Teoria cyklu.
Dzielimy na 3 grupy:
I grupa łączy się z nurtem klasycznej ekonomii (J.B. Je Say). Myśl Say'a to tzw. prawo rynków Say'a. Każdy popyt w gospodarce rodzi podaż, a ta rosnąca podaż rodzi znowu popyt. Karol Marks podważa teorię Say'a. Mówi, że jest to skutek pazerności kapitalistów.
Koniec XIX w. - początek XX w. rozwijają się teorie neoklasyczne tzw. egzogeniczne, które szukają przyczyny cyklicznego rozwoju gospodarki rynkowej nie w gospodarce lecz poza nią.
Teoria innowacji J.Schumpetera.
Ta zmienność aktywności gospodarki związana jest z pojawianiem się innowacji w gospodarce i ich upowszechnieniem. Schumpeter uważa, że innowacje pojawiają się w jakiś odstępach czasu; są epokowe; dokonują rewolucji w gospodarce. Szybko rośnie wydajność i gospodarka wchodzi w fazę ożywienia, gdy innowacja upowszechni się w gospodarce wtedy gospodarka wpada w stagnację.
Teoria Jevons tzw. teoria plam na Słońcu.
Uważa, że wybuchy na Słońcu mają wpływ na pewne cykle w rolnictwie. Ta kondycja rolnictwa przenosi swoją zmienną aktywność na gospodarkę.
Teoria cyklu politycznego.
Szuka przyczyny w kadencyjności wyborów. Cykl gospodarczy jest odzwierciedleniem czy w danym kraju społeczeństwo jest przed czy po wyborach.
kadencja
Teoria Keynes'a tzw. endogeniczne - przyczyna cyklicznego rozwoju tkwi wewnątrz gospodarki. Rynek może zawodzić. Przyczyną jest agregatowy popyt (AD),
Inwestycje (mnożnik inwestycyjny)
AD
AS
Żeby odpowiedzieć jak zareaguje podaż AS Keynes bierze pod uwagę dwa stany gospodarki.
1.
produkcja faktyczna produkcja potencjalna
Ta gospodarka nie wykorzystuje w pełni swoich możliwości.
2.
produkcja potencjalna = produkcja faktyczna
ad.1.)
Popyt na rynku rośnie i przedsiębiorcy wiedzą, że w odpowiedzi muszą lepiej wykorzystać swoje moce produkcyjne. Dlatego produkcja faktyczna przesuwa się w kierunku produkcji potencjalnej. Rośnie zatrudnienie to pobudza AD następuje powolny wzrost cen (luka inflacyjna) co także zachęca przedsiębiorców do zwiększania produkcji. Gospodarka zaczyna przechodzić w fazę ożywienia aż do fazy rozkwitu.
Co się dzieje gdy moce są już wykorzystane?
Od tego momentu pojawiają się moce inwestycyjne aby nadążyć za rosnącym popytem. Podaż jest sumą tej pochodzącej ze starych mocy wytwórczych do pełni wykorzystanych i tej nowej podaży pochodzącej z inwestycji. Ogromnym strumieniem na rynek wylewa się podaż, ale popyt już nie rośnie.
Wzrost i rozwój gospodarczy.
Wzrost gospodarczy to zmiany i efekty ilościowe w tej gospodarce. Np. wszystkie wskaźniki to miary wzrostu gospodarczego.
per capita - średnia na 1 mieszkańca.
Wzrost gospodarczy jest konieczny do rozwoju gospodarczego. Rozwój gospodarczy oznacza także zmiany jakościowe a te uwydatniają się w standardzie życia obywateli.
Dziedziny określające rozwój gospodarczy - poziom życia:
ochrona zdrowia świadczy o poziomie życia: ilość obywateli przypadających na łóżko szpitalne, ilość lekarzy na 1 pacjenta;
edukacja: ilość studentów na 1000 mieszkańców, ilość obywateli z ukończoną szkołą podstawową, średnią, wyższą.
mieszkalnictwo: ilość osób przypadających na mieszkanie, ilość metrów przypadających na mieszkańca.
żywienie: ilość kcal na obywatela.
rekreacja i kultura.
Mówi się o rozwoju społeczno - ekonomicznym bo ma wpływ na jakość życia. Nie ma rozwoju bez wzrostu.
Następny wykład będzie o czynnikach wzrostu dochodu narodowego.
Makroekonomia. Wykład 12.05.2002r.
2