INSTRUKCJA STANOWISKOWA
OPERATOR KOMPUTERA
I. Zadania wykonywane na stanowisku
Obsługa komputera i urządzeń peryferyjnych współpracujących z komputerem: drukarka, skaner, itp.
Wprowadzanie lub uzyskiwanie danych z wykorzystaniem klawiatury, myszy, itp.
Przetwarzanie danych i tekstów.
Działania poprawiające w przypadku wystąpienia komunikatów o błędach i innych nieprawidłowościach działania systemu komputerowego.
Odczytywanie informacji z ekranu, wydruków i dokumentów.
Komunikowanie się z innymi współpracownikami i przełożonymi.
Korzystanie z oprogramowania lub elektronicznych nośników informacji:. dyskietek, płyt CD lub DVD itp.
II. Wyposażenie Stanowiska Pracy
Monitor ekranowy CRT ViewSonic Professional P815, o regulacji pochylenia ekranu o 20° do tyłu i 5° do przodu oraz możliwości obrotu wokół własnej osi o 120° - po 60° w obu kierunkach, regulacja wysokości monitora do 10cm.
Jednostka centralna DTK wieża o wymiarach 18,5cm × 43cm × 47cm.
Klawiatura DTK o wymiarach 47cm × 17,5cm, z możliwością zmiany ustawienia kąta pochylenia klawiatury przez postawienie lub opuszczenie wsporników.
Mysz DTK computers.
Stół o dwóch blatach: pod klawiaturę i mysz (wymiary 76cm × 33cm, wysokość 64cm) oraz pod monitor (wymiary 60cm × 76cm, wysokość 75cm), blat pod klawiaturę jest wysuwany i po skończeniu pracy może być wsuwany pod blat pod monitor.
Krzesło Kinnarps typ KX2 (pięcioramienna podstawa wyposażona w kółka jezdne, możliwość obrotu wokół osi pionowej o 360°, siedzisko wyprofilowane odpowiednio do odcinka udowego kończyn dolnych o wymiarach 46cm × 46cm i regulacji wysokości od 45cm do 55cm nad poziomem podłogi, oparcie z odpowiednim wyprofilowaniem do podparcia części lędźwiowej kręgosłupa o wymiarach 40cm × 48cm i regulacji wysokości do 10cm względem poziomu siedziska, pochylenia w zakresie 5° do przodu i 30° do tyłu oraz podłokietniki o zakresie regulacji wysokości do 8cm).
Drukarka laserowa Hewlet Packard LaserJet 6P (umieszczona na dodatkowym stoliku pod drukarkę o wymiarach 80cm × 50cm i wysokości 75cm).
Wspornik nadgarstkowy Air Micro o wymiarach 47cm × 6cm.
Podkładka pod mysz z wspornikiem nadgarstkowym Air Micro o wymiarach 18,5cm × 23cm.
III. Rozmieszczenie elementów wyposażenia stanowiska pracy
Monitor znajduje się na blacie pod monitor w odległości 26cm od przedniej krawędzi blatu, na wprost głowy operatora.
Klawiatura, mysz, podkładka pod mysz i wspornik nadgarstkowy pod klawiaturę umieszczone są na blacie pod klawiaturę w ten sposób, że klawiatura znajduje się centralnie przed operatorem, a podkładka pod mysz po prawej stronie klawiatury.
Jednostka centralna stoi na podłodze pod stołem na komputer, po prawej stronie.
Drukarka ustawiona jest na stoliku pod drukarkę, który znajduje się po prawej stronie stołu pod komputer.
Miejsce na dokumenty, z których podczas pracy korzysta pracownik stanowi część blatu pod monitor - pole blatu przed monitorem (76 × 26cm).
Elementy wyposażenia komputera podłączone są do pięciogniazdowej listwy zasilającej ACAR, zasilanej z gniazda „komputerowego”.
Stół komputerowy umieszczony jest bokiem do okna, w odległości 2m od niego.
Dojście do stanowiska pracy ma szerokość 120cm.
IV. Wymagania dla pracownika
Stanowisko może obsługiwać upoważniony pracownik - operator sprzętu komputerowego, który:
Odbył szkolenie wstępne w zakresie bhp.
Został poinformowany o ryzyku zawodowym związanym z wykonywaną pracą oraz o wynikach przeprowadzonych ocen warunków pracy.
Zna zakres swoich obowiązków i sposób wykonywania pracy.
Jest zaznajomiony z podstawowymi zasadami ergonomicznej organizacji stanowiska pracy.
Zna podstawowe zasady ograniczania obciążenia mięśniowo-szkieletowego oraz obciążenia wzroku.
Posiada ważne zaświadczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do pracy na tym stanowisku.
