11-12-2005

Zasady postępowania w zakresie oceny jakości mleka

Podstawa prawna oceny - polska norma „Mleko surowe do skupu”.

Norma wyodrębnia warunki dopuszczenia mleka do obrotu określone w wymaganiach ogólnych, kryteria przyjęcia mleka do skupu i wymagania szczegółowe.

Wymagania ogólne skupu mleka

Mleko do skupu pochodzi od krów zdrowych, wolnych od gruźlicy i brucelozy, bez widocznych objawów zapalenia wymion, nie powinno być nicztm uzupełnione, ani niczego pozbawione.

Nie wolno dostarczać i skupować mleka

• zafałszowanego

• od krów chorych i będących w trakcie leczenia

• przed upływem okresu karencji antybiotyku

• 21 dni przed wycieleniem i 6 dni po wycieleniu

• zanieczyszczonego

Wymagania ogólne

W kryteriach przyjęcia mleka do skupu uwzględniono wskaźniki oceny

1. Wygląd - płyn o jednolitym kolorze białym, z odcieniem kremowym, bez zanieczyszczeń widocznych gołym okiem

2. Zapach - świeży, naturalny, bez obcych zapachów

3. Temperatura - do 8C przy codziannym odbiorze mleka, do 4st jeśli nie jest odbierane codziennie

4. Kwasowość - świeżość (metoda do wyboru)

1. miareczkowa - od 6 do 7,5 °SM

2. próba alizarolowa odpowiadająca barwie liliowoczerwonej przy braku strętów

Szczegółowe wymagania jakościowe mleka

• gęstość nie mniej niż 1,280 g/ml

• zafałszowanie - niedopuszczalne

• rozwodnienie - punkt zamarzania wyższy niż -0,512

• OLB (obliczenie liczba bakterii) tyś/cm3 dla klasy Ex \<100, dla klasy 1 \<400; średnia geometryczna z 2 mies przy próbkach

• LKS tys/cm3 dla kl ex \<400, dla kl 1 \<500; śr geometr z 3 mies

Celem wprowadzenia tej metody było pełne zobiektywizowanie stanu higienicznego mleka surowego dostarczonego przez producenta.

Ponieważ średnia geometryczna jest zawsze mniejsza od średniej arytmetycznej, dlatego metoda ta wybacza producentom jednorazowe pogorszenie jakości higienicznej surowca.

Szczegółowe wymagania jakościowe mleka c. d.

• obecność antybiotyków i innych substancji hamujących jest niedopuszczalna

• zawartość pestycydów - podano w odpowiednich przepisach

• zawartość metali szkodliwych dla zdrowia - podano w odpowiednich przepisach

• obecność aflatoksyny M1 - niedopuszczalne

Zgodnie z definicją Międzynarodowej Federacji Mleczarskiej (IDF) mastitis jest stanem zapalnym gruczołu mlekowego, powoduje chemiczne i fizyczne zmiany w mleku, a przede wszystkim wzrost liczebności komórek somatycznych, szczególnie leukocytów.

Najgroźniejszą rolę wśród bakterii chorobotwórczych gruczołu mlecznego spełniają szczepy:

• streptococcus agalactiae

• streptococcus dysgalactiae

• streptococcus uberis

• staphylococcus aureus

• escherichia coli

Zmiany składu chemicznego spowodowane zapaleniem wymion:

• zmniejszenie zawartości suchej masy

• zmniejszenie zawartości tłuszczu

• czasami podwyższenie zawartości białka

• zmniejszenie zawartości kazeiny oraz zmian ilościowych proporcji frakcji

• znaczny wzrost zawartości białek serwatkowych (nawet 5-krotny)

• zmaczne zmniejszenie zawartości laktozy

• zwiększenie zaw skł min jak N, Cl

• zmniejszenie zawartości skł min jak potas, wapń, fosforany

Mastitis

• obniża produkcję mleka o 360-600l w okresie laktacji

• straty wynoszą co najmniej 350zł na krowę na rok

• zmniejszenie wydajności mlecznej - 62%

• koszty - badanie i leczenie

• straty mleka w okresie leczenia - 22%

Nie wszytskie krowy są jednakowo podaten na mastitis

• starsze, bo gorsze zamknięcie strzyka

• nisko zawieszone wymię, bo większe ryzyko infekcji wymienia

• strzyki dodatkowe

• choroby skóry wymienia i odczuwanie bólu => nie dają się wydoić, co zwiększa zachorowalność

• 1 i ost tydz laktacji i 1 tydz zasuszenia

1