MOŻLIWOŚCI INTELEKTUALNE LUDZI STARSZYCH
INTELIGENCJA:
- INTELIGENCJA SKRYSTALIZOWANA = ZDOLNOŚĆ DO WYKONYWANIA ZADAŃ UMYSŁOWYCH, KTÓRE PRZEZ LATA WYSTĘPOWAŁY W DOŚWIADCZENIU CZŁOWIEKA.
TESTY:
- WIADOMOŚCI
- ROZUMIENIE NIE OBNIŻA SIĘ POZIOM WYKONANIA
- SŁOWNIK
- ARYTMETYKA
- INTELIGENCJA PŁYNNA = ZDOLNOŚĆ DO UCZENIA SIĘ NOWYCH ZADAŃ, WIDZENIA ŚWIATA Z NOWEJ PERSPEKTYWY, WYNAJDYWANIA POMYSŁOWYCH ROZWIĄZAŃ DLA NOWYCH PROBLEMÓW.
TESTY:
- SYMBOLE CYFR
- KLOCKI OBNIŻA SIĘ POZIOM WYKONANIA
- PORZĄDKOWANIE OBRAZKÓW
CZYNNIKI WARUNKUJĄCE POGARSZANIE SIĘ WYNIKÓW TESTÓW:
ZMNIEJSZENIE SZYBKOŚCI WYKONYWANIA ZADAŃ
OSŁABIENIE SELEKTYWNOŚCI PAMIĘCI
OSŁABIENIE ZDOLNOŚCI DO PODEJMOWANIA ZŁOŻONYCH DECYZJI
POGORSZENIE SIĘ PAMIĘCI
- OGÓLNY SPADEK ZDOLNOŚCI INTELEKTUALNYCH MOŻE WYSTĄPIĆ W EFEKCIE:
CHOROBY
BLISKOŚCI ŚMIERCI („KOŃCOWA INWOLUCJA”, „KOŃCOWY SPADEK”)
ROZWÓJ INTELIGENCJI DOROSŁYCH NAJLEPIEJ ANALIZOWAĆ BIORĄC POD UWAGĘ KONTEKST ICH MYŚLENIA, JAKI STANOWIĄ REALNE WARUNKI I RYZYKOWNE ZADANIA ŻYCIOWE.
ROZWÓJ INTELEKTUALNY DOROSŁEGO CZŁOWIEKA TO PROCES ZMIAN - NIE W SFERZE FORMALNYCH SPRAWNOŚCI INTELEKTUALNYCH MIERZONYCH TESTAMI INTELIGENCJI - LECZ W ZAKRESIE:
ROZWIĄZYWANIA AUTENTYCZNYCH PROBLEMÓW ZAWODOWYCH I OSOBISTYCH
DOSKONALENIA POSIADANEGO SYSTEMU WIEDZY PRAGMATYCZNEJ.
EFEKTEM TEGO PROCESU JEST KSZTAŁTOWANIE SIĘ:
SCEPTYCYZMU (SOKRATEJSKIEGO) WOBEC WIEDZY WŁASNEJ I CUDZEJ, MOTYWUJĄCEGO DO POSZERZANIA HORYZONTÓW POZNAWCZYCH;
RELATYWIZMU MYŚLENIA - PRZECHODZENIA OD BEZKRYTYCZNEJ WIARY W ŚWIADECTWO ZMYSŁÓW I AUTORYTETY DO LICZENIA SIĘ ZE WZGLĘDNOŚCIĄ WIEDZY I ZNACZENIEM KONTEKSTU SYTUACYJNEGO LUB POZNAWCZEGO DLA OCENY OKREŚLONYCH FAKTÓW, REGUŁ, DECYZJI (NP. UZNANIA, ŻE ZMIANA KONTEKSTU MOŻE NADAWAĆ TYM SAMYM OBIEKTOM ODMIENNE ZNACZENIE I SPRAWIĆ, ŻE WYPRACOWANA WCZEŚNIEJ ZASADA STAJE SIĘ NIESKUTECZNA);
MYŚLENIA DIALEKTYCZNEGO - WYRAŻAJĄCEGO SIĘ W ROZUMIENIU NAPOTYKANYCH SPRZECZNOŚCI I GODZENIU ICH PRZEZ POSZUKIWANIE NADRZĘDNYCH PERSPEKTYW POZNAWCZYCH I SYNTEZ.
MĄDROŚCI - ZDOLNOŚCI DO WYDAWANIA TRAFNYCH SĄDÓW NA TEMAT WAŻNYCH, LECZ NIEJASNYCH PROBLEMÓW ŻYCIOWYCH .
KONCEPCJA ROZWOJU JA W UJĘCIU GISELI LABOUVIE-VIEF
1. POZIOM REGULACJI SENSOMOTORYCZNYCH - DO 2 R.Ż., ODPOWIADA STADIUM INTELIGENCJI SENSOMOTORYCZNEJ PIAGETA. Struktura Ja jest prosta, wyznaczana przez sensomotoryczne regulacje. Reaktywność na bodźce płynące z zewnątrz.
2. POZIOM REGULACJI SYMBOLICZNYCH - ODPOWIADA STADIUM FORMOWANIA SIĘ OPERACJI KONKRETNYCH PIAGETA.
Podstadium myślenia intuicyjnego
Podstadium właściwych operacji konkretnych
Struktura Ja jest prosta, gdyż dziecko nadal jest zależne od zewnętrznego pola.
3. POZIOM REGULACJI INTRASYSTEMOWYCH - ODPOWIADA STADIUM OPERACJI FORMALNYCH PIAGETA. Następuje koordynacja poszczególnych elementów struktury Ja. Rzeczywistość jest ujmowana za pomocą schematów logicznego rozumowania.
--------------------------------
4. POZIOM REGULACJI INTERSYSTEMOWYCH - następuje przejście od logicznego absolutyzmu do relatywistycznego rozumienia prawdy. W strukturze Ja dochodzi do koordynacji sprzecznych czasem punktów widzenia, jednostka nie wypiera żadnej ze swych sprzecznych racji, uczuć, myśli. Dzięki tej koordynacji, jednostka może zobaczyć siebie w kontekście związków Ja - Inny, co wzbogaca kontakty z ludźmi. Może też podejmować nowe role społeczne, ujawniając pełne Ja przy jednoczesnym szanowaniu praw innych.
5. POZIOM REGULACJI AUTONOMICZNYCH - najwyższym regulatorem staje się struktura Ja spełniająca rolę metasystemu. Koordynuje myślenie, emocje i działanie, dzięki czemu tworzą jedną całość. Aktywność, myślenie i emocje są rządzone przez osobiste dążenia wynikające z własnych celów i wartości, a nie jak na niższych poziomach - przez bodźce sensomotoryczne, zasady logiki klasycznej czy normy społeczne. Jednostka bierze odpowiedzialność za własne działania, uwzględniając cechy i ograniczenia rzeczywistości.
TWÓRCZOŚĆ:
SOFOKLES - 70 R.Ż. - „KRÓL EDYP”
- 90 R.Ż. - „ELEKTRA”
GIUSEPPE VERDI - 72 R.Ż. - „OTELLO”
ADENAUER - 73 R.Ż.- KANCLERZ RFN
R.REAGAN - 70 R.Ż. - PREZYDENT USA
TEORIA PSYCHOLOGICZNA PROCESU UMIERANIA
TEORIA ELIZABETH KUBLER-ROSS STADIÓW UMIERANIA
1. STADIUM ZAPRZECZANIA
TRZY FORMY ZAPRZECZANIA:
ABSOLUTNE ZAPRZECZENIE
CHWIEJNE ZAPRZECZANIE
MODYFIKUJĄCE ZAPRZECZANIE
2. STADIUM GNIEWU (DLACZEGO NIE KTOŚ INNY)
3. STADIUM TARGOWANIA SIĘ (PRÓBA ODROCZENIA)
4. STADIUM DEPRESJI
DEPRESJA REAKTYWNA - EFEKT PONIESIONEJ STRATY
DEPRESJA PRZYGOTOWAWCZA - REAKCJA NA NADCHODZĄCĄ STRATĘ
5. STADIUM AKCEPTACJI
PROBLEM ŚMIERCI
TRZY PŁASZCZYZNY WIDZENIA PROBLEMU ŚMIERCI
1. FILOZOFICZNA - DOTYCZY DEFINICJI POJĘCIA ŚMIERCI
2. MEDYCZNA - DOTYCZY KRYTERIÓW ŚMIERCI
3. MEDYCZNO-DIAGNOSTYCZNA - DOTYCZY TESTÓW SPRAWDZAJĄCYCH, CZY KRYTERIUM JEST SPEŁNIONE.
KRYTERIA ŚMIERCI
HARVARDZKA KOMISJA NADZWYCZAJNA UZNAJE NASTĘPUJĄCE WARUNKI POZWALAJĄCE NA STWIERDZENIE ŚMIERCI MÓZGOWEJ:
1. BRAK REAKCJI NA BODŹCE, np. bólowe.
2. BRAK RUCHU MIĘŚNI - SAMOISTNEGO LUB BĘDĄCEGO REAKCJĄ NA BODŹCE.
3. NIEOBECNOŚĆ SAMOISTNEGO ODDYCHANIA.
4. BRAK ODRUCHÓW PNIA MÓZGU I GŁĘBOKICH ODRUCHÓW ŚCIĘGNISTYCH.
+ WYKONANIE EEG
+ POWTÓRNE PRZEPROWADZENIE TESTÓW PO 24 GODZINACH
STADIA ŻAŁOBY
KONCEPCJA - BOWLBY
1. MYŚLENIE O OSOBIE, KTÓRA ODESZŁA
2. ZŁOŚĆ NA NIEŻYJĄCĄ OSOBĘ ORAZ INNYCH LUDZI
3. PRAGNIENIE POMOCY ZE STRONY INNYCH
4. ROZPACZ, WYCOFYWANIE SIĘ, APATIA.
5. REORGANIZACJA I SKUPIENIE SIĘ NA NOWYM OBIEKCIE ZAINTERESOWANIA.
KONCEPCJA - KAVANAGH
1.SZOK
2. DEZORGANIZACJA
3. GWAŁTOWNE EMOCJE
4. WINA
5. SAMOTNOŚĆ I POCZUCIE STRATY
6. ULGA
7. POWRÓT DO RÓWNOWAGI