Jest wyposażony w okulary korekcyjne przeznaczone do pracy przy obsłudze monitora ekranowego - w przypadku potrzeby ich stosowania.
V. Identyfikacja zagrożeń
Na stanowisku pracy operatora sprzętu komputerowego stwierdzono obciążenia:
Narządu wzroku.
Układu mięśniowo-szkieletowego.
Psychiczne.
VI. Czynniki fizyczne na stanowisku pracy
Oświetlenie stanowiska stanowią oprawy oświetlenia ogólnego realizowane za pomocą opraw z metalizowanym rastrem i odbłyśnikiem, które zapewniają wymagany poziom natężenia oświetlenia wynoszący 500lx na płaszczyźnie dokumentu i klawiatury. Światło lamp ma naturalną białą barwę, nie migoce, a wszystkie oprawy, świetlówki (żarówki) i włączniki są sprawne. Stanowisko umieszczone jest pomiędzy oprawami, w ten sposób, aby nie występowały odbicia jaskrawych części opraw na ekranie monitora oraz, aby nie występowało olśnienie bezpośrednie od opraw. Różnice w natężeniu oświetlenia w pomieszczeniu nie są większe niż 1:5.
Natężenie hałasu dochodzące z zewnątrz pomieszczenia nie jest uciążliwe i nie przekracza 55dB (A). Podobnie natężenie hałasu emitowanego przez komputery, drukarki i inne urządzenia nie przekracza 55dB (A).
Warunki mikroklimatyczne pomieszczenia są odpowiednie. Wentylacja jest sprawna i nie odczuwalne są przeciągi. Temperatura w pomieszczeniu utrzymywana jest w granicach 20-24°C, a wilgotność względna powietrza mieści się w granicach 50-60%.
VII. Czynności wykonywane przed rozpoczęciem pracy
Wymaga się, aby przed rozpoczęciem pracy wykonać czynności w przedstawionej poniżej kolejności:
Sprawdzić stan przewodów zasilających.
Włączyć odpowiednie elementy wyposażenia komputerowego (jednostkę centralną, monitor, drukarkę).
Sprawdzić, czy wszystkie włączone elementy wyposażenia prawidłowo się uruchamiają, (tzn. czy nie wyświetlają się informacje o wadliwej pracy systemu, czy system uruchamia się bez problemów i z normalna szybkością).
W przypadku niewystarczającego oświetlenia dziennego włączyć oświetlenie elektryczne (zawsze podczas braku światła dziennego i w sytuacjach, gdy poziom oświetlenia dziennego nie pozwala na wygodne wykonywanie zadań wzrokowych).
Sprawdzić, czy na ekranie monitora nie występują jaskrawe odblaski od opraw oświetleniowych lub okien.
W przypadku stwierdzenia występowania ww. odblasków dokonać regulacji pochylenia i lub obrotu monitora tak, aby odblaski nie były widoczne na ekranie.
Sprawdzić, czy monitor nie migoce, a obraz jest pozytywowy i ostry.
Umieścić dokumenty, które będą potrzebne podczas wykonywania pracy na blacie pod monitor w miejscu pozwalającym na wygodne z nich korzystanie.
Sprawdzić czy podczas normalnej pozycji przy pracy wysokość oczu jest co najmniej na poziomie górnej krawędzi monitora.
Jeśli wysokość oczu jest poniżej tej linii, należy obniżyć wysokość monitora lub podwyższyć wysokość siedziska krzesła.
Sprawdzić, czy przy danym ustawieniu wysokości krzesła możliwe jest płaskie, spoczynkowe ustawienie stóp na podłodze; jeśli ono nie występuje to należy obniżyć wysokość krzesła i dopasować wysokość monitora.
Skontrolować, czy kontrast pomiędzy znakami a tłem jest odpowiedni.
VIII. Zasady bezpieczeństwa i ograniczania zagrożeń
Używać wyposażenia stanowiska zgodnie z jego przeznaczeniem i w pełni sprawnego.
Umieścić w miejscu specjalnie do tego przeznaczonym i łatwo dostępnym przez cały czas pracy (na półce w szafie, w szufladzie biurka itp.) odpowiednie instrukcje obsługi poszczególnych elementów wyposażenia stanowiska.
Przestrzegać zakazu spożywania posiłków i picia napojów na stanowisku, w bezpośrednim otoczeniu jego elementów wyposażenia a zwłaszcza klawiatury, monitora i jednostki centralnej.
Utrzymywać stanowisko w należytym porządku i czystości.
W celu ograniczenia obciążenia mięśniowo-szkieletowego należy:
Przestrzegać stałego podpierania części lędźwiowej kręgosłupa przez oparcie krzesła, tak aby wyprofilowanie (wypukłość) krzesła dokładnie podpierała część lędźwiową kręgosłupa, co umożliwia istniejąca regulacja krzesła.
