DIAGNOZA DZIECKA SZEŚCIOLETNIEGO

 

DIAGNOZA jest opisem aktualnego stanu jednostki. Opis ten powinien ujawniać przyczyny, oraz sformułować prognozę. To proces, a nie jednorazowa ocena, nastawiać się powinniśmy na poznawanie zmian zachodzących w rozwoju.

 

GOTOWOŚĆ SZKOLNA- osiągnięcie przez dziecko takiego poziomu rozwoju fizycznego, społecznego i psychicznego, który czyni je wrażliwym i podatnym na systematyczne nauczanie i wychowanie w klasie pierwszej.

S. Szuman

 

ZADANIA NAUCZYCIELA

- diagnoza dziecka sześcioletniego

- zbudowanie programu pracy z dzieckiem IPET ( indywidualny program edukacji terapeutycznej)

- realizacja programu

 

Nauczyciel może wykorzystać istniejące narzędzia diagnostyczne ( testy gotowości szkolnej, testy do badania rozwoju dziecka, arkusze obserwacyjne, kwestionariusze wywiadu),lub opracować własny arkusz obserwacyjny.

 

DIAGNOZA DZIECKA SZEŚCIOLETNIEGO powinna obejmować:

 

• Rozwój fizyczny (bilans zdrowia sześciolatka)

• Rozwój sprawności motorycznej i manualnej

• Rozwój spostrzegania wzrokowego

• Rozwój percepcji słuchowej

• Rozwój mowy

• Dominację stronną

• Pamięć, operacje myślowe

• Umiejętność czytania i pisania

• Umiejętności matematyczne

• Rozwój zachowań społecznych i emocjonalnych. Umiejętność zabawy.

 

NARZĘDZIA BADAWCZE

 

-ARKUSZ OBSERWACJI

-KARTA WYWIADU Z RODZICAMI

-KARTY PRACY DZIECKA

-RYSUNKI DZIECKA: postać, rysunek tematyczny, rysunek dowolny

-TESTY

SPRAWNOŚĆ MOTORYCZNA

 

DUŻA MOTORYKA

6-latek potrafi:

• Powtarzać sekwencje ruchowe

• Stać na jednej nodze z zamkniętymi oczami

• Skakać na skakance

• Nabywać nowe umiejętności: taniec, pływanie, jazda na rowerze…

 

Próby sprawdzające:

-chodzenie z zamkniętymi oczami po linii, po sznurku…

-skakanie na jednej nodze( prawej i lewej)

-łapanie, rzucanie, kopani piłki

-naśladowanie ruchów rąk, nóg, głowy

 

MAŁA MOTORYKA

6-latek potrafi

• Wykonać wszystkie czynności samoobsługowe

• Tworzyć rysunki tematyczne

• Wykonywać precyzyjne ruchy dłońmi

• Prawidłowo trzymać przybory do pisania

 

Próby sprawdzające:

-posługiwanie się narzędziami

-nawlekanie koralików, przewlekanie sznurków

-rysowanie wg. wzoru

-łączenie kropek

-zamalowywanie wyznaczonych konturem płaszczyzn

-rysowanie równoległe z badającym np. domku

-kopiowanie wzorów np. figury geometryczne

-dorysowywanie połówek np. serca

-dorysowywanie brakujących elementów

-wykonywanie z plasteliny kulki, wałeczka, dowolnych wytworów np. zwierząt

 

TESTY

Skala ocen rozwoju percepcyjno-motorycznego N.C. Kepharta

Badanie sprawności motorycznej M. Stambak

 

SPOSTRZEGANIE WZROKOWE

ANALIZA I SYNTEZA WZROKOWA

6-latek potrafi:

• Uzupełniać wzory tematyczne i atematyczne

• Dobierać pary tematyczne i atematyczne

• Uzupełniać elementy w szeregu tematycznym i atematycznym

• Szyfrować- przyporządkowywać obrazkom podane symbole

• Układać historyjki obrazkowe

 

Próby sprawdzające:

-wyszukiwanie wśród 6 obrazków jednego różniącego się

-odnajdowanie na dużej ilustracji przedmiotu pokazanego na pojedynczym obrazku

-dopasowanie brakujących części na obrazku

-składanie obrazków z części

-układanie wzorów tematycznych i atematycznych wg. podanego przykładu

 

KOORDYNACJA WZROKOWO-SŁUCHOWO-RUCHOWA

 

PRÓBY SPRAWDZAJĄCE

-przerysowywanie figur geometrycznych

-labirynty

-rysowanie wzorów literopodobnych

-wykonywanie poleceń

 

TESTY

Test figur geometrycznych geometrycznych H. Spionek

Test figur odwróconych A. W. Edfeldt

Test percepcji wzrokowej M. Frostig

 

PERCEPCJA SŁUCHOWA

6-latek potrafi

• Identyfikować i różnicować dźwięki (odgłosy)

• Powtarzać rytmy, melodie

• Identyfikować i różnicować słowa  (kto i jak mówi)

