Odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych
Odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych to odpowiedzialność osób winnych popełnienia czynów (naruszeń) wymienionych w art. 138 ustawy o finansach publicznych. Osoby te pełnią różne funkcje w sferze wykonywania budżetu i dysponowania środkami publicznymi.
Art. 138 wymienia 17 czynów, których popełnienie jest naruszeniem dyscypliny przez osobę zobowiązaną do stosowania przepisów prawa dotyczących dysponowania środkami publicznymi. Osoba która może ponosić odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych jest kierownik jednostki sektora finansów publicznych (tj. kierownik jednostki budżetowej, zakładu budżetowego, innej jednostki), główny księgowy lub inny pracownik takiej jednostki.
Według art. 137 ustawy o finansach publicznych odpowiedzialność ponoszą pracownicy sektora finansów publicznych oraz inne osoby dysponujące środkami publicznymi, w tym odpowiedzialne za gospodarowanie środkami publicznymi przekazanymi podmiotom spoza sektora finansów publicznych.
Według art.138 u.f.p. naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest popełnienie czynu polegającego na : (przykładowo)
1) Zaniechaniu ustalenia należności Skarbu państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub innej jednostki sektora finansów publicznych
2) Przekroczeniu zakresu upoważnienia do dokonywania wydatków ze środków publicznych
3) Przekroczeniu uprawnień do dokonywania zmian w budżecie lub w planie jednostki budżetowej, zakładu budżetowego, gospodarstwa pomocniczego lub funduszu celowego
4) Przeznaczeniu dochodów uzyskanych przez jednostkę budżetową na wydatki ponoszone w tej jednostce
5) Naruszeniu zasady, formy lub trybu postępowania przy udzieleniu zamówienia publicznego
Ponadto, naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest również dopuszczenie przez kierownika jednostki lub innego przełożonego do uszczuplenia wpływów należnych budżetowi państwa lub budżetowi jednostki samorządu terytorialnego wskutek zaniedbań w przedmiocie organizacji pracy i kierowania jednostką.
Przy tym kierownik jednostki lub inny przełożony pracownika ponosi także taką odpowiedzialność w przypadku dopuszczenia do naruszenia dyscypliny finansów publicznych przez zaniedbanie obowiązków w zakresie nadzoru.
Artykuł 141 u.f.p. stanowi, że odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych jest ponoszona zarówno za umyślne jak i nieumyślne działania i zaniechania. W sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych stosuje się odpowiednio niektóre przepisy kodeksu wykroczeń. Odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych jest jednak niezależna od innej odpowiedzialności określonej przepisami prawa.
Stosownie do art. 144 u.f.p.