? ZASADY KSZTALCENIA ?
Zasady to normy postepowania uznane za wlasciwe w celu osiagniecia zamierzonych rezultatów.
Zasady ksztalcenia to normy postepowania dydaktycznego, których przestrzeganie pozwala nauczycielowi zaznajomic uczniów z podstawami wiedzy, rozwijac zainteresowania i zdolnosci poznawcze oraz wdrazac do samoksztalcenia.
Zasady ksztalcenia wg Pólturzyckiego:
1. Zasada pogladowosci - inaczej nazywana zasada bezposredniosci. To najwczesniej sformulowana zasada. Wskazuje ona na koniecznosc zdobywania wiedzy poprzez bezposrednie poznawanie rzeczy i zjawisk lub przez zetkniecie sie z nimi przy pomocy srodków dydaktycznych (tj. modele, obrazy, schematy, wykresy, tabele). Funkcja tej zasady jest ulatwienie zrozumienia i zapamietywania.
2. Zasada przystepnosci - inaczej zwana zasada stopniowania trudnosci. Wyraza ona koniecznosc dostosowania tresci i metody nauczania do rozwoju i mozliwosci uczniów.
3. Zasada systematycznosci - w duzej mierze odnosi sie do ucznia. Mówi, ze jesli uczen chce trwale i skutecznie cos zapamietac to powinien systematycznie utrwalac wiedze.
4. Zasada swiadomego i aktywnego uczestnictwa - to jedna z nowych zasad. Polega ona na aktywnym stosunku ucznia do celów uczenia sie. Nauczyciel powinien znac swojego ucznia, zeby wiedziec, czym go zainteresowac.
5. Zasada ksztaltowania umiejetnosci uczenia sie - jest wazna z punktu widzenia przygotowania do samoksztalcenia. Wedle tej zasady nauczyciel ma doprowadzic do umiejetnosci organizowania pracy umyslowej, znajomosci metod nabywania informacji, korzystania z komunikatów, wypowiedzi, umiejetnosc sporzadzania notatek, schematów.
6. Zasada laczenia teorii z praktyka - zasada ta orientuje nauczyciela na koniecznosc harmonijnego wiazania ze soba wiedzy naukowej z praktyka codziennego zycia. Argumenty przemawiajace za tym by laczyc teorie z praktyka:
a. Praktyka jest tak samo zródlem wiedzy o swiecie jak teoria
b. Praktyka sprawdza prawdziwosc przekazywanej wiedzy
c. Przygotowuje uczniów do dzialalnosci praktycznej
7. Zasada indywidualizacji i zespolowosci - kieruje uwage na indywidualne mozliwosci osób ksztalcacych sie - pojedynczych osób i tym samym grup.
8. Zasada trwalosci wiedzy - wskazuje na koniecznosc podejmowania takich zabiegów, zeby uczen trwale przyswoil sobie wiedze. Lepiej i dluzej pamietamy rzeczy, które maja prosta strukture mysli, rzeczy przejrzyste, konkretne (podawac przyklad). Nalezy czesto odnosic sie do praktycznych doswiadczen uczniów i zapewniac aktywny udzial w procesie ksztalcenia, systematycznie kontrolowac.
9. Zasada ustawicznosci ksztalcenia - kazdemu czlowiekowi powinna przyswiecac idea ksztalcenia ustawicznego (ciagle od urodzenia do smierci). Nalezy pamietac, ze wiedze nalezy aktualizowac, doskonalic sie. Nalezy miec to na mysli przy projektowaniu procesu ksztalcenia.
Zasad powinni przestrzegac przede wszystkim nauczyciel i uczniowie, decydenci (osoby, które projektuja procesy ksztalcenia), autorzy podreczników, wszyscy, którzy sa w jakiejkolwiek mierze zwiazani z procesem ksztalcenia.