Charakterystyka funkcji percepcyjno-motorycznych i konsekwencje zaburzeń

w nauce czytania i pisania

funkcja	opis	objawy zaburzeń
percepcja wzrokowa
stałość spostrzegania	Zdolność do spostrzegania przedmiotu (kształtu) jako posiadającego stałe właściwości, niezależnie od zmiennych wrażeń wywoływanych przez ten przedmiot na siatkówce oka	W początkach nauki trudności w kojarzeniu głoski ze znakiem graficznym, Trudności w przepisywaniu, pisaniu z pamięci i ze słuchu. Trudności w zapamiętaniu liter rzadziej używanych F G H, Mylenie liter podobnych (np. a-o, a-ą, e-c, e-ę, l-ł-t, m-n, u-w, F-Ł, E-F, F-T, C-G), Pomijanie drobnych elementów graficznych, Błędy typowo ortograficzne, Mylenie wyrazów o podobieństwie graficznym ( np. poda-pada).
spostrzeganie figury i tła	zdolność do koncentrowania się na tej części pola spostrzeżeniowego (figurze), która powinna znajdować się w centrum naszej uwagi oraz ujmowanie jej w relacji do tła.	Problemy z przestawianiem percepcji, perseweracje.
spostrzeganie położenia przedmiotów w przestrzeni	spostrzeganie relacji przestrzennych pomiędzy przedmiotem a obserwatorem.	Mylenie liter o podobnych kształtach, a o innym położeniu i kierunku, tzw. statyczne odwracanie liter: b-d, p-b, u-n, w-m, n-p-h, E-3.
spostrzeganie stosunków przestrzennych	zdolność do spostrzegania położenia dwóch lub więcej przedmiotów w stosunku do siebie, a także relacji przestrzennych zachodzących pomiędzy przedmiotami.	Przestawianie liter i cząstek wyrazowych, opuszczanie (podczas czytania) nawet całego wiersza.
koordynacja wzrokowo-ruchowa	zdolność do sharmonizowania ruchów gałek ocznych z ruchami całego ciała lub którejś jego części.	Obniżenie precyzji ruchów - problemy z mieszczeniem zapisu w liniaturze.
percepcja słuchowa
słuch fonemowy	zdolność klasyfikowania głosek jako przynależnych do danego fonemu, różnicowanie głosek blisko brzmiących.	Mylenie liter, odpowiadających głoskom dźwiękowo podobnych (różniących się jedną cechą dystynktywną) np. p-b, sz-s. Ujawnianie się w piśmie aktualnych lub przezwyciężonych wad wymowy. Trudności w pisaniu wyrazów ze zmiękczeniami, Trudności w odróżnianiu samogłosek nosowych i cząstek -om, -on, -em, -en.
słuch fonematyczny	dzięki niemu w strumieniu dźwięków mowy wyodrębniamy jej znaczące składniki.	zniekształcanie pisowni, bezsensowne zlepki liter, trudności w analizie zdań na słowa, słów na głoski i sylaby oraz w syntezie, opuszczanie, dodawanie, przestawianie cząstek wyrazów, opuszczanie liter, zwłaszcza samogłosek i spółgłosek w grupach spółgłoskowych, nasilenie błędów w pisaniu ze słuchu.
pamięć słuchowa	bezpośrednia (świeża, krótkoterminowa) - odpowiedzialna za natychmiastowe zapamiętanie i odtworzenie informacji, trwała (długoterminowa): odpowiedzialna za przechowywanie informacji w magazynie pamięci, operacyjna - odpowiedzialna za wydobywanie informacji z magazynu pamięci.	trudności z zapamiętaniem poleceń , zwłaszcza złożonych, trudności z zapamiętaniem i zapisem podczas dyktanda dłuższych zdań, opuszczanie wyrazów lub zmiana na inny sensowny, zniekształcanie pisowni dłuższych wyrazów o złożonej budowie głoskowo-literowej, zwłaszcza jeśli nie należą do czynnego słownika dziacka.

---