Epos o Gilgameszu, Kulturoznawstwo


- Odkryty w 1839 (1850)

- George Smith był najwybitniejszym badaczem

- Gilgamesz i Akka z Kisz / Gilgamesz i Huwawa / Gilgamesz, Enkidu i swiat podziemny / Gilgamesz i Byk Niebianski / Smierc Gilgamesza

- Epos spisal kaplan-egzorcysta Sin-liqe-unninni

- Epos jest spisany na 12 tabliczkach, opiera się na tekscie klinowym i zaczyna od slow „który wszystko widzial”

Gilgamesz - Piaty wladca I dynstii z Unug (Uruk), wybudowal cyklopie mury oraz odbudowal swiatynie Enlila w Nibru (Nippur). W dwoch-trzecich bog, jednej-trzeciej czlowiek. Posrednik miedzy bogami a ludzmi. Był piekny, silny. Na dźwięk bebenka (pukku) i paleczek do bebenka (mekku) robi się zamieszanie, ponieważ Gilgamesz chetnie korzysta z prawa pierwszej nocy z czego mieszkancy Uruk nie sa zadowoleni. Jego ojciec - Lugalbanda, jego matka - Ninsun (pani dzika krowa). Szamasz dal mu mestwo, Adad dzielnosc.

Enkidu - Stworzony przez Aruru w celu przeciwstawienia się Gilgameszowi. Wzmocniony przez Ninurte. Zostal jego przyjacielem.

Tabliczka I

- opis Gilgamesza i miasta Uruk

- stworzenie Enkidu

- poskarzenie mysliwego Szangaszszu Gilgameszowi, ze ktos niweczy jego robote

- wyslanie kurtyzany Szamchat wraz z mysliwym w celu uczlowieczenia Enkidu

- stosunek tygodniowy Enkidu z Szamchata, która doradza mu uczlowieczenie

- uczlowieczenie (ucywilizowanie) się Enkidu

- nauczenie go przez Szamchate jedzenia chleba i picia piwa wśród pasterzy

- rownolegle dwa sny (meteor, siekiera) Gilgamesza o zawarciu braterstwa z Enkidu

Tabliczka II

- niezgodzenie się na prawo pierwszej nocy Gilgamesza przez Enkidu

- zapasy Gilgamesza z Enkidu i zawarcie przez nich braterstwa

- podjecie wyprawy i przygotowan przeciw Huwawie do lasu Cedrowego, po uwczesnym naradzeniu się ze starszyzna

Tabliczka III

- poradznie się Ninsun, która wstawia się za Gilgameszem i odprawia rytulal do Szamasza

- Odradzenie przez Enkidu wyprawy

Tabliczka IV

- sny Gilgamesza, które dobrze motywuja ich do dalszej drogi (upadek gory, ukazanie się Szamsza - dzikiego byka)

Tabliczka V

- rozmowa Huwawy z Gilgameszem i Enkidu

- walka

- wstawiennictwo boga Szamasza i zeslanie Annunakow

- proba ratowania Huwawy poslusznestwem wobec Gilgamesza

- rada Enkidu aby zabil demona

- powalenie drzew Cedrowych (okolica Hermon i Liban) i stworzenie z nich drzwi do swiatynii Enlila

Tabliczka VI

- strojenie się Gilgamesza, ukazanie go w pieknie i chwale

- propozycja Isztar

- odrzucenie jej, wymieniajac jej nieprawosci

- skarga Isztar do ojca (Anu) i nieotrzymanie pomocy

- szantaz Anu, ze jeżeli nie spelni jej zyczen (zeslanie na Gilgamesza Byka Niebieskigo - Alu) to otworzy drzwi do swiata podziemnego

- spelnienie prosby

- szkody Byka Niebieskiego (braki plonow i glod)

- unicestwienie go przez Gilga I Enkidu

- upokorzenie Isztar rzuceniem w nia penisem Byka

Tabliczka VII

- zeslanie kary we snie na Enkidu za zabicie Huwawy, Byka Niebianskiego i obraze Isztar

- rozmowa Enkidu z Szamaszem

- przeklecie Szamchat, po zastanowieniu - udzielenie jej blogoslawienstwa

- opowiedzenie Gilgameszowi snu - o mezczyznie, który go dreczyl, o strachu który nie pozwolil Gilgameszowi go uratowac i o zamienieniu Enkidu w golebia

- Enkidu lezal chory 12 dni po czym umarl

- nastepne 6 dni i 7 nocy Gilgamesz czekal az Enkidu się przebudzi (dopóki mu robak nie wyszedl z nosa)

Tabliczka VIII

- przygotowanie pogrzebu dla Enkidu (stworzenie posagu)

- zrzucenie szat przez Gilgamesza i udanie się w stepy

- zabijanie dzikich zwierzat i odzianie się w skory lwa

- zabicie lwow boga-ksiezyca (za co musial zrobic dwa posagi lwow dla swiatyni)

Tabliczka IX

- rozmyslania Gilgamesza nad smiercia (rozowa z Szamaszem o niesmiertelnosci)

- dotarcie go gory Maszu, strzezonej przez ludzi-skorpiony

- przejscie przez 12 milowa ciemnosc w poszukiwaniu Utnapisztima

- spotkanie Szamasza

Tabliczka X

- dotarcie do lasu pelnego drzew ozdobionych kamieniami szlachetnymi

- rozmowa z karczmarka Siduri o niesmiertelnosci

- zniszczenie kamiennych wiosel Urszanabi

- spotkanie z Urszanabi

- wyciecie 300 wiosel przez Gilgamesza

- dotarcie do Utnapisztima przez wody smiertelne

- monolog Utnapisztima (jego ojcem był Ubartutu)

Tabliczka XI

- opowiesc Utnapisztima o potopie (który sprowadzil na ludzkosc Enlil) i uzyskaniu niesmiertelnosci

- przespanie 6 dni i 7 nocy

- wyjawienie sekretu niesmiertelnosci - zjedzenie rosliny z dna Apsu

- udanie się po rosline

- kradziez rosliny przez weza

- akceptacja smiertelnosci przez Gilgamesza

Tabliczka XII

- pukku i mekku wpada Gilgameszowi do swiata podziemnego

- rady dla Enkidy, który schodzi do swiata podziemnego po bebenek i paleczki

- „zlapanie” przez swiat podziemny Enkidu

- udzielenie pomocy przez boga Ea, za posrednictwem Nergala

- rozmowa Enkidu o prawach swiata podziemnego



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Epos o Gilgameszu, Wikipedia, wolna encyklopedia
Epos o Gilgameszu (Epos starożytnego Dwurzecza)
EPOS O GILGAMESZU, ST ćw
EPOS O GILGAMESZU
Epos o Gilgameszu 2 id 162858 Nieznany
01 Sinliqiunninni 2 Epos o Gilgamesze [1 wersja ros ]
Epos o Gilgameszu wstęp
#10 Epos o Gilgameszu
01 Sinliqiunninni 1 Epos o Gilgameszu [1 wersja pol ]
Epos o Gilgameszu kara
epos o gilgameszu wyprawa
Epos o Gilgameszu
01 Epos o Gilgameovi
01 Sinliqiunninni 2 Epos o Gilgamesze [1 wersja ros ]
Epos, Kulturoznawstwo

więcej podobnych podstron