MAŁŻEŃSKOŚĆ
Zawarcie małżeństwa- zawarcie związku miedzy 2 osobami płci przeciwnej, pociągającego za sobą wzajemne prawa i obowiązki, ustalone prawnie i zwyczajowo.
Małżeństwa formalne w Polsce zawiera się w urzędach stanu cywilnego , gdzie są rejestrowane w księgach małżeństw (nie odzwierciedlają stanu faktycznego). Istnieją bowiem związki nie zarejestrowane -kohabitacyjne/ konkubinackie rejestrowane przez spis powszechny ludności.
W 1946 wprowadzono świeckie urzędy stanu cywilnego, wcześniej ich funkcje pełniły parafie wyznaniowe.
Ustawa z 1958 zabrania udzielania ślubów religijnych przed cywilnymi.
Konkordat w 1993 między RP a Watykanem wprowadza równouprawnienie związku zawartego w Kościele z cywilnym.
Małżeństwa zawierane
LATA |
|
1950 |
|
1960 |
|
1970 |
>300 tys. |
1980 |
<300 tys. |
1990 |
200 tys. |
2000 |
207 tys. |
Małżeństwa zawarte a rozwiązane
Do 1993 więcej zawartych niż rozwiązanych, w 1993 nadwyżka rozwiązanych nad zawartymi (zawarte - 207tys., rozwiązane- 208tys.), tendencja ta wciąż się utrzymuje.
Liczba rozwodów w miastach przewyższa liczbę rozwodów na wsi.
Rozpad małżeństwa z 3 powodów:
1)śmierć męża (zawsze ponad 50% rozpadających się małżeństw z tego powodu)
2)śmierć żony (ok.21%; miejsce drugie, w 2005 spada na miejsce 3, na rzecz rozwodów (2005r.- 18%)).
3)rozwód ( 18-20%; w 2005r. staje się drugą przyczyną rozpadu- 30%!)
Rozpad małżeństwa niezmiennie, najczęściej występuje z powodu śmierci męża, co jest związane z nadumieralnością mężczyzn.
Ogólny współczynnik zawierania małżeństw -służy do badania natężenia / częstości zawierania związków małżeńskich.
Wm=Mt/L*C Mt- liczba zawieranych małżeństw w okresie t
L- średnia liczba ludności
Wiek nowożeńców
Zmiany zachodzące w wieku nowożeńców przedstawia zestawienie median wieku.
(tabela 7.5 str. 177, 7.6 i 7.7 str.178 z podręcznika+ ich opis).
Obecnie widoczny początek zjawiska odkładania zawierania małżeństwa przez osoby w wieku największej skłonności do zmiany stanu cywilnego.
Zmiany społ.-gosp. na początku lat 90-tych mogą mieć wpływ na wiek nowożeńców. Przechodzenie do gospodarki wolnorynkowej może powodować opóźnienie wieku zawierania małżeństw.
W krajach wysokorozwiniętych dążenie do wcześniejszego uniezależnienia się ekonomicznego młodych, następnie do zawierania małżeństw.
Nowożeńcy według cech społeczno- zawodowych
Cechy partnerów tj. stosunek do pracy czy źródło utrzymania są zbieżne. Obserwuje się zawieranie małżeństw w ramach tej samej grupy społecznej.
Wiek urodzenia pierwszego dziecka
Widocznie zwiększa się liczba urodzeń z przedział wiekowego 20-24 do 25-29 lat (opóźnianie wieku urodzenia pierwszego dziecka).
- duża liczba zawieranych małżeństw po wojnie
-wzrost-w zw. małżeńskie wchodzą roczniki wyżu demograficznego z okresu powojennego