Najstarszymi przodkami ludzi są australopiteki, których szczątki kostne znane są z Afryki Wschodniej i Południowej.
Nazwa Australopithecus oznacza „małpę południową” i została stworzona przez Raymonda Darta w 1924 jednego z pierwszych odkrywców.
Obecnie wyróżnia się siedem australopiteków różniących się budową czaszki i szkieletu. Do wspólnych cech australopiteków należy wyprostowana postawa ciała oraz dwunożność.
Najprawdopodobniej ich kończyny górne były dłuższe i z pewnością bardziej chwytne niż ich kończyny dolne.
Występuje dymorfizm płciowy (nie dotyczy australopiteków.
Osobniki męskie osiągały nawet 150 cm i miały masywne kości, a żeńskie koło 100 - 120 cm.
Masywna budowa ciała rozwinęła się u najmłodszych chronologicznie australopiteków.
Mózg australopiteka cechował się małą objętością - 350 - 500 cm sześć.
Miały zęby ułożone w kształt paraboli jak u człowieka.
Pierwszymi istotami „homo” był Homo habilis (człowiek zręczny) oraz Homo erectus (człowiek wyprostowany).
Homo habilis miał zmniejszone kości narządu żucia, wzrosła mu objętość mózgu do 750 cm sześć.
Pojawił się koło 2,3 mln lat temu.
Z tego samego czasu pochodzą formy Homo erectus, który przypomina współczesnego człowieka.
Osobniki dorosłe osiągają 180 cm (70 kg).
Mogły swą sylwetką przypominać dzisiejszych mieszkańców Afryki.
Homo erectus miały mniejszą szczęke i zęby, więc prawdopodobnie żywiły się innym pokarmem i zamieszkiwały inną niszę ekologiczną.
Możliwe, że w ich diecie było obecne mięso (padlina).
Przez mięso cały organizm Homo erectus się zmieniło.
Powiększyła się objętość mózgu, a wysmukła sylwetka pozwalała na sprawne i dalekie poruszanie.
To on wytworzył jako pierwszy narzędzia i rozpalił ogień.
To pozwoliło zdominować mu i zasiedlić nowe nisze ekologiczne - Azję i Europę. Jest pierwszy gatunkiem homo, co opuścił Afrykę.
W Europie pojawił się pomiędzy 1,3 mln a 500 tyś. lat temu.
Czaszka australopiteka.
Wyłącznie w Europie rozwinął się następny gatunek praludzi - Homo sapiens neaderthalensis (nazwa pochodzi od pierwszego odkrycia w dolinie Neandra). Wyróżniały się jego dwie formy - wczesna(okres międzylodowcowy) 150 tyś. lat temu i druga zwana schyłkową lub klasyczną (ostatnie zlodowacenie 80 tyś. lat temu).
Neandertalczyk miał dużą objętość mózgu (1450 cm sześć.), lekko zaokrągloną potylice oraz żuchwę bez charakterystycznej dla człowieka współczesnego bródki.
Potem w okresie klasycznym neandertalczyk ma już wały oczodołowe, szeroki kostny otwór nosa i rozbudowane zatoki przynosowe, potężne zęby trzonowe, wał kostny na potylicy.
Byli niewysocy o krótkich kończynach dolnych.
Szczątki kostne charakteryzujące się budową współczesnego Homo sapiens pojawiają się około 300 tyś. lat temu w Afryce.
Około 200 - 150 tyś. lat temu Homo sapiens rozpoczyna swoją wędrówkę do Europy.