Dozymetr alaninowy jest jednym z chemicznych. Jego działanie oparte jest na zastosowaniu związku chemicznego - alaniny, w której w wyniki pochłonięcia promieniowania jonizującego powstają wolne rodniki. Ich ilość proporcjonalna jest do pochłoniętej dawki, struktura materiału natomiast zapobiega rekombinacji rodników. Żeby zmierzyć sygnał pochodzący z napromienionej próbki potrzebny jest spektrometr elektronowego rezonansu paramagnetycznego ERP. Za jego pomocą można określić wartość mocy dawki w przedziale od 2Gy do 200 kGy. Sam dozymetr alaninowy zaś jest mały, solidny i bardzo prosty w obsłudze. Wyglądem przypomina tabletkę. Wpływ temperatury, wilgotności powietrza oraz mocy dawki na skuteczność jego działania jest niewielki. Dozymetry alaninowe można śmiało wykorzystać w radioterapii, urządzeniach do naświetlania krwi czy przemysłowych instalacjach do napromieniania. Ten rodzaj dozymetru jest dość tani a zarazem daje wyniki o wysokiej jakości; dzięki temu można go wykorzystać np. do dozymetrii porównawczej i programowej.
Cel ćwiczenia
Celem ćwiczenia „Dozymetria promieniowania elektronowego” był pomiar mocy dawki promieniowania elektronowego za pomocą dozymetrów kalorymetrycznego
i alaninowego. W metodzie tej mierzono zmianę oporności wody zamkniętej
w kalorymetrze oraz ilość wolnych rodników powstających w alaninie na skutek pochłonięcia promieniowania jonizującego.
Opis wykonania ćwiczenia
Do otrzymanego od prowadzącego kalorymetru przymocowaliśmy za pomocą taśmy klejącej paski oraz tabletki alaninowe- z przodu oraz z tyłu. Przed rozpoczęciem napromieniania zmierzyliśmy oporność kalorymetru przy pomocy odpowiedniego miernika.
Kalorymetr z naniesionymi dozymetrami umieściliśmy przed okienkiem akceleratora na wysokości 112 cm i w odległości 206 cm.
Napromienianie próbki prowadziliśmy przez siedem minut, mierząc parametry układu (oporność kalorymetru, dawkę promieniowania) co minutę przez pierwsze 4 minuty, następnie co 1,5 min. Wyniki doświadczenia obrazuje tabela.
Wyniki z pasków:
Czas T |
Dawka zmierzona dozymetrem alaninowym |
Oporność Ri [kΩ] |
Różnica oporności |
|
|
Da, przód [kGy] |
Da tył [kGy] |
|
|
0 |
0 |
0 |
21.8 |
|
1 min |
3.05 |
2.77 |
20.9 |
0.9 |
2 min |
5.89 |
5.17 |
20.1 |
0.8 |
3 min |
8.8 |
7.18 |
19.4 |
0.7 |
4 min |
10.31 |
8.38 |
18.8 |
0.6 |
5.5 min |
14.19 |
11.35 |
17.9 |
0.9 |
7 min |
18.03 |
14.39 |
17.1 |
0.8 |
Wyniki z tabletek
Przód: 19.60 kGy
Tył: 15.92 kGy