METODY CA

Badacza powinny cechować:

• Dociekliwość

• Kreatywność

• Precyzja

• Wiedza

CECHY POZNANIA NA UKOWEGO:

• Postępowanie badawcze zgodnie z metodami naukowymi

• Język - pozwalający na ścisłe formułowanie wyników poznania

• Twierdzenia mogą być uznane za naukowe, jeśli mają uzasadnienie pozwalające je przyjąć jako pewne

• Wewnętrzna niesprzeczność zbioru twierdzeń dotyczących przedmiotu badań i ich uporządkowanie w logicznie powiązany system twierdzeń naukowych

• Krytycyzm wobec wszystkich wypowiedzianych tez i ustawiczne weryfikowanie twierdzeń naukowych

• Twórczy charakter rezultatów poznania

KLASYFIKACJA CELÓW BADAWCZYCH:

1. Eksploracyjne

• Dążenie do rozpoznania podstawowych faktów

• Formułowanie i koncentrowanie się na problemach przyszłych badań

• Generowanie nowych idei

• Rozwijanie technik pomiaru i opisu badań

Opisowe

• Wytwarzanie szczegółowych opisów

• Tworzenie zbioru kategorii i klasyfikacji typów

• Przejrzysta kolejność stopni badań

• Wyjaśniające:

• Testowanie przesłanek i założeń teorii

• Określenie, które z kilku określeń jest najlepsze

• Wiązanie kwestii i tematów z ogólnymi zasadami

PROBLEM BADAWCZY:

To tyle, co pewne pytanie lub zespół pytań, na które odpowiedzi ma udzielić badanie.

Określające jakość i rozmiar pewnej niewiedzy oraz cel pracy naukowej.

RODZAJE PROBLEMÓW:


• Problemy naukowo - badawcze - Zmierzają do całkowicie nowych odkryć nie znanych dotąd w jakiejś dziedzinie naukowej. Są to te pytania, które pozostają bez odpowiedzi.

• Problemy subiektywno - badawcze - Stanowią nowość jedynie dla badacza nie zorientowanego w dotychczasowych osiągnięciach naukowych. Mogą niekiedy być takiej samej rangi jak problemy naukowo - badawcze.

• Problemy dotyczące właściwych zmiennych - Dotyczą samych tylko właściwości interesujących nas faktów. Są to pytania o wartości zmiennych charakteryzujących zjawiska.

• Problemy dotyczące relacji między zmiennymi - Dotyczą zależności między faktami i zjawiskami. Są pytaniami o relacje między zmiennymi.

• Problemy w postaci pytań rozstrzygnięcia - Rozpoczynają od partykuły „Czy”. Dopuszcza tylko pytanie TAK/NIE.

• Problemy w postaci pytań dopełnienia - Rozpoczynają się, od kto, co, ile, gdzie, dlaczego. Nie sugerują możliwych odpowiedzi.

KRYTERIA POPRAWNOŚCI PROBLEMÓW BADAWCZYCH

1. Problem badawczy ma wyrażać relację zachodzące między dwiema lub więcej zmiennymi np. „Czy A pozostaje w relacji z B”?.

2. Problem ma być jasno sformułowany i koniecznie w formie pytania a nie stwierdzenia.

3. Problem ma dotyczyć zmiennych dających się zbadać

HIPOTEZY ROBOCZE:

Hipoteza jest przypuszczalnym twierdzeniem dotyczącym relacji miedzy dwiema lub więcej zmiennymi. Zaleca się by była formułowana w postaci twierdzącej a nie przeczącej. Nazywa się także związkami opisującymi relacje między zjawiskami (stanami, cechami itp.), którą wartość logiczną sprawdzamy w badaniu empirycznym.

WYMAGANIA STAWIANE HIPOTEZOM:

1. Hipoteza musi się dać zweryfikować

2. Hipoteza robocza wyraża związek miedzy dającymi się zbadać faktami (zmiennymi)

3. Hipoteza jest przypuszczeniem wysoce prawdopodobnym, mającym swe uzasadnienie w dotychczasowym dorobku naukowym,

4. Hipoteza robocza jest wnioskiem z obserwacji

5. Hipoteza robocza jest twierdzeniem

Pytanie rozstrzygnięcia:

Czy gry komputerowe wyzwalają agresje?

Pytanie dopełnienia:

Jak gry komputerowe wpływają na zachowanie agresywne?

Pytania dot zmiennych:

Jakie cechy myślenia niezbędne są w zawodzie menadżera?

Pytania dot relacji między zmiennymi:

Jakie relacje istnieją między wyglądem fizycznym a pozycją w grupie rówieśniczej?

ZMIENNA:

Zmiennymi są zazwyczaj podstawowe cechy charakterystyczne dla badanego faktu. Każda ze zmiennych przyjmuje różne wartości, które można umownie nazywać pod zmiennymi.

• Zmienne niezależne - To różnego rodzaju sposoby oddziaływania. Są szczególnie te działania, których celem jest sprawdzenie określonych skutków w rozwoju umysłowym człowieka. Z reguły uchodzi za przyczynę zmiennej zależnej.

• Zmienne zależne - To spodziewane przez badacza wyniki. Są bezpośrednim następstwem zmiennych niezależnych.

• Zmienne pośredniczące - Nazywane zmiennymi interweniującymi. Są nimi wszystkie działające na obszarze badawczym między przyczyna a skutkiem. Są to zmienne nie objęte kontrolą podczas badań.

