Mikroekonomia 23.20.07
Wykład IV: Zastosowanie elastyczności ceny popytu.
elastyczność mieszana i dochodowa popytu.
- elastyczność popytu: jej określenie ma sens jedynie w przypadku dóbr substytucyjnych (np. masło i margaryna) i komplementarnych - uzupełniających się (np. meble i mieszkanie)
- wskaźnik elastyczności mieszanej
* Em - procentowa zmiana wielkości popytu na produkt X, procentowa zmiana ceny produktu Y. Przyjmuje wartości dodatnie dla substytutów (np. gdy rośnie cena margaryny rośnie także popyt na masło) i wartości ujemne dla dóbr komplementarnych (np. gdy spadają ceny mieszkań wzrasta popyt na meble)
Wskaźnik elastyczności dochodowej popytu EJP.
- mit: wzrost dochodów nabywców zawsze zwiększa popyt na wszystkie produkty
- prawda: w miarę bogacenia rosną nasze wymagania i kupujemy chętniej rzeczy droższe, co oznacza zwykle lepsze
- Em - procentowa zmiana wielkości popytu - procentowa zmiana dochodu pieniężnego
- przyjmuje wartości większe od zera dla dóbr normalnych i wartości mniejsze od zera dla dóbr podrzędnych
- przyjmuje wartości większe od jedności dla dóbr luksusowych i mniejsze od jedności dla dóbr podstawowych (=niezbędnych)
Wyjaśnia wpływ zmian cen na przychody przedsiębiorstwa (wzrost cen zawsze skutkuje wzrostem przychodów firmy).
Jeżeli popyt jest elastyczny względem ceny, to przedsiębiorstwom opłaca się obniżyć ceny, gdyż spadek wpływów wynikających z niższej ceny produktu zostanie z nawiązką zrekompensowany dzięki korzyścią związanym ze wzrostem zapotrzebowania na produkt (= dodatkowy przychód).
Jeżeli popyt jest z kolei nieelastyczny względem ceny to przedsiębiorstwom opłaca się podwyższyć cenę, gdyż spadek wpływów wynikających z mniejszego zapotrzebowania na drożejący produkt zostanie z naddatkiem pokryty korzyściami wynikającymi ze wzrostem ceny produktów (=dodatkowe dochody).
Wyjaśnia duże wahania cen na niektórych rynkach (np. ropy naftowej) i również istotne wahania ilości zawieranych transakcji na innych rynkach (np. wycieczek turystycznych).
Porównajmy dwa rynki różniące się jedynie elastycznością popytu (pod kątem nachylenia krzywej popytu).
Wykres 1: rynek ropy naftowej Wykres 2: rynek wycieczek
(popyt nieelastyczny) (popyt elastyczny)
Charakterystyka rynku nieelastycznego |
Charakterystyka rynku elastycznego |
Ropa jest podstawowym źródłem energii, dla którego nie znaleziono jeszcze alternatywy. Nie ma, zatem konkurenta. Zatem linia popytu jest niemalże pionowa. Niezależnie od ustalonej ceny będzie na ten produkt taki sam popyt. |
Na rynku wycieczek jest duża konkurencja. Mamy wybór, co do kraju, miejsca, w którym chcemy wypocząć, dlatego też istnieje wiele biur oferujących rozmaite oferty. Zatem linia popytu jest niemalże pozioma. |
Podsumowanie:
W przypadku rynku ropy naftowej każda zmiana podaży skutkuje wyraźnymi wahaniami zmian cen i jedynie słabych korekt wolumenu zawieranych transakcji. Z kolei w przypadku rynku wycieczek turystycznych analogiczna zmiana podaży skutkuje niewielkimi dostosowaniami cen i istotnymi wahaniami wolumenu transakcji.