Więzi społeczne
Więzi społeczne - ogół stosunków, połączeń i zależności łączących jednostki w trwałe zbiorowości i grupy społeczne.
Komponentami więzi społecznych są:
styczność przestrzenna - jednostki spostrzegają innych ludzi, lokalizują ich w przestrzeni, np. w klasie, kościele, czy w sekcie i uświadamiają sobie ich obecność;
styczność psychiczna - efekt wzajemnego zainteresowania się cechami osób pozostającymi w styczności przestrzennej, może się przekształcić w łączność psychiczną (np. przyjaźń, koleżeństwo, sympatie);
styczność społeczna - wyraża się w świadomości wspólnego stosunku do przedmiotów, symboli i osób.
Więzi te powodują odczuwanie przez jednostki poczucia wspólnoty, łączności i przynależności do grupy, opartego na przestrzeganiu wartości, norm i wzorów zachowań. Więzi społeczne występują też jako obiektywnie istniejący, zorganizowany system stosunków, instytucji, środków kontroli społecznej, skupiający jednostki i mniejsze grupy społeczne w jedną całość.
Powyższa definicja jest „formą książkowa” i omawia, zdawałoby się, zagadnienie wyczerpująco, dlatego pragnę poprzeć ją przykładem sekty. Moim zdaniem przykład ten dość jasno zobrazuje zagadnienie więzi społecznych, które występują właśnie w sektach.
SEKTY
Wszyscy dobrze wiemy, że w dzisiejszym świecie człowiek bywa zagubiony, bo nie potrafi znaleźć sobie właściwego miejsca w społeczeństwie, nie potrafi zadbać o swój byt, nie potrafi często odpowiedzieć sobie na trudne dla niego, ale jednak bardzo ważne pytania. To zagubienie wykorzystują sekty. Dają bardzo proste i szybkie odpowiedzi na trudne pytania i budują sielankowy obraz przyszłego życia człowieka.
W tym miejscu należy się pewne wyjaśnienie, czym jest sekta. Ogólnie rzecz biorąc sekta, to grupa ludzi, która posiada strukturę typu piramidowego, autorytarne kierownictwo, z całym nauczaniem i przewodnictwem pochodzącym od osoby (lub osób) na szczycie hierarchii. Grupa ta będzie sobie uzurpować posiadanie jedynej drogi do Boga, Nirwany, Szczęśliwości, itd. Kluczem identyfikacji jakiejś grupy jako sekty jest stosowanie przez nią różnego rodzaju środków manipulacji (psychotechnik, socjotechnik,...) w celu wykorzystania człowieka (jego potencjału duchowego, psychicznego, fizycznego lub materialnego), czyli tego wszystkiego, co człowiek sobą stanowi.
Społeczeństwo wiąże się w różne organizacje i z różnych przyczyn. Dotyczy to także sekt, które formują się na różnych płaszczyznach.
Jedną z taki płaszczyzn, na której mogą dotrzeć do nas sekty jest płaszczyzna ekonomiczna. Sprawą bardzo ważną i czasami trudną dla człowieka jest zdobywanie środków materialnych dla zapewnienia godziwego bytu rodzinie. Wiadomą rzeczą jest, że dziś trudno jest „być” bez „mieć” i człowiek musi zdobywać pieniądze, aby rodzina mogła dobrze funkcjonować.
Jeszcze inną płaszczyzną styku z sektami może być płaszczyzna zdrowotna. Jakże często zdarza się, że ja lub ktoś w rodzinie cierpi na nieuleczalną chorobę.
Opisując pobieżnie model spotkania z problemem sekt na niektórych płaszczyznach należy zwrócić uwagę, że istnieją też sekty religijne, edukacyjne, ekonomiczne, terapeutyczne itp. Sekty te w celu dobrego i sprawnego funkcjonowania w społeczeństwie muszą posiadać inteligentnych i operatywnych „werbowników”.
Wspomniana hierarchia istniejąca w sektach odróżnia w znacznym stopniu więzi międzyludzkie życia codziennego od tych panujących w sektach. Przeciwnicy porównywania więzi społecznych, w pełni tego słowa znaczeniu, do sekt, będą mieli słuszność, lecz nie chodzi w powyższym wywodzie o ukazanie zależności ludzi w sektach od ich „kapłanów”, lecz o pokazanie (choć pobieżnie) więzi, jakie powstają między ludźmi podległymi Guru. Więzi społeczne można popierać różnymi przykładami, ale uważam, iż przykład sekt jest dość specyficzny, gdyż trzeba tu być bardzo czujnym ze względu na płynną granicę między więziami dobrowolnymi a narzucanymi.
Nie zagłębiając się w zależności i sposoby powstawania więzi społecznych, lecz w ich rodzaje, należy stwierdzić, iż styczność przestrzenna, styczność psychiczna i styczność społeczna, czyli główne budulce więzi społecznych, to rzeczywiście formy zauważane dość klarownie w sektach.