Przetłumaczona część parami łacińskich z podręcznika Jana Rezlera "Język Łaciński dla prawników”. Są to tłumaczenia dokonane przez mgr Obuchowicz na Uniwersytecie Warmińsko - Mazurskim w Olsztynie odział
zamiejscowy w Ełku. Jedyne zastrzeżenie co do pisowni łacińskiej - brakuje tam pewnych apostrofów nad literami: o, a, e, co nie zmienia brzmienia tych wyrazów.
1. Ubi societas, ibi ius - Gdzie społeczeństwo, tam prawo.
2. Ubi lex, ibi poena - Gdzie prawo, tam kara.
3. Divide et impera! R11; Dziel i rządź (cyniczna rada dla rządzących)
4. Audi, vide, sile! - Słuchaj, patrz, milcz (kanon oportunizmu)
5. Centrum dare spodes? Spondeo. Promittis? Promitto. - Przyrzekasz dać sto(jedn. Pieniężna)? Przyrzekam. Obiecujesz? Obiecuje.
6. Mora trahit periculum - Zwłoka(z winy dłużnika) pociąga szkodę wynikłą ze zwłoki.
7. Locus regit actum - W danym miejscu obowiązuje określone prawo.
8. Tempus regit actum - W danym czasie obowiązuje dane prawo
9. Casum sentit dominus - Właściciel (rzeczy) ponosi skutki zdarzenia przypadkowego, które uszkadza jego rzecz.
10. Superficies solo cedit - Właściciel gruntu jest również właścicielem rzeczy połączonych z gruntem.
11. Neglegentia culpa est - Zaniedbanie jest winą
12. Lex retro non agit - Prawo nie działa wstecz (zasada nie retro akcji)
13. Lex prospicit, non respici - Prawo działa w przód nie w tył (zasada nie retroakcji)
14. Dural lex, sed lex - Surowe prawo, ale prawo!
15. Novus rex, nowa lex - Nowy król, nowe prawo.
16. Confessio est regina probationum - Przyznanie się do winy jest królową dowodów.
17. Actori incubit probatio - Na powodzie ciąży obowiązek uzasadnienia oskarżenia
18. Necessitas frangit legem - W sytuacji przymusowej „zdarza się złamać prawo” (stan wyższej konieczności).
19. Nullum crimen sine lege. Nullo poena sine lege. - Nie ma orzeczenia zbrodni bez uzasadnienia prawnego. Nie ma kary, bez uzasadnienia prawnego.
20. Priwatorum conventio iuri publico non derogat - Umowa prywatna nie odbiera mocy prawu publicznemu odnoszącemu się do narodu.
21. Manifestum non eget probatione. - Fakty znane nie potrzebują dowodu.
22. Inter arma silent leges(musae). - Podczas wojny milczą prawa(kultura)
23. Usus est unus legum corrector. - Jedynym korektorem praw jest praktyka prawna.
24. Leges salutem civitatis saluti signolorum anteponunt, - Prawa przekładają dobro państwa nad dobro obywateli.
25. Quid leges sine moribus - Cóż znaczą prawa bez dobrych (prawnych) obyczajów.
26. Lex specialis derogat legi generali - Przepis specjalny odbiera moc prawną przepisowi ogólnemu.
27. Semper specialia generalibus insunt, -Zawsze prawa szczególne zawierają się w prawie ogólnym.
28. Impossibilium nulla obligatio - Nikt nie jest zobowiązany do świadczeń niemożliwych. ( Umowa oświadczenie nie możliwa jest nie ważna).
29. Ignorantia iuris nocet. - Nieznajomość prawa szkodzi.
30. Frauus est fraudent celare - Oszustwem jest ukrywanie oszusta.
31. Ambulatoria est voluntas testatoris usque ad mortem - Wola spadkobiercy może się zmieniać aż do śmierci.
32. Crimen grave non potest esse impunibile - Ciężkie przestępstwo nie może być bez karne.
33. Societas delinquere non potest - Stowarzyszenie nie może popełnić przestępstwa ( w odróżnieniu do osób fizycznych).
34. In maleficiis voluntas spectatur non exitus - W przestępstwach patrzy się na skutek działania, nie na dalsze skutki .
35. In toto et pars continetur - Poszczególne przypadki zawierają się w przepisie ogólnym.
36. Imperitia culpae adnumeratur - Brak doświadczenia traktowany jest jak wina (świadomość nie doświadczenia)
37. Qui curat, non curratur - Ten sprawuje opiekę, kto sam nie wymaga opieki.
38. Actori sequitur forum rei. - Dla powoda właściwy jest sąd pozwanego.
39. Res ipsa loquitur. - Rzeczy (fakty) mówią same za siebie.
40. Dormiunt aliquando leges, numquam moriuntur. - Niekiedy prawa śpią nigdy nie umierają.
41. Da mihi factum, dabo tibi ius - Udowodnij Fakt, a wymierzę ci sprawiedliwość
42. Cogitationis poenam nemo partiur - Nikt nie ponosi odpowiedzialności za swoje czyny.
43. Semel heres, semper heres. - Kto raz stał się dziedzicem nie może przestać nim być.
44.Nemo iudex idoneus in propria causa. Nemo testis idoneus in pro causa. - Nikt nie jest odpowiednim sędzią we własnej sprawie. Nikt nie jest świadkiem we własnej sprawie.
45.Fatetur faciunus, qui nimum probat. - Przyznaje się do czynu ten kto unika sądu.
46.Dies interpellat pro homine. - Termin zwrotu długu wzywa człowieka (do zwrotu długu.).
47.Qui iure suo utitur, neminem laedit - Kto używa właściwego prawa nikogo nie znieważa.
48. Mater semper certa est, pater quem nuptiae demonstrant. - Matka zawsze jest pewna, ojcem którego wskaże związek małżeński.
49. Quod attinet ad ius cvile, sevi pro nullis habentur. - Odnosi się to do prawa cywilnego, że niewolnicy są uważani za nic.
50. Commodum eius esse debet, cuius est periculum. - Korzyść powinna należeć do tego, który się naraża na niebezpieczeństwo.
51. Ius fecit, cui prodest - Ten uczynił (ten jest winien) kto odniósł korzyść.
52. Princeps legibus solutus - Panujący nie podlega prawu.
53. Res indicata pro veritate accipitur. - Co osądzone uważane jest za prawdę.
54. Res est in indicium dedukta, lis pendet - Gdy sprawa oddana jest do sądu spór zanika.
55. Confessus pro idicato est. - Uznanie roszczenia na rzecz sądzonego.
56. Excipiendo reus fit actor. - Powód powinien dowieść pozwanemu zarzut.
57. Lex iubet ea, quae facienda sunt, prohibetque contraris. - Prawo wskazuje co należy czynić i czego nie należy czynić.
58. Non numeranda, sed ponderanda sunt argumenta. - Dowody należy oceniać nie według liczby, ale według wagi I znaczenia.
59. Prohibenda est ira in puniendo. - W karaniu należy się powstrzymać od gniewu.
60. Pacta sunt servanda. - Należy dotrzymywać umów. ( zasada rzetelności(dobra wiara)).
61. Res nullius cedit primo occupanti. - Rzecz niczyja przypada najpierw temu kto ją nabył.
62. Agere non valenti non currit praescriptio. - Przedawnienie nie przysługuje nie mogącemu dochodzić roszczeń przed sądem.
63. Reo negante actori incumbit probatio. - Gdy pozwany zaprzecza dowiedzenia winy należy to do powoda
64. Cessante ratione legis cessat et lex ipsa. - Gdy znika uzasadnienie stosowania prawa, znika samo prawo.
65. Lege non distinguente nec nostrum est distinguere. - Czego prawo nie rozróżnia tego nie należy rozróżniać.