NADCIŚNIENIE TĘTNICZE

 

Nadciśnienie tętnicze, wzrost ciśnienia krwi powyżej 160/100 mm Hg. Występuje znamiennie w chorobie nadciśnieniowej, a także w innych typach nadciśnienia. W etiologii choroby nadciśnieniowej bierze się pod uwagę wpływy neuropsychogenne, które angażując ośrodkowy i autonomiczny układ nerwowy, pośrednio powodują wydzielanie przez nich adrenaliny i noradrenaliny podwyższających ciśnienie tętnicze.

• Nadciśnienie tętnicze samoistne

Nadciśnienie samoistne cechuje się podwyższeniem ciśnienia tętniczego, zarówno skurczowego, jak i rozkurczowego, dla którego nie daje się stwierdzić żadnych uchwytnych przyczyn (tj. np. choroba nadciśnieniowa) powoduje zmiany w układzie krwionośnym a także w różnych narządach ustroju.

• Nadciśnienie tętnicze wtórne

Nadciśnienie wtórne to podwyższenie ciśnienia krwi jako objaw choroby podstawowej, takiej jak przewlekłe zapalenie nerek lub zaburzenie ich ukrwienia, zaburzenia hormonalne, miażdżyca naczyń krwionośnych.

• Nadciśnienie tętnicze utajone

Nadciśnienie utajone to podwyższenie ciśnienia krwi występujące wyłącznie przygodnie i ustępujące po krótszym lub dłuższym wypoczynku. Nadciśnienie utajone stanowi I okres choroby nadciśnieniowej.

• Nadciśnienie tętnicze chwiejne

Nadciśnienie chwiejne to ciśnienie krwi które mierzone przygodnie jest podwyższone w granicach od 20,0/12,7 kPa (150/95 mm Hg) do 24,0/14,7 kPa (180/110 mm Hg), ale może wracać do normy w warunkach wypoczynku fizycznego i psychicznego. Nadciśnienie chwiejne stanowi II okres choroby nadciśnieniowej.

• Nadciśnienie tętnicze utrwalone

Nadciśnienie utrwalone to stale podwyższone ciśnienie, zarówno po wysiłku, jak i w warunkach spoczynkowych. Nadciśnienie utrwalone stanowi II okres choroby nadciśnieniowej. Występują wówczas wyraźne zmiany chorobowe w zakresie serca (przerost komory lewej, następnie powiększenie przedsionka lewego, a ostatecznie komory prawej i całego serca), prowadzące do jego niewydolności, a także naczyń wieńcowych (dlatego częstym powikłaniem jest zawał mięśnia sercawego) i naczyń mózgowych (prowadzące do udarów mózgowych), nerek i narządu wzroku (wybroczyny na dnie oka).

• Nadciśnienie tętnicze pochodzenia hormonalnego

Nadciśnienie hormonalne występuje w związku z chorobami gruczołów wewnątrzwydzielniczych: przy guzie chromochłonnym nadnerczy, gruczolaku kory nadnerczy  lub obustronnym przeroście kory z objawami aldosteronizmu pierwotnego (zespół Conna), chorobie Cushinga, akromegalii, nadczynności gruczołu tarczowego, a także w okresie klimakterium u kobiet.

 

NIEDOCIŚNIENIE

 

    Niedociśnienie, hypotonia, konstytucjonalnie lub patologicznie uwarunkowany stan stale obniżonego ciśnienia skurczowego (nieprzekraczającego wysokości ok. 90-100-110 mm Hg) i ciśnienia rozkurczowego (poniżej 60 mmHg). Są to wartości dla osób do 40 roku życia, potem ulegają one podwyższeniu.

Wyróżnia się :

• Niedociśnienie przewlekłe - uwarunkowane konstytucjonalnie lub przewlekłymi chorobami płuc, serca i naczyń, zaburzeniami hormonalnymi (niewydolność kory nadnerczy- choroba Addisona, niewydolnością przysadki, charłactwem przysadkowym, niedoczynnością gruczołu tarczycowego).

• Niedociśnienie przemijające - jest objawem wielu chorób zakaźnych (błonica, dur brzuszny, grypa, płonica), lub stanów pooperacyjnych, pozawałowych, pozatorowych, po zatruciach (leki, alkohol) i niektórych zaburzeń przemiany materii (cukrzyca, choroba głodowa).

• Niedociśnienie ortostatyczne - objawiające się przy szybkiej zmianie pozycji ciała z siedzącej na stojącą.

Osoby z niskim ciśnieniem mogą nie mieć żadnych objawów, inni tylko te, które są związane z chorobą podstawową, a pozostali będą odczuwać znużenie umysłowe, zmęczenie, zawroty i bóle głowy, poza tym będą mieli skłonność do omdleń, zaparć, braku apetytu.

 

CHOROBA WIEŃCOWA SERCA

 

Choroba wieńcowa serca, niedokrwienna choroba serca, spowodowana niedostatecznym ukrwieniem mięśnia serca na skutek zwężenia lub niedrożności naczyń wieńcowych serca, powstałej bądź w wyniku miażdżycy i zgrubienia ścian naczyniowych, bądź w wyniku zaburzeń regulacji krążenia wieńcowego.