Unikać przyjmowania pozycji przodopochylenia.
Podpierać przedramiona na podłokietnikach, a nadgarstki na wspornikach nadgarstkowych, podczas obsługi klawiatury i myszy.
Ustawiać stopy na podłodze w pozycji spoczynkowej.
Po każdej godzinie pracy robić co najmniej 5-minutowe przerwy, podczas których trzeba zmienić pozycję ciała (np. wstać, wykonać jakąś czynność w pozycji stojącej, przejść się, wykonać kilka prostych ćwiczeń odprężających, likwidujących napięcie mięśni).
Aby ograniczyć obciążenia narządu wzroku należy:
Włączać oświetlenie elektryczne wtedy, gdy oświetlenie dzienne nie zapewnia odpowiednich warunków pracy wzrokowej (np. z trudnością odczytuje się znaki na dokumencie, wzrok się szybko męczy itp.).
Zwracać uwagę na występujące na ekranie odblaski i zawsze po ich zauważeniu eliminować je poprzez zmianę ustawienia monitora.
Stosować przerwy w pracy, podczas których co najmniej przez minutę zaleca się skupić wzrok na przedmiocie znajdującym się w oddali (np. wyjrzeć przez okno, patrzeć na obraz, plakat, kwiaty itp.),
Stosować się do zaleceń lekarza (dotyczy to w szczególności stosowania okularów korygujących wzrok).
W celu ograniczenia obciążenia psychicznego trzeba w szczególności zwracać uwagę na:
Zbyt szybkie narzucone tempo pracy.
Monotonię pracy.
Ograniczenie kontaktów społecznych.
IX. Czynności do wykonania po zakończeniu pracy
Wyłączyć odpowiednimi przyciskami poszczególne elementy wyposażenia komputerowego a następnie listwę zasilającą.
Uporządkować stanowisko pracy (posegregować, poukładać dokumenty, wyrzucić niepotrzebne papiery, wsunąć blat z klawiaturą pod blat, na którym stoi monitor, podsunąć krzesło do stołu).
Wyłączyć oświetlenie elektryczne.
Przynajmniej raz na miesiąc należy wyczyścić ekran monitora z osadzającego się na nim kurzu, specjalnie do tego celu przeznaczoną ściereczką i specjalnym płynem przeznaczonym do czyszczenia monitorów. Czynności te wykonuje się po wyłączeniu zasilania monitora.
Przynajmniej raz na pół roku należy wyczyścić specjalnym preparatem do czyszczenia sprzętu komputerowego klawiaturę, mysz, jednostkę centralną, drukarkę, skaner itp. Czynności te wykonuje się po wyłączeniu zasilania czyszczonych elementów wyposażenia.
X. Uwagi końcowe
Należy przestrzegać zasad bezpieczeństwa przy pracy, a w szczególności zwracać uwagę, czy:
Sprzęt komputerowy jest prawidłowo podłączony do sieci elektrycznej.
Położenie przewodów zasilających sprzętu znajdującego się na stanowisku pracy zapewnia swobodny dostęp do stanowiska i nie stanowi zagrożenia przy przemieszczeniu się na stanowisku.
Widoczne jest tętnienie lub drganie obrazu na ekranie monitora.
W pomieszczeniu występuje nadmiernie wysoka lub niska temperatura oraz przeciągi.
W pomieszczeniu występuje nadmiernie suche powietrze lub, czy w powietrzu występują cząstki/aerozole drażniące oczy.
W pomieszczeniu występuje nadmierny hałas przeszkadzający w skupieniu i wykonywaniu czynności pracy.
Jest respektowany zakładowy przepis dotyczący zakazu palenia w pomieszczeniach biurowych.
UWAGA: W przypadku awarii lub uszkodzenia przewodów zasilających stwarzających zagrożenie dla życia i zdrowia, należy wyłączyć zasilanie sprzętu i bezzwłocznie powiadomić bezpośredniego przełożonego!
W razie zaistnienia wypadku
Udzielić poszkodowanemu pierwszej pomocy.
W razie potrzeby wezwać pomoc lekarską.
Powiadomić przełożonych.
Miejsce pracy, gdzie doszło do wypadku, zabezpieczyć przed dostępem osób niepowołanych
W przypadku znalezienia się wobec bezpośredniego niebezpieczeństwa pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonywania pracy (zachowuje wtedy prawo do wynagrodzenia, nie może jednak odmówić podjęcia innej równorzędnej pracy, gdy niezwłoczne usunięcie zagrożenia nie jest możliwe).
Specjalista ds. BHP
...............................
4