• Słuchać w grupie tekstów czytanych

• Stwierdzać i odnajdywać rymy

• Wysłuchiwać głoski w wyrazach

 

PRÓBY SPRAWDZAJĄCE

-identyfikowanie i różnicowanie dźwięków z otoczenia, a także wysokości tonów

-identyfikowanie i różnicowanie dźwięków mowy

-różnicowanie opozycji fonologicznych

 

TESTY

Skala pomiaru percepcji słów- J. Kostrzewski

Badanie słuchu fonematycznego- I. Styczek

Badanie słuchu fonematycznego dzieci i dorosłych- E. Szeląg

 

MOWA

Rozwój mowy sześciolatka powinien być zakończony

6-latek ma:

• opanowany system fonetyczno-fonologiczny

• opanowany system semantyczny( rzeczowniki własne, dni tygodnia, pory roku, nazwy owoców, warzyw, kolorów, używa wyrażeń przyimkowych, zaimków wskazujących)

• opanowany system syntaktyczny( budowanie zdań, dłuższych wypowiedzi)

 

TESTY PRZESIEWOWYCH BADAŃ MOWY- Z. Tarnowski, G. Demel

 

DOMINACJA STRONNA- powinna być ukształtowana na początku 4 roku życia

TESTY E. Spionek, R. Zazzo, J. Cieszyńska

 

PAMIĘĆ

6-latek potrafi:

• zapamiętuje trzy obrazki pokazywane jednocześnie, lub kolejno

• zapamiętuje trzy figury geometryczne, znaki literopodobne pokazywane jednocześnie, lub kolejno

 

OPERACJE MYŚLOWE

SZEREGOWANIE, KLASYFIKACJA NA MATERIALE TEMATYCZNYM I ATEMATYCZNYM, MYŚLENIE PRZYCZYNOWO-SKUTKOWE, MYŚLENIE SYMBOLICZNE

6-latek potrafi:

• ułożyć elementy od najmniejszego do największego i odwrotnie

• uzupełnić sekwencje np. XYZ, XXY,

• dobierać pary

• uzupełniać brakujące elementy w zbiorze

• budować klasy( buty, trójkąty)

• rozdzielać np. wg. kształtu nie koloru

• układać obrazki w ciągi np. jabłko-do ogryzka

• układać historyjki obrazkowe

• dopasowywać schematy do przedmiotów

• kodować (symbol do obrazka, ruchu)

 

GOTOWOŚĆ DO NAUKI CZYTANIA I PISANIA

• określa kierunek oraz miejsce na kartce (np. narysuj kółko w górnym lewym rogu)

• organizuje pole spostrzeżeniowe, aby rozpoznać i zapamiętać co jest na rysunku

• dysponuje sprawnością rąk oraz koordynacją wzrokowo-ruchową potrzebną do nauki pisania

• interesuje się nauką czytania i pisania; jest gotowe do nauki czytania i pisania

• słucha np. opowiadań, baśni, rozmawia o nich, interesuje się książkami

• układa krótkie zdania, dzieli zdania na wyrazy, wyrazy na sylaby, wyodrębnia głoski w wyrazach o prostej budowie fonetycznej

• rozumie sens informacji podanych w formie rysunków lub symboli

 

UMIEJĘTNOŚCI MATEMATYCZNE

• liczy elementy, porównuje liczebność zbiorów

• dodaje i odejmuje ( na palcach lub innych liczmanach)

• posługuje się liczebnikami porządkowymi

• określa kierunki, położenie przedmiotów względem siebie

• zna proste sposoby mierzenia np. krokami

• zna stałe następstwa dni i nocy, pór roku, dni tygodnia, miesięcy

 

ZACHOWANIA SPOŁECZNE-ZABAWA-EMOCJE

• wzrost znaczenia autorytetu innych osób niż rodzice

• pełna zdolność do naśladowania, zabaw tematycznych, gier z regułami

• silne poczucie tożsamości płciowej

• zdolność rozumienia i respektowania zasad społecznych obowiązujących w grupie, umiejętność współdziałania

• początek zdolności do reakcji odroczonych i umiejętności kontrolowania swoich emocji, nazywania emocji swoich i innych

• dalszy rozwój moralny

 

W TRAKCIE BADAŃ OBSERWUJEMY:

-współdziałanie wszystkich części ciała

-przejawy preferowania jednej ze stron

-współruchy

-kierunek rysowania

-motywację

-koncentrację na wykonywanym zadaniu

-dążenie do wykonania zadania

 

LITERATURA

1. Nauka czytania krok po kroku -J. Cieszyńska

2. Ćwiczenia grafomotoryczne -M. Bogdanowicz

3. Zajęcia korekcyjno-kompensacyjne w szkole. Poradnik dla nauczycieli- I. Czajkowska

4. Psychologiczna analiza trudności i niepowodzeń szkolnych- H. Spionek

5. Psychologia rozwojowa- M. Przetacznikowa

6. Podstawa programowa wychowania przedszkolnego dla przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych, oraz innych form wychowania przedszkolnego z dn. 23 XII 2008