SPOSOBY BADANIA ZESPOŁU KLASOWEGO

TECHNIKI

• Czynności praktyczne, regulowane starymi wypracowanymi dyrektywami, pozwalającymi na uzyskanie optymalnie sprawdzalnych informacji, opinii, faktów

• Czynność poznawcza, proces angażujący badacza i innych ludzi

RODZAJE TECHNIK

1. Obserwacja

2. Wywiad

3. Ankieta

4. Techniki socjometryczne

5. Badanie dokumentów

1) OBSERWACJA

• Czynność badawcza polegająca na gromadzeniu danych droga spostrzeżeń

• Stosowana w praktyce, daje sumę wiedzy o obiekcie zainteresowań lub pracy

• Uzyskanie wiedzy ogólnej o obiekcie badań, która daję podstawę do szczegółowego planowania dalszego toku badań, a głownie do sformułowania zagadnień i hipotez

Warunki poprawnej obserwacji

Obserwacja powinna być:

* Celowa (sprecyzowany cel, przedmiot badania)

* Planowana ( prowadzona wg określonego planu)

* Selektywna (dostrzeganie najistotniejszych cech badanego zjawiska, a pomijanie wszystkiego co nie pozostaje w ścisłym związku z obiektem badań)

* wymagająca aktywnej postawy umysłu
* systematyczna
* rzetelna
* obiektywna ( rejestrowanie tego co jest przedmiotem obserwacji niezależnie od osobistych doświadczeń)
* wierna
* wyczerpująca
* wnikliwa

RODZAJE OBSERWACJI

Obserwacja uczestnicząca

• polega na tym, że badacz wchodzi w rolę osoby badanej i z tej pozycji obserwuje badane zjawisko. Zaletą obserwacji jest to, że opisuje zjawisko w naturalnym przebiegu. Wadą jest to, że jest ona metodą czasochłonną i pracochłonną.

Obserwacja obiektywna

badacze nie ingerują w przebieg obserwacji i obiektywnie oceniają wyniki.

Metoda sędziów kompetentnych

• badacz powołuje liczbę osób, które oceniają indywidualnie przedłożony im materiał obserwacyjny. O tym jak materiał ten zostaje zakwalifikowany decyduje większa ilość głosów. Sędzią kompetentnym może być każda osoba, która zostanie poinformowana jak definiuje się oceniane zjawisko i jakie są kryteria jego oceny. Cechą obserwacji jest jej systematyczność, polega na gromadzeniu informacji w sposób ciągły albo metodą próbek czasowych.

OBSERWACJA MOŻE MIEĆ POSTAĆ:

• Jawną ( polega na poinformowaniu grupy o roli badającego)

• Ukrytą ( grupa nie jest świadoma roli jaką spełnia jej nowy członek)

NARZĘDZIA OBSERWACJI

TECHNIKI GROMADZENIA MATERIAŁÓW NIESTANDARYZOWANYCH

• Notatki, opisy, rejestracja dźwiękowa

• Gromadzą materiały bez wyróżnienia

TECHNIKI GROMADZENIA MATERIAŁÓW STANDARYZOWANYCH

• Arkusz obserwacyjny- kwestionariusz z określonymi zagadnieniami, które ma objąć obserwacja

• Dziennik obserwacji-kategoryzuje spostrzeżenia ze względu na czas pojawienia się określonych faktów lub zmienności procesów

2) WYWIAD

• Rozmowa badającego z badanymi według opracowanych dyspozycji lub w oparciu o specjalny kwestionariusz

• Służy do poznania opinii, faktów danej zbiorowości

• Zebrany materiał służy do analizy układów i zależności między zjawiskami

CZYNNIKI ZAKŁÓCAJACE WIARYGODNOŚĆ INFORMACJI

• Osoba badająca

• Kwestionariusz (narzędzie badawcze)

• Badacz

TYPY WYWIADÓW

• Wywiad skategoryzowany- trzymanie się kolejności i brzmienia pytań

• Wywiad nieskategoryzowany- swoboda w formułowaniu pytań, zmienianie kolejności

ZE WZGLĘDU NA SPSÓB PROWADZENIA WYRÓZNIA SIĘ WYWIADY:

• Jawny ( badany zna cele, charakter i przedmiot)

• Ukryty ( badany nie jest poinformowany)

• Jawny nieformalny ( badany orientuje się w fakcie prowadzenia, ale nie wie o właściwym jego przedmiocie)

• Indywidualny

• zbiorowy

NARZEDZIA WYWIADU

• Kwestionariusz wywiadu- daje wiedzę pogłębioną o wąskim problemie lub małej grupie np. wpływ środowiska rodzinnego na wybór zawodu u młodzieży

3) ANKIETA

• Technika gromadzenia informacji, polegająca na wypełnianiu samodzielnie przez badanego kwestionariuszy o wysokim stopniu standaryzacji

• Pytania są konkretne, ścisłe, jednoproblemowe, najczęściej zamknięte i zaopatrzone w tzw. kafeterię, czyli zestaw możliwych odpowiedzi

RODZAJE KAFETERII

• Zamknięte-ograniczony zestaw możliwych odpowiedzi

• Półotwarte-możliwość wprowadzenia swojej wypowiedzi („inne”)

• Koniunktywne- możliwość wybrania kilku odpowiedzi

• Dysjunktywne- dopuszcza wybór tylko jednej możliwości spośród wymienionych w kafeterii (tak-nie)

4) TECHNIKI SOCJOMETRYCZNE

• Pozwalają na poznanie uwarunkowań, istoty i przemian nieformalnych związków międzyosobowych w grupach rówieśniczych

• Wg J.L. Moreno polega na podaniu wszystkim członkom grupy starannie przemyślanych i specjalnie sformułowanych uprzednio pytań, dotyczących badanego problemu

TEST SOCJOMETRYCZNY-klasyczna technika Moreno

• Warunek: musi zaistnieć sytuacja jednakowa dla wszystkich członków grupy i uzasadniająca wyrażenie opinii lub dokonanie wyboru

Test pozwala na poznanie:

• Gwiazdy socjometrycznej (osoby lubiane najczęściej wybierane

• Dzieci odrzuconych

• Izolowanych (obojętne- nie wybierane)

• Pary (osoby wzajemnie się wybierające)

• Paczki (grupa osób wzajemnie się wybierających)

• Łańcuchy (oznacza określone układ wyboru przechodnich, wzajemnych, nie zamykający się w kręgu)

5) BADANIE DOKUMENTÓW

• Gromadzenie wstępnych, opisowych i ilościowych informacji o badanym zjawisku wychowawczym lub instytucji

• Jest technika poznawania biografii jednostek i opinii wyrażonych w dokumentach

RODZAJE

• Kronikarskie- materiały statystyczne, obrazujące określone sytuacje, dokumentujące fakty i działania

• To dokumentacja instytucji badanej placówki

• Opiniodawcze- to osobiste materiały powstałe bez udziału badającego w ogóle lub tylko jako czynnika inspirującego (np. listy, pamiętniki)

• Dostarczają opinii o rzeczywistości

O CZYM POWINIEN PAMIĘTAĆ NAUCZYCIEL:

• Nie należy opierać się w badaniach pedagogicznych tylko na jednej technice badań.

• Do każdych badań należy zbudować odrębne narzędzia badawcze

• Każde narzędzie musi spełniać 2 warunki: trafne i rzetelne