KSIĘGI KRONIK
Te dwie księgi, które tekst hebrajski nazywa DIBRE HAJJAMIM (wydarzenia dnia), a Wulgata - PARALIPOMENA (rzeczy opuszczone), stanowiły w oryginale jedną księgę. Obecnie uważa się, że obie Księgi Kronik stanowiły tylko część jeszcze większego dzieła, obejmującego również Księgę Ezdrasza i Nehemiasza. Nazwa „Kroniki” przyjęta w większości nowożytnych języków, pochodzi od św. Hieronima, który nazwał je „Kronika całej historii świętej”. Kroniki opisują dzieje całej ludzkości od Adama i początków narodu wybranego aż po zakończenia niewoli babilońskiej w 538r. przed Chr., podając jej wiele szczegółów, które w innych księgach ST zostały uproszczone.
Zaznaczyć należy, że kroniki nie są dziełem historyka, lecz teologa, który w przeszłości swego narodu szukał światła i wzorów dla religijnego życia swoich współwyznawców, opuszczając, modyfikując lub dodając to, co odpowiadało jego koncepcji idealnej społeczności teokratycznej. Takie doskonałe wzory widział autor w postaciach Dawida i Salomona, im też poświęcił większą część swego dzieła.
Księgi Kronik dzielą się na 4 części:
I - od początku świata do Dawida ( 9 rozdziałów)
II - historia Dawida ( 20 rozdziałów)
III - historia Salomona ( 9 rozdziałów)
IV - od Salomona do reformy Ezdrasza i Nehemiasza 2 połowa 5 wieku
Od Adama do Dawida są to prawie same rodowody, zaczerpnięte z kapłańskiego kodeksu Pięcioksięgu i ksiąg Jozuego, Samuela i Królewskich przedstawione w świetle korzystnym dla pokolenia Judy, przodków Dawida, Lewitów i mieszkańców Jerozolimy i pomyślane jako odpowiedni wstęp do dziejów Dawida.
Szczegółowo opisane jest panowanie Dawida i panowanie Salomona, z pominięciem wszystkich wydarzeń kompromitujących tych królów, jak cudzołóstwo Dawida z Batszebą i zamordowanie jej męża Uriasza, niewierność Salomona wobec Pana, a po podziale królestwa- tylko królów judzkich z dynastii Dawidowej, ze szczególnym uwzględnieniem królów wiernych przymierzu z Panem, pobożnych i religijnych na wzór Dawida, jak np. Ezechiasz i Jozjasz, którzy dbali o świątynie, kapłanów i lewitów.
Charakter ksiąg:
-- wyraźny watek historyczny - od stworzenia świata do reformy Ezdrasza i Nehemiasza
-- charakterystyczny język kronikarski
-- charakterystyczne są mowy głównych bohaterów
-- podkreślenie elementów kulturowych ( działanie kapłanów)
-- przesada - duże liczby
-- zostaje ukazana Boża interwencja
-- liczne mowy odzwierciedlające wydarzenia historyczne
Księgi Kronik powstały po niewoli babilońskiej. Według tradycji izraelskiej napisał je Ezdrasza po powrocie z grupą wygnańców babilońskich w 458r. przed Chr. Najprawdopodobniej jednak autorem był nieznany Lewita z późniejszego okresu: 350 - 250 przed Chr., skoro pierwsza księga zna 11 pokoleń po Zorbabelu, i pozwala sobie na anachronizm w związku z monetą perską. 1-2 Krn powstały jednak nie później niż w III w. przed Chr., ponieważ Syracydes wykazuje już zależność od nich.
Historyczna wiarygodność nie może być poddawana pod wątpliwość. Materiały, które autor zebrał, są w istocie te same, co w innych księgach historycznych Pisma Świętego, tylko przedstawione z punktu widzenia teologa - deuteronomisty. Oprócz tradycji ustnej kronikarz używał różnych źródeł pisanych, zarówno biblijnych, jak i pozabiblijnych. Z pozabiblijnych znał przynajmniej 14 źródeł, które wprawdzie nie zachowały się do naszych czasów, ale autor je wymienia. Były to dzieje królów judzkich czy izraelskich i pisma niekanoniczne 8 proroków.
Autorowi przyświecał podwójny cel: religijny i polityczny. Chciał on nawrócić swoich religijnie obojętnych współwyznawców, wskazując, że pomyślność i szczęście Izraelitów zależało od ich lojalności względem Boga, od wierności przymierzu z Panem, od Posłuszeństwa Prawu Mojżeszowemu i wiernego przestrzegania przepisów obrzędowych obowiązujących w świątyni jerozolimskiej. Wskazując zaś na świetną przeszłość królestwa Dawidowego i podkreślając znaczenie dynastii Dawida i obietnic z nią związanych, pragnął podnieść na duchu swoich rodaków. Choć po powrocie z niewoli babilońskiej nie uzyskali oni narodowej niepodległości, to przecież Bóg może wskrzesić nowego Dawida, aby Izraelici pozostali Mu wierni.
W księgach kronik zastosowany jest rodzaj literacki - MIDRASZ [(z hebrajskiego - daras - badać, dociekać), w judaizmie metoda interpretacji, komentowania tekstu biblijnego za pomocą objaśnień, sentencji, przypowieści, wykorzystująca także tradycję ustną. Midraszem są dzieła rabinów i powstałe głównie między 2 a 4 wiekiem, początkowo przekazywane ustnie, do 11 wieku zostały spisane]. Jest to utwór dydaktyczno- wychowawczy, który ma nie tyle informować ile formować określone postawy - wierności wobec kultu, który koncentrował się wokół odbudowy świątyni jerozolimskiej (Zorobabel). Midrasz skupia się na opisywaniu kultu.
W kanonie Żydowskim księgi te są umieszczone na samym końcu, jako ostatnie z tzw. Ketubim czyli „Pism”, stanowiąc ostatnie księgi święte ST. Nie były uważane za dzieła oryginalne.
Na końcu zacytowany jest dekret Cyrusa z 538 roku przed Chr. Oznaczał on koniec niewoli i zezwalał na powrót do ojczyzny. Cyrus zwrócił złoto zrabowane przez Nabuchodonozora.
KSIĘGA EZDRASZA I KSIĘGA NECHEMIASZA
Księgi te noszą imiona nie autorów, lecz głównych osób w nich występujących. Obie należą do protokanonicznych ( nie było wątpliwości, co do ich natchnienia) ksiąg historycznych ST, lecz w Biblii hebrajskiej figurują w zbiorze „Pism” i to przed Księgami Kronik, mimo, że ostatnie zdanie z 2 Krn stanowi początek Księgi Ezdrasza. Obie te księgi pierwotnie stanowiły jedną całość i mieściły się w jednym tomie.
Tematem tych ksiąg jest odbudowa społeczności żydowskiej w Jerozolimie i w Judzie po przybyciu repatriantów z niewoli babilońskiej. Nie mamy tu jednak ciągłej historii, lecz opis szeregu wydarzeń od czasu dekretu Cyrusa w 538 , zezwalającego uprowadzonym do niewoli Żydom powrót do Judy, aż do powrotnej działalności Nehemiasza w kraju przodków w 432r przed Chr. Ziemia judzka była wtedy pod panowaniem królów perskich, których wymienia się w obu księgach: Cyrusa, Dariusza I, Kserksesa I, Artakserksesa I oraz (tylko w rodowodach) ostatniego z królów perskich Dariusza III. Opowiadanie autora skupia się głównie dookoła 3 najważniejszych spraw: odbudowy świątyni jerozolimskiej, przywrócenia Jerozolimie charakteru miasta zdolnego do obrony, ustalenia podstaw prawnych życia repatriantów.
KSIEGA EZDRASZA
W Biblii hebrajskiej - 1 księga, w Wulgacie - 2 Księga Ezdrasza ( 1 jest apokryficzna). Zaczyna się od przytoczenia dekretu Cyrusa ( podwójne zacytowanie sugeruje kontynuację Kronik).Chronologia rodowa - Zorobabel - pochodził z pokolenia Dawida, był na czele repatriantów, którzy z wielkim zapałem odbudowują świątynię - 515 przed Chr. Ich posiadłości są zajęte przez chołotę żydowską nie posiadającej świadomości religijnej i Samarytan. Byli ludźmi bogatymi. Samarytanie zaproponowali Żydom wspólną odbudowę świątyni, jednak ci odrzucili ofertę - chcieli ocalić swojego ducha, którego odzyskali przebywając w niewoli, mieli w Samarytanach wrogów
Odbudowa Świątyni jednak nie rozwiązywała problemu:
-- dalsze pokolenia repatriantów były zdolne do korupcji
-- miała miejsce duża liczba małżeństw mieszanych
-- rozwarstwienie społeczne
-- upadek życia religijno - moralnego
Z Suzy przybywa Ezdrasza - lewita- jako urzędnik ds. wyznań ,rola perskiego. Podejmuje reformę religijną.
Zakończenie:
-- lista winnych
-- sprawa małżeństw mieszanych