Stanisław Pietraszko, Antropologiczne podstawy teorii kultury (maszynopis)

Jako że chyba każdy z Was czytał tekst, który przypadł mi do opracowania i dobrze znane mu są główne założenia pietruszkowej teorii, poniżej znajdziecie najważniejsze tezy dla przypomnienia (bo pewnie macie je w małym palcu;)

Człowieka odróżnia od zwierząt KULTURA (porządek społeczny i cywilizacyjny mają oba gatunki)

Swoistość człowieka przejawia się w: samoświadomości, pespektywie transcendencji, osobliwości ludzkiej etyki i kreatywności.

Człowiek to Animal aestimans (zwierzę wartościujące), istota aksjocentryczna - zmierza ku wartościom, sam wartościuje i wartościowaniu się poddaje.

To co kształtuje postawę i zachowanie człowieka to czynniki sprawcze, które dzielimy na:

1) konieczności - potrzeby biologiczny by przeżyć

2 )potrzeby - one mają charakter kulturowy, związane są z wartościami

3) powinności - te o charakterze społecznym

Człowiek i jego relacje ze światem:

1. Bycie na świecie (istnienie i obecność)

2. Poznawanie, doświadczanie

3. waluacja (wartościowanie, budowanie sądów pojęciowych)

Świat, w którym żyje człowiek dzieli się na świat przyrody (naturalne środowisko jego istnienia) i świat człowieka (ludzkie uniwersum, efekt aktywności człowieka).

Człowiek jest na świecie na różne sposoby. Sam sposób życia jest zmienny, zależy od okoliczności zewnętrznych i czynników sprawczych i czynników naturalnych. Jest nie substancjalny i nieobserwowalny (prawidłowości nie, czyny tak).

Tak więc świat człowieka możemy podzielić względem porządków :

1. porządek społeczny - sposób życia względem powinności - najbliższy światu przyrody

2. porządek cywilizacyjny - sposób życia względem pożytku - określa cele i przydatność

3. porządek kulturalny - sposób życia względem wartości - KULTURA

Tak jest drodzy państwo, jeśli jakimś cudem uchowaliście się jeszcze na tych studiach, nie znając pojęcia kultury, jakim ciągle operujemy to właśnie Wam oświecam - KULTURA jest sposobem życia podług wartości.

Wartości w tym ujęciu są pewnymi jakościami, autotelicznymi rzecz jasna, istniejącymi ogólnie. Wartość jest jakością, a nie samą wartościową rzeczą, która jest wtedy po prostu dobrem.

Dla przypomnienia KULTURA Pietraszkowa:

• ujęcie wąskie, przedmiotowe

• abstrakcyjne rozumienie kultury jako układ relacji, stosunków, układów

• byt realcyjno-strukturalny (zbudowany przez relację między czymś a czymś i strukturą; nieobserwowalny, decyduje o tożsamości przedmiotów)

• SPOSÓB ŻYCIA PODŁUG WARTOŚCI