WSKAŹNIKI:

Wskaźniki to pewna cecha na podstawie zajścia, którego wnioskujemy, iż zachodzi zjawisko, które nas interesuje.

TYPY WSKAŹNIKÓW:

• Empiryczne - występuje wtedy, gdy wskazane zjawisko łatwo da się zbadać i zaobserwować

• Definicyjne - Mają miejsce wówczas, gdy wynikają z definicji badanego zjawiska.

• Inferencyjne - Odnoszą się do zjawiska bezpośrednio nie obserwowalnych. Dotyczą ukrytych zmiennych.

METODA SONDAŻU:

Metoda sondażu to metoda badań, której podstawową funkcją jest gromadzenie informacji
o interesujących badacza problemach.

Cechą charakterystyczną sondażu jest wypytywanie czy sondożowanie opinii. Jest mało trafna, ale wielce przydatna. Przydatna jest w badaniu:

• Opinii

• Postaw

• Motywów postępowania

• Zainteresowań

• Posiadanych informacji przez respondentów o badanych zjawiskach

Właściwe badania powinny być przeprowadzone badaniem pilotażowym w grupie 30-osobowej

RODZAJE PYTAŃ:

Pytanie otwarte:

To pytanie, które pozwalają respondentowi na całkowicie swobodną wypowiedź, nieskrępowaną żadnymi sugestiami ze strony badacza. Możliwe jest poznanie nowych aspektów problemu badawczego.

Pytania zamknięte:

Pytania z ustalonymi wcześniej przez badacza możliwymi odpowiedziami. Rola respondenta jest wybór właściwej odpowiedzi. Można je nazywać wieloalternatywnymi, kafeteryjnymi. Składają się, z co najmniej 2 elementów:

• Właściwego pytania

• Kafeterii

Pytania półotwarte:

Stanowią pośrednią formę między pytaniami otwartymi i zamkniętymi. Każde pytanie przewiduje wybór spośród przewidzianych z góry odpowiedzi i umożliwia swobodne wypowiedzenie się.

ZALECENIA W SPRAWIE PYTAŃ SONDAŻOWYCH:

• Pytania nie mogą być dziełem przypadkowym, musza być zgodne z problemem badawczym

• Pytania powinny być jasno sformułowane

• Pytania powinny dotyczyć spraw istotnych z naukowego punktu widzenia i nie mogą być zbyt trudne do odpowiedzi

• Pytania nie powinny sugerować odpowiedz

• Pytania powinny być wyrażone w formie grzecznościowej

• Pytania nie powinno wywoływać u badanych rozdrażnienia oraz nie naruszać sfery intymnej (chyba, że tego wymaga dobro badania)

ANKIETA:

Ankieta pozwala na szybkie przeprowadzenie badania u licznych zbiorowości. Można je rozprowadzać i są wypełniane bez udziału ankietera. Anonimowość sprzyja szczerym odpowiedziom

TYPY ANIEKT:

• Środowiskowa - można stosować we wszystkich przypadkach, kiedy grupa jest skupiona (klasa, pracownicy)

• Prasowe - stosuje się wtedy, kiedy badacze są rozproszeni na odległym terenie
  (w gazetach)

• Pocztowa - wiąże się z dużym nakładem sił i środków (rozszyła za pomocą poczty

STRUKTURA ANKIETY:

• Informacja o instytucji przeprowadzającej badanie

• Zwięzła informacja o celu badania

• Dodatkowe wyjaśnienie

• Pytania

• Instrukcje dotyczące sposobu odpowiadania

ZRÓDŁA BŁĘDÓW:

• Błędne sformułowanie pytań

• Zbytnia pewność, co do wiarygodności respondentów

• Niewłaściwy sposób przeprowadzenia badań

• Cechy i poglądy badaczy

WYWIAD:

Jest sposobem gromadze4nia interesujących badacza informacji w bezpośrednim kontakcie z osobami badanymi. Polega na ustnym zadawaniu pytań. Pytania są ustalone z góry, jednak kolejność ich zadawania nie muszą pokrywać się z wcześniej przygotowana koncepcją.

Wywiad jest rozmowa badającego z respondentem.

GŁOWNE TYPY WYWIADÓW:

Ze względu na konstrukcję:

• Wywiad skategoryzowany - ściśle ograniczają kolejność pytań. Zapewnia większą ścisłość i porównywalność danych

• Wywiad nieskategoryzowany - daje możliwość swobody w formułowaniu pytań oraz zmienianie ich kolejności a nawet dodawanie pytań dodatkowych

Ze względu na sposób wywiadu:

• Wywiad jawny - rozmowa, w której badany poinformowany jest o celach, charakterze i przedmiocie wywiadu. Musi być skategoryzowany.

• Wywiad ukryty - Badany nie jest poinformowany o woli ankietera, o celach i przedmiocie badań. W trakcie luźnej rozmowy stara się uzyskać istotne informacje.

• Wywiad jawny nieformalny (ukryty formalny) - badany orientuje się w fakcie prowadzenia z nim wywiadu, nie jest poinformowany o jego przedmiocie.

Ze względu na liczbę osób:

• Wywiad indywidualny - z jedną osobą

• Wywiad zbiorowy - z kilkoma osobami

ŹRÓDŁA BŁĘDÓW WYWIADÓW:

• Ze strony respondenta

• Ze strony prowadzącego badania

• Ze strony narzędzia badawczego

---