Oparzenia

Budowa skóry

• Naskórek

• Skóra właściwa

• Tkanka podskórna

Naskórek - nabłonek wielowarstwowy zrogowaciały - grubość 0,1 mm

Skóra właściwą - zbudowana z tkanki łącznej włóknistej, z niewielką liczbą komórek tkanki łącznej w obrębie skóry znajdują się takie twory jak: cebulki i mieszki włosowe i gruczoły (łojowe, zapachowe, potowe)

W powłoce skórnej umieszczone są receptory dotyku, bólu i temperatury.

• Oparzenie niepełnej grubości - BÓL

• Oparzenia głębokie - brak bólu

Tkanka podskórna, którą stanowi bądź tkanka tłuszczowa, bądź rzadziej tkanka łączna wiotka.

U człowieka skóra ma grubość 1-4 mm, jej powierzchnia wynosi ok. 20 000 cm².

W powłoce skórnej umieszczone są receptory dotyku, bólu i temperatury.

• W razie zniszczenia naskórka i powierzchownych warstw skóry dochodzi do gojenia poprzez rozrastanie się naskórka z elementów tworów skórnych

• Przy zniszczeniu pełnej grubości skóry i tkanki podskórnej brak tej możliwości

Rola skóry

• Funkcja ochronna - wysoka lub niska temperatura, promienie uv, drobnoustroje

• Funkcja regulacyjna - regulacja temperatury ciała i gospodarki wodno-el.

• Funkcje: odtruwająca, immunologiczna, neurosensoryczna, wydzielnicza

Oparzenie

• uszkodzenie tkanek wywołane działaniem wysokiej temperatury (oparzenie termiczne np. słoneczne), żrących środków chemicznych (oparzenie chemiczne), promieniowania jonizującego (np. oparzenie rentgenowskie).

Choroba oparzeniowa

Uraz termiczny dotyczący dużej powierzchni, powodujący naruszenie równowagi najważniejszych procesów fizjologicznych, koniecznych dla przeżycia organizmu człowieka

• Natężenie tzw. choroby oparzeniowej jest wprost proporcjonalne do powierzchni oparzonej. Oparzenie ponad 20% powierzchni ciała może już wywołać wstrząs, a oparzenie ponad 70% jest przeważnie śmiertelne

Patofizjologia

Podstawowym zaburzeniem jest hipowolemia

-zmniejszenie objętości osocza krwi

-zmniejszenie rzutu serca

-zmniejszenie wydalania moczu

-szybkie i znaczne narastanie obrzęków

Uwalnianie zapalnych mediatorów endogennych - cytokiny, proteazy, itd.

egzogennych - żywe bakterie, substancje chemiczne itd.

Prowadzi to do uogólnionej odpowiedzi zapalnej

• Przyspieszenie czynności serca powyżej 90/min,

• Przyspieszenie oddechów powyżej 20/min

• Temperatura powyżej 38C lub poniżej 36C

• Leukocytoza powyżej 12 000

• Zaburzenia transportu sodowo potasowego - obrzęki

• Parowanie przez ranę

Rodzaje oparzeń

Oparzenia termiczne - najczęstsze u dzieci

• gorąca woda

• gorące przedmioty

• płomień (współistnienie z toksycznymi substancjami uszkadza drogi oddechowe)

Oparzenia elektryczne - dodatkowo :

• Zaburzenia rytmu serca (zatrzymanie)

• Zaburzenia oddychania (ośrodek oddechowy)

• Uszkodzenia skóry w miejscu wejścia i wyjścia jak i głębiej położonych tkanek

• Okaleczenia

Oparzenia chemiczne

Skóra, śluzówki

• kwasy - martwica koagulacyjna mały obszar

• Zasady - martwica rozpływna

Ocena oparzeń

Przebieg choroby zależy o wielu czynników

• Głębokość

• Rozległość rany oparzeniowej

• Umiejscowienie

• Wiek chorego

• Urazy towarzyszące

Konieczność zwrócenia uwagi na okolice wstrząsorodne

Klasyfikacja oparzeń

I° - zaczerwienienie, obrzęk i bolesność skóry.

II° - na skórze powstają pęcherze wypełnione osoczem( IIa, IIb)

III° - występuje martwica skóry i tkanek głębszych. Rana nie jest bolesna

Skrajną postacią oparzenia jest zwęglenie tkanek( IV stopień)

Ocena oparzeń

Procent oparzenia

• Reguła dziewiątek

• U dzieci reguła piątek (głowa 20, tułów

• po 20, kończyny po 10

• Reguła dłoni - 1% powierzchni ciała

Etapy choroby oparzeniowej

Faza wstrząsu 24 do 48 godzin

Faza kataboliczna - 5 do 6 tygodni

mobilizacja energetyczna ustroju

Faza anaboliczna - do wygojenia

Gojenie rany oparzeniowej

I stopień - 7 dni - łuszczenie naskórka

II a- do 14 dni - gojenie od dna

II b - do kilku tygodni - często do przeszczepu (4 cm średnicy)

III - przeszczepy

Powikłania choroby oparzeniowej

• Zespół niewydolności wielonarządowej MODS - niewydolność oddechowa, krążeniowa, nerek, wątroby, przewodu pokarmowego (stany zapalne)

• Zaburzenia płucne

• Zatrucia

• Infekcje

• Zniekształcenia

Leczenie

Ogólnie: ocena, intubacja (oparzenia dróg oddechowych - opalone rzęsy, sadza w ślinie, ), płyny, postępowanie przeciwwstrząsowe

Miejscowo: leki przeciwbólowe, opatrunki, ucisk, demarkacja, przeszczep, surowica przeciwtężcowa, antybiotyki

Odmrożenia

1° - rumień, obrzęk, swędzenie i pieczenie skóry,

2° - martwica części naskórka, wytworzenie się pęcherzy jak przy oparzeniu,

3° - martwica całej skóry, a często i głębiej położonych tkanek miękkich,

4° - martwica części miękkich i kości.

Gojenie się odmrożeń przebiega dużo wolniej niż w oparzeniu Odmrożeniu ulegają zwykle obwodowe części ciała: palce u rąk i nóg, nos i uszy. Pierwsza pomoc przy odmrożeniach - stopniowe ogrzewanie.