Temat nr 1: ”Struktura i kierunki zmian rynku finansowego w procesach globalizacji”.

I Pojęcia, systematyka i funkcje r. Finansowego

R. finansowy to miejsce , na którym zawierane są transakcje funduszami pieniężnymi.

Wartość tych transakcji kształtuje się pod wpływem wielkości podaży i zgłaszanego popytu na pieniądz.. Popyt i podaż określają cenę pieniądza, określaną jako stopa procentowa. Stopa % to podst. parametr analizy i oceny transakcji funduszami pieniężnymi na r. finansowym.

Def.szeroka r.f.:

R. finansowy obejmuje działania dotyczące pieniędzy, ich przepływów i operacji rozliczeniowych, a także działania gospodarcze oparte na obrocie pieniężnym.

Def. wąska:

R. finansowy obejmuje decyzje związane wyłącznie ze środkami pieniężnymi, których celem jest ochrona wartości posiadanych pieniędzy bądź jej wzrost w przyszłych okresach.

Podział rynku finansowego:

1. kryterium: funkcje r.fin.

- walutowy (dewizowy) - przedmiotem transakcji są instrumenty finansowe o najwyższym stopniu płynności pochodzące z różnych krajów. Podst. funkcjonowania tego r. jest kształtowanie poziomu cen walut i dewiz. Najważniejszy składnik obrotów to dewizy -95% ( a nie banknoty). To na ogół r. giełdowy, zwykle zdecentralizowany pod względem geograficznym.

Jest to r. Handlu pieniądzem gotówkowym, na którym kształtowana jest cena (kurs walutowy). Funkcje:

• ukształtowanie ceny waluty krajowej w stosunku do waluty zagranicznej

• porównanie krajowych i zagranicznych cen produktów i usług

• alokacja zasobów środków pieniężnych w skali światowej

• ułatwia cenowy handel międzynarodowy

- pozabilansowych instrumentów fin.( pochodnych/derywatów/derywatywów) - dostarcza uczestnikom r.f. narzędzi umożliwiających ochronę przed ryzykiem odnoszonym od różnych tzw. bazowych instr. finansowych

- kredytowy -transakcje między bankami handlowymi i instytucjami finansowymi a klientami o różnej wiarygodności fin. Zasadniczym instr. są kredyty bankowe krótko- i długoterminowe, pożyczki różnych instytucji fin. udzielane podmiotom gosp.

• pieniężny - miejsce zaopatrywania podmiotów w płynność

• kapitałowy - miejsce gromadzenia i pozyskiwanie długoterminowego kapitału finansowego

2. kryterium : przedmiot transakcji

• r. wierzytelności - przedmiot transakcji to instrumenty ucieleśniające dług

• r. instr. o charakterze własnościowym

• r. pochodnych instr. fin

3. kryterium: okres zapadalności zob. fin

• r. pieniężny - transakcje krótkoterminowymi instr. fin., bankowymi i pozabankowymi, a także pap. wartościowymi

• r. kapitałowy - transakcje długoterminowe instr. fin., bankowymi i pozabankowymi, a także pap. wartościowymi

4. kryterium: charakter instr.fin.

• r.pieniądza bankowego

• r. pap.watościowych

5. kryterium: stopień formalizacji

-r.zinstytucjonalizowany-świadomie kształtowany i org. przez podmioty gosp. i instytucje

• r. niezinstytucjonalizowany - powstanie i rozwój to f. popytu i podaży na instr. fin.

6. kryterium: wartość pojedynczej transakcji

• r. detaliczny - mała wart. transakcji

• r. hurtowy - duże kwoty

7. kryterium: s-ób wykorzystania instr. fin

• r. pierwotny - powstanie inst. fin.

• r. wtórny - obrót instr. fin.

8. kryterium: zasięg transakcji i zakres ich kontroli

• r. wewnętrzny - krajowy - podlega regulacji władz narodowych i państwowych

• r. zewnętrzny - zagraniczny/ksenofinansowy - wolny od regulacji administracyjnej

II Struktura zewnętrznego r. finansowego

1. R. lokalne - to r. krajowe lub regionalne

2. R. międzynarodowe - to r. transakcji pieniężnych zawieranych w walucie obcej, nie podlegające kontroli władz monetarnych danego kraju. Inwestorzy tych rynków oczekują wyższej stopy zwrotu zaangażowanego kapitału finansowego niż na

r. wewnętrznych.

R. efektywny to r. równej inf. dla wszystkich inwestorów. R. międzynarodowe wypełniają war. r. efektywnego niemalże w s-ób doskonały.

Wyróżniamy:

• międzynarodowe r. fin. eksportujące - krajowy pożyczkodawca - zagraniczny pożyczkobiorca

• międzynarodowe r.f. importujące - oferują instr. fin. r. krajowego inwestorom zagranicznym

• „offshore banking” - inst. fin. są jedynie stronami transakcji, bez angażowania kapitału fin. danego kraju

Międzynarodowe r. fin obejmują obecnie, poza eurorynkiem, rejon Azji oraz dalece wyspecjalizowane ośrodki finansowe Ameryki.

EURORYNEK ma własną strukturę:

• r. bankowy - to najbardziej rozwinięty segment. Na r.b. lokują swoje rezerwy w eurodolarach i in. eurowalutach zarówno banki centralne różnych krajów, jak i banki komercyjne

• r. dewizowy - kursy dewiz podane są w walucie danego kraju. Cena to efekt zmian popytu i podaży. Nie jest administracyjnie kontrolowany.

• r. eurowalutowy - tzw. spot ,czyli transakcji natychmiastowych.

• r. eurokredytu krótkoterminowego

• r. eurocertyfikatów depozytowych - ważne źródło refinansowania się banków międzynarodowych

• r. eurokredytu bankowego - transakcje pomiędzy bankami a podmiotami sektora pozabankowego, które nie są ani walutą kredytodawcy, ani kredytobiorcy

• r. europapierów handlowych - eurobanki jako pośrednicy reprezentujący wielkie przedsiębiorstwa

• r. euroobligacji - nie podlega kontroli

3. R. globalne

Cechą charakterystyczną finansowych r. międzynarodowych jest szybko postępujący proces ich globalizacji.

Globalizacja oznacza powstanie płynnych kapitałów finansowych w skali ponadnarodowej, lokowanych przez inst. fin. na r. międzynarodowych.

Finansowe r. globalne to z istoty swej r. międzynarodowe, na których następuje pełna liberalizacja przepływu zawieranych transakcji fin., to r. wolny od wszelkich administracyjnych ograniczeń. Duży wpływ na globalizację wywarła sekurytyzacja( disintermediation - eliminacja pośredników), polegająca na odchodzeniu od tradycyjnych form pożyczania i lokowania pieniędzy za pośrednictwem banków na rzecz wykorzystania pap. wartościowych. SKUTKI GLOBALIZACJI R. FIN:

Powstały banki specjalistyczne:

• inwestycyjne - pośrednik w obrocie pap. wart.

• handlowe - operacje bankowe, głównie działalność depozytowo - kredytowa

oraz uniwersalne - duża dywersyfikacja świadczonych usług.

Proc. globalizacji spowodował również zmiany na r. walutowym - zmiany produkcji i poziomu cen powodują ruchy stopy%, a uruchamiany przez tę stopę strumień kapitałów przesuwa kurs kształtując saldo obrotów, poziom produkcji i tempo inflacji.

Zmiany w obszarze r. kapitałowego:

• powstanie nowych instytucji zarządzających r. giełdowym

• segmentacja instr. pozostających w obrocie

• rozwój komputeryzacji systemu wspomagającego obrót giełdowy

Wzrosła liczba instytucji uczestniczących w rozliczaniu transakcji międzynarodowych.

Wzrosło zapotrzebowanie na usługi agencji ratingowych. Pełnią f. Analityka

przedstawiającego niezależną, rzetelną ocenę ryzyka inwestycji.

Nastąpił szybki rozwój instytucji o specjalnych f. realizowanych wobec uczestników r.g.

III Instrumenty r. finansowego

Instrumentem finansowym określamy formę zobowiązania pieniężnego jednego podmiotu gospodarczego wobec drugiego.

Zobowiązanie może przyjąć postać:

• zapisu księgowego, dziś często elektronicznego (kredyt lub pożyczka)

• pap. Wartościowego

POŻYCZKA - Kodeks Cywilny	KREDYT - Prawo Bankowe
Przeniesienie $ na własność	$do dyspozycji kredytobiorcy
$ lub rzeczy oznaczone co do gatunku	$ jako bezgotówkowy pieniądz bankowy
Brak konieczności posiadania skonkretyzowanego celu	Konieczność podania ściśle określonego celu jego przeznaczenia
Brak kontroli wykorzystania pożyczki	Bankowa kontrola wykorzystania
Może być nieobciążona odsetkami	Oprocentowanie + prowizja
Brak obowiązku spisania umowy	Umowa na piśmie

Papier wartościowy to dok. Inkorporujący zawarte w nim prawo w tai s-ób, że wykonanie tego prawa jest możliwe tylko w warunkach posiadania dokumentu (dług na okaziciela).

Papiery wartościowe to takie dok., które zostały uznane za pap. wart. przez ustawodawcę.

Funkcje pap.wart.:

• pożyczkowa

• płatnicza

• obiegowa

• gwarancyjna

• legitymacyjna - dowód powstałego prawa majątkowego

Podział za względu na przedmiot inkorporowanych w nich praw:

• wierzytelnościowe - forma zob. pieniężnego, np. weksle, bony, obligacje

• zawierające uprawnienia do dysponowania rzeczą, dowody składowe, konosamenty

• o charakterze udziałowym, akcje czy kwity depozytowe

Podział ze względu na s-ób regulacji

• imienne - prawa z nich przenoszone są w drodze przelewu i wydania dok.

• na zlecenie - legitymują jako uprawnioną osobę imiennie wymienioną lub przez nią oznaczoną; zbywalne na podst. indosu i wręczenia papieru

• na okaziciela legitymują każdą osobę przedstawiającą dok.; przeniesienie poprzez przeniesienie praw własności i wydanie dok.

Podział za względu na s-ób emisji:

• pap. wart. w obrocie publicznym

• pap. wart. w obrocie prywatnym

• nie przeznaczone do obrotu

Podział ze względu na okres zapadalności:

• krótkoterminowe - bony skarbowe, bony pieniężne, cert. depozytowe, itp.

• długoterminowe - akcje, obligacje

---