KIEDY POWSTAŁO ZYCIE

EON ARCHAICZNY

- 3,5 mld lat temu - szczatki nitkowatych bakterii

Dominują bakterie (glw nitkowate formy)

- I bezdyskusyjne skamieniałości - sinice

stromatolity

2,8 mln - pojawiaja się najstarsze stromatolity (sa one również współcześnie w

Australii, ale nie na taka skalę, są to wytwory w formie niewielkich kopół,

które powstają w wyniku nagromadzania się bakterii - sinic )

EON PROTEROZOICZNY

Paleoproterozoik

Mezoproterozoik

- 1,5 mld największy przełam: pozostałości I organizmów jądrowych

acritarcha

Neoproterozoik

- 850 - ziemia snieżka - hipoteza ze cała planeta była pokryta lodowcem

- pojawiają się I org bezkręgowe

- pojawiają się formy o eukariotycznej budowie

- eksplozytywna radiacja ewolucyjna - początek królestwa zwierzat

570 mln lat temu - najstarsze skamieniałości:

1. skamieniałości śladowe - rożne formy zachowane w skałach, związane z

działalnością istot żywych np. wydrążone nory

2. odciski zwierzat bezszkieletowych - fauna z Ediacara - 580-560 mln lat

fauna z Ediakara, skamieniałości przewodnie dla ery proterozoiku.

jest to stanowisko w Australii, gdzie znaleziono takie odciski

wśród fauny z Ediacara wyróżniono kilka grup zwierząt:

- przypominające meduzy, o budowie promienistej

- przypominające … morskie

wyraźny podział ciała na str lewą i prawą

- o kształcie robakowatym

które dały prawdopodobnie początek stawonogom

3. I skamieniałości szkieletowe

wśród nich najbardziej charakterystyczne były z nachodzących na siebie

blaszek

- I zfosylizowane org wielokomórkowe

Pozostałościami: odciski

Prekambr

otwornice

otwornice bentoniczne - na dnie zbiornika

otwornice planktoniczne - w toni

badając otwornice można zbadac jaka temp wody była w przeszłości (gdy się ocieplala pierwsze wyparowywały lżejsze czasteczki 0'16)

znaczenie skałotwórcze otwornic

wapienie otwornicowe np. fuzulinowe

współczesnie - muły globigerynowe

domieszki otwornic planktonicznych znajduje się w kredzie piszącej

PRZYCZYNY I RADIACJI EWOLUCYJNEJ (570-540 mln lat temu)

- zmiany klimatyczne spowodowane epizodami lodowcowymi - które powodowały zmiany środowiska fizycznego (zmiany stosunku izotopów węgla w powierzchniowych wodach oceanów) - co powodowało zmiany biologiczne

- inne przyczyny:

wzrost stężenia tlenu atmosferycznego

pojawienie się nowych adaptacji (np. utworzenie się tkanek mięśniowych lub nerwowych)

WCZESNY PELEOZOIK (kambr i ordowik)

KAMBR 544-510

Od okresu kambru występują obficie skamieliny zwierzat morskich

Wczesny kambr

najstarsza cześć wczesnego kambru:

proste org szkieletowe

srodkowa czesc wczesnego kambru

zróżnicowanie fauny szkieletowej

- fauna tommocka - b różnorodne formy

- Stawonogi - trylobity - b często znajdowane - od kambru do permu (544-250 mln)

miał od 2 do 44 segmentów

największy trylobit - Phacops

znaczenie trylobitów:

w kambrze stanowiły dominujący element fauny morskiej

maja podstawowe znaczenie stratygraficzne dla kambru, okres ten jest podzielony na

podstawie występujących trylobitów - skamieniałości przewodnie

- ramienionogi - b powszechne

dziela się na 2 gromady:

zawiasowe - maja adduktory i diduktory

Horridonia - muszla wypukło wklęsła, ma długie kolce

Spirifer

Atrypa

bezzawiasowe - nie maja adduktorów (ale maja pole mięśniowe które otwiera muszle)

Lingula - od Ordowiku do wsp

młodsza czesc wczesnego kambru

srodkowy i późny kambr

ekspansja wczesniej powstałych grup np. trylobitów (rozwój ilościowy i jakosciowy)

zróżnicowanie szkarłupni i ramienionogów

najstarsze kręgowce - konodonty - maja strunę grzbietową (która osłania nerw)

półstrunowce - nie maja struny grzbietowej

pierwsze ryby

pojawiają się wielokomorkowe glony

[układ kontynentów determinował warunki klimatyczne

superkontynent rozpada się w kambrze na liczne fragmenty, powstają liczne płytkie i ciepłe morza ]

ORDOWIK 510-438 mln

roznicowanie się fauny kambryjskiej: bezkręgowce: łodziki (głowonogi), liliowce, przodkowie małży

- wyodrębniły się koralowce

- wymieranie ordowickie 438 mln (I masowe wymieranie)

przyczyną zlodowacenie Gondwany

najbardziej charakterystyczny organizm dla wmieranie ordowickiego: Himantia

[powstaje prakontynent Gondwana]

ŚRODKOWY PALEOZOIK (Sylur i Dewon)

SYLUR (438-410 mln)

Rośliny ladowe: psylofity i plechowce

W morzach: szkarłupnie i

I ryby (pancerne, promieniopłetwe, mięśniopłetwe-kostnoszkieletowe)

DEWON (410-355 mln)

I lasy na lądach: widłaki, skrzypy, paprocie

Górny dewon: rosliny nasienne

I zwierzeta na ladzie: stawonogi i prymitywne płazy

Wymieranie dewońskie 367 mln

Uderzenie dużego meteorytu w Newadzie spowodowało stopniowe zmiany w

ekosystemach

PÓŹNY PALEOZOIK (Karbon i Perm)

KARBON 355-290

- powstaja największe zloza wegla kamiennego

- na ladzie: dominacja drzewiastych widłaków, paproci zarodnikowych

- w wodzie: gąbki, ramienionogi, fuzulinidy

- późny karbon - I gady - kotylozaury

- ekspansja owadów

PERM 290-250 mln

Wymieranie permskie

Największe wymieranie

W jego wyniku pojawiło się wiele nowych linii ewolucyjnych

Wielkie wymieranie

I na przełomie Ordowiku i Syluru - 50 % populacji wymarło

II na przełomie Dewonu/Karbonu - 30 %

III na przełomie Permu/Triasu - 60 % gatunków wymarło

Na podstawie znalezisk okreslamy w jakim czasie powstały dane skały