Doktryny polityczno-prawne (ćwiczenia) 16.11.2010r.
Arystoteles- zakończenie!
„Bizancjum i Arabowie w średniowieczu”
Bizancjum było specyficzną formą synkretyczną, wielokulturową stolicą Imperium Rzymskiego. Wschodnio-rzymski odłam nasiąkał coraz bardziej językiem i kulturą grecką. Z mizernym skutkiem starano się utrzymać tradycję rzymską np. legendę o Remusie i Romulusie. Praktyka stawała się coraz bardziej zbliżona do praktyki wschodniej. Elementy osobowego kultu wschodniego zawiera chrześcijaństwo, które stanowi syntezę kultów wschodnich.
Senat daje kompetencje princepsowi. Natomiast w Bizancjum przyjęto elementy usprawniające rządy. Sześćdziesiąt pięć rewolucji pałacowych, szybkie zmiany na tronie (brak dziedziczności- rządzący poza siłą i potencjałem nie mieli żadnego argumentu dlaczego objęli tron). Sięgali zatem do teokratyzmu, w którym cesarz stawał się namiestnikiem Boga, jego posłańcem i wybrańcem. „Is Apostolos” („Równy Apostołom”) - tytuł, który świadczyć miał o tym, że cesarz jest następcą i zastępcą Chrystusa, przy czym nie miały miejsca żadne elementy deifikacyjne. Władza pochodzi od Boga; fikcją było potwierdzanie znaczenia, że cesarz wykonuje jego wolę (aklamacja cesarza przez lud).
hipodron- miejsce namaszczenia cesarza- z góry patrzy na to Bóg, z dołu lud. Miało to swoje konsekwencje- miejsce wybrano symbolicznie jako przejaw zgodności między władzą duchową a świecką.
Bizancjum stanowi syntezę Kościoła i państwa, z trudnością można je było od siebie oddzielić i odróżnić. Religia chrześcijańska stała się narzędziem w panowaniu na wschodzie, duchowni stali się urzędnikami państwowymi (CEZAROPAPIZM). Pochodzenie władzy od Boga był dobrym argumentem absolutyzmu cesarza. Jako wykonawca jego woli cesarz był nieograniczony. Doktryna zakładała, że panujący włada poprzez prawa (przestrzeganie go przez obywateli i funkcjonariuszy państwowych)- „nomos empsychos” („prawo żywe” lex animata). Rządzący, imperator stał się sam prawem, a prawo stało obowiązkiem dla wszystkich. Cesarz stał się normą. Znoszono, tworzono i zmieniano je tylko poprzez cesarza. basileus autocrator- rządy jednostki, rządzenie przez jednostkę. W Bizancjum splatały się sprzeczne tendencje, wykonywane pod presją danego stanu rzeczy (twórcza interpretacja rzymskiej tradycji), mająca moc norm. Justynian stosował radykalne metody (palenie wszystkiego, co nie zamieszczono w Corpus Iuris Civilis).
Majestat królewski staje się bronią cesarza. Miał on wiązać ideowo wszystkich. Dodatkowym czynnikiem integracyjnym prawa była religia (koncepcja uniwersalizmu wschodniorzymskiego). To nie był Rzym, opierający się na dwoistości (W Bizancjum panował władca, który panował i jednocześnie opiekował się religią). Cała koncepcja z dawniejszych czasów miała charakter praktyczny. Cesarz umacniał swą władzę, pozycję, tworząc sieć sojuszy z sąsiadującymi krajami.
Tworzy się pojęcie rodziny monarszej. Pojęciem zarezerwowanym dla cesarza Bizancjum był tytuł „basileus autocrator”, które stanowi najistotniejsze pojęcie z tego zakresu. Brutalność działań charakterystyczna dla Bizancjum wpisywała się w tradycję rzymską. Każde imperium musi opierać się na ekskluzywności. Myśl imperialna Bizancjum była próbą stworzenia czegoś trwałego, zaczerpniętego z filozofii greckiej. Bizancjum podlegało nieustannej walce. Siła przyzwyczajenia i tradycjach- Augustyn żył w czasach upadku Rzymu. Była fanatycznie religijny, ale przerażało go myśl o upadku Rzymu, którzy wielu kojarzyło z końcem świata (cywilizacyjnego).