Stanowiska pracy i instalacje , na których może wystąpić atmosfera wybuchowa, powinny być wyposażone w urządzenia i systemy chroniące przed wybuchem i jego skutkami ( np. systemy wykrywania i tłumienia ciśnienia , przegrody środków tłumiących, zasuwy szybko zamykające , systemy wykrywania , sygnalizacji i gaszenia pożaru).

Lp.	Imię i nazwisko	Data	Zawód	Podpis
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21

OPRACOWAŁ ZATWIERDZIŁ (data)

Lista pracowników zapoznanych z instrukcją bhp przy pracach w narażeniu na działanie pyłów drewna twardego dąb, buk.

---