Klinicznymi postaciami choroby są:

        - dławica piersiowa
        - ostra niewydolność wieńcowa (niewydolność krążenia ostra)
        - zawał mięśnia sercowego

     Dławica piersiowa, silny, zaciskający ból poza mostkiem, promieniujący niekiedy do obu boków klatki piersiowej, do góry w stronę szyi i kątów żuchwy i do kończyn górnych, zwłaszcza kończyny górnej lewej. Towarzyszy mu uczucie lęku, a nawet przerażenia ze świadomością zbliżającego się końca życia.

Napady bólów dławicowych są wyrazem choroby wieńcowej serca, polegającej na zwężeniu naczyń wieńcowych i w konsekwencji niedokrwieniu mięśnia sercowego. Naczynia te są zwykle miażdżycowo (miażdżyca) zmienione, kurczą się dodatkowo, np. pod wpływem emocji psychicznych, zetknięcia z chłodnym powietrzem, zwłaszcza z zimnym wiatrem. Bóle dławicowe występować mogą również przy wysiłku fizycznym, a nawet podczas chodzenia, zmuszając chorego do przystanięcia, co po kilku minutach doprowadza do ustąpienia dolegliwości. Szczególnie silny i dłużej niż kilka minut trwający ból dławicowy może znamionować zawał mięśnia sercowego.

    Niewydolność krążenia, stan niewydolności układu krwionośny uniemożliwiający pełnienie jego funkcji fizjologicznych. W zależności od szybkości narastania objawów klinicznych wyróżniamy niewydolność ostrą i przewlekłą, natomiast ze względu na źródło niewydolności na prawo- i lewokomorową.

• Niewydolność krążenia ostra

Niewydolność krążenia ostra to szybko pogłębiające się upośledzenie czynności układu krążenia, najczęściej na skutek dużego uszkodzenia serca, np. w zawale mięśnia sercowego. W ostrej niewydolności spowodowanej uszkodzeniem lewej komory serca występuje obrzęk płuc. W niewydolności spowodowanej nagłym przeciążeniem prawej komory (np. przy zatorze tętnicy płucnej) występuje sinica, maksymalnie nasilona duszność, uczucie rozpierania pod prawym łukiem żebrowym na skutek powiększania się wątroby (zastój), nabrzmienie żył szyjnych.

• Niewydolność krążenia przewlekła, lewokomorowa

Przewlekła lewokomorowa niewydolność krążenia może być spowodowana: nadciśnieniem tętniczym, niewydolnością naczyń wieńcowych serca (choroba wieńcowa), wady zastawki aorty lub zastawki dwudzielnej (twarz mitralna).

Objawy: duszność wysiłkowa, a nawet spoczynkowa, napadowa duszność nocna, dychawica sercowa, bezsenność, oddech Cheyne'a i Stokesa, kaszel, sinica, przesięki w jamie opłucnej.

• Niewydolność krążenia przewlekła, prawokomorowa

Niewydolność krążenia przewlekła, prawokomorowa, występuje jako konsekwencja przewlekle utrzymujących się oporów w krążeniu płucnym (układ krwionośny), spowodowanych np.: przez rozedmę płuc, rozległe zrosty opłucnowe, duże zniekształcenie klatki piersiowej, stwardnienie tętnic płucnych, wady zastawkowe serca lewego, uprzednio istniejącą niewydolność lewego serca.

Objawy: znamiona zastoju w układzie żylnym na obwodzie: poszerzenie żył szyjnych, powiększenie wątroby, stan podżółtaczkowy (żółtaczka), obrzęki, zwłaszcza na kończynach dolnych, najpierw w okolicach kostek i stóp, później na goleniach i udach, przesięki w jamie brzusznej (wodobrzusze) i jamie opłucnowej, sinica, dolegliwości z przewodu pokarmowego, wynikające z zastoju krwi w narządach brzusznych (wzdęcia, nudności, zaparcia stolca lub biegunki). Szczególną postacią tego rodzaju niewydolności jest zespół płucno-sercowy (serce płucne).

 

    Zawał mięśnia sercowego, martwica wycinka mięśnia sercowego, powstająca na skutek ustania dopływu krwi z powodu niedrożności naczynia wieńcowego, zamkniętego najczęściej przez zakrzep wytwarzający się na podłożu zmiany miażdżycowej. Ostre niedokrwienie mięśnia sercowego objawia się nagłym, szybko potęgującym się bólem zamostkowym, promieniującym do lewej ręki, szyi i kątów żuchwy. W odróżnieniu od napadu dławicy piersiowej ból w zawale mięśnia sercowego utrzymuje się znacznie dłużej, przez wiele godzin, czasem przez całą dobę. Towarzyszy mu uczucie lęku. Niekiedy dołączają się objawy obrzęku płuc i wstrząsu, z bladością, sinicą, zimnymi potami, małym i przyspieszonym tętnem, znacznym spadkiem ciśnienia krwi, (do jego nieoznaczalności). Często występują zaburzenia miarowości akcji serca ze skurczami przedwczesnymi, rzadziej z częstoskurczem komorowym, nawet z migotaniem komór. Około 20% chorych umiera w pierwszych chwilach po zamknięciu się naczyń wieńcowych, u innych martwica w mięśniu sercowym ulega stopniowo wessaniu i zastąpieniu przez bliznę łącznotkankową. Proces ten trwa ok. 6 tygodni. Jeżeli blizna jest słaba lub rozległa, może się rozciągnąć i uwypuklać w czasie skurczów serca (tętniak serca).

Leczenie szpitalne, całkowity spokój, z ograniczeniem ruchów i wykluczeniem wysiłków. Stopniowe uruchamianie po 2 tygodniach.

---