Mikrobiologia Ćw. 5

Wzrost i charakterystyka drobnoustrojów na podłożach stałych

Zastosowanie:

- w diagnostyce; przy otrzymywaniu czystych kultur oraz w analizach ilościowych

Charakterystyka wzrostu kolonii bakteryjnej na płytce Petriego:

Obserwacja kolonii:

Przeprowadza się przy pomocy lupy, binokularu, biorąc pod uwagę:

- wielkość (średnica w milimetrach) oraz kształt kolonii np. okrągły, nieregularny, rozgałęziony, nitkowaty. Niektóre
bakterie mogą nie tworzyć pojedynczych kolonii, lecz zarastać całe podłoże dając wzrost rozlany (Proteus), inne
tworzą kolonie rozpełzające się po powierzchni podłoża (Bacillus).

- brzeg kolonii: gładki, falisty, regularny lub nieregularny, płatowaty regularny lub nieregularny, ząbkowany regularny
lub nieregularny, nitkowaty

- powierzchnia kolonii: gładka, pomarszczona, lśniąca, matowa

- barwa kolonii i jej przejrzystość: zabarwione, niezabarwione, przezroczyste, mętne, opalizująca, nieprzezroczysta.

- konsystencja (struktura): zwarta, luźna, drobnoziarnista, gruboziarnista.

- profil kolonii ponad powierzchnią pożywki: płaski, wyniosły, soczewkowaty niski, soczewkowaty wysoki, pępkowaty

Cechy diagnostyczne wzrostu mikroorganizmów na różnych podłożach:

Płytka Petriego

Wymiary kolonii, kształt kolonii, brzeg kolonii, powierzchnia kolonii, konsystencja, barwa kolonii lub podłoża, wyniosłość - profil

Typy (fazy) kolonii powierzchniowych:

- „S” (smooth - gładki) - brzeg kolonii gładki, powierzchnia wypukła, bez wzniesień i wgłębień (kolonie młode i
zjadliwe formy bakterii chorobotwórczych)

- „R” (rought - szorstki) - brzeg kolonii nierówny, płatowaty lub nitkowaty i szorstka powierzchnia. Kolonie takie
tworzą niezjadliwe formy bakterii (te same bakterie wytwarzają kolonie gładkie - są chorobotwórcze)

- „G” (gonidial - gonidialny) - kolonie bardzo drobne o średnicy 1 mm, tworzone bez drobne bakterie

- „M” (mucoid- śluzowaty) - kolonie gładkie o powierzchni śluzowatej, błyszczącej, wytwarzane przez bakterie ze
śluzową otoczką

- „L” (L-formy) - powstałe spontanicznie lub w niesprzyjających warunkach środowiska. Kolonia taka składa się z
komórek bardzo drobnych - przesączalnych, poprzez formy ziarniste i pałeczkowate do form olbrzymich o średnicy
dochodzącej do 10 um.

Wzrost i charakterystyka hodowli na skosie agarowym:

Przy posiewie na skosie bakterie najczęściej nie tworzą wyodrębnionych kolonii (sposób wzrostu jest również ważną cechą diagnostyczną)

Wzrost bakterii na skosie opisujemy uwzględniając następujące cechy:

- charakter wzrostu: jednolity (w postaci zwartego nalotu komórek), perlisty (tworzą się oddzielne niezlewające się
ze sobą kolonie), o brzegach gładkich, ząbkowanych, kolczastych, ziarnistych, krzewiastych, nieregularny itp.

- powierzchnia rysy: lśniąca, matowa, czasem cienka sucha błonka

- struktura: gładka, ziarnista, pofałdowana

- barwa i przezroczystość

Typy wzrostu bakterii w hodowlach rysowych: drzewiasty, mgławicowy, pierzasty, korzonkowy, perlisty, jednolity

Cechy diagnostyczne wzrostu mikroorganizmów na różnych podłożach:

Skośny agar: intensywność wzrostu, charakterystyka brzegu linii wzrostu, konsystencja, barwa

Wzrost drobnoustrojów na słupku w hodowli kłutej opisujemy uwzględniając następujące cechy:

- ruchliwość

- upłynnienie żelatyny (w przypadku bakterii proteolitycznych), a także charakter upłynnienia wzdłuż nakłucia

- zależność bakterii od zapotrzebowania na tlen

Określenie stosunku bakterii do wolnego tlenu (badanie wzrostu na słupku agarowym bakterii wprowadzonych igłą do dna probówki):

- bezwzględne tlenowce rosną tylko na powierzchni pożywki

- bezwzględne beztlenowce rosną tylko w dolnych partiach pożywki

- względne beztlenowce rosną na całej wysokości słupka

- mikroaerofile rosną tuż pod powierzchnią pożywki

Wzrost bakterii na żelatynie kłutej:

Brak upłynnienia, upłynnienie kraterowate ??????????????????????

Słupek żelatynowy: wzrost powierzchniowy, wzrost wzdłuż linii kłucia, wzrost w dolnej części słupka i upłynnienie żelatyny

Identyfikacja bakterii metodami biochemicznymi:

Badanie właściwości ( metody klasyczne, metody współczesne - system API, Enterotube, komputerowe systemy identyfikacji)

Biochemiczne różnicowanie bakterii:

Materiał z pojedynczej wyizolowanej kolonii posiewamy na szereg podłóż (różnicujące, wybiórcze różnicujące) o znanym składzie - rząd biochemiczny

Po odpowiednim okresie inkubacji w cieplarkach określamy zmiany jakim ulegają podłoża

Uzyskane wyniki porównuje się z odpowiednimi zestawieniami właściwości biochemicznych poszczególnych drobnoustrojów, co pozwala na identyfikację badanego zarazka

Zmiany podłóż w trakcie identyfikacji biochemicznej:

- zmiana barwy

Zmiana pH i zmiana barwy podłoża na skutek obecności wskaźników (indykatorów)

Reakcje związków wytwarzanych na podłożu ze związkami dodanymi do pożywki

- zmiana konsystencji

• Ścięcie

• Upłynnienie

- wydzielanie gazu

• Pienienie

• Rozrywanie słupka

Związaniu gazu ze związkami dodanymi do podłoża i zmiana jego barwy

-

- Chapmana lub mannitol salts agar (MSA) ( zawiera duże stężenie soli i mannitol) - szczepy chorobotwórcze
powodują zażółcenie podłoża

-agar McConkey

Salmonella (kolonie bezbarwne) - bakterie ujemne

E. coli (kolonie różowe) - laktozododatnie

Bakterie grupy E. coli rosną na pożywce ENDO w postaci ciemnoczerwonych kolonii o metalicznym połysku

Podłoże Cevina

Zebowitza lub TG, obecnie Baird-Parkera (zawiera teluryn potasu i glicynę) - gronkowce koagulazododtanie (patogenne) - rosną w postaci czarnych kolonii i koagulazoujemnych - wzrost jest albo zahamowany albo powstają jedynie nieliczne, szare, małe, kolonie

- podłoże silnie wybiórczo-różnicujące - SS (Salmonella- Shigella) Salmonella - kolonie żółte z czarnym środkiem,
Shigella - różowe kolonie, Proteus - żółty z zaczerwienieniem

Podłoże Wilson -Blaira - z podłoża Wrzoska posiewamy pare kropli na płytkę Petriego i zalewamy roztopionym podłożem Wilson-Blaira. Po zastygnięciu podłoża zalewamy dodatkową warstwą agaru zwykłego w celu stworzenia warunków beztlenowych. Wzrost przetrwalnikujących beztlenowców wyraża się zaczernieniem podłoża w miejscu wzrostu kolonii (beztlenowce wytwarzają siarkowodór, który łączy się z chlorkiem żelaza, będącym w podłożu i wytrąca się siarczan-żelaza).

3

---