Taksonomia - z języka greckiego taksis - układ, początek, nomos - prawo. To ścisły zespół zasad jakiejś klasyfikacji i opis wyodrębnionych jej członków.
Hierarchiczne ujęcie celów kształcenia polegające na tym, iż wyższe kategorie obejmują te niższe, co oznacza, że osiągnięcie celu wyższego wymaga wcześniejszego osiągnięcia niższego.
Taksonomia celów kształcenia - zespół zasad porządkujących cele dydaktyczne.
Najbardziej popularną taksonomię celów kształcenia opracował zespół amerykańskich psychologów pod kierownictwem Blooma. Obejmuje ona trzy dziedziny: poznawczą, emocjonalną i praktyczną, a w ich obrębie wiele szczegółowych celów.
Taksonomia celów kształcenia zaproponowana przez Blooma¹ to:
wiedza,
zrozumienie,
zastosowanie,
analiza (dlaczego?),
synteza (rozwiązywanie problemu),
ocena (sformułowanie osądu na dany temat).
Taksonomia celów nauczania |
|
Poziom |
Kategoria |
Wiadomości |
A,Zapamiętanie wiadomości Wychowanek zapamiętuje pewne terminy, fakty, prawa i teorie, zasady działania, wykazuje się elementarnym poziomem ich zrozumienia, nie myli ich ze sobą i nie zniekształca |
|
B.Zrozumienie wiadomości Wychowanek potrafi własnymi słowami opisać, streścić przyswojone wiadomości |
Umiejętności |
C.Stosowanie wiadomości w sytuacjach typowych Umiejętność praktycznego posługiwania się wiadomościami według podanych mu uprzednio wzorów |
|
D.Stosowanie wiadomości w sytuacjach problemowych Opanowanie przez wychowanka umiejętności formułowania problemów, dokonywania analizy i syntezy nowych dla niego zjawisk, formułowania planu działania, tworzenia oryginalnych przedmiotów, wartościowania przedmiotów według pewnych kryteriów. |
Taksonomia celów dziedziny poznawczej, inaczej taksonomia celów nauczania.
Taksonomia celów wychowania |
|
Poziom |
Kategoria |
Działania |
A,Uczestnictwo w działaniu Wychowanek ani nie unika danego rodzaju działania, ani też go nie podejmuje z własnej woli, natomiast chętnie dostosowuje się do sytuacji - nie przejawia inicjatywy |
|
B.Podejmowanie działania Wychowanek nie tylko stosuje się do sytuacji, w jakiej się znalazł, ale i organizuje ją w pewien sposób, samoistnie podejmuje działanie |
Postawy |
C.Nastawienie na działanie Wychowanek konsekwentnie wykonuje dane działanie na skutek trwałej potrzeby wewnętrznej, zachęca do nich innych |
|
D.System działań Wychowanek realizuje działania wg. Określonego, uporządkowanego zbioru zasad postępowania, z którym identyfikuje się, nie zawodzi nawet w trudnych sytuacjach, działa w swoim stylu |
Taksonomia dziedziny motywacyjnej, inaczej taksonomia celów wychowania.
¹Bloom - Beniamin Bloom autor taksonomii. Usystematyzował cele kształcenia, wyróżnił 3 zakresy celów a mianowicie: poznawczy,
afektywny i psychomotoryczny