25.02.2013

Wykład 1

Egzamin - test, uwzględnienie zaliczenia w ocenie końcowej, średnia z zaliczenia i egzaminu, teoria, ewentualne krótkie zadanie niewymagające kalkulatora.
Zerówka na ostatnim wykładzie.

Rachunkowość jest systemem informacyjnym w przedsiębiorstwie. Wieloaspektowy rachunek problemowy oparty na pomiarze, rejestracji, grupowaniu, prezentacji i interpretacji określonych zjawisk ekonomicznych.

Funkcja informacyjna rachunkowości:
- odbiorcą informacji jest kadra zarządzająca jednostką gospodarczą,
- odbiorcą informacji jest także otoczenie jednostki gospodarczej

Struktura rachunkowości (podejście klasyczne):
- księgowość - część rejestracyjna systemu rachunkowości tworzy bazę danych dla całego systemu informacyjnego
- rachunek kosztów
- sprawozdawczość finansowa - obejmuje określony przepisami prawa zbiór informacji wyjściowych z systemu rachunkowości, który musi być prezentowany na zewnątrz jednostki w określonej formie i na ściśle określoną datę
- rachunkowość zarządcza

Rachunkowość zarządcza - proces generowania informacji finansowych i niefinansowych odpowiednio do potrzeb zarządzania przedsiębiorstwem, a w szczególności w celu ułatwienia podejmowania decyzji operacyjnych i strategicznych przez pracowników i menedżerów przedsiębiorstwa.

Rachunkowość zarządcza - wg Międzynarodowej Federacji księgowych - proces identyfikacji, pomiaru, analizy, przygotowania i komunikowania informacji (finansowych i operacyjnych, stosowanych przez kierowników do planowania, oceny i kontroli (sterowania) w ramach organizacji oraz do zapewnienia efektywnego wykorzystania zasobów.

Identyfikacja - ujęcie transakcji czy zdarzenia gospodarczego i jego kwalifikację w systemie rachunkowości.

Pomiar - kwantyfikację transakcji lub innych zdarzeń gospodarczych, które miały, mają lub będą miały miejsce.

Analiza - poszukiwanie przyczyn odwzorowania danej działalności (procesu) ich relacji do innych zdarzeń i uwarunkowań sytuacyjnych.

Przygotowanie i interpretacja - zestawienie danych w rachunkowości i danych planowanych w sposób skorygowany i logiczny.

Komunikowanie - system raportów wewnętrznych i sprawozdań finansowych wraz z raportem zawierającym informacje o rachunkowości zarządczej, prezentowane zewnętrznym użytkownikom.

Planowanie - kwantyfikacja i interpretacja skutków zaplanowanych działań, kontraktów i innych transakcji i zdarzeń dla danej organizacji.

Ocena - uwzględnienie implikacji przeszłych i oczekiwanych zdarzeń poprzez opracowanie i analizę trendów i relacji danych w celu ułatwienia wyboru optymalnych dróg działania.

Controlling - polega na zapewnianiu integracji i informacji bilansowej, dotyczący zdarzeń (procesów) i zasobów organizacji, obejmuje monitorowanie i dokonań oraz prowadzenie ewentualnych działań nawiązujących dzięki dostarczonym informacjom o odchyleniach w celu osiągnięcia zamierzonych rezultatów.

Zapewnienie efektywnego wykorzystania zasobów - odbywa się poprzez system raportów wewnętrznych odpowiadających ośrodkom odpowiedzialności, służącym rozliczaniu z efektywności nabywania i użytkowania (alokacji) zasobów oraz efektywności działań w ogóle. Wymaga to rozmieszczenia celów i zadań w całej sieci ośrodków rozliczonych z dokonań oraz systemu rachunkowości i sprawozdań wewnętrznych odwzorującego odpowiednio do rodzaju tych ośrodków - przychody, koszty, majątek, zobowiązania. Całość jest wzbogacona o informacje ilościowe.

W przedsiębiorstwach stosowane są różne modele rachunku kosztów i wyników, różniące się przydatnością informacyjną dla potrzeb zarządzania przedsiębiorstwem. Dwa najbardziej typowe modele charakterystyczne dla Polski to system rachunku kosztów pełnych albo inaczej mówiąc absorpcyjny rachunek kosztów oraz rachunek kosztów zmiennych inaczej mówiąc behawioralny rachunek kosztów. Rachunek kosztów pełnych dostosowany jest do regulacji prawnych rachunkowości a więc międzynarodowych standardów sprawozdawczości finansowej oraz ustawy o rachunkowości. Celem prowadzenia takiego systemu jest właściwe określenie, pomiar wyniku finansowego oraz sporządzenie obligatoryjnych sprawozdań finansowych. Podstawowym pojęcie w rkp jest koszt wytworzenia produktów. Mamy określoną strukturę wyniku finansowego, strukturę segmentową.

Rachunek kosztów zmiennych uzupełnia rachunek kosztów pełnych o informacje wykorzystywane dla potrzeb podejmowania krótkoterminowych decyzji. Dostosowany jest dla potrzeb zarządzania przedsiębiorstwem natomiast nie spełnia wymogów prawnych rachunkowości.

Pojęcie kosztu wytworzenia w ramach rachunku kosztów pełnych i jego skutki dla wyniku finansowego.

Zasady wyceny - podstawowe pojęcia

Koszt wytworzenia =
+koszty bezpośrednie produkcji poszczególnych produktów gotowych, środków trwałych przeznaczonych na własne potrzeby,
+przypadająca na okres ich wytworzenia uzasadniona część kosztów pośrednich z produkcji

Koszty bezpośrednie - wartość zużytych materiałów bezpośrednich, koszty pozyskania i przetwarzania związane bezpośrednio z produkcją i inne koszty poniesione w związku z doprowadzeniem produktu do postaci i miejsca, w jakim się znajduje w dniu wyceny.

Uzasadniona część kosztów pośrednich - zmienne koszty pośrednie produkcji oraz część stałych kosztów pośrednich produkcji, które odpowiadają poziomowi tych kosztów przy normalnym wykorzystaniu zdolności produkcyjnych.
Przeciętna, zgodna z oczekiwaniami w typowych warunkach, wielkość produkcji za daną liczbę okresów lub sezonów, przy uwzględnieniu planowanych remontów.

Do kosztów wytworzenia nie zalicza się:
-kosztów działania podmiotu gospodarczego jako całości, Np. kosztów zarządzania
-kosztów sprzedaży, Np. opakowań sprzedanych wyrobów, kosztów utrzymania komórek zbytu lub sieci handlowej
-kosztów magazynowania, chyba, że poniesienie tych kosztów jest niezbędne w procesie produkcji
-kosztów będących konsekwencją niewykorzystanych zdolności produkcyjnych
-pozostałych kosztów operacyjnych oraz kosztów finansowych
-kosztów strat materiałów, braków itp.
Wymienione pozycje kosztów odnosi się na wynik finansowy okresu, w którym je poniesiono.

Przykład
Przedsiębiorstwo wytwarza jeden produkt. Normalne zdolności produkcyjne maszyn wynoszą w okresie sprawozdawczym 10,000 godzin. Do wyprodukowania 1 sztuki produktu zużywane są materiały bezpośrednie o wartości 5zł oraz robocizna bezpośrednia 3 zł. Ponadto do wytworzenia 1 sztuki produktu wykorzystywana jest 1 godzina pracy maszyn. W związku z maszynami przedsiębiorstwo ponosi koszty zmienne energii - 2zł za każda przepracowaną godzinę oraz stałe koszty amortyzacji maszyn 50 000zł w ciągu okresu. W rozpatrywanym czasie wykorzystano 50% normalnych zdolności produkcyjnych, czyli 5 000 godzin pracy maszyn wytwarzając 5 000 sztuk produktów.

Ustalić wynik finansowy brutto za dany okres, jeżeli dokonano sprzedaży 4 500 sztuk produktu.
Cena 18zł/szt.

Koszty poniesione w danym okresie - 100 000zł

Wynik finansowy = strata

Koszty poniesione:
materiały bezpośrednie 25 000
robocizna bezpośrednia 15 000
Koszty pośrednie zmienne (energia) 10 000
Koszty pośrednie stałe (amortyzacja) 50 000
Razem 100 000

Koszt wytworzenia produktu: 1 sztuka 5 tys. sztuk
Materiały bezpośrednie 5 zł 25 000zł
Robocizna bezpośrednia 3zł 15 000zł
Koszty pośrednie zmienne (energia) 2zł 10 000zł
Koszty pośrednie stałe (amortyzacja) 5zł 25 000zł
Razem 15zł 75 000zł

Wynik finansowy brutto:
Przychody ze sprzedaży produktów
(4500szt. X 18zł/szt.) 81 000zł
Koszty wytworzenia sprzedanych produktów
(4500szt. X 15zł/szt.) 67 500zł
Koszty niewykorzystanych zdolności produkcyjnych 25 000zł
Wynik brutto (ze sprzedaży) - strata - 11 500zł

Finanse i Rachunkowość	Przedmiot: Rachunkowość zarządcza (wykłady)
Rok akademicki 2012/2013	Semestr II
Dr B. Dratwińska-Kania	Autor notatki: Joanna Orzeł

3

---