1. Przynoszenie określonej liczby przedmiotów ( 0-5) ,potem ( 6-10) z coraz większej odległości ( zapamiętywanie liczebnika).
Mamy przygotowany szablon z określoną liczbą schematów( np. obrysy łyżek)
Polecenie : PRZYNIEŚ TRZY ŁYŻKI! ZOBACZ TYLE ILE JEST NARYSOWANYCH!
Jeżeli przyniesiona ilość jest nieodpowiednia mówimy - POŁÓŻ NA SCHEMATACH, ZOBACZ JEST ZA DUŻO (LUB ZA MAŁO )
2.Przeliczanie ilości przedmiotów ułożonych w pewnej odległości- IDŹ ,POLICZ ILE JEST KUBKÓW! Dziecko wraca zadajemy pytanie- iLE TAM JEST KUBKOW?
3.To samo powtarzamy z dwoma zbiorami ( różne przedmioty)
PRZYNIEŚ DWA NOŻE I TRZY WIDELCE!
POLICZ ILE JEST AUT I ILE JEST PIŁEK.
(utrzymywanie w pamięci dwóch liczebników )
W tym wypadku również uzywamy schematów.
4.Określenia językowe - dużo i mało - różne rodzaje pytań
GDZIE JEST DUŻO?
CZEGO JEST DUŻO?
KTO MA DUŻO?
JAKICH JEST DUŻO?
KOMU DAŁAM DUZO?
ILE TU JEST? A ILE TU? ( dwa zbiory)
Operujemy różnymi zbiorami - np. mało dużych piłek i dużo małych kulek.
Po poprawnych określeniach językowych przystępujemy do działania
- dzielenie zbioru na dwa podzbiory-
DAJ MAMIE DUŻO CUKIERKÓW CUKIERKÓW TACIE MAŁO CUKIERKÓW.
WRZUĆ PIŁKI DO PUDEŁEK - DO ZIELONEGO DUZO, DO CZERWONEGO MAŁO PIŁEK.
Można przyklejać elementy, rysować lub zamalowywać.
5. Jeżeli zadania są poprawnie wykonywane przechodzimy do wprowadzenia pojęć WIĘCEJ,MNIEJ - etapy postępowania jak wyżej.
6.Wprowadzenie określenia TYLE SAMO poprzez łączenie w pary
wybieramy dwa zbiory np. koty i miski
używamy określeń- DAJ KAŻDEMU KOTU MISKĘ
każdy KOT MA MISKĘ - JEST TYLE SAMO KOTÓW CO MISEK
KAŻDY KOT MA MISKĘ - WYSTARCZYŁO MISEK- JEST TYLE SAMO MISEK CO KOTÓW
7.Następnie wybieramy zbiory o różnej liczebności- ZOBACZ ZABRAKŁO MISEK, MISEK JEST MNIEJ NIŻ KOTÓW, KOTÓW JEST WIĘCEJ NIŻ MISEK
ZOBACZ JEST ZA DUŻO MISEK- MISEK JEST WIĘCEJ NIŻ KOTÓW, KOTÓW JEST MNIEJ NIŻ MISEK
8.Przechodzimy do działania- przynoszenie, naklejanie,rysowanie-
TU SĄ WAZONY - NARYSUJ WIĘCEJ KWIATÓW NIŻ WAZONÓW!
Poprawność sprawdzamy z dzieckiem łącząc elementy w pary ( nie musimy podawać liczebników)
9.Szeregowanie elementów wg określonej cechy :grubość, długość,wielkość,szerokość, liczebność- wprowadzmy określenia:
- NAJWIĘKSZY, NAJGRUBSZY, NAJMNIEJSZY itd.
- UŁÓŻ OD NAJGRUBSZEGO DO NAJCIEŃSZEGO
- ważne -układanie zbiorów wg wzrastającej lub malejącej liczby elementów
GDZIE JEST NAJWIĘCEJ? GDZIE JEST NAJMNIEJ?
Wykonujemy dużo ćwiczeń rysunkowych gdyż dzieciom sprawia to trudność, najlepiej zaczynać w dwóch rozchodzących się liniach.
10.Wkładanie elementu w szereg
Dziecko musi ocenić w którym miejscu należy rozsunąć elementy( ułożone wcześniej przez nas) , rozsunąć i włożyć element do szeregu.
DOBRZE - TUTAJ PASUJE- JEST WIĘKSZY OD TEGO ..A MNIEJSZY OD TEGO…
11.Dokładanie zbiorów o takiej samej liczebności - narysowane rózne przedmioty, różnej wielkości , w rozmaitych układach na planszy- stopniowo przechodzimy do oznaczeń symbolicznych - na jednej planszy psy, na następnej tyle samo kwadratów, a potem kresek.
Możemy rysować paluszki ale w różnych układach.
Jeżeli dziecko prawidłowo dokłada sprawdzamy wykonanie następujących poleceń:
NA STOLE LEŻĄ AUTA- NARYSUJ TYLE KRESEK ILE JEST AUT!
DAJ MI TYLE CUKIERKÓW ILE KRESEK NARYSOWAŁAM!
12.Podczas dokładania zbiorów o takiej samej liczebnośći wypowiadamy odpowiedni liczebnik ale nie przeliczamy zbioru - TU JEST 5 ( NP.KOTÓW) ,GDZIE JEST TYLE SAMO? TAK - TU PIĘĆ I TU PIĘĆ
13.Podawanie kartonów z określona liczba elementów- DAJ TRZY! (nie mówimy nazwy elementów)
Jeżeli zadanie jest poprawnie wykonane - możemy zacząć dokładanie liczebników zapisanych literami i na końcu dokładanie cyfr.
14.Przeliczanie - zaczynamy od przedmiotów z naszego otoczenia- musimy nauczyć dziecko reakcji na pytanie ILE? Pytanie to powinno zmuszać dziecko do ocenienie liczebności zbioru wzrokowo lub rozpoczęcia przeliczania (każdy przedmiot może być tylko raz dotknięty) Nie jest potrzebne dodatkowe polecenie - POLICZ
Jeżeli nastąpilo poprawne przeliczenie - po chwili pytamy- ILE KRZESEŁ?
15 Zabawy w chowanie przedmiotów pod chustkę, do torby , do pudełka ,zmiany układów, przechodniości,itp.
POPATRZ MAM KLOCKI! ILE JEST KLOCKÓW? Dziecko liczy - jest 8.
TERAZ UKŁADAMY Z TYCH KLOCKÓW WIEŻĘ- ILE TERAZ JEST KLOCKOW?
Jeżeli dziecko liczy jeszcze raz wówczas-….. popatrz nic nie zabrałam, nic nie dołożyłam, mam tyle samo co było, ile?
Mam siedem lalek każdej lalce ubierzemy kapelusz.Ile jest kapeluszy? Na każdym kapeluszu jest kwiatek. Ile jest kwiatków?
16.Przynoszenie, naklejanie, rysowanie określonej liczby elementów wg zapisu - liczebnik zapisany literami lub cyfrą i odwrotnie podpisywanie(lub dokładanie etykietek) do zbiorów
17.mamy dwa zbiory o różnej liczebności ( zaczynamy od różnicy jednoelementowej)
CZEGO JEST WIĘCEJ? UŁÓŻ W PARY! ( klocki i guziki)
TAK, ZABRAKLO GUZIKÓW, KLOCKÓW JEST WIĘCEJ. Teraz ważne pytanie - O ILE? O jeden
ILE JEST KLOCKOW? 8
ILE JEST GUZIKÓW? 7
CZEGO JEST WIĘCEJ? KLOCKÓW
KTÓRA LICZBA JEST WIĘKSZA? 8 O ILE? O JEDEN
Podobnie w drugą stronę - można wprowadzic znaki mniejszości i większości
Podobnie postępujemy z większą różnicą - do trzech elementów
18.Wprowadzenie czasowników przybywania i ubywania
DOKADAM ZABIERAM
DORYSOWUJĘ SKREŚLAM
DODAJĘ ODEJMUJĘ
DOSYPUJE ITD. ODSYPUJE
Zabawy - mam ciastka, ile mam ciastek/ mam 4 ciastka. Jedno ciastko zjadam. Mam więcej czy mniej? Mam mniej ,o ile? O mam o jedno ciastko mniejIle mam ciastek? mam 3 ciastka.
Mam 4 o jeden mniej to 3
Itd.
Liczba o jeden mniejsza od 4 to liczba 3.
19.Dodawanie - układamy dwa zbiory ( zaczynamy od jednakowych elementów ,potem można utrudnić np. tu dwa trójkąty a tu dwa koła- musimy wprowadzac wtedy pojęcia nadrzędne - ile jest figur?
TU 4 AUTA TU 2 AUTA RAZEM
(zsuwamy dwa zbiory)
20. Mam 5 bułek - dokładam dwie bułki .Ile jest razem? Należy wyeksponować ruch dokadania i podkreślac - teraz jest więcej?
Podczas tych pokazów i manipulacji operujemy słowem i nie wprowadzamy żadnych zapisów.
21.odejmowannie
TU JEST SZEŚĆ LALEK ZABIERAM DWIE LALKI .TERAZ JEST MNIEJ .ILE ZOSTAŁO?
22.Po etapie słowno-zabawowym przechodzimy do przedstawiania rzeczywistych zbiorów przy pomocy grafiki wykorzystując wcześniejsze umiejętności przykład z dodawaniem.
TU TRZY MISIE - NARYSUJ TYLE SAMO KRESEK.
DOKŁADAM DWA MISIE- DORYSUJ TYLE SAMO KRESEK.
ILE JEST KRESEK? TO ILE JEST MISIÓW?
z odejmowaniem
TU SĄ CZTERY PIŁKI - NARYSUJ TYLE SAMO KÓŁEK. ZABIERAM JEDNĄ PIŁKĘ.SKREŚL TYLE SAMO KÓLEK. JEST MNIEJ .ILE ZOSTAŁO?
23.Wykorzystujemy teraz umiejętność podpisywania zbiorów i wprowadzamy symbol dodawania- JEŻELI DODAJEMY ELEMENTY I JEST ICH WIĘCEJ TO NA OZNACZENIE TEGO WPROWADZAMY SYMBOL + , ORAZ PYTANIE - JAKIE DZIAŁANIE? DODAWANIE
JEŻELI ZABIERAMY ELEMENTY I JEST ICH MNIEJ TO NA OZNACZENIE WPROWADZAMY SYMBOL - ORAZ PYTANIE
JAKIE TO DZIAŁANIE? ODEJMOWANIE
SYMBOL = TO ILE JEST RAZEM? ALBO ILE ZOSTAŁO?
24.Jako sprawdzenie układamy zbiory (albo dokładamy) i wydajemy polecenie:
NARYSUJ ! I ZAPISZ DZIALANIE PRZY POMOCY CYFR I SYMBOLI.
Nastepnie pokazujemy zapis np.: 3+2=
UŁÓŻ KLOCKI WG ZAPISU - WPISZ WYNIK
NARYSUJ KÓŁKA LUB KRESKI WG ZAPISU I WPISZ WYNIK.
25. Zapisz przy pomocy cyfr i symboli:
MAM 3 O 1 WIĘCEJ TO
3 + 1 = 4
MAM 6 O JEDEN MNIEJ TO
6 - 1 =5
26. Wprowadzamy teraz węża z segmentami lub używamy taśmy (jak centymetr)
TU JEST LICZBA 2, LICZBA O JEDEN WIĘKSZA TO 3 CZYLI NASTĘPNA LICZBA TO LICZBA 3
TU JEST LICZBA 7, LICZBA O JEDEN MNIEJSZ TO 6 CZYLI POPRZEDNIA LICZBA TO 6
NASTĘPNA
7 ……………..
5 ………………… ITD.
Poprzednia
………………… 3
…………………….. 10
27. Wprowadzamy proste sytuacje matematyczne z życia jako zadania tekstowe.
KASIA MA CZTERY KANAPKI .
OLA MA PIĘĆ KANAPEK.
KTO MA WIĘCEJ?
MAMA KUPIŁA TRZY BUŁKI.
TATA DOKUPIL JEDNĄ BUŁKĘ
ILE BUŁEK JEST RAZEM?
WOJTEK MIAŁ 7 SAMOCHODÓW.
JEDEN SAMOCHÓD ZGUBIŁ W PARKU.
ILE SAMOCHODÓW MU ZOSTAŁO?
Oczywiście prosimy o ilustrację graficzną oraz zapis działania po udzieleniu odpowiedzi na pytanie jakie to działanie?
28.Rozkład liczby na 2 składniki
ustawiamy dwie miseczki lub koszyczki i bierzemy dwa klocki
jak mogę włożyć klocki do miseczek?
albo dwa do jednej - wykonujemy rysunek - dwa koła to miseczki, dwie kreski w kole to dwa klocki w miseczce i pod spodem zapis
2 + 0 =
wykonujemy ruch zsypywania - razem? 2
Postępujemy tak z każda liczbą, zapisując wszystkie możliwości nie uwzględniając początkowo przemienności dodawania.
29. Zabawa w zgadywanie- w jednej dłoni mam 2 guziki, w drugiej nie wiem ile. Razem mam 5 guzików. .Ile mam w drugiej? Zapis
2 + … = 5
W pudełku jest 7 korali ,Parę zabrałam, nie wiem ile. Zostało w pudeku 5 korali.Ile zabrałam?
7 - .. = 5
W koszyku są czereśnie .Zabrałam trzy czere snie, zostało 5 czereśni.
Ile czereśni było w koszyku?
…-3 = 5
30. Wprowadzenie pytań”
Ile brakuje do…?
Ile było na początku?
Ile muszę zabrać żeby zostało…?
Dziecko musi mieć opanowany rozkład każdej liczby, bez tego nie da się przekroczyć progu dziesiątkowego
31. Wprowadzenie zapisu po wykonaniu działań na przedmiotach i rysunku.
Mam trzy czerwone klocki i cztery zielone. Razem mam siedem klocków.Zapisz.
Teraz zabieram czerwone - zapisz
Teraz zabieram zielone - zapisz.
3 + 4 = 7
7 - 3 = 4 7 - 4 = 3
Dziecko musi mieć świadomość ( to samo wykorzystamy przy dzieleniu i mnożeniu) , że jeżeli wie jaki jest wynik dodawania 3i 4 to potrafi również wykonać odejmowania