Prawo Cywilne - najważniejsze zagadnienia

Prawo cywilne w znaczeniu przedmiotowym - to zespół norm regulujących stosunki społeczne.

Prawo cywilne w znaczeniu podmiotowym - to uprawnienie lub zespół uprawnień przysługujących jakiemuś podmiotowi.

Prawo cywilne - to gałąź systemu prawa, która obejmuje przepisy regulujące majątkowe i niemajątkowe stosunki prawne za pomocą cywilistycznej metody opartej na zasadach: autonomii prywatnej i równorzędności podmiotów i stron stosunków prawnych.

Zdarzenia cywilnoprawne - to fakty z którymi normy wiążą powstanie, ustanie, zmianę stosunku cywilnoprawnego.

Zwyczaj - to powszechna praktyka określonego postępowania. Zwyczaje nie są prawotwórczymi faktami. Mogą zostać uznane i zastosowane przez organy stosujące prawo.

Przepis prawny - to forma wyrażenia normy prawnej przez prawodawcę.

Norma prawna - to reguła postępowania skierowana do adresata, wyrażająca dyspozycję normy czyli zakaz lub nakaz określonego postępowania w oznaczonych okolicznościach (hipoteza normy), z zagrożeniem reakcją organów państwa na wypadek niezastosowania się adresata normy do dyspozycji normy (zapowiedź sankcji).

Sankcje prawne w prawie cywilnym:

• odszkodowawcza

• nieważność, unieważnienie czynności prawnej

• zniesienie stosunku prawnego

• odmowa udzielenia ochrony prawnej podmiotowi

Wykładnia prawa - to interpretacja prawa, może być:

• dynamiczna

• statyczna

• językowa

• funkcjonalna

• systemowa

• rozszerzająca

• stwierdzająca

• logiczna

• ścieśniająca

• autentyczna

• legalna

• praktyczna

Prawo intertemporalne - to prawo międzyczasowe ; przepisy prawne określające następstwa wejścia w życie aktów prawnych regulujących zagadnienia poddane unormowaniom przepisów, które utraciły moc obowiązująca w związku z wejściem w życie nowych przepisów. Przepisy międzyczasowe są zawarte zwykle w wydzielonej grupie przepisów danego aktu prawnego zatytułowanej „przepisy przechodnie”.

Zasady cywilnego prawa intertemporalnego:

1.nieretroakcji - lex retro non agit

2.bezpośredniego działania nowej ustawy

3.dalszego działania nowej ustawy

4.stosowania ustawy nowej w razie wątpliwości interpretacyjnych, jakie prawo powinno być zastosowane

Cechy stosunku cywilnoprawnego:

• równorzędność stron

• autonomia prywatna

• ochrona sądowa interesów stron

Prawo podmiotowe - to złożona sytuacja prawa podmiotu, wyznaczona przez normę prawną i dookreślona zdarzeniami prawnymi, umożliwiająca podmiotowi określone zachowania. Jest elementem stosunku prawnego, zapewnia ochronę i zaspokojenie interesu majątkowego lub niemajątkowego, chroniona przez normę prawną.

Normatywne postaci praw podmiotowych:

1. Prawa podmiotowe bezpośrednie

2. Roszczenia

3. Prawa kształtujace

Rodzaje praw podmiotowych:

1. Bezwzględne

2. Względne

3. Majątkowe

4. Niemajątkowe

5. Przechodnie

6. Nieprzechodnie

7. Zbywalne

8. Dziedziczne

9. Związane

10. Akcesoryjne

Nabycie prawa podmiotowego - sposoby:

1. Pochodne

2. Pierwotne

3. Translatywne

4. Konstytutywne

5. Pod tytułem ogólnym (sukcesja uniwersalna)

6. Pod tytułem szczególnym (sukcesja singularna)

Ochrona praw podmiotowych:

1. ochrona własna: samoobrona, samopomoc

2. sądowa

3. międzynarodowa

4. skarga konstytucyjna

5. poprzez ciężar dowodu, domniemania, zarzuty

Przedmiot stosunku cywilnoprawnego - jest nim zawsze dozwolona (nakazane lub zakazane) zachowanie się człowieka. Określa treść praw i obowiązków w tym stosunku, więc można uznać za przedmiot stosunku cywilnoprawnego wszystko to do czego odnosi się treść stosunku :

• rzeczy

• przedmioty materialne nie będące rzeczami ( ciecze, gazy, kopaliny, zwierzęta w stanie wolnym)

• przedmioty niematerialne (energia, dobra osobiste, intelektualne)

• pieniądze

• papiery wartościowe

• zorganizowany kompleks majątkowy (przedsiębiorstwo, gospodarstwo rolne)

Mienie - to własność i inne prawa majątkowe (art. 44 k.c.)

Majątek - to ogół praw majątkowych danego podmiotu, jego aktywa i pasywa (obowiązki)

Przedsiębiorstwo - to zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej.

Powstanie osoby prawnej:

1. na mocy aktu organu państwowego

2. z inicjatywy jej założyciela po uzyskaniu koncesji (system koncesyjny)

3. po spełnieniu warunków określonych w ustawie (system normatywny)

Typy causam:

1. acquirendi vel obligandi - gdy celem dokonania przysporzenia jest uzyskanie pewnej korzysci dla siebie

2. solvendi - celem jest zwolnienie się przez dokonującego z długu

3. donandi - przysporzenie dyktowane jest szczodrobliwością dokonującego przysporzenia

4. cavendi - celem jest ustanowienie zabezpieczenia wierzytelności.

Rodzaje form czynności prawnych ze względu na skutki prawne:

• ad solemnitatem - to forma której niezachowanie powoduje nieważność czynności prawnej

• ad probationem - forma której niezachowanie ogranicza możliwość skorzystania z niektórych środków dowodowych

• ad eventum - jej niezachowanie powoduje nie wywołanie części skutków prawnych, ale czynność jest ważna

Wady oświadczenia woli:

1. brak świadomości lub swobody

2. pozorność

3. błąd

4. groźba

Przedstawicielstwo - przedstawiciel dokonuje w imieniu reprezentowanego czynności prawnej. Musi istnieć umocowanie. Wywołuje skutki prawne bezpośrednio dla reprezentowanego. Może być czynne lub bierne. Przedstawiciel musi mieć zdolność do reprezentowania. Czynność prawna nie może mieć osobistego charakteru.

Przedstawicielstwo ustawowe - gdy źródłem umocowania jest ustawa. Przedstawiciel ustawowy musi mieć pełną zdolność do czynności prawnych.

Pełnomocnictwo - źródłem umocowania jest oświadczenie woli reprezentowanego (pełnomocnictwo). Jest to relacja między pełnomocnikiem a mocodawcą. Pełnomocnik może mieć ograniczoną zdolność do czynności prawnych. Rodzaje:

• ogólne

• rodzajowe

• szczególne

• główne - udziela mocodawca

• substytucyjne - udzielone przez pełnomocnika w imieniu i ze skutkiem dla mocodawcy. ( art. 106 k.c.)

• samodzielne

• łączne

Prokura - szczególny rodzaj pełnomocnictwa. Udziela jej przedsiębiorca tylko osobie fizycznej, mającej pełną zdolność do czynności prawnych; na piśmie. Zakres umocowanie prokurenta określa ustawa, obejmuje czynności sądowe oraz pozasądowe związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Nie może być przeniesiona.

Wygaśnięcie pełnomocnictwa:

• spełnieni się okoliczności przewidzianych w treści umowy

• śmierć pełnomocnika lub mocodawcy

• odwołanie pełnomocnictwa

• utrata zdolności do czynności prawnych przez pełnomocnika

Przedawnienie - ogranicza w czasie dochodzenie roszczeń majątkowych wynikających ze stosunków cywilnoprawnych. Skutek: po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko któremu przysługuje roszczenie (dłużnik) może uchylić się od jego zaspokojenia podnosząc zarzut przedawnienia.

Początek biegu przedawnienia - od dnia w którym roszczenie stało się wymagalne.

Przerwanie biegu przedawnienia, z powodu:

• czynności dokonanej przed sądem lub innym organem

• uznanie roszczenia

• mediacja

Prekluzja - ogranicza w czasie dochodzenie przed powołanym do tego organem lub inną realizację praw podmiotowych, a bezskuteczny upływ terminu prekluzyjnego (zawitego) powoduje wygaśnięcie prawa. Skutkiem prekluzji jest wygaśnięcie prawa podmiotowego.

Terminy zawite - 3 rodzaje:

1. prekluzja sądowa - terminy do dochodzenia praw przed sądem lub innym powołanym do tego organem

2. prekluzja pozasądowa - terminy do dokonywania czynności pozasądowych

3. terminy wygaśnięcia praw podmiotowych

---