PLOTYN I NEOPLATOŃCZYCY
Plotyn, Egipt (203 - 270 n.e.), potem Rzym, późno zaczął pisać, ale niesystematycznie, poprzednik Platon - podaje się za egzegetę dzieł Platona, ale świadomie przekształca, dlatego nazywamy neoplatonizmem
SYSTEM EMANCYJNY
Punkt wyjścia- dualizm czyli przeciwieństwa tkwiące w bytach
Genetyczne ujęcie bytu - różne postacie bytu są etapem jednego i tego samego rozwoju
Dynamiczne pojecie bytu (nie trwanie, a stawanie się), jest JEDEN byt rozwijający się i przyjmujący różne postaci, naturalna własnością bytu jest ekspansja, dzięki której wyłaniają się różne byty
Wyłonione byty nie zmieniają bytu, ale są jakby promieniami bytu (EMANACJA)
TEORIA EMANACJI - świat to kolejne emanowanie coraz nowszych bytów
Każdy twór jest mniej doskonały od twórcy, więc kolejne byty są coraz mniej doskonałe, aż do wyczerpania się mocy twórczej
2 ABSOLUT Byt pierwotny, doskonalszy od idei, wolny od mnogości i przeciwieństw, jest czystą, jedną jest niezależny, bezwzględny, był źródłem wszystkiego co istnieje, ale jest poza strefą poznania, rozumowania
SWIAT IDEALNY, PSYCHICZNY, MATERIALNY
Z absolutu emanują różne postaci bytu, coraz mniej doskonałe, te postacie to hipostazy
Świat ducha- idealny, dostępny dla zrozumienia i poznania
Świat psychiczny - świat dusz
Świat materii - stanowi kres procesu emanacyjnego
Materia nie jest całkowicie odmienna od ducha, bo od niego pochodzi, z jednego procesu
Świat materialny składa się z materii i ukształtowania, materia jest realna, ukształtowanie to odzwierciedlenie idealnego bytu (idei), rzeczy, stanowiące odbicie idei nie są różne od niej
DUSZA LUDZKA
Dwa składniki - niższa część - związana z ciałem, f. roślinne i zwierzęce, niedoskonałości i grzechy, wyższa - wolna od niedoskonałości i więzów cielesnych (schodzi do niższych rejonów, aby je uduchowić i podnieść, ale w pewnym momencie traci łączność i aby powrócić musi się nawrócić
POZNANIE, SZTUKA, CNOTA
Poznanie- zbliżenie się do Boga p Absolutu, nie przez zmysły, ani rozum, lecz INTUICJĘ jako EKSTAZĘ- zachwycenie, akt moralny wymagający ćwiczenia ducha i oczyszczenia
Sztuka- nie jest to już naśladowanie rzeczywistości, ale twórczość jako najdoskonalsza własność boskiej istoty, wiec praca artysty jest odblaskiem bóstwa i sposobem upodobnienia się do niego (po raz 1 w f.)
Etyka- ponad cnoty obywatelskie(Pl, A) są cnoty oczyszczające a ponad nie cnoty najwyższa, które upodobniają człowieka do Boga
ORYGENES (1850 254 po Chr)
Dąży do wyrażenia chrystianizmu pojęciami filozofii greckiej, wpływ Platona, jego poprzednikiem Klemens z Aleksandrii, urodzony w Aleksandrii, oskarżony o herezję
LOGOS
Zakłada zgodność objawienia (wiara) z rozumem (wiedzą)
Zasady chrześcijan zgadzają się z poglądem na świat Greków z Aleksandrii, ale przyjście Boga - człowieka to skomplikowane, stad trzeba wyprowadzić pojecie logosu- ogniwa pomiędzy Bogiem a czł.
Koncepcja logosu wyprowadzona z chrześcijaństwa, ale również pokazuje stosunek boga do świata - logos staje się pośrednikiem w stworzeniu, nie Bóg Ojciec, lecz Syn - logos jest bezpośrednim stwórcą świata - Chrystus staje się jedną z hipostaz, jako etap wyłaniania się świata i Boga
Jest Bogiem, ale nie pierwotnym, Bóg Ojciec jest bytem niezmiennym i pozaświatowym, Syn może mieć cielesność i wejść w świat
Bóg jest daleki i abstrakcyjny, niepojęty, daje poznać tylko negatywnie i pośrednio, ale jest dobrocią i miłością
Chrystus logos- to hipostaza bytu „drugi Bóg” i pierwszym szczeblem w przejściu od boga do świata, wyłonił się z Boga, z niego wyłonił się świat, on jest stwórcą oraz jego zbawcą - drażliwy punkt w filozofii
Świat powstał całkowicie z Boga, duchy i materia, świat został stworzony z niego, ale stworzony odwiecznie, nie ma początku, albowiem odkąd istnieje Bóg istnieje pole Jego działania, świat wieczny, ale jego postacie nie - gina i rodzą się nowe, ten świat jest szczególny, bo logos stał się człowiekiem
UPADEK I ZBAWIENIE DUCHÓW
Duchy są odwieczne, preegzystencja
Cechą ich jest wolność, dobro nie należy do ich natury, mogą korzystać z dobra i zła, natura duchów jest podobna ale jedne SA wyższe inne niższe, dobre i złe to skutek wolności, upadek duchów to przełom w dziejach świata
Moc Boża przeważy nad materią i złem i przez Logosa wszystkie duchy będą zbawione, bo zostaną nawrócone, przez poznanie zawarte w nauce chrześcijańskiej