Zapytani o specjały polskiej kuchni mieszkańcy różnych regionów Polski, zapewne udzielą nieco innych odpowiedzi. Usłyszymy pewnie o bigosie, barszczu, oscypku, kiełbasie, pierogach, kwaśnicy, zasmażanej kapuście i wielu innych. Jak jest więc regionalna kuchnia polska?
Zastanawiając się nad specjałami kulinarnymi różnych państw świata, zwykle podajemy kilka potraw. Włochy to makaron i pizza, Francja - owoce morza i sery, Wielka Brytanie to wędzona ryba i pudding - tak pewnie wielu Polaków kojarzy kuchnie innych krajów. Co wymieniają jako pierwsze obcokrajowcy, odwiedzający nasz kraj? Na to pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Inaczej bowiem postrzegają naszą kuchnie odpoczywający w ośrodkach SPA nad morzem Niemcy, inaczej będący w Polsce w sprawach biznesowych Włosi, a inaczej szusujący w polskich Tatrach Czesi. Dla jednych będziemy krajem zasmażanej kapusty i żeberek, dla innych unikalny w naszej kuchni okaże się żur, jeszcze innym najbardziej w pamięć zapadnie śląska rolada. Wszystko zależy od regionu geograficznego.
Dla każdego coś innego
Według wykonanego w maju 2005 roku przez Instytut Badania Opinii RMF FM badania wynika, że najbardziej popularną polską potrawą jest bigos. Wskazało go 49% ankietowanych, na drugim miejscu znalazł się schabowy z kapustą (26% ankietowanych), zaś na trzecim pierogi (5,8%). Co ciekawe z badania przeprowadzonego przez ten sam Instytut, w którym nasi rodacy mieli wskazać potrawę polską, którą najchętniej poleciliby obcokrajowcom, najwięcej, bo prawie 23% respondentów wskazało pierogi. Na drugim miejscu wśród polecanych dań znalazł się schabowy z kapustą (19,6%), a na trzecim bigos (17,9%).
Historyczne modyfikacje
Jeśli spojrzy się na listę najczęściej wymienianych jako tradycyjne polskie potrawy, widać od razu, że nasza kuchnia regionalna jest zlepkiem kuchni innych narodów. Można w niej w końcu znaleźć ruskie pierogi, typowy dla kuchni ukraińskiej barszcz czy chłodnik, którego przepis przywędrował z Litwy.
Od zaranie dziejów ziemie, na których żyli Polanie były dobrej jakości, dlatego nie trudno było uprawiać na nich zboża czy ziemniaki. Do tego dochodzi dość długa tradycja hodowania trzody, polowania, które pozwoliły na wyodrębnienie się potraw z dziczyzny czy rybołówstwo, któremu zawdzięczamy kilka ważnych smakołyków z ryb. Stąd też kuchnia regionalna naszego kraju z powodzeniem może zostać uznana za bogatą.
Ryby, pasztet i jabłka
Kuchnia regionalna Kaszub i Pomorza siłą rzeczy nie może być szczególnie bogata w skarby ziemi, ponieważ gleba w tym regionie nie jest łaskawa dla upraw. Odwiedzający Kaszuby turyści zagraniczni szczególnie cenią sobie tamtejsze ryby oraz dania z drobiu. Na Pomorzu mają też jedyną w swoim rodzaju okazję skosztowania zarówno ryb morskich jak i rzecznych, przyrządzanych w tradycyjny sposób. Dania z ryb popularne są też w regionalnej kuchni mazurskiej, choć w tamtejszych regionalnych restauracjach warto spróbować również domowych wędlin oraz obowiązkowo flaków. Obcokrajowcy odwiedzający Podlasie z pewnością zachwycą się potrawami, których rodowodu szukać należy w kuchni tatarskiej, litewskiej a także ukraińskiej i białoruskiej. Na Podlasiu na szczególną uwagę zasługują dania przygotowywane z ziemniaków, wśród których jest wszystko od babki ziemniaczanej aż po kluski robione z gotowanych i surowych ziemniaków.
Flaczki w centrum zainteresowania
W centrum kraju poza kuchnia opartą o skarby lasów, spotkać można się z potrawami, które kilka wieków temu przywieźli ze sobą do stolicy posłowie z Francji, Niemiec czy Rosji. W okolicach stolicy obcokrajowcy mogą skosztować m.in. flaków po warszawsku, kurczaka nadziewanego podrobami czy dziczyzny z jałowcem. Na Kujawach, do dziś możliwy jest połów ryb w krystalicznie czystej wodzie, prócz dań rybnych, szczególnie popularne są też pasztety i dania, w których składzie jest fasola. Wielkopolska słynie z pyrek, różnego rodzaju klusek i naturalnie poznańskiego unikatu - Rogali Marcińskich.
Śląskie kiełbaski
Wśród śląskich specjałów szczególnie popularne są te przyrządzane wedle niemieckiej tradycji. Mięsem charakterystycznym dla południowej Polski są karminadle, czyli kotlety mielone. Szczególną popularnością wśród turystów odwiedzających Śląsk cieszą się kluski śląskie, które przygotowuje się z ziemniaków i mąki ziemniaczanej, a także rolady śląskie i oczywiście modra kapusta. Na terenach należących do Galicji godne skosztowania są głównie słodkości.
Na Kresach
Kuchnia kresowa jest oszczędna i oparta na bazie ziemniaków, mąki oraz dość tłustych sosów. Mieszkańcy Kresów mogą pochwalić się np. cepeliami, kołdunami, chłodnikiem litewskim, blinami i wszystkimi możliwymi rodzajami pierogów. Tamtejsza kuchnia szczególnie chętnie sięga za wschodnią granicę, stąd pomieszanie tradycji ukraińskich z białoruskimi, tatarskimi, litewskimi i rosyjskimi.