FINANSE MIĘDZYNARODOWE WYKŁAD 3 21.10.2014

STANDARDY WYMIENIALNOŚCI WALUT

Wymienialność walut

Wymienialność waluty to zdolność do jej zamiany na drugą po jednolitym kursie walutowym.
Zakres wymienialności jest odwrotnie proporcjonalny do ograniczeń dewizowych, które stosuje dany kraj. Im obrót dewizowy w danym kraju jest bardziej poddany restrykcjom, tym jego waluta jest mniej wymienialna.

Ograniczenia dewizowe
ograniczają swobodę operowania obcymi walutami i dewizami na terenie danego państwa, uzależniają dokonywanie płatności zagranicznych od zezwolenia władz dewizowych.

Z punktu widzenia prawa

„wymienialność pieniądza oznacza zagwarantowaną przez władze pieniężne i faktycznie istniejąca możliwość wymiany jakiegoś rodzaju lub jakiejś formy pieniądza występującego w ramach danego państwowego systemu pieniężnego na inne rodzaje lub formy pieniądza funkcjonujące jako pieniądz lub uznawane za pieniądz w innych państwowych systemach pieniężnych oraz możliwość wykorzystania wymienionych środków pieniężnych zgodnie z celem wymiany.

Jednym z kryteriów klasyfikacji wymienialności walut jest przedmiot wymiany, w ramach tego podziału wyróżnia się:
-wymienialność handlową,
-wymienialność finansową,

Z zakresu dopuszczalnych ograniczeń dewizowych:
-wymienialność wewnętrzna,
-wymienialność zewnętrzna,
-wymienialność standardowa (wg zaleceń MFW)
-wymienialność całkowita (pełna)

Cechy wymienialności wewnętrznej:
-swobodny dostęp importerów do dewiz w celu dokonywania płatności z tytułu transakcji bieżących. Zakup dewiz odbywa się wg jednolitego kursu
-brak ograniczeń w transakcjach bieżących z nierezydentami
-obowiązek odsprzedaży dewiz przez eksportera i brak możliwości otwierania kont dewizowych w kraju i zagranicą
-ograniczenia dewizowe wobec transakcji kapitałowych
-pieniądz krajowy nie może pełnić roli waluty fakturowanej i płatności w handlu zagranicznym,

Wymienialność zewnętrzna
-charakteryzuje się największym zakresem restrykcji walutowych a tym samym najmniejszym zakresem wymienialności
-polega na zapewnieniu nierezydentom przez władze monetarne danego kraju swobody w płatnościach z tytułu transakcji bieżących z rezydentami danego kraju (nie stosuje się ograniczeń dewizowych wobec należności nierezydentów, pochodzących z tytułu eksportu towarów i usług do tego kraju)
-reglamentacji poddane są pozostałe rodzaje płatności między danym krajem a zagranicą, a więc transakcje bieżące rezydentów oraz transakcje kapitałowe rezydentów i nierezydentów.

Wymnialność według art. VIII statutu MFW
Zobowiązuje kraj do zaakceptowania czterech zobowiązań:
-niestosowania ograniczeń dewizowych w zakresie transakcji bieżących z zagranicą, bez względu na to czy chodzi o rezydentów czy nierezydentów,
-nieuczestniczenia w porozumieniach walutowych dyskryminujących inne kraje.
-posługiwania się polityką jednolitego kursu walutowego,
-dokonywania wykupu własnej waluty przedstawianej mu przez władze monetarne innych krajów należących do MFW, przy założeniu, że pochodzi ona z transakcji bieżących lub też jej wymiana jest niezbędna do przeprowadzenia transakcji bieżących.

Warianty wymienialności według standardu MFW:

-najbardziej liberalny- rezydenci nie podlegają obowiązkowi odsprzedaży dewiz państwu oraz obowiązkowi sprowadzania ich do kraju, co oznacza, że rezydenci mogą posiadać konta bankowe za granicą.
-średnio liberalny- oznacza, że można mieć konta dewizowe w kraju (nie trzeba odsprzedać dewiz) jednak nie można posiadać kont za granicą.
-najbardziej restrykcyjny- nie można mieć kont dewizowych ani w kraju ani za granicą, oznacza obowiązek odsprzedaży dewiz państwu oraz sprowadzenie ich do kraju.

Wymienialność całkowita
Kraj posiadający walutę całkowicie wymienialną nie stosuje praktycznie żadnych ograniczeń dewizowych bez względu na to kto dokonuje zamiany takiej waluty na inną (rezydent czy nierezydent) oraz bez względu na to jakiej transakcji zamiana dotyczy (bieżącej czy kapitałowej)

Warunki niezbędne do wprowadzenia wymienialności waluty:
-równowaga finansowa, której główną miarą jest równowaga pieniężna i niewielki deficyt budżetowy
-stopa inflacji porównywalna ze średnią stóp inflacji w krajach mających waluty wymienialne
-odpowiedni poziom rezerw walutowych,
-konkurencyjna na międzynarodową skalę gospodarka,

Warunki istotne dla wprowadzenia pełnej wymienialności:
-silna i konkurencyjna gospodarka,
-niska i stabilna stopa inflacji w długim okresie czasu,
-umiarkowana polityka podatkowa wobec dochodów i transakcji kapitałowych,
-zliberalizowane ceny,
-efektywny rynek finansowy,
-efektywne instytucje nadzoru finansowego,
-bezpieczny i stabilny system finansowy,
-stabilna gospodarka,
-wysoki poziom rozwoju gospodarczego,
-pełna liberalizacja obrotów dewizowych z zagranicą,

1

---