I. Dyfuzja innowacji

Rogers E.M, 1962, Diffusion of innovation, New York

Gałęski B. 1971, Innowacja a społeczność wiejska, Warszawa

• Badania rozwinęły się w socjologii wsi, także w socjologii medycyny, wychowania i przemysłu.

• Proces dyfuzji innowacji to: 1/akceptacja 2/w pewnym okresie czasu 3/określonego wytworu, idei lub zabiegu 4/przez jednostki, grupy bądź inne podmioty przyswajające, np. w związku z 5/określonymi kanałami komunikowania. 6/pewną strukturą społeczną i 7/danym systemem wartości lub kulturą (Katz, Lewin zas: Gałęski 1971)

• Innowacja to najczęściej nie samo odkrycie lub wynalazek, lecz jego skonkretyzowana postać, mogąca znaleźć zastosowanie w praktyce (gdy jest dostępna w odpowiedniej formie oraz ilości potencjalnym użytkownikom. To wszelkie pomysły, zachowania lub rzeczy, które są nowe, ponieważ są jakościowo różne od dotychczas istniejących (Barnett). Jest to idea postrzegana przez jednostkę jako nowa (Rogers) (za: Gałęski 1971)

• Leader Programme - to wszystko co jest nowym dla danej społeczności.

• II. Cechy użytkownika innowacji

(Rogers za: Gałęski 1971)

• Sytuacja ekonomiczna: im większe obszarowo im bardziej towarowe i wyspecjalizowane gospodarczo, tym wcześniej rolnik wprowadza innowacje.

• Cechy położenia społecznego rolnika: istotność poziomu wykształcenia (ogólnego i zawodowego) oraz częstości i rozległości kontaktów z miastem.

• Pozycja jednostki w społeczności: im wyższa tym relatywnie wcześniej lub tym więcej innowacji jednostka przyjmuje.

• Wartości: postawa racjonalna, brak rygoryzmu, przychylność wobec zmian, dążenie do sukcesu (osiągnięć).

• Cechy społeczności: wpływ systemu aksjonormatywnego, społecznej organizacji, nasileniem i formacji społecznej kontroli.

• III Proces przyswajani innowacji

1. Proces świadomości wiedza o danej innowacji

2. Zainteresowania - poszukiwanie przez rolnika dodatkowych informacji czy ta innowacja odpowiada moim potrzebom

3. Ocena innowacji - zawierająca przeymierzenie jej do sytuacji danego rolnika

4. Próba - wprowadzenie innowacji na małą skale w ciągu określonego czasu lub w określonych warunkach

5. Wprowadzenie innowacji do normalnego sposobu postępowania

• IV. Kategorie użytkowników

(Rogers za: Gałęski 1971)

• Innowatorzy - kontakty pozalokalne, słabiej związani ze społecznością

• Pionierzy - leaderzy, przywódcy opinii w danej społeczności

• „Wczesna mniejszość” - umiarkowanie

• „Późna większość” - sceptycznie nastawieni

• Maruderzy - nadmierni konformiści, przywiązani do obowiązujących reguł postępowania. Nie są zainteresowani.

• V. KONCEPCJA KOMERCJALIZACJI

(Za Howardem Newbym 1978)

• Rolnik musi i chce komercjalizować swe gospodarstwo, aby się utrzymać w industrialnym, towarowo- pieniężnym systemie gospodarczym, żyć z rolnictwa itd. I aby skomercjalizować swe gospodarstwo, uczynić je wymiennym, rynkowym- wprowadza nowe technologię, nowe metody i sposoby gospodarowania (Newby 1978 za: Turowski 51)

• Koncepcja przekazu kulturowego dopiero w powiązaniu z koncepcją komercjalizacji nabiera pełniejszej mocy eksplanacyjnej.

• Komercjalizacja, utowarowienie, urynkowienie czyli odchodzenie od produkcji płodów rolnych przeznaczonych na samo zaopatrzenie rodziny na rzecz produkcji dla (anonimowego) rynku i kierowania się ideą dochodu (Commercialisation - uhandlowienie gospodarstw rolnych)

• Rolnictwo jako sposób życia przekształca się w rolnictwo jako interes, a gospodarstwo rolne nabiera cech przedsiębiorstwa rolnego.

• VI. Proces utowarowienia

(za Janem Turowskim)

• Od wielokierunkowej produkcji do specjalizacji

• Od gospodarstwa względnie autonomicznego do zintegrowanego w szerszych strukturach

• Od gospodarstwa rolnego podporządkowanego gospodarstwu domowemu do gospodarstwa jako zakładu produkcyjnego (firmy?!)

• Od gospodarstwa opartego na pracy członków rodziny do pracy gospodarstwa za pomocą mechanizacji i członków rodziny

• Od wiedzy tradycyjnej potocznej do eksperckiej zarządczej

• Od naturalnych metod pomnażania plonów do biologicznych i chemicznych środków wsparcia produkcji rolnej

• Koncepcja utowarowienia... obejmuje wielowymiarowe relacje społeczne uwzględniając wymiar makro i mikrostrukturalne.

VII. Jakaś tabelka którą pokazywał ale nie ma jej w prezentacji. Nie zdążyłam wszystkiego przepisać, ale podobno tego nie trzeba było przepisywać.

Wskaźniki ogólne	Wybrane cechy tradycyjnego chłopa	Wybrane cechy nowoczesnego producenta
Związek z ziemią i gospodarstwem	Mistyczny związek całej rodziny z ziemią Ziemia i gospodarstwo jako rodzinna wartość ponadczasowa	Profesjonalny związek głównego zatrudnionego Wartość koniunkturalna mierzona wskaźnikami rynkowymi
Postawy produkcyjne i cechy produkcji	-symbiotyczna współpraca ze środowiskiem naturalnym zorientowana na przetrwanie -produkcja i współpraca z przyrodą oparta na lokalnych wzorach -wew. sprzężony charakter produkcji -szeroka użyteczność produktów ubocznych	Wyrachowana produkcja i eksploatacja w dążeniu do maksymalizacji zysku -produkcja oparta na technice i uniwersalnych instrukcjach -wyspecjalizowany selektywny charakter produkcji -problem z pozbywaniem się produktów ubocznych
Zasady kalkulacji	-kalkulacja integralna: egzystencjalna kulturowa itp. -logika środowiskowo-rodzinna funkcjonowania gosp. -brak dylematów produkcyjnych, technologicznych, ekologicznych i moralnych	-kalkulacja ekonomiczna: środki, towar, pieniądze -logika nakładów popytu i podaży w wymiarze społeczeństwa globalnego -narastający zakres dylematów
Wartość produktu wynikająca z takich zasad jak:	-Scenariusz obyczajowy czynności produkcyjnych z „racjonalnymi” elementami magiczno - religijnymi -rytualne przetwórstwo połączone z realizacja lokalnych wzorów kulturowych -

---