PORAŻENIE PRĄDEM

• wśród dorosłych w większości przypadków dochodzi do porażenia prądem w pracy (wysokie napięcie); u dzieci - przez kontakt z domową instalacją elektryczną (niższe napięcia)

• porażenie piorunem odpowiada za ok. 1000 zgonów na świecie rocznie

• czynniki wpływające na ciężkość porażenia:

• rodzaj prądu (stały, zmienny)

• napięcie

• dostarczana ilość energii

• opór

• droga przepływu

• powierzchnia

• czas kontaktu ze źródłem prądu

• szczególnie narażone na zniszczenie są pęczki naczyniowo- nerwowe w obrębie kończyn

• porażenie prądem zmiennym może być przyczyną tężcowego skurczu mięśni szkieletowych

• przepływ prądu w poprzek klatki piersiowej jest bardziej niebezpieczny niż przepływ pionowy czy krokowy

• zatrzymanie oddechu może być spowodowane porażeniem ośrodka oddechowego lub mięśni oddechowych

• asystolia może wystąpić jako pierwotny mechanizm NKZ (prąd stały) lub być wtórna do asfiksji spowodowanej zatrzymaniem oddechu

• prąd przepływający przez myocardium w fazie ranliwej może spowodować VF

• prąd elektryczny może spowodować skurcz naczyń wieńcowych i niedokrwienie mięśnia sercowego

• porażenie prądem z instalacji przemysłowych, jak i piorunem powoduje powstanie głębokich poparzeń

• * prąd z instalacji → poparzenia obejmują kończyny górne,dłonie, nadgarstki

• * porażenie piorunem → głowa, szyja, barki

• - do porażenia prądem może dojść na drodze pośredniej (przepływ prądu po powierzchni ziemi lub przeskoczenie ładunku z uderzonego piorunem drzewa na inny obiekt)

• - porażenie piorunem może prowadzić do:

• * zgonu z powodu NZK lub zatrzymania oddechu

• * naciśnienia, tachykardii, zmian w Ekg (wydłużenie odstępu QT i odwrócenie T), martwicy mięśnia sercowego

• * uszkodzenie ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego

Postępowanie:

• należy wyłączyć wszystkie źródła napięcia

• zachować ostrożność → przy wysokim napięciu może wytwarzać się łuk elektryczny rozprzestrzeniający się po powierzchni ziemi do kilku metrów od poszkodowanego

• udrożnij drogi oddechowe; wczesna intubacja przy oparzeniu elektrycznym twarzy lub szyi

• rozważ zastosowanie unieruchomienia szyjnego odcinka kręgosłupa

• oddech kontrolowany przy porażeniu mięśni

• VF → porażenie wysokim napięciem o zmiennym natężeniu - należy leczyć defibrylacją

• usuń tlące się ubranie i buty

• podaj płyny, utrzymaj dobrą diurezę → myoglobinuria przy znacznych uszkodzeniach tkanek

• rozważ wczesną interwencję chirurgiczną

• zbadaj uważnie chorego w celu wykluczenia urazów spowodowanych skurczem tężcowym mięśni szkieletowych lub odrzuceniem poszkodowanego od źródła prądu

• obserwuj chorego pod kątem wystąpienia wczesnych objawów zespołu ciasnoty przedziałów powięziowych

• pamiętaj, że przy niewielkim uszkodzeniu skóry jednocześnie może występować ciężki uraz głębiej położonych tkanek

• wszyscy, którzy przeżyli porażenie prądem powinni być monitorowani na SOR, jeżeli stwierdza się:

• zaburzenia sercowo-naczyniowe

• utratę przytomności

• NKZ

• zmiany w Ekg

• oparzenia lub uszkodzenie tkanek